VẤN ĐỀ MANG TÍNH TOÀN CẦU KHÔNG THỂ GIẢI QUYẾT ĐƯỢC BẰNG CHỦ NGHĨA ĐƠN PHƯƠNG

Ngày nay, vì lợi ích quốc gia, dân tộc của mình, nhiều nước có những điều kiện thuận lợi về địa chính trị, kinh tế, an ninh (bao gồm an ninh truyền thống và phi truyền thống) đều có xu hướng ngả theo chủ nghĩa đơn phương, song phương không muốn cùng toàn cầu gánh vác trách nhiệm chung của nhân loại. Vậy họ có tồn tại được không? Khi mà các vấn đề đang biểu hiện rõ nét mang tính toàn cầu…Các vấn đề toàn cầu trở nên ngày càng nghiêm trọng, đặt các quốc gia - dân tộc và các chủ thể quốc tế khác phải phối hợp tư duy và hành động vì sự sinh tồn của hành tinh.

Những vấn đề toàn cầu là những vấn đề lớn, có quy mô toàn thế giới, đe dọa đến sự tồn vong của cả loài người và nếu không được ngăn chặn, khắc phục, thì hậu quả khốc liệt sẽ xảy ra như nhau đối với tất cả mọi người, mọi lực lượng, mọi quốc gia - dân tộc. Những vấn đề toàn cầu là do những hoạt động của con người tạo ra, nhưng tác động của chúng lại gây nguy hiểm to lớn cho nhân loại. Việc khắc phục những hậu quả đó vô cùng phức tạp, khó khăn, lâu dài đòi hỏi phải có sự phối hợp của tất cả các quốc gia - dân tộc trên thế giới mới có thể làm được.

Những vấn đề toàn cầu là phạm trù lịch sử, sản phẩm của một thời đại cụ thể xét trên các khía cạnh kinh tế, chính trị và văn hóa, xã hội. Cho dù thế giới còn có những quan niệm khác nhau, nhưng ngày nay nhiều nước đã có sự thống nhất bằng cách phân ra nhóm những vấn để toàn cầu.

Nhóm thứ nhất là nhóm mối quan hệ giữa người với người. Nó bao gồm các vấn để giải quyết mâu thuẫn trong quan hệ giữa các nước về quân sự, chính trị, kinh tế. Đó là đấu tranh bảo vệ hòa bình, khắc phục tình trạng lạc hậu và bùng nổ dân số ở các nước đang phát triển, đấu tranh nhằm thiết lập trật tự kinh tế thế giới mới...

Nhóm thứ hai là nhóm gồm các mối quan hệ mâu thuẫn giữa con người với tự nhiên như ngăn chặn tình trạng phá hủy môi trường sống, bảo đảm hệ cân bằng sinh thái, hợp tác thúc đẩy quá trình nghiên cứu vũ trụ, nghiên cứu biển, chiến lược xây dựng cuộc sống bền vững cho tất cả mọi người v.v..

Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhận định: “Nhân dân thế giới đang đứng trước những vấn đề toàn cầu cấp bách... Đó là giữ gìn hòa bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, hạn chế sự bùng nổ về dân số, phòng ngừa và đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo...”[1]

Sự tồn tại của những vấn đề toàn cầu cũng làm cho thế giới đương đại khác với thế giới trước kia. Đứng trước các vấn đề cầu, ngay cả các lực lượng đối địch, đối kháng, đối lập nhau cũng có thiết lập những vòng tay hợp tác để cứu vớt một lợi ích chung đôi lợi ích bảo tồn sự sống chung, trong đó có sự sống của chính mình. Chưa bao giờ, cuộc đấu tranh vì các lợi ích giai cấp, lợi ích dân tộc phải chịu sự ràng buộc với cuộc đấu tranh vì những lợi ích toàn cầu như ở giai đoạn hiện nay của thời đại.

---

[1] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb.Chính trị quốc gia, H.2011, tr.69.