NHỮNG THÀNH TỰU LÝ LUẬN LỚN CỦA ĐẢNG QUA GẦN 40 NĂM ĐỔI MỚI

 

Những thành tựu lý luận lớn của Đảng qua gần 40 năm đổi mới thể hiện sự kiên định mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, sự phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. Theo đó, một trong những yêu cầu quan trọng hiện nay là cần tăng cường tổng kết những thành tựu lý luận của Đảng, nhằm góp phần phát triển, hoàn thiện, nâng tầm lý luận của Đảng, nhất là những nhận thức mới về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đặc thù, riêng có ở Việt Nam, hướng đến thực hiện thắng lợi những mục tiêu xây dựng, phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Qua gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, hơn 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991), lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội (CNXH) và con đường đi lên CNXH ở nước ta ngày càng được phát triển và hoàn thiện. Công cuộc đổi mới, xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa (XHCN) do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng từ năm 1986 đến nay thu được những thắng lợi, thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; đưa đất nước ta từ một nước nghèo trên thế giới trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Đất nước ta được xây dựng ngày càng đàng hoàng hơn, đời sống của nhân dân ta ngày càng được cải thiện căn bản, toàn diện hơn, vị thế của đất nước ta trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao. Có được những thành tựu to lớn, đáng tự hào đó, là do nhiều nguyên nhân, nhưng một trong những nguyên nhân quan trọng là do Đảng ta đã kiên định vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn xây dựng CNXH ở Việt Nam; thường xuyên tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam cho phù hợp với thực tiễn phát triển của từng thời kỳ, dẫn dắt dân tộc ta vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thách thức, không ngừng đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, khát vọng phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.

Từ thực tế xây dựng, phát triển đất nước và quá trình nhận thức lý luận của Đảng ta qua gần 40 năm đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước theo con đường XHCN, có thể tổng kết những thành tựu lý luận lớn của Đảng ta với những nội dung chính yếu sau:

Một là, xác định, bổ sung, định hình ngày càng rõ hơn nội dung các đặc trưng của CNXH Việt Nam trên cơ sở nhận thức đúng đắn về thời kỳ quá độ lên CNXH trong điều kiện cụ thể của Việt Nam.

Trong quá trình đổi mới, Đảng đã xác định mô hình CNXH bao gồm 6 đặc trưng, rồi tiếp tục bổ sung, phát triển thành 8 đặc trưng, thể hiện những bước phát triển không ngừng trong nhận thức lý luận của Đảng về mô hình CNXH, đồng thời cũng là mục tiêu của CNXH Việt Nam.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011), được thông qua tại Đại hội XI của Đảng, Đảng Cộng sản Việt Nam, đã khẳng định xã hội XHCN mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: 1- Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; 2- Do nhân dân làm chủ; 3- Có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; 4- Có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; 5- Con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; 6- Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng; 7- Có Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; 8- Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.

Với tinh thần và tư duy biện chứng về phát triển xã hội, Đảng ta quan niệm: Tiến lên CNXH là một quá trình vận động, chuyển hóa liên tục, không ngừng phát triển từ thấp đến cao, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Các đặc trưng của xã hội XHCN mà nhân dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phấn đấu xây dựng cũng sẽ luôn luôn vận động, chuyển hóa và phát triển không ngừng. Do vậy, từ nay đến năm 2030 và năm 2045, các đặc trưng của xã hội XHCN Việt Nam chắc chắn sẽ có những bổ sung mới về chất, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của sự nghiệp xây dựng CNXH ở trình độ cao hơn nhiều.

Có được việc xác lập đúng đắn các đặc trưng của mô hình CNXH đặc thù riêng có của Việt Nam là xuất phát từ sự nhận thức sâu sắc về thời kỳ quá độ lên CNXH trong điều kiện lịch sử cụ thể của nước ta. Vượt qua những giáo điều, hạn chế do điều kiện khách quan ở thời kỳ bao cấp, với quan điểm nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, Đảng ta đã trở về với căn nguyên của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhìn nhận đánh giá một cách khách quan những vấn đề thực tiễn đang đặt ra để định hình những nhận thức lý luận quan trọng về thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta. Đó chính là cơ sở để Đảng ta có những quyết sách về đường lối thể hiện trong các đặc trưng mô hình CNXH Việt Nam, trong đó có những vấn đề, nội dung mang tính chất đột phá, như đặc trưng tổng quát, đặc trưng về kinh tế, đặc trưng về Nhà nước.

Hai là, Đảng ta đã tiến hành đổi mới tư duy, vận dụng sáng tạo lý luận CNXH khoa học, tư tưởng Hồ Chí Minh vào công cuộc đổi mới, xác lập mục tiêu phát triển trong xây dựng CNXH.

Sự phát triển nhận thức lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam về thời kỳ quá độ lên CNXH là kết quả của quá trình đổi mới tư duy, tổng kết thực tiễn và sự vận dụng sáng tạo, bổ sung, phát triển lý luận của CNXH khoa học, những luận điểm cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể ở Việt Nam trong mỗi thời kỳ phát triển.

Đại hội VI của Đảng là cột mốc lịch sử quan trọng trong sự nghiệp cách mạng XHCN của nhân dân ta. Trên cơ sở những thành tựu đổi mới từ Đại hội VI của Đảng, Đại hội VII của Đảng (tháng 6-1991) đã thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991). Đây là văn kiện quan trọng mang tầm định hướng chiến lược. Công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng từ năm 1986 đến nay tiếp tục nhất quán với mục tiêu và con đường ấy; vận dụng và phát triển sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh để xây dựng, hình thành nhận thức mới về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam phù hợp với bối cảnh quốc gia và thời đại ngày nay. Qua mỗi kỳ đại hội, Đảng ta lại có bước phát triển mới về vấn đề căn cốt này trên cơ sở tổng kết việc thực hiện mục tiêu CNXH và bảo đảm định hướng XHCN, định hình từng bước mục tiêu, giá trị CNXH trong quá trình đổi mới, phát triển đất nước. Đánh giá chung về 30 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991, 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Đại hội XIII của Đảng nhận định: “Nhìn lại 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam ngày càng hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa”⁽¹⁾.

Đại hội XIII của Đảng hướng tầm nhìn xa hơn đến giữa thế kỷ XXI, phấn đấu đưa nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng XHCN, xác định mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể phải hoàn thành cho mỗi chặng đường. Các mục tiêu hướng tới những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước ta trong những thập niên sắp tới: Đến năm 2025, kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước: Là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng: Là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Ba là, tổng kết, kế thừa, làm rõ phương hướng xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH.

Cương lĩnh năm 1991 đã đề ra 7 phương hướng cơ bản và cũng là nội dung cần thiết của cách mạng XHCN và xây dựng CNXH trong thời kỳ đổi mới. Cách xác định phương hướng cơ bản xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH trong Cương lĩnh năm 1991 đã đề cập, bao hàm cả phương hướng phát triển. Sau đó, Đại hội X của Đảng (năm 2006), qua tổng kết 20 năm đổi mới, đã cân nhắc, xác định 8 phương hướng nhưng gọn hơn⁽²⁾.

Kế thừa tinh thần của Đại hội X, tại Đại hội XI của Đảng, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định rõ hơn mục tiêu, con đường đi lên CNXH ở Việt Nam thông qua việc bổ sung, phát triển các phương hướng cơ bản. Cương lĩnh năm 2011 viết: “Để thực hiện thành công các mục tiêu trên, toàn Đảng, toàn dân ta cần nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, ý chí tự lực, tự cường, phát huy mọi tiềm năng và trí tuệ, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, quán triệt và thực hiện tốt các phương hướng cơ bản sau đây: Một là, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường. Hai là, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Ba là, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Bốn là, bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Năm là, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Sáu là, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất. Bảy là, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tám là, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh”⁽³⁾.

Tám phương hướng cơ bản nêu trên đã thể hiện tính hệ thống, đồng bộ của con đường đi lên CNXH ở nước ta, vừa đúng xu thế thời đại, vừa phù hợp với thực tiễn Việt Nam và tiếp tục được bổ sung, cụ thể hóa trong các văn kiện Đại hội XII, XIII của Đảng.

Khái quát toàn bộ phương hướng cơ bản xây dựng CNXH trong gần 40 năm đổi mới cho thấy, sau mỗi kỳ đại hội, trên cơ sở thực tiễn thực hiện phương hướng xây dựng CNXH trên từng lĩnh vực cơ bản, Đảng lại có sự bổ sung, phát triển lý luận về phương hướng rất rõ rệt và ngày càng sâu sắc, đầy đủ, toàn diện hơn trên tất cả lĩnh vực. Đây là sự tìm tòi, đổi mới và cống hiến lý luận của Đảng nhằm mục tiêu phụng sự Tổ quốc Việt Nam XHCN, phục vụ nhân dân trong bối cảnh mới.

Bốn là, phát hiện và xác định các mối quan hệ lớn cần giải quyết trong quá trình thực hiện các phương hướng xây dựng, phát triển đất nước.

Ngoài các phương hướng xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH, Cương lĩnh năm 2011 còn bổ sung nội dung về việc nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ lớn: “quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”⁽⁴⁾.

Đến Đại hội XII của Đảng (năm 2016), Đảng ta đã bổ sung mối quan hệ lớn cần giải quyết trong quá trình xây dựng CNXH trong thời kỳ quá độ, đó là quan hệ giữa nhà nước và thị trường; đồng thời, đã điều chỉnh mối quan hệ giữa kinh tế thị trường và định hướng XHCN thành quan hệ giữa tuân theo quy luật của thị trường với bảo đảm định hướng XHCN; đến Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII), mối quan hệ giữa nhà nước và thị trường được bổ sung thành quan hệ giữa nhà nước, thị trường và xã hội. Đến Đại hội XIII (năm 2021), Đảng bổ sung mối quan hệ lớn thứ mười là: mối quan hệ giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội.

Đến nay, Đảng ta đã xác định 10 mối quan hệ lớn cần tiếp tục nắm vững và xử lý tốt trong quá trình xây dựng CNXH Việt Nam; cụ thể là các quan hệ: 1- Giữa ổn định, đổi mới và phát triển; 2- Giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; 3- Giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng XHCN; 4- Giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất XHCN; 5- Giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; 6- Giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; 7- Giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN; 8- Giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; 9- Giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ; 10- Giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội⁽⁵⁾.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng cũng nhấn mạnh, đó là các mối quan hệ lớn, phản ánh các quy luật mang tính biện chứng, những vấn đề lý luận cốt lõi về đường lối đổi mới của Đảng ta, cần tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện và phát triển phù hợp với thay đổi của thực tiễn; đòi hỏi chúng ta nhận thức đúng và đầy đủ, quán triệt sâu sắc và thực hiện thật tốt, hiệu quả⁽⁶⁾. Mười mối quan hệ lớn là sự khái quát cao nhận thức lý luận của Đảng về thời kỳ quá độ lên CNXH, góp phần làm sáng rõ thêm các quy luật xây dựng CNXH Việt Nam nói chung, quy luật cầm quyền khoa học của Đảng Cộng sản Việt Nam nói riêng.

Năm là, hình thành khái niệm “kinh tế thị trường định hướng XHCN” là sự đổi mới căn bản nhận thức, sự đột phá trong tư duy lý luận và thực tiễn lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, xây dựng CNXH ở nước ta.

Tinh thần đổi mới đã được thể hiện trong Cương lĩnh năm 1991 và Văn kiện Đại hội VII của Đảng, khi Đảng chỉ rõ: xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng XHCN, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước; đồng thời, cũng cụ thể hóa khái niệm chế độ công hữu, xác định rõ, đó chỉ là công hữu “về các tư liệu sản xuất chủ yếu”. Đến Đại hội IX của Đảng, khái niệm “nền kinh tế thị trường định hướng XHCN” được khẳng định dứt khoát với quan niệm rằng, “nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa; đó chính là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”⁽⁷⁾.

Trong thời kỳ quá độ lên CNXH, Việt Nam thực hiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế; trong đó, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Đất nước ta sau gần 40 năm đổi mới đang chuyển sang giai đoạn phát triển mới, từng bước hoàn thiện nền kinh tế thị trường hiện đại, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo định hướng XHCN, xây dựng nền dân chủ XHCN, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; nhờ đó, mức sống và chất lượng sống của nhân dân được nâng cao hơn nhiều lần so với vài thập niên trước đây.

Sáu là, nhận thức ngày càng toàn diện hơn, sâu sắc hơn về động lực và nguồn lực xây dựng CNXH mang bản sắc Việt Nam, đặc biệt là đề cao vai trò của văn hóa với tư cách là sức mạnh nội sinh, xung lực quan trọng của quá trình phát triển đất nước.

Trên nền tảng quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, trong gần 40 năm đổi mới, Đảng ta đã xác định và chỉ rõ những động lực chủ yếu để xây dựng CNXH Việt Nam, bao gồm phát huy dân chủ XHCN; đại đoàn kết toàn dân tộc; văn hóa (mà cốt lõi là phát huy nhân tố con người); kết hợp hài hòa lợi ích xã hội, tập thể và cá nhân, quan tâm lợi ích thiết thân của con người; giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ; công bằng xã hội, đổi mới sáng tạo. Đó là kết quả của quá trình tìm tòi, nghiên cứu lý luận, gắn với tổng kết thực tiễn xây dựng CNXH để điều chỉnh nhận thức, bổ sung và phát triển lý luận cho phù hợp với giai đoạn phát triển mới.

Tinh thần ấy tiếp tục được kế thừa, khẳng định và hiện thực hóa qua các kỳ Đại hội lần thứ XI, XII của Đảng. Đến Đại hội XIII của Đảng, quan điểm về 3 động lực phát triển được coi là một trong những điểm mới nổi bật. Theo đó, Đảng ta nhấn mạnh tới “khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”⁽⁸⁾; phát huy dân chủ XHCN, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam, bồi dưỡng sức dân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, có cơ chế thu hút, trọng dụng nhân tài, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, nhất là thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó có nguồn lực nội sinh, tạo động lực mới cho quá trình phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới (năm 1986) đến nay, tư duy lý luận của Đảng về nguồn lực nội sinh được phát triển theo hướng nhấn mạnh đến vai trò ngày càng lớn của văn hóa trong bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Lần đầu tiên, tại Đại hội XIII của Đảng, giá trị văn hóa trở thành một nội dung quan trọng trong ba “đột phá chiến lược”, là điểm khác so với trước đây khi chỉ đề cập đến đột phá về kinh tế là chính. Đặc biệt, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã chỉ ra nhiệm vụ mới cần thực hiện, mà trước đó mới chỉ dừng lại như một sự gợi mở, định hướng, đó là “Tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới”⁽⁹⁾.

Bảy là, tập trung xác lập mục tiêu, hệ giá trị nhân văn của CNXH Việt Nam trong bối cảnh mới; xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế gắn với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường trong từng bước phát triển.

Trong bài viết rất quan trọng “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ một cách đầy thuyết phục về mục tiêu và đồng thời cũng là những giá trị nhân văn, đích thực của CNXH Việt Nam: “Chúng ta cần một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người, chứ không phải vì lợi nhuận mà bóc lột và chà đạp lên phẩm giá con người. Chúng ta cần sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội, chứ không phải gia tăng khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng xã hội. Chúng ta cần một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn, chứ không phải cạnh tranh bất công, “cá lớn nuốt cá bé” vì lợi ích vị kỷ của một số ít cá nhân và các phe nhóm. Chúng ta cần sự phát triển bền vững, hài hòa với thiên nhiên để bảo đảm môi trường sống trong lành cho các thế hệ hiện tại và tương lai, chứ không phải để khai thác, chiếm đoạt tài nguyên, tiêu dùng vật chất vô hạn độ và huỷ hoại môi trường”⁽¹⁰⁾.

Đảng chủ trương “thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội trong từng bước phát triển và từng chính sách” trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Yêu cầu “tiến bộ và công bằng” được triển khai bao quát toàn diện các lĩnh vực xã hội, từ giáo dục, y tế, gia đình, môi trường, xóa đói, giảm nghèo, đến an sinh, phúc lợi xã hội, thể dục - thể thao, văn hóa giải trí, trật tự, an toàn xã hội, bảo đảm quyền con người, phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội. Nhà nước giữ vai trò trung tâm, đồng thời huy động mọi nguồn lực xã hội cùng tham gia việc giải quyết các vấn đề xã hội, bảo đảm cho mọi người dân được thụ hưởng xứng đáng, công bằng thành tựu của phát triển và đổi mới, tạo lập một xã hội văn minh, hài hòa, phấn đấu mang lại hạnh phúc ngày càng nhiều hơn, cuộc sống ngày càng ấm no hơn cho nhân dân.

Tám là, phát triển lý luận về quốc gia - dân tộc hiện đại và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng nặng nề, phức tạp hơn trong giai đoạn phát triển mới.

Những thành tựu phát triển lý luận của Đảng về phương hướng cơ bản đi lên CNXH ở Việt Nam và các mối quan hệ lớn cần nhận thức và giải quyết tốt trong công cuộc đổi mới, thời kỳ quá độ lên CNXH đã được cụ thể hóa và vận dụng vào hoạch định và thực thi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước qua từng giai đoạn cụ thể trong suốt thời kỳ đổi mới và đã mang lại những thành tựu vô cùng to lớn trong xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Yêu cầu đặt ra ở tầm lý luận là cần bổ sung những nhận thức mới về quốc gia - dân tộc hiện đại, như chủ quyền số quốc gia trên không gian mạng, lợi ích cơ bản của quốc gia - dân tộc; chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán phù hợp với luật pháp quốc tế trong lợi ích chiến lược; hòa bình, hợp tác, tự do, an toàn hàng hải, hàng không trong lợi ích phát triển; hình thái đa quốc tịch của dân cư thời kỳ toàn cầu hóa; trách nhiệm quản trị toàn cầu, tự quản xã hội trong tương quan với quản trị của Nhà nước.

Một trong những thành tựu nhận thức lý luận nổi bật của Đảng trên lĩnh vực này là về “đối tượng” và “đối tác”. Đối tượng và đối tác trong tình hình mới phải theo diễn biến tình hình, trong đối tác có mặt có thể đấu tranh, trong đối tượng có mặt có thể hợp tác. Đấu tranh để thúc đẩy hợp tác, giảm thiểu mặt khác biệt, xung đột; hợp tác bằng thái độ chân thành, tôn trọng lợi ích chính đáng, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhưng cảnh giác với mọi thỏa hiệp giữa các nước lớn gây tổn hại lợi ích của Việt Nam. Đấu tranh phải kiên trì, kiên quyết, nhưng mềm dẻo, linh hoạt, bằng nhiều phương pháp khác nhau, mục đích là để giữ vững hòa bình, thúc đẩy hợp tác, bảo đảm lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc.

Tổng kết thực tiễn, Đảng đã đúc kết thành chiến lược: Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy, dựa vào sức mạnh tổng hợp. Sức mạnh tổng hợp là sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; sức mạnh của quân đội nhân dân và công an nhân dân làm nòng cốt, ngày càng được xây dựng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, tạo ra khả năng răn đe cần thiết, bảo đảm triệt tiêu các nguy cơ từ sớm, từ xa, từ gốc, bảo vệ hòa bình, ngăn ngừa chiến tranh; sức mạnh của nền văn hóa Việt Nam; sức mạnh của nền kinh tế liên tục tăng trưởng; sức mạnh của chính nghĩa, tận dụng, tranh thủ các lực lượng tiến bộ, yêu chuộng hòa bình, bảo vệ công lý, bảo vệ luật pháp quốc tế trên thế giới.

Chín là, lý luận về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân ngày càng được củng cố, phát triển nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước, tăng cường thực hành dân chủ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thực tiễn đổi mới, phát triển đất nước theo định hướng XHCN.

Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam được xác định bởi thuộc tính bản chất, trở thành nguyên tắc trong thiết kế mô hình nhà nước ta, đó là: Tất cả quyền lực là của nhân dân, thuộc về nhân dân. Quyền lực nhà nước tập trung thống nhất bởi nhân dân, không phân chia quyền lực, càng không phải “dùng quyền lực để đối trọng quyền lực”. Quyền lực tập trung thống nhất, không phân chia, nhưng trong cơ cấu quyền lực nhà nước phải có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp để bảo đảm sự thống nhất, đồng quy về một mục tiêu “thực hiện và bảo vệ quyền lực của nhân dân”. Mục tiêu căn bản của công cuộc đổi mới nói chung, của đổi mới chính trị và đổi mới hệ thống chính trị nói riêng ở nước ta chính là xây dựng nền dân chủ XHCN, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Theo đó, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân là một trong những điều kiện tiên quyết để thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Khái niệm “Nhà nước pháp quyền” lần đầu tiên được sử dụng trong Văn kiện Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII (năm 1994). Tuy nhiên, đến Đại hội IX của Đảng (năm 2001), “xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” mới được coi là một trong những nhiệm vụ có tính chất chiến lược và xuyên suốt của thời kỳ quá độ lên CNXH. Tinh thần này được khẳng định trong Văn kiện Đại hội X, XI, XII của Đảng, khi Đảng ta coi “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, do Đảng Cộng sản lãnh đạo” là một trong 8 đặc trưng của xã hội XHCN mà nhân dân Việt Nam đang xây dựng. Những nội dung về xây dựng Nhà nước được hiến định trong Hiến pháp năm 2013 đã thể hiện những bước tiến quan trọng của Đảng về quan điểm, nhận thức lý luận về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN. Đại hội XIII của Đảng khẳng định, “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị”⁽¹¹⁾. Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII đánh giá: “Mô hình Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam không ngừng được hoàn thiện, vận hành theo cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”, góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”⁽¹²⁾.

Mười là, phát triển hơn nữa lý luận về vai trò, sứ mệnh của Đảng, đặc biệt là về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nhằm bảo đảm sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng đối với sự nghiệp đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Qua gần 40 năm đổi mới, hệ thống lý luận của Đảng xác định ngày càng rõ hơn vị trí, vai trò của từng lĩnh vực trong tổng thể đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc: phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm; văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên; xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Sở dĩ xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, bởi có xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, Đảng mới đưa ra và tổ chức thực hiện thành công đường lối chính trị đúng đắn, xử lý thỏa đáng và kịp thời những vấn đề do công cuộc đổi mới đất nước đặt ra, xứng đáng với vai trò của một đảng duy nhất cầm quyền, giữ vững niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

Đóng vai trò then chốt, do đó công tác xây dựng Đảng thành công sẽ quyết định đến toàn bộ sức mạnh của hệ thống chính trị, đến toàn bộ sự nghiệp đổi mới và giữ vững định hướng XHCN. Xây dựng Đảng, vì thế trở thành khâu đột phá, mở đường cho mọi đổi mới trên các lĩnh vực khác. Các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương cùng các chỉ thị, quy chế, quy định do Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành liên quan đến công tác xây dựng Đảng thể hiện rõ sự chú trọng đặc biệt của Đảng ta đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong thời kỳ đổi mới. Đặc biệt, từ Đại hội XI của Đảng đến nay, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng thật sự được đặt ở vị trí then chốt, có vai trò quan trọng đối với những thành công to lớn, có ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới.

Lý luận về Đảng lãnh đạo, cầm quyền được làm sáng rõ, cụ thể hơn qua các nội dung, khía cạnh chủ yếu: 1- Đảng lãnh đạo là xuyên suốt mọi thời kỳ cách mạng, còn Đảng cầm quyền chỉ trong giai đoạn Đảng đã giành được chính quyền, nắm lấy chính quyền nhà nước, sử dụng chính quyền phục vụ cho mục đích, lý tưởng của mình; 2- Đảng lãnh đạo chủ yếu và trước hết ở vai trò, sứ mệnh tiền phong, dẫn đường, chỉ lối dựa trên trí tuệ sáng suốt, đạo đức trong sáng, đường lối khoa học, tổ chức chặt chẽ; còn Đảng cầm quyền là hoạt động mà thông qua đó, Đảng nắm giữ, thực thi, kiểm soát quyền lực, trước hết là quyền lực nhà nước, để hiện thực hóa mục tiêu, lý tưởng; 3- Phân tách, phân định rõ hơn chức năng lãnh đạo, cầm quyền của Đảng với chức năng quản lý, điều hành của Nhà nước, chức năng đại diện và bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các tổ chức chính trị - xã hội đối với mỗi giai tầng xã hội.

Lý luận về cấu trúc công tác xây dựng Đảng ngày càng được phát triển, cụ thể hóa. Từ chỗ xác định công tác xây dựng Đảng bao gồm 3 mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức đã phân khai, phát triển thành 5 mặt công tác: chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Việc Đại hội XII của Đảng đặt xây dựng Đảng về đạo đức thành một nội dung trong cấu trúc công tác xây dựng Đảng là dựa trên nền tảng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, lý luận về đạo đức cầm quyền và văn hóa chính trị của Đảng; góp phần bổ sung, làm sáng rõ hơn vai trò, tầm vóc, tính tiên phong của Đảng. Đại hội XIII của Đảng còn tách công tác xây dựng Đảng về cán bộ khỏi công tác xây dựng Đảng về tổ chức; đồng thời, đã tổng kết 5 bài học lớn, mà trong đó, bài học hàng đầu chính là về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đặc biệt, Đại hội XIII của Đảng đã tiếp tục bổ sung những nhận thức mới quan trọng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; nhấn mạnh tới việc phải gắn xây dựng, chỉnh đốn Đảng với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đây cũng là nhiệm vụ, phương hướng trọng tâm của cả nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng và những năm tiếp theo.

***

Những thành tựu phát triển lý luận lớn của Đảng trong gần 40 năm đổi mới thể hiện sự kiên định mục tiêu xây dựng CNXH, sự phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam, có vai trò, ý nghĩa quyết định đối với những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ta trong gần 40 năm qua. Đây cũng sẽ là cơ sở khoa học, thực tiễn quan trọng giúp cho Đảng ta hoạch định đường lối, chủ trương xây dựng, phát triển đất nước trong thời kỳ mới, hướng tới thực hiện thắng lợi mục tiêu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng XHCN./.

(Nguồn: Tạp chí Cộng sản)

NÂNG CAO NHẬN THỨC, TRÁCH NHIỆM VÀ PHÁT HUY SỨC MẠNH TỔNG HỢP CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ TRONG CÔNG TÁC THANH NIÊN

 

Đảng ta xác định, thanh niên Việt Nam là lực lượng quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, là chủ nhân tương lai của đất nước. Việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, thực hiện có hiệu quả các giải pháp trên các lĩnh vực là cơ sở quan trọng để thanh niên Việt Nam - nòng cốt là các tổ chức đoàn, hội - phát huy mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa vai trò của mình trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.

Quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác thanh niên và tổ chức đoàn

Trong các thời kỳ cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm lãnh đạo công tác thanh niên và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Đảng thống nhất lãnh đạo công tác thanh niên và coi đó là nhiệm vụ chiến lược quan trọng nhằm vận động, tập hợp, đoàn kết thanh niên và chăm lo bồi dưỡng, đào tạo, phát huy thanh niên. Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25-7-2008, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X, “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” đã đánh giá cao vai trò của thanh niên và xác định rõ nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng, phát huy thanh niên: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước”⁽¹⁾.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định mục tiêu, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, Đại hội cũng đặt ra mục tiêu đối với thế hệ trẻ: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chăm lo bồi dưỡng, giáo dục, phát triển toàn diện và bảo đảm quyền của trẻ em; dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước”⁽²⁾.

Công tác thanh niên là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội, của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân. Trong đó, Đảng là hạt nhân lãnh đạo, chỉ đạo, chính quyền có vai trò, trách nhiệm trong việc tổ chức thực hiện, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp giáo dục, bồi dưỡng, phát huy thanh niên. Nghị quyết số 25-NQ/TW chỉ rõ, xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước. Đảng đề ra đường lối, chủ trương định hướng cho thanh niên hành động; xác định các chuẩn mực cho thanh niên phấn đấu; xây dựng các tấm gương điển hình tiêu biểu cho thanh niên học tập và noi theo.

Giải pháp nâng cao nhận thức, trách nhiệm về công tác thanh niên

Để nghị quyết của Đảng về công tác thanh niên đi vào cuộc sống, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến và truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và người dân về quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác thanh niên, tập trung thực hiện các giải pháp sau:

Thứ nhất, các cấp ủy, lãnh đạo chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội bảo đảm quyền tiếp cận của đoàn viên, thanh niên với chính sách và luật pháp (như: được biết chính sách và luật pháp sắp được ban hành; đối thoại và tham vấn thanh niên; huy động thanh niên tham gia vận động chính sách và phản biện chính sách; tuyên truyền, phổ biến cho đoàn viên, thanh niên hiểu về chính sách và luật pháp); triển khai thực hiện chính sách và luật pháp.

Các cấp ủy coi trọng nhiệm vụ chăm lo xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xứng đáng là tổ chức của thanh niên, vì thanh niên. Mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên trong nước và ngoài nước bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Chú trọng nâng cao chất lượng đoàn viên, chất lượng cán bộ đoàn, nhất là chất lượng về chính trị, tư tưởng và tính tiên phong, gương mẫu, trách nhiệm nêu gương của cán bộ và đoàn viên. Đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động của Đoàn, nhất là ở cơ sở, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Đồng hành với thanh niên và cảm thông, chia sẻ với thanh niên, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của thanh niên, chăm lo đáp ứng những lợi ích hợp pháp và nhu cầu chính đáng của thanh niên, kịp thời định hướng, hỗ trợ, giúp đỡ thanh niên. Xây dựng Đoàn vững mạnh làm nòng cốt chính trị trong các hội của thanh niên. Thực hiện tốt nhiệm vụ phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và quan tâm chăm sóc, hướng dẫn, giáo dục thiếu niên, nhi đồng.

Thứ hai, đổi mới nội dung và phương thức giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phù hợp với tâm lý, trình độ nhận thức của thanh niên; tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, truyền thống văn hóa, lịch sử của Đảng và dân tộc cho thanh niên; tập trung vào các nội dung chủ yếu sau:

- Tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục về chính trị tư tưởng, học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt chủ trương, đường lối và các nghị quyết của Đảng, của Đoàn; tăng cường các hình thức tạo diễn đàn trao đổi, đối thoại có tính tương tác với đoàn viên, thanh niên; thường xuyên nắm bắt tình hình tư tưởng, định hướng dư luận trong thanh niên thông qua mạng lưới thăm dò dư luận xã hội do Đoàn tổ chức; đổi mới nội dung và phương thức học tập các bài học lý luận chính trị trong đoàn viên, thanh niên; chủ động, tích cực đấu tranh có hiệu quả với những luận điệu chống phá của các thế lực thù địch nhằm vào thanh, thiếu niên.

- Chú trọng tuyên truyền, giáo dục về truyền thống yêu nước, đoàn kết, cần cù, sáng tạo và khát vọng vươn lên trong mọi hoàn cảnh, bồi dưỡng, xây dựng lớp thanh niên có bản lĩnh, tự tin đảm nhận vai trò chủ nhân tương lai của đất nước. Giáo dục truyền thống vẻ vang của Đảng, của Đoàn, ý thức giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, truyền thống của quê hương, gia đình, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại; đấu tranh với các biểu hiện, hành vi đi ngược lại với chuẩn mực giá trị xã hội, truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

- Triển khai sâu, rộng các nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng cống hiến vì Tổ quốc; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội, gắn với các phong trào hành động cách mạng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Nghiên cứu chỉnh sửa, bổ sung nội dung Chương trình “Rèn luyện đoàn viên”, Chương trình “Rèn luyện đội viên”, các cuộc vận động trong các nhóm đối tượng thanh niên phù hợp với tình hình mới và khả năng tổ chức thực hiện.

- Tiếp tục đổi mới và triển khai sâu rộng các mô hình giáo dục giá trị sống, kỹ năng xã hội. Tăng cường định hướng giá trị thông qua các loại hình văn hóa, văn học - nghệ thuật. Định hướng cho thanh niên phát triển loại hình văn hóa hiện đại mang tính khoa học và nhân văn, tham gia bảo tồn và phát triển các lễ hội văn hóa.

- Đẩy mạnh tổ chức các hoạt động giáo dục, hỗ trợ nhằm giảm số lượng đối tượng thanh, thiếu niên chậm tiến, tạo điều kiện để những thanh, thiếu niên lầm lỡ tái hòa nhập cộng đồng và không tái vi phạm pháp luật.

- Tăng cường giáo dục thanh niên thông qua những tấm gương điển hình tiên tiến, cá nhân có thành tích vượt trội. Cán bộ, đảng viên phải làm gương về đạo đức, học tập, lao động. Thường xuyên chú trọng xây dựng, phát hiện, nhân rộng những mẫu hình cá nhân tiêu biểu, vượt trội ở các nhóm đối tượng thanh niên. Lấy “xây” để “chống”, làm cho các giá trị tốt đẹp có sức lan tỏa trong cộng đồng thanh niên.

- Đoàn Thanh niên chủ động phối hợp với nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh, thiếu nhi; làm cho thế hệ trẻ hôm nay biết yêu cuộc sống, giàu lòng nhân ái, kế thừa và phát huy những giá trị nhân văn của dân tộc, ứng xử văn minh, thanh lịch, nghĩa tình; chú trọng nêu gương người tốt, việc tốt; dám bày tỏ chính kiến, đấu tranh với cái xấu. Kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, từng bước bài trừ các tệ nạn xã hội.

Thứ ba, đổi mới phương thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách và luật pháp cho thanh niên bằng những hình thức mới bảo đảm sự tham gia của đoàn viên, thanh niên ngay từ khâu xây dựng, vận động, phản biện, tuyên truyền, phổ biến, chủ động thực hiện, kiểm tra và giám sát. Các cấp ủy, lãnh đạo chính quyền định kỳ tổ chức đối thoại với thanh niên về chính sách và lãnh đạo các đoàn thể nhân dân, nhất là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện những hình thức mới, như đối thoại, diễn đàn, tham vấn và tư vấn thanh niên trong xây dựng và thực hiện chính sách.

Thứ tư, phát huy ưu thế của các phương tiện truyền thông hiện đại, đa phương tiện, hệ thống báo chí, xuất bản của Đoàn và báo chí chính thống của Đảng, Nhà nước trong công tác giáo dục, tuyên truyền, phổ biến chính sách và luật pháp cho thanh niên bằng hình thức diễn đàn, đối thoại, các gameshow, trao đổi của thanh niên về thực hiện chính sách và luật pháp; sử dụng có hiệu quả các hình thức, công cụ tuyên truyền, giáo dục mới, như internet, các phương tiện truyền thông xã hội... Các cấp bộ đoàn tiếp tục phát huy ứng dụng internet, các phương tiện truyền thông xã hội để chuyển tải thông tin qua cổng thông tin điện tử của Đoàn, hệ thống website của các tỉnh đoàn, huyện đoàn, các đơn vị đoàn trực thuộc, thư điện tử cho đội ngũ cán bộ, đoàn viên, thanh niên...; xây dựng các diễn đàn trên mạng để trở thành kênh thông tin phục vụ cho việc trao đổi, chia sẻ của thanh niên về thực hiện chính sách. Đặc biệt, cần chỉ đạo việc thực hiện văn hóa ứng xử trên không gian mạng của người dân, nhất là đối với thanh niên.

Thứ năm, khai thác hiệu quả các nguồn lực xã hội trong công tác vận động, tuyên truyền, giáo dục thanh, thiếu nhi. Nâng cao hiệu quả các chương trình phối hợp; lồng ghép các hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh với các đoàn thể nhân dân và các chủ thể xã hội khác, nhằm giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên. Lựa chọn, phân công cán bộ giỏi lý luận, kỹ năng, nghiệp vụ, nắm chắc thực tiễn làm công tác vận động, tuyên truyền, giáo dục thanh niên; thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, duy trì và phát triển đội ngũ cộng tác viên trong công tác tuyên truyền, giáo dục của Đoàn.

Thứ sáu, có các giải pháp hỗ trợ, khuyến khích cán bộ, đoàn viên tự tìm hiểu, tự học chính sách và luật pháp. Coi cán bộ, đoàn viên là tuyên truyền viên làm nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến chính sách và luật pháp cho thanh niên và người dân.

Giải pháp về cơ chế phối hợp đồng bộ, liên ngành trong công tác thanh niên

Sự phối hợp liên ngành trong việc chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của thanh niên là cơ chế có tính ưu việt nhằm tạo ra sự thống nhất về nội dung, phương thức và tạo ra nguồn lực cần thiết để thực hiện chính sách phát triển thanh niên. Cơ chế phối hợp liên ngành trong thực hiện nghị quyết của Đảng  về công tác thanh niên được thực hiện như sau: Một là, các cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên, các ngành giáo dục, lao động, y tế, văn hóa, quân đội, công an… phối hợp và lồng ghép hoạt động với nhau dưới sự điều phối của Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam và Bộ Nội vụ (cơ quan được giao quản lý thanh niên); Hai là, các cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên và quản lý lĩnh vực có liên quan đến phát triển thanh niên phối hợp và lồng ghép các hoạt động với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân, nhất là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức của thanh niên để làm công tác định hướng, giáo dục chuẩn mực giá trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên; Ba là, sự phối hợp và lồng ghép hoạt động giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các đoàn thể nhân dân với nhà trường và cộng đồng dân cư trong thực hiện công tác định hướng, giáo dục chuẩn mực giá trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên; Bốn là, sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình trong định hướng, giáo dục chuẩn mực giá trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên; Năm là, sự phối hợp giữa đoàn thể nhân dân và nhà trường với các đơn vị của lực lượng vũ trang, các đơn vị cung ứng dịch vụ xã hội và các doanh nghiệp trong định hướng, giáo dục chuẩn mực giá trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên.

Trong thực tế, sự phối hợp liên ngành trong thực hiện nghị quyết của Đảng về công tác thanh niên là cơ chế có tính ưu việt nhằm tạo ra sự thống nhất về nội dung, phương thức và tạo ra nguồn lực cần thiết để thực hiện. Trong thời gian tới, cần tiếp tục tập trung thực hiện các giải pháp sau:

Thứ nhất, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy, chính quyền và các cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên cần phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thiết thực với các chủ thể xã hội để xây dựng và thực hiện chính sách phát triển thanh niên.

Thứ hai, các cấp chính quyền, trong phạm vi quyền hạn của mình bố trí đủ nguồn lực cho các chủ thể xã hội tham gia thực hiện nghị quyết của Đảng về công tác thanh niên.

Thứ ba, các cấp ủy cần giao cho Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh làm đầu mối trong việc xã hội hóa, nhằm huy động sức mạnh tổng thể trong thực hiện chính sách phát triển thanh niên.

Thứ tư, các chủ thể xã hội sử dụng các hình thức phối hợp sau: Tổ chức ký nghị quyết, chương trình hoặc kế hoạch liên tịch; tổ chức các hội nghị, hội thảo; tổ chức các diễn đàn thanh niên; phối hợp kiểm tra, đánh giá liên ngành việc thực hiện chính sách; nghiên cứu tác động của chính sách đối với phát triển thanh niên.

Thứ năm, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh các cấp cần chủ động phối hợp và lồng ghép các hoạt động với chính quyền, gia đình, nhà trường, các doanh nghiệp, đơn vị cung ứng dịch vụ xã hội và hợp tác xã, các đơn vị của lực lượng vũ trang, các tôn giáo, cộng đồng dân cư trong thực hiện chính sách phát triển thanh niên; lồng ghép các hoạt động với các chủ thể xã hội khác trong xây dựng và thực hiện nghị quyết của Đảng; lồng ghép các hoạt động xây dựng tổ chức, phát động phong trào với hoạt động thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW đối với công tác thanh niên.

Thứ sáu, các cấp bộ đoàn tiếp tục đẩy mạnh chương trình phối hợp hoạt động với Chính phủ, ủy ban nhân dân các cấp, các ban, ngành, các đoàn thể, tổ chức kinh tế - xã hội ở Trung ương và địa phương, để tạo nên sức mạnh tổng hợp và huy động nguồn lực cho công tác thanh niên./.

(Nguồn: Tạp chí Cộng sản)

HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI PHẬT GIÁO GÓP PHẦN NÂNG CAO HÌNH ẢNH, VỊ THẾ CỦA VIỆT NAM TRÊN THẾ GIỚI

Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước của Đảng đã mở ra thời cơ và cơ hội lớn để tập hợp, khơi dậy mạnh mẽ mọi nguồn lực, đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo tạo nên sức mạnh toàn dân tộc. Trong đó, Phật giáo là một trong những nguồn lực của tôn giáo góp phần phục vụ sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam thân yêu được thể hiện trong các hoạt động đối ngoại quốc tế rất đa dạng, phong phú của Phật giáo.

Phật giáo tích cực, chủ động hội nhập quốc tế

Giáo hội Phật giáo Việt Nam là một tổ chức tôn giáo rất tích cực, năng động, chủ động trong hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Quan hệ Phật giáo quốc tế và hoạt động đối ngoại giao lưu, hợp tác quốc tế là một trong những thành tựu Phật sự nổi bật nhất trong chặng đường phát triển, đồng hành cùng dân tộc của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Giáo hội đã không ngừng tăng cường mở rộng hoạt động đối ngoại, quan hệ quốc tế với các tổ chức Phật giáo các nước trên thế giới và các tổ chức tôn giáo theo phương châm đẩy mạnh ngoại giao văn hóa, ngoại giao nhân dân, mong muốn là bạn, là đối tác tin cậy của các tổ chức tôn giáo tại tất cả các nước.

Trong năm qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tổ chức nhiều đoàn chức sắc tôn giáo ra nước ngoài tham dự hội nghị, hội thảo, mở rộng quan hệ quốc tế với các tổ chức tôn giáo quốc tế, tham gia các hoạt động ngoại giao đa phương, các diễn đàn khu vực và quốc tế, như: Đối thoại tôn giáo và văn hóa ASEAN (IIDC), Đối thoại Liên tôn Á - Âu (ASEM), Đối thoại Liên tôn khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APIN), các đối thoại, hội nghị, hội thảo, hoạt động tôn giáo và văn hóa vì hòa bình của Liên hiệp quốc…; các chuyến giao lưu, hợp tác với các tổ chức tôn giáo quốc tế cũng như đón tiếp các phái đoàn, tổ chức quốc tế và tổ chức tôn giáo các nước đến thăm Việt Nam đã góp phần thiết thực vào sự nghiệp đối ngoại nhân dân, ngoại giao văn hóa, góp phần nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam trên thế giới.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam là thành viên sáng lập và thành viên tích cực của Hội Liên hữu Phật giáo thế giới (WFB), Diễn đàn Phật giáo châu Á vì hòa bình (ABCP), Ủy ban tổ chức quốc tế Vesak Liên hiệp quốc (ICDV), Liên minh Phật giáo thế giới (IBC), Hội Sakyadhita thế giới… Bên cạnh đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong nhiều thập kỷ qua đã có mối quan hệ hữu nghị truyền thống với Liên minh Phật giáo Lào, Giáo hội Tăng già Phật giáo Vương quốc Căm-pu-chia, Hiệp hội Phật giáo Trung Quốc. Có mối quan hệ hữu nghị mật thiết với các tổ chức Giáo hội Tăng già Phật giáo Vương quốc Thái Lan, Mi-an-ma, Xin-ga-po, Ma-lai-xia, In-đô-nê-xi-a, Phi-li-pin... Với Phật giáo các nước Đông Á, như: Phật giáo Mông Cổ, Nhật Bản, Hàn Quốc, vùng lãnh thổ Đài Loan, Triều Tiên... Với các nước Nam Á, như: Các tổ chức Giáo hội Tăng già Phật giáo Xri Lan-ca, Ấn Độ, Nê-pan và với các giáo hội, các tổ chức Phật giáo Nga và cộng đồng Phật giáo ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi…

Giáo hội đã tổ chức thành công ba kỳ Đại lễ Vesak Liên hiệp quốc tại Việt Nam vào các năm 2008, năm 2014, gần đây nhất là vào năm 2019 tại chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam có sự tham dự của 5.000 đại biểu đến từ 112 quốc gia, vùng lãnh thổ với chủ đề: “Cách tiếp cận của Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững”. Đại lễ có sự tham dự của nhiều nguyên thủ quốc gia như Tổng thống Mi-an-ma, Phó Tổng thống kiêm Chủ tịch Thượng viện Ấn Độ, Thủ tướng Nê-pan, Chủ tịch Thượng viện Bu-tan, Phó Tổng Thư ký Liên hiệp quốc và nhiều quan chức của Liên hiệp quốc. Qua các kỳ Vesak rất thành công, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã khẳng định vai trò, vị thế trong đời sống tôn giáo ở Việt Nam cũng như sự chủ động, năng lực hội nhập quốc tế của Giáo hội. Những hoạt động này còn góp phần giúp bạn bè thế giới hiểu hơn về đời sống tự do tôn giáo ở Việt Nam, giới thiệu với bạn bè thế giới về truyền thống văn hóa, hình ảnh tốt đẹp của đất nước và con người Việt Nam. Đây là thành tựu nổi bật góp phần nâng cao vai trò của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, khẳng định vị thế, trách nhiệm của Việt Nam tham gia cùng Liên hiệp quốc và thế giới trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Ngoài ra, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã đón tiếp hàng trăm phái đoàn Phật giáo các nước đến thăm hữu nghị và giao lưu với Giáo hội, với các ban, viện của Trung ương Giáo hội, Ban Trị sự các địa phương, với Học viện Phật giáo Việt Nam, các cơ sở đào tạo và các chùa, cơ sở tự viện. Đồng thời, Giáo hội cũng đón tiếp nhiều vị nguyên thủ, lãnh đạo các nước đến thăm Giáo hội và các chùa khi đến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam như đón tiếp Thủ tướng Ấn Độ (năm 2016), Tổng thống Mỹ (năm 2018), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (năm 2019), Tổng thống Mi-an-ma, Phó Tổng thống kiêm Chủ tịch Thượng viện Ấn Độ, Thủ tướng Nê-pan, Chủ tịch Thượng viện Bu-tan (năm 2019), Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ (năm 2022), Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Căm-pu-chia (năm 2023).

Đặc biệt, năm 2022 Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự, Trưởng Ban Phật giáo Quốc tế, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đại diện cho Giáo hội tham dự Đại hội lãnh đạo các tôn giáo thế giới lần thứ VII tổ chức tại Thủ đô A-xta-na, Cộng hòa Ca-dắc-xtan với sự tham dự của Đức Giáo hoàng Francis cùng nhiều lãnh đạo các tôn giáo của 108 phái đoàn từ hơn 60 quốc gia, vùng lãnh thổ tham dự. Tại Đại hội, Thượng tọa Thích Đức Thiện đã truyền đi thông điệp về vai trò của lãnh đạo các tôn giáo và truyền thống trong việc chung tay giải quyết các vấn đề của nhân loại hiện nay. Kêu gọi tăng cường sự đoàn kết và hợp tác giữa các tôn giáo, thúc đẩy lòng bao dung, từ bi và tình thương để chăm lo cho nhân loại sau đại dịch COVID-19. Tăng cường sự đối thoại và hiểu biết lẫn nhau để tìm ra giải pháp chấm dứt bạo lực, xung đột, chiến tranh, khủng bố, nghèo đói và chung tay chống biến đổi khí hậu, dịch bệnh. Khẳng định Việt Nam là đất nước luôn luôn yêu chuộng hòa bình. Đoàn kết luôn là sức mạnh của Việt Nam. Trong suốt chiều dài lịch sử, các tôn giáo ở Việt Nam luôn chung sống hòa bình. Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong tất cả các hoạt động của mình đã luôn phát huy tinh thần hòa hợp với các truyền thống và tôn giáo khác tạo nên sức mạnh, vượt qua mọi khó khăn, luôn là người bạn tốt của tất cả các tổ chức tôn giáo tại các nước trên thế giới.

Nâng cao vai trò của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong cộng đồng quốc tế

Những năm qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã cử và tổ chức hàng trăm đoàn của Giáo hội, các ban, viện, Ban Trị sự các địa phương, Học viện Phật giáo Việt Nam, các cơ sở đào tạo và các chùa, cơ sở tự viện đi thăm viếng Phật giáo các nước để tăng cường tình hữu nghị và làm sâu sắc mối quan hệ quốc tế. Tham dự các hội thảo Phật giáo quốc tế, chia sẻ, trao đổi, giao lưu về mặt học thuật và học hỏi kinh nghiệm tu tập, hoằng pháp và phục vụ nhân sinh.

Đặc biệt, năm 2023 là năm có nhiều dấu ấn nổi bật về hoạt động quan hệ quốc tế của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Ngay sau thành công của Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ IX, Đức đệ tứ Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đại lão Hòa thượng Thích Trí Quảng đã có chuyến thăm chính thức Ấn Độ và tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Phật giáo thế giới do Liên đoàn Phật giáo thế giới (IBC) tổ chức tại Thủ đô Niu Đê-li; Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi đã tiếp và dâng y tới Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Phó Pháp chủ, Chủ tịch Hội đồng Trị sự tham dự Thượng đỉnh Phật giáo thế giới tại Nhật Bản. Nhiều đoàn Chư tôn, đức lãnh đạo Giáo hội thăm hữu nghị và tham dự hội thảo tại Lào, Căm-pu-chia, Trung Quốc, Sri Lan-ca, Nê-pan, Hàn Quốc, Đức, Cộng hòa Séc, Ba Lan, Hung-ga-ri, Pháp…

Từ ngày 13 đến ngày 15-6-2023 tại TP. Marrakech, Ma-rốc, Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự, Trưởng Ban Phật giáo quốc tế, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tham gia Đoàn Quốc hội Việt Nam tham dự Hội nghị nghị viện về đối thoại tôn giáo do Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) phối hợp với Nghị viện Vương quốc Ma-rốc đặt dưới sự bảo trợ của Nhà vua Ma-rốc Mohamed VI tổ chức. Hội nghị diễn ra trọng thể dưới sự chủ trì của Chủ tịch IPU Duarte Pacheco, Tổng Thư ký IPU Martin Chungong và Chủ tịch Hạ viện Ma-rốc Rachid Talbi El Alami, Chủ tịch Thượng viện Ma-rốc Naam Mayara, và sự tham dự của hơn 700 đại biểu, trong đó có 60 chủ tịch, phó chủ tịch nghị viện các nước cùng các nghị sĩ, lãnh đạo các tổ chức quốc tế, lãnh đạo các tổ chức tôn giáo, tín ngưỡng và các học giả, chuyên gia, nhà nghiên cứu trên thế giới.

Từ ngày 10 đến ngày 22-10-2023, đại diện của Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng đã tham gia Đoàn liên ngành và các chức sắc tôn giáo Việt Nam sang thăm, làm việc tại Hoa Kỳ, trao đổi về thành tựu và chính sách tôn giáo tại Việt Nam. Chuyến đi đã có các buổi tiếp xúc, làm việc, trao đổi, đối thoại với các tổ chức tôn giáo của Hoa Kỳ và các cơ quan thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Ủy ban Tự do tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF), Đại sứ lưu động về tự do tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ, Hạ nghị sĩ thuộc Quốc hội Hoa Kỳ… Các cuộc tiếp xúc, làm việc, trao đổi đó đã góp phần khẳng định với Hoa Kỳ về thành tựu đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam; chia sẻ quan điểm và đưa ra các bằng chứng phản bác lại các vấn đề thiếu khách quan, chưa được kiểm chứng, các quan điểm thù địch trong các báo cáo, nhận định không đúng về tình hình sinh hoạt tôn giáo ở Việt Nam. Đoàn đã đề nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam ra khỏi danh sách quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo (SWL) mà họ đưa vào năm 2022.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng có nhiều hoạt động từ thiện quốc tế cứu trợ các nước bị thiệt hại, ảnh hưởng nặng nề do thiên tai, động đất, sóng thần như Nhật Bản, Trung Quốc, Mi-an-ma, Nê-pan, In-đô-nê-xi-a, Ăng-gô-la, Mô-dăm-bích... Trước thảm họa đại dịch COVID-19, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã ủng hộ Chính phủ và nhân dân Lào, Căm-pu-chia, Ấn Độ, Nê-pan tiền và vật tư y tế, giúp đỡ trong phòng, chống dịch COVID-19 trị giá hơn 20 tỷ đồng, gồm: Tiền mặt, 200 máy thở, 50 máy tạo ô-xy, 2.000 bộ kits test COVID-19. Mới đây, năm 2023, trong chuyến thăm và làm việc với các tổ chức Phật giáo Xri Lan-ca, thăm và tiếp xúc với Thủ tướng Xri Lan-ca, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã ủng hộ thuốc, vật tư y tế với tổng trị giá gần 2 tỷ đồng. Những hoạt động đối ngoại nhân dân này đã được Bộ Ngoại giao, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại các nước đánh giá cao, góp phần tăng cường tình hữu nghị giữa Việt Nam với các nước trên thế giới.

Đồng hành cùng với sự đổi mới của đất nước, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã làm tốt công tác chăm lo cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Giáo hội đã thành lập Hội Phật tử Việt Nam ở các nước, như: Lào, Căm-pu-chia, Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp, Cộng hòa Séc, Ba Lan, U-crai-na, Hung-ga-ri, Đức, Nga, Mô-dăm-bích, Ăng-gô-la, Hoa Kỳ. Đồng thời, Giáo hội đã thiết lập tổ chức giữ mối liên hệ thường xuyên để hướng dẫn tăng ni, phật tử Việt Nam ở 35 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Các Hội Phật tử, Trung tâm văn hóa Phật giáo là nơi đoàn kết, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, nơi giao lưu, chia sẻ, hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau của cộng đồng, giới thiệu, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.

Có thể khẳng định, công tác chăm lo cho người Việt Nam ở nước ngoài của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong nhiều năm qua đã thực sự thiết thực, đáp ứng được nguyện vọng thiết tha của cộng đồng người Việt ở nước ngoài, nhằm khơi dậy niềm tự hào dân tộc, lòng yêu quê hương, đất nước, sự vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước ta trong mọi hoàn cảnh lịch sử, luôn luôn coi bà con Việt kiều là phần máu thịt không thể thiếu của dân tộc Việt Nam. Giáo hội Phật giáo Việt Nam sẽ tiếp tục ủng hộ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài xây dựng các Trung tâm văn hóa Việt Nam, chùa Việt Nam tại các nước có cộng đồng người Việt Nam sinh sống, lao động, học tập; hỗ trợ Hội Phật tử Việt Nam ở các nước mở các lớp dạy tiếng Việt cho con em.

Thời gian tới, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động quan hệ quốc tế, tăng cường và làm sâu sắc mối quan hệ hợp tác, hữu nghị với cộng đồng Phật giáo thế giới, với Phật giáo các nước châu Á, cộng đồng tôn giáo các nước ASEAN. Chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động đối ngoại đa phương, các tổ chức tôn giáo quốc tế, góp phần tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu vì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, tích cực tham gia vào các hội hữu nghị của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam nhằm tăng cường giao lưu nhân dân, giao lưu văn hóa, giao lưu tôn giáo. Năm 2025, Giáo hội Phật giáo Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Đại lễ Vesak Liên hiệp quốc tại TP. Hồ Chí Minh, tiếp tục khẳng định giá trị, ý nghĩa của các hoạt động đối ngoại của Phật giáo, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

(Nguồn: Tạp chí Xây dựng Đảng)