Quan điểm của Hồ Chí Minh về bệnh giấu giếm khuyết điểm và sự vận dụng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, cùng với những thành công, Đảng cũng như cán bộ, đảng viên không tránh khỏi mắc sai lầm, khuyết điểm. Do vậy, “chỉ có không ngừng đấu tranh, phê bình và tự phê bình, nhận rõ đúng, sai, phát huy cái đúng, khắc phục cái sai, mới có thể làm cho mình, cho Đảng, cho cách mạng tiến bộ mãi”. Quan điểm của Người được Đảng đặc biệt chú trọng, đẩy mạnh vận dụng, thực hiện trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Ngay khi Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, nhiệm vụ củng cố, xây dựng chính quyền cách mạng non trẻ vô cùng nặng nề. Đất nước ta cùng lúc phải đương đầu với vô vàn khó khăn, thử thách, như: thù trong, giặc ngoài, nạn đói, nạn dốt, v.v. Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cùng với Chính phủ chèo lái con thuyền cách mạng, vượt qua khó khăn, đi đến thắng lợi. Trong quá trình đó: “Chúng ta vừa làm vừa học, vừa học vừa làm. Chắc rằng chúng ta sẽ phạm khuyết điểm, nhưng chúng ta sẽ sửa chữa, chúng ta có can đảm sửa chữa khuyết điểm”. Thực tiễn lịch sử cho thấy, đa số cán bộ từ Trung ương đến địa phương đã tâm huyết, nỗ lực “cúc cung tận tụy”, trung thành với Chính phủ, nhân dân. Song, có người hủ hóa, lên mặt làm quan cách mạng, “độc hành”, “độc đoán”, “dĩ công vi tư”, v.v. Những khuyết điểm đó, nhỏ thì làm dân chúng hoang mang, lớn thì mất đoàn kết, nên phải lập tức sửa đổi ngay. Người khẳng định:

“Chúng ta không sợ có khuyết điểm,

Chúng ta chỉ sợ không có quyết tâm sửa đổi,

Chúng ta phải lấy lòng “chí công vô tư”.

Chúng ta phải hiểu rõ và theo đúng chính sách của Chính phủ thì những khuyết điểm nói trên sẽ dễ sửa đổi và sự toàn dân đoàn kết sẽ càng vững vàng”. Bởi: “Người đời không phải thánh thần, không ai tránh khỏi khuyết điểm. Chúng ta không sợ có khuyết điểm, nhưng chỉ sợ không biết kiên quyết sửa nó đi”.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dự buổi trao đổi chuyên đề “Kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”. Ảnh: TTXVN

Đối với Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Đảng là người, là cán bộ, là đảng viên. “Đảng ta không phải trên trời sa xuống. Nó ở trong xã hội mà ra. Nếu trong Đảng ta, một đảng mới từ trong xã hội cũ bước ra, nếu nó hoàn toàn không có những người xấu, việc xấu như thế mới là kỳ quái”. Vì vậy, Đảng không được che giấu khuyết điểm của mình, không sợ phê bình. Đảng phải nhận khuyết điểm mà tự sửa chữa, để tiến bộ và giáo dục cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “... một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”. Vì thế, khi có khuyết điểm, nếu Đảng nhanh chóng tìm cách sửa chữa, để khuyết điểm càng ít đi, ưu điểm càng nhiều lên, thì Đảng tất yếu sẽ tiến bộ, ngày càng phát triển. Với đội ngũ cán bộ, đảng viên, Người yêu cầu: “Hễ thấy khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa và giúp đồng chí mình sửa chữa”. Thấu triệt quan điểm đó, mỗi cán bộ, đảng viên mỗi ngày phải thiết thực kiểm điểm, phê bình khuyết điểm của mình và đồng chí mình. Nếu không kiên quyết sửa chữa khuyết điểm thì giống như giấu bệnh tật trong mình, không dám uống thuốc, bệnh sẽ càng nặng thêm. Người còn chỉ rõ: “Khuyết điểm cũng như chứng bệnh. Phê bình cũng như uống thuốc. Sợ phê bình, cũng như có bệnh mà giấu bệnh. Không dám uống thuốc. Để đến nỗi bệnh ngày càng nặng”, nên trong công tác, học tập, sinh hoạt hằng ngày, mỗi đảng viên, cán bộ phải thật thà xét mình, xét đồng chí mình, ai có khuyết điểm thì phải cố gắng tự sửa chữa và giúp nhau sửa chữa để cùng tiến bộ, trưởng thành.

Quan điểm của Hồ Chí Minh về bệnh giấu giếm khuyết điểm mang tính biện chứng, khoa học. Chỉ khi nào, Đảng ta, cán bộ, đảng viên nhận rõ khuyết điểm, tự kiểm điểm để tìm ra khuyết điểm một cách thật thà thì mới có thể tìm cách sửa chữa khuyết điểm. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, muốn sửa chữa khuyết điểm, trước hết cần nhận thức và có thái độ đúng đắn với khuyết điểm, không để mặc kệ, mà phải đấu tranh để sửa chữa khuyết điểm, không để có hại cho Đảng. Cách sửa chữa sai lầm, khuyết điểm không được máy móc, phải khéo léo dùng phê bình và tự phê bình; phải giải thích, thuyết phục, cảm hóa, dạy bảo, không nhất thiết phải xử phạt, phải phân định rõ đúng, sai để giúp đồng chí, đồng nghiệp vui vẻ sửa đổi sai lầm, khuyết điểm, giúp họ tiến bộ, cùng nhau xây dựng đoàn kết trong Đảng dựa trên sự đấu tranh, góp ý chân thành; từ đó, nâng cao kỷ luật, uy tín của Đảng. Bởi: “Trừ những người cố ý phá hoại, ngoài ra không ai cố ý sai lầm, sai lầm vì không hiểu, không biết. Vì vậy, đối với cán bộ bị sai lầm, ta quyết không nên nhận rằng họ muốn như thế, mà công kích họ. Trái lại, ta phải dùng thái độ thân thiết, giúp họ tìm ra cái cớ vì sao mà sai lầm? Sai lầm như thế, sẽ có hại đến công việc thế nào? Làm thế nào mà sửa chữa?”. Đối với những cán bộ, đảng viên phạm sai lầm do “hám danh trục lợi”, cố ý “phá hoại, ngoan cố, không chịu ăn năn”, không chịu sửa đổi, thì “phải nghiêm khắc”, “phải mời họ ra khỏi Đảng”, “phải có kỷ luật thích đáng”, tránh “con sâu làm rầu nồi canh”.

Khắc ghi và thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về bệnh giấu giếm khuyết điểm, để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh, “vừa hồng, vừa chuyên”, Đảng đã ban hành đồng bộ nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định tạo nên một chỉnh thể thống nhất nhằm xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh. Qua các kỳ đại hội, nhất là những nhiệm kỳ gần đây, Đảng luôn quan tâm, nhấn mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Ban Chấp hành Trung ương đã tổ chức nhiều hội nghị, trong đó có hội nghị chuyên đề, đi sâu bàn về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” với nhiệm vụ hàng đầu là kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Tại Đại hội XII, Đảng ta tiếp tục nhấn mạnh, chỉ rõ tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn, làm giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng, suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, tạo ra nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng, chế độ. Trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4, khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, Đảng không chỉ định tính, mà còn chỉ ra định lượng, định danh rõ 27 biểu hiện suy thoái; trong đó, nhấn mạnh 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị. Đồng thời, chỉ ra cụ thể biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị trong tự phê bình là còn giấu giếm, không dám nhận khuyết điểm; khi có khuyết điểm thì thiếu thành khẩn, không tự giác nhận kỷ luật. Trong phê bình thì nể nang, né tránh, ngại va chạm, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; lợi dụng phê bình để nịnh bợ, lấy lòng nhau hoặc vu khống, bôi nhọ, chỉ trích, phê phán người khác với động cơ cá nhân không trong sáng, v.v. Do đó, Đảng đã xác định: “Siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức của Đảng; cán bộ, đảng viên vi phạm phải có hình thức xử lý kịp thời, chính xác, bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng. Cấp ủy các cấp chỉ đạo nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên; đồng thời, tiến hành rà soát, sàng lọc và đưa ngay những người không còn đủ tư cách đảng viên ra khỏi Đảng”, coi đây là vấn đề cấp bách trong nhiều vấn đề cấp bách của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Đến Đại hội lần thứ XIII, Đảng tiếp tục khẳng định: “Phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”. Theo đó, các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng được quán triệt, triển khai thực hiện quyết liệt cả ở Trung ương và các địa phương. Trong đó, đã đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Công tác kiểm tra, kỷ luật Đảng được tăng cường, xử lý nghiêm minh; kiên quyết không giấu giếm, bao che khuyết điểm của tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, kịp thời thay thế những cán bộ bị kỷ luật, năng lực hạn chế, uy tín giảm sút mà không chờ đến hết nhiệm kỳ, hết thời hạn bổ nhiệm, góp phần quan trọng xây dựng Đảng vững mạnh, làm trong sạch bộ máy lãnh đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước ở các cấp, nhất là cấp Trung ương.

Cùng đó, Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) đã ban hành Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25/10/2018 về “Quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Bộ Chính trị (khóa XIII) ban hành Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 09/5/2024 về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới để phát huy vai trò, đề cao trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, không ngừng nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, mạnh dạn, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, để xây dựng Đảng ngày càng trong sạch vững mạnh, lãnh đạo đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta cần tiếp tục quán triệt và thực hiện thật tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “... phải đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, lên trước hết. Vì lợi ích của Đảng tức là lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc. Vô luận lúc nào, vô luận việc gì, đảng viên và cán bộ phải đặt lợi ích của Đảng ra trước, lợi ích của cá nhân lại sau”¹³. Đồng thời, tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm, then chốt ưu tiên hàng đầu của công tác xây dựng Đảng theo quan điểm chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đột phá vì lợi ích chung; hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, luôn đặt lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của nhân dân lên trên hết, trước hết./.

ST.