Mặt trái của việc bán hàng trên mạng xã hội

Ngoài các lợi ích và tác dụng của việc kinh doanh trên thương mại điện tử và mạng xã hội thì các vấn đề về chất lượng sản phẩm, đạo đức kinh doanh và các yếu tố tác động đến kinh tế, xã hội còn nhiều vấn đề chưa rõ ràng.
Trước đây thì vấn đề làm sao để phát triển thương mại, tăng tốc độ lưu thông hàng hóa và dòng tiền nhằm phát triển kinh tế là ưu tiên hàng đầu, sự ra đời của thương mại điện tử đã giải quyết vấn đề đó. Tuy nhiên khi đã phát triển được thương mại điện tử thì các vấn đề như hàng lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng cũng gặp rất nhiều, chưa kể đến các về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm cũng bắt đầu phát sinh.

Đơn cử như vụ việc Kẹo rau củ Kera đang được dư luận quan tâm trong tuần qua, đã đặt ra vấn đề liên quan đến việc công bố thông tin, quảng cáo sản phẩm cùng trách nhiệm của người tham gia quảng cáo. Xét trên góc độ về đạo đức, việc quảng bá sai sự thật là hành vi vi phạm pháp luật, thiếu trách nhiệm và không tôn trọng người dùng. Đối với những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội mỗi phát ngôn của họ tác động rất lớn đến quyết định mua hàng của hàng nghìn, hàng triệu người. Có những vấn đề phát sinh khi có những người hoàn toàn tin vào lời quảng cáo, trẻ em lười ăn rau vì chỉ ăn một vài viên kẹo có thể thay thế rau xanh hàng ngày?

 Đối với việc đưa ra thông tin sai sự thật nhằm mục đích thương mại là biểu hiện của sự thiếu trung thực và lợi dụng lòng tin của mọi người để kiếm tiền. Đối với những người có ảnh hưởng dù vô tình hay cố ý khi tham gia các hoạt động này ngoài phải chịu trách nhiệm pháp lý mà còn đánh mất lòng tin của người hâm mộ. Sau vụ việc Kẹo rau củ Kera chúng ta nhớ một Quang Linh Vlogs ở Châu Phi hơn là một người quảng cáo bán hàng như hiện nay.

Ngoài các yếu tố kể trên, việc các nền tảng mạng xã hội ưu tiên lôi kéo người dùng thông qua các thuật toán ưu tiên các hàng hóa, người theo dõi đối với các KOL, KOC, các mặt hàng được quan tâm thông qua quảng cáo đến người dùng. Ưu tiên hiển thị hoạt động livestream của người được quan tâm do đó đã có những phiên bán hàng “triệu đô” trong thời gian qua.

Các hoạt động quảng cáo “phá giá”, “trợ giá” cũng xuất hiện ngày càng nhiều với các loại mặt hàng với nguồn gốc đến từ nước ngoài được trợ giá rất mạnh, giá cực kỳ cạnh tranh gây ảnh hưởng đến các nhà sản xuất trong nước mà nếu không có biện pháp bảo hộ hàng hóa thì rất có thể sau này hàng hóa hoàn toàn do nước ngoài chi phối, không phụ thuộc vào yếu tố cung - cầu và tiềm ẩn nguy cơ lạm phát, phá sản hoạt động sản xuất trong nước.

Chưa kể đến các vấn đề liên quan đến các phiên Livestream với hàng trăm, hàng nghìn đơn hàng thì chất lượng sản phẩm, vấn đề đóng thuế và bảo mật thông tin khách hàng cũng chưa hoàn toàn được bảo đảm. Vừa qua chúng ta gặp không ít các trường hợp bị xử lý hành chính thậm chí xử lý hình sự do trốn thuế khi kinh doanh qua các nền tảng thương mại điện tử rồi người dùng bị làm phiền do lộ thông tin cá nhân, phát sinh các hoạt động lừa đảo qua mạng…

Đến hiện tại các quy định của pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc cấm phát sóng trực tiếp trên các nền tảng như TikTok, YouTube hay Facebook, nhưng các nền tảng này đều có chính sách cộng đồng riêng khi vi phạm chính sách quảng cáo, thương mại, lừa đảo… Tuy nhiên phụ thuộc rất lớn vào khả năng giám sát và thực thi của các cơ quan chức năng và sự phối hợp của các nền tảng mạng xã hội khi phát hiện người dùng vi phạm.

Do đó việc nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao đạo đức từ các đơn vị kinh doanh, sản xuất, những người có tầm ảnh hưởng trên không gian mạng và hiệu quả thực thi của các cơ quan quản lý cũng như sự phối hợp của các nền tảng mạng xã hội trong bảo vệ người tiêu dùng, bảo hộ hoạt động sản xuất trong nước cần phải thực hiện đồng bộ mới có thể đáp ứng được các yêu cầu hiện nay để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo ra môi trường lành mạnh trong tương lai./.

Sưu tầm