Quân đội là công cụ bạo lực sắc bén của Đảng và Nhà nước. Bản chất
cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam là những giá trị tinh thần to
lớn, được hình thành và phát triển trong quá trình ra đời, xây dựng, chiến đấu,
trưởng thành và chiến thắng của quân đội ta. Từ ngày thành lập đến nay, dù
trong gian khổ, chiến đấu hy sinh đầy bom đạn của chiến tranh giải phóng dân
tộc, bảo vệ Tổ quốc, hay trong học tập, huấn luyện, lao động sáng tạo khi đất
nước hoà bình, quân đội ta luôn luôn phấn đấu thực hiện lời dạy của Bác Hồ kính
yêu: "Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh
vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn
nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng".
Thông qua lời dạy của Bác Hồ đã toát lên lập trường, bản
lĩnh chính trị và sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta. Lập trường, bản lĩnh và
sức mạnh đó được thể hiện cụ thể ở danh hiệu mà nhân dân đã tặng cho quân đội
ta là: "Bộ đội Cụ Hồ". "Bộ đội Cụ Hồ" là bộ đội từ nhân dân
mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu; là một di sản, một giá trị tinh thần và đạo
đức cao quý, một thành tựu tốt đẹp mà lớp lớp các thế hệ cha anh đã dày công
vun đắp, xây dựng. Thế hệ trẻ quân đội ngày nay phải luôn luôn trân trọng, học
tập và phát huy tinh thần truyền thống đó trong thời kỳ mới.
Trong giai đoạn hiện nay, nhiệm vụ chính trị của quân đội ta có
bước phát triển mới. Quân đội thực hiện các chức năng của đội quân chiến đấu,
đội quân lao động sản xuất, đội quân công tác và làm nhiệm vụ quốc tế trong
hoàn cảnh mới khác rất nhiều với giai đoạn cách mạng trước đây. Đất nước tiến
hành công cuộc đổi mới, vừa đứng trước những thời cơ, vận hội, vừa phải đối mặt
với nhiều khó khăn, thách thức. Mặt trái của kinh tế thị trường và mở cửa hội
nhập kinh tế quốc tế tác động rất mạnh đến nhận thức, tâm tư, tình cảm của từng
người. Sự giao thoa văn hóa giữa môi trường quân đội với bên ngoài bên cạnh yếu
tố tích cực cũng không tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực từ những dòng văn hóa xấu
độc, xa lạ với bản chất, truyền thống văn hóa của dân tộc nói chung và của quân
đội nói riêng. Hơn nữa, quân đội ta còn là một đối tượng chủ yếu trong chiến
lược "diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch. Âm mưu “phi chính
trị hóa" quân đội của chúng thực chất là nhằm triệt tiêu bản chất, truyền
thống cách mạng, vô hiệu hóa vũ khí chính trị - tinh thần sắc bén, từ đó vô
hiệu hóa sức mạnh chiến đấu của quân đội ta.
Phát huy bản chất truyền thống của Quân đội, trước những khó khăn,
thách thức, những năm qua quân đội ta vẫn phát huy bản chất, truyền thống tốt
đẹp của mình, xứng đáng là lực lượng chính trị tin cậy, lực lượng chiến đấu
trung thành của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Cán bộ, chiến sĩ quân đội vẫn luôn
luôn có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ nhất, sát cánh cùng cấp uỷ đảng,
chính quyền và nhân dân các địa phương làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống
phá của các thế lực thù địch, cùng nhân dân xây dựng hệ thống chính trị vững
mạnh, đẩy mạnh sản xuất, xoá đói giảm nghèo, phòng chống thiên tai, bão lũ,...
Những hành động đó đã làm ngời sáng thêm bản chất cách mạng của “Bộ đội Cụ Hồ”
trong lòng nhân dân. Thế hệ trẻ trong quân đội đã phát huy được truyền thống
tốt đẹp của dân tộc, xứng đáng là lực lượng xung kích, thực hiện có hiệu
quả các yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng đất nước trong thời kỳ
mới. Tuy nhiên, bên cạnh thực tế đáng tự hào đó, vẫn còn tình trạng một bộ phận
thế hệ trẻ trong quân đội có những dấu hiệu sa sút ý chí chiến đấu, suy giảm
niềm tin, thoái hóa về đạo đức, lối sống,... làm ảnh hưởng đến bản chất cách
mạng trong sáng và uy tín của “Bộ đội Cụ Hồ”. Trong khi đó, ở một số đơn vị, có
lúc, có nơi, việc chăm lo vun đắp bản chất, truyền thống cách mạng cho thế hệ
trẻ bị xem nhẹ hoặc thiếu tính hiệu quả.
Vì vậy, việc chăm lo xây dựng, bồi dưỡng bản chất cách mạng cho
thế hệ trẻ trong quân đội là một yêu cầu vừa mang tính thường xuyên, lâu dài,
vừa là đòi hỏi bức thiết, trước mắt, mà tổ chức Đảng, người chỉ huy, cơ quan
chức năng các cấp đều phải hết sức quan tâm.
Trước hết, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị - tư
tưởng nâng cao lòng yêu nước, giáo dục sâu sắc lòng yêu CNXH, đưa tình cảm cao
quý đó lên một tầm cao mới - yêu Tổ quốc Việt Nam độc lập, thống nhất, XHCN.
Giáo dục các quân nhân lòng trung thành vô hạn và niềm tin không gì lay chuyển
được vào con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân đã lựa chọn; giữ gìn và phát huy
tinh hoa bản sắc dân tộc. Đó là quá trình xây dựng làm cho thế hệ trẻ quân đội
nắm vững mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội nhân dân trong thời kỳ mới;
bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹ lãnh thổ; bảo vệ Đảng,
Nhà nước, nhân dân và chế độ CNXH, bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước; bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc; bảo vệ an ninh chính
trị, trật tự an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ gìn sự ổn định chính trị và môi
trường hoà bình, phát triển đất nước theo định hướng XHCN. Mục tiêu trên đây
phản ánh sự thống nhất biện chứng giữa quyền lợi giai cấp và quyền lợi dân tộc,
giữa độc lập dân tộc và CNXH, giữa dân tộc và quốc tế. Để có được bản chất cách
mạng trên, lãnh đạo và chỉ huy các cấp cần chăm lo giáo dục để thế hệ trẻ quân
đội luôn luôn đứng vững trên nền tảng chính trị của Đảng, bảo vệ tư tưởng của
chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong bối cảnh hiện nay, giáo dục chính trị - tư tưởng phải luôn
bám sát sự phát triển mới của thực tiễn cách mạng, chú trọng đi sâu phân tích
để cán bộ, chiến sĩ có nhận thức đầy đủ hơn về thời cơ và nguy cơ, nhất là
những khó khăn, thách thức đặt ra đối với đất nước, quân đội, trực tiếp là đối
với thế hệ trẻ trong quân đội, từ đó chủ động ngăn ngừa những tiêu cực từ mặt
trái của cơ chế thị trường, cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn trong chiến
lược " diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch chống phá Đảng,
Nhà nước, quân đội ta. Phải coi trọng đấu tranh trên mặt trận tư tưởng - văn
hóa, phê phán sâu sắc những quan điểm sai trái, những luận điệu tuyên truyền
lừa bịp của các thế lực phản động, thù địch; đấu tranh, uốn nắn kịp thời những
nhận thức lệch lạc, những hành vi và thói quen không phù hợp với bản chất cách
mạng và truyền thống vẻ vang của quân đội.
Giáo dục bản chất, truyền thống quân đội phải gắn liền với giáo
dục lịch sử dân tộc, lịch sử Đảng, lịch sử quân đội, lịch sử và truyền thống
đơn vị, đồng thời coi trọng giáo dục truyền thống địa phương, nơi sinh trưởng
của cán bộ, chiến sĩ và nơi đứng chân của đơn vị. Bởi lẽ quá khứ, hiện tại và
tương lai là một dòng chảy liên tục. Tuy nhiên, giáo dục không phải chỉ để
ca ngợi quá khứ, mà như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói, phải làm cho quá khứ
sống lại đẹp đẽ hơn bao giờ hết trong bản anh hùng ca của hiện tại.
Giáo dục truyền thống cần coi trọng giáo dục gương đấu tranh cách
mạng của các đảng viên tiền bối và gương chiến đấu của các anh hùng, dũng sĩ
các lực lượng vũ trang nhân dân ta. Đặc biệt là cần học tập tấm gương và cuộc
đời hoạt động của Bác Hồ, đây là một yêu cầu cấp thiếp đối với sự nghiệp giáo
dục, rèn luyện các thế hệ cán bộ, chiến sĩ quân đội, phù hợp với nguyện
vọng và tình cảm thiêng liêng của quân đội ta đối với Bác. Vì Người là kết tinh
những giá trị tinh thần, văn hóa của nhân dân ta, dân tộc ta qua suốt mấy ngàn
năm dựng nước và giữ nước. Ở Bác, tinh hoa của dân tộc được kết hợp với
chủ nghĩa Mác - Lênin - đỉnh cao của tư tưởng nhân loại trong thời đại mới.
Người là tấm gương tuyệt vời về chí khí cách mạng kiên cường, tinh thần độc lập
tự chủ, lòng nhân đạo và yêu mến nhân dân, chí công vô tư, khiêm tốn giản dị...
thực hiện tốt những yêu cầu nội dung giáo dục đó, mới động viên và khơi dậy
được mạnh mẽ lòng tự hào dân tộc, tình cảm thiêng liêng gắn bó của thế hệ
trẻ quân đội đối với Đảng, với lãnh tụ, với quân đội và đơn vị mình, từ đó củng
cố quyết tâm phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Cùng với giáo dục chính trị - tư tưởng, giáo dục lịch sử,
truyền thống, phải coi trọng trau dồi thường xuyên về đạo đức cách mạng
cho bộ đội. Bởi lẽ, nhịp sống trong cơ chế thị trường tác động rất mạnh đến thị
hiếu, tác phong, lối sống, đạo đức của tuổi trẻ. Hiện nay, do cơ cấu giai cấp
trong xã hội có sự phát triển, xuất thân của cán bộ, chiến sĩ trong quân đội
cũng biến đổi theo, vì vậy nhận thức, tư tưởng của mỗi người cũng đa dạng, phức
tạp hơn. Thậm chí, so với trước đây, ngày nay sự nhìn nhận, đánh giá về nhân
cách, phẩm giá của con người cũng có những thay đổi, phát triển mới. Tuy nhiên,
không vì thế những giá trị đạo đức truyền thống như: chủ nghĩa tập thể, tinh
thần sống mình vì mọi người, trọng danh dự, tình đồng chí đồng đội, "đồng
cam cộng khổ", sẵn sàng nhường thuận lợi cho bạn, nhận khó khăn về mình,
v.v., từng được bao thế hệ cán bộ chiến sĩ trân trọng giữ gìn, lại bị coi nhẹ
hay hạ thấp đi. Ngày nay, quân đội ta vẫn còn khó khăn, thiếu thốn; còn phải
tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ không kém phần gay go, phức tạp, thậm chí
phải đổ máu, hy sinh vì lợi ích Tổ quốc và nhân dân. Để làm được nhiệm vụ đó,
cần luôn quán triệt quan điểm" xây đi đôi với chống"; tích cực đấu
tranh với những biểu hiện chạy theo cuộc sống thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, coi
vật chất, lợi ích cá nhân, cụ bộ nặng hơn danh dự, nhân cách quân nhân.
Kỷ luật quân đội phải được tôn trọng và duy trì nghiêm túc, tự giác, không dung
thứ cho những hành vi trái với luật pháp và điều lệnh quân đội. Việc giáo
dục sâu rộng về đạo đức cách mạng, phong cách Hồ Chí Minh cần phải được tiến
hành một cách rộng khắp, thường xuyên, sâu sắc đối với thế hệ trẻ trong
quân đội.
Để xây dựng bản chất cách mạng cho thế hệ trẻ trong quân đội, đội
ngũ cán bộ, đảng viên các cấp phải luôn luôn là tấm gương sáng về nhân
cách để mọi người noi theo. Thực hiện những di huấn quý báu của Bác Hồ, người
chỉ huy các cấp phải thực sự phấn đấu để có "trí, dũng, nhân, tín, liêm,
trung", "giàu sang không thể quyến rũ, uy vũ không thể khuất phục";
người cán bộ chính trị phải thực sự "thân thiết như người chị, công bình
như người anh". Bởi lẽ, thế hệ trẻ thường học không chỉ trong sách vở, mà
chủ yếu học trong đời thường, nhất là từ đội ngũ đảng viên, cán bộ lãnh đạo,
chỉ huy, cán bộ chính trị trực tiếp tại đơn vị.
Ngoài ra, để bồi dưỡng bản chất cách mạng cho thế hệ trẻ trong
quân đội, các đơn vị, cơ quan, nhà trường quân đội, dù đóng quân trên địa bàn
nào, cũng cần chú trọng thắt chặt mối liên hệ với cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể
và nhân dân địa phương, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục thanh niên,
tăng cường bồi dưỡng lòng yêu nước XHCN, bản chất, truyền thống cách mạng của
Đảng, của dân tộc, bản chất, truyền thống của Quân đội nhân dân cho thế hệ trẻ,
tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên khi bước vào quân ngũ có nhận thức đúng,
tình cảm tốt đẹp về quân đội, từ đó xác định động cơ tham gia xây dựng quân đội
đúng đắn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng Quân đội
nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”.
