Trong suốt chặng đường 75 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (gọi tắt là Đảng bộ Học viện) luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng bộ toàn diện, đồng bộ trên các mặt: chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Đảng bộ Học viện đã có nhiều cách làm đổi mới, sáng tạo, có trọng tâm, trọng điểm, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong nhận thức và hành động của đội ngũ cán bộ, đảng viên, viên chức, người lao động, góp phần xây dựng Đảng bộ Học viện trong sạch, vững mạnh - yếu tố quyết định hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước giao cho Học viện.
1. Mở đầu
Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là tổ chức đảng cấp trên cơ sở trực thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương; là hạt nhân chính trị lãnh đạo thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của một trung tâm quốc gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý trung, cao cấp, cán bộ khoa học lý luận chính trị của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị - xã hội; trung tâm quốc gia nghiên cứu khoa học lý luận Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, nghiên cứu đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nghiên cứu về khoa học chính trị; xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
Trong suốt 75 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh luôn đặc biệt chú trọng công tác xây dựng Đảng vững mạnh toàn diện, tạo sự đoàn kết thống nhất để Học viện hoàn thành tốt trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho.
2. Vai trò của công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh
Xây dựng và chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và xuyên suốt của Đảng từ khi thành lập đến nay, nhằm làm cho Đảng có đủ năng lực lãnh đạo, xứng đáng là đội tiền phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc Việt Nam. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) khẳng định: “Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”(1). Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”(2). Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII chỉ rõ, đất nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới, “Phải đặc biệt coi trọng và đưa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng lên tầm cao mới, gắn liền với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta”(3). Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện kết luận và quy định của Trung ương về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục nhấn mạnh: “sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng nước ta; và công tác xây dựng Đảng luôn luôn là nhiệm vụ then chốt của Đảng, có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng nước ta”(4).
3. Thực tiễn công tác xây dựng Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trong sạch, vững mạnh
Từ khi thành lập năm 1949 đến nay, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có nhiều lần thay đổi về tên gọi(5); có nhiều thay đổi, nhập, tách về tổ chức, bộ máy, theo đó là sự thay đổi về cơ cấu, tổ chức, bộ máy và tên gọi Đảng bộ Học viện. Từ một chi bộ đảng đầu tiên của Trường Nguyễn Ái Quốc phân hiệu 1 (năm 1957) cho đến một tổ chức đảng của Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc(6) có chỉnh thể thống nhất, có cơ quan lãnh đạo, bộ máy giúp việc và hệ thống tổ chức đảng trực thuộc (năm 1982) và nay là Đảng bộ mang tính hệ thống, là đảng bộ cấp trên cơ sở của tổ chức cơ sở đảng, trực thuộc Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, gồm 8 đảng bộ cơ sở(7), 27 chi bộ cơ sở với trên 1.800 đảng viên sinh hoạt chính thức và hằng năm có trên 3.000 đảng viên sinh hoạt đảng tạm thời.
Trải qua các chặng đường xây dựng và trưởng thành, “Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã luôn khẳng định được vị thế, vai trò là trung tâm quốc gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học lý luận chính trị của Đảng và Nhà nước; trung tâm quốc gia nghiên cứu khoa học lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, khoa học chính trị, khoa học lãnh đạo, quản lý; là động lực và hình mẫu cho hệ thống các trường chính trị trong cả nước, góp phần quan trọng cho công tác tư tưởng, lý luận, giáo dục chính trị, lịch sử Đảng, xây dựng Đảng và đạo đức cách mạng trong Đảng và xã hội”(8). Trong mỗi giai đoạn lịch sử, nhất là giai đoạn gần đây, Đảng ủy Học viện đã tập trung cao độ lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng Đảng, xây dựng các đảng bộ, chi bộ trực thuộc và đội ngũ đảng viên trong Đảng bộ Học viện trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, đạt được những kết quả nổi bật, khẳng định vai trò hạt nhân lãnh đạo của Học viện. Có thể khái quát những kết quả nổi bật trong công tác xây dựng Đảng bộ Học viện qua một số nội dung sau:
Một là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc quán triệt và triển khai thực hiện nghị quyết
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “cần nghiên cứu sâu để thấm nhuần tinh thần Nghị quyết; nghiên cứu càng sâu thì càng thêm phấn khởi, hoàn thành nhiệm vụ càng tốt. Nhưng cán bộ thấm nhuần chưa đủ. Phải làm cho tinh thần Nghị quyết thấm nhuần trong toàn Đảng, toàn dân, làm cho mọi người thấy hết thắng lợi, khả năng và khó khăn của ta, thấy rõ khả năng của ta to lớn hơn khó khăn nhiều, làm sao cho mọi người vui vẻ, hăng hái làm tròn nhiệm vụ, vì khi nhân dân vui vẻ, hăng hái thì mọi khó khăn sẽ vượt được”(9).
Nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng của nghị quyết, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Đảng ủy Học viện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai kịp thời, hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Học viện, nhiệm kỳ 2020-2025 và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng tới các tổ chức đảng trực thuộc và đội ngũ cán bộ, đảng viên, viên chức với tinh thần quyết liệt, đổi mới, khẩn trương, nghiêm túc, có trọng tâm, trọng điểm, tạo nên những chuyển biến rõ rệt về chất lượng, trong đó nhấn mạnh đến vai trò, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy. Các đảng bộ, chi bộ, nhất là các đảng bộ học viện trực thuộc đã tập trung phổ biến, tuyên truyền trên cổng thông tin điện tử; thông tin trong bản tin sinh hoạt; sinh hoạt chuyên đề; hòm thư công vụ; qua các phương tiện truyền thông đại chúng của Học viện; gửi tài liệu tuyên truyền qua phần mềm quản lý văn bản và điều hành tác nghiệp của Đảng ủy Học viện và các cấp ủy cơ sở...
Cùng với đó, để cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ của Đại hội XIII của Đảng và Đại hội Đảng bộ Học viện, nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy Học viện đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội; chương trình công tác toàn khóa, chỉ thị, kết luận, quy định, quy chế, kế hoạch, nhất là các nghị quyết chuyên đề(10), nghị quyết nhiệm vụ trọng tâm hằng năm nhằm hiện thực hóa nghị quyết vào thực tiễn cuộc sống. Qua thực hiện cho thấy, các nghị quyết hay văn bản chỉ đạo của Đảng ủy Học viện đề ra là kịp thời, đúng đắn, phù hợp với thực tiễn Đảng bộ Học viện. Trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, lấy công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng là giải pháp trọng tâm, đột phá; lấy công tác xây dựng, củng cố, sắp xếp, nâng cao chất lượng tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên là giải pháp căn bản, lâu dài; lấy cải cách hành chính và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin làm động lực. Kết luận hội nghị sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Học viện, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đánh giá: “Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện, nhiệm kỳ 2020-2025 đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, thực sự đi vào thực tiễn, có nhiều bước đột phá quan trọng, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, xây dựng Đảng, xây dựng Học viện trong sạch, vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội đề ra”(11).
Hai là, chú trọng công tác chính trị tư tưởng, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị
Công tác chính trị tư tưởng có vai trò rất quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Tư tưởng không đúng đắn thì công tác ắt sai lầm”(12), “tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất. Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”(13), “giáo dục tư tưởng và lãnh đạo tư tưởng là việc quan trọng nhất của Đảng, phải kiên quyết chống cái thói xem nhẹ tư tưởng”(14). Nhận thức sâu sắc nội dung này, Đảng ủy Học viện luôn chú trọng và làm tốt công tác chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, nhất là trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, triển khai công tác tổ chức đại hội hay thực hiện quy hoạch các chức danh lãnh đạo, quản lý và quy hoạch cấp ủy hoặc trước những vấn đề nổi cộm mà cán bộ, đảng viên quan tâm, tạo sự thống nhất, đồng thuận trong toàn Đảng bộ.
Việc triển khai Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, gắn với thực hiện trách nhiệm nêu gương được Đảng ủy Học viện và cấp ủy đảng các cấp chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có chất lượng, hiệu quả; đồng thời có các giải pháp tiếp tục khắc phục hạn chế, khuyết điểm qua kiểm điểm, tự phê bình, góp phần nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên, viên chức, người lao động vào sự lãnh đạo của Đảng, tạo sự thống nhất ý chí và hành động, sự đồng thuận trong cán bộ và học viên của Học viện. Công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên được thực hiện quyết liệt, kịp thời. Việc nắm tình hình tư tưởng và giải quyết các vấn đề tư tưởng phát sinh được Đảng ủy Học viện và các cấp ủy cơ sở thực hiện thường xuyên, kịp thời, góp phần giữ vững ổn định tư tưởng trong cán bộ, đảng viên.
Ba là, đẩy mạnh công tác kiện toàn tổ chức bộ máy, coi trọng công tác cán bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên
Quán triệt và nhận thức sâu sắc quan điểm trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng: “công tác cán bộ là nhiệm vụ “then chốt” của công tác xây dựng Đảng, có liên quan đến sự sống còn của Đảng và vận mệnh của chế độ; cán bộ là gốc của mọi công việc, là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng”(15), Đảng ủy Học viện đã tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổ chức, cán bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của Học viện; trong đó tập trung kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối, không tổ chức cấp phòng, ban ở các đơn vị chuyên môn, sau sắp xếp, số phòng, ban tại Trung tâm Học viện giảm từ 134 đơn vị xuống còn 16 đơn vị; số lượng khoa, ban, phòng tại các Học viện trực thuộc giảm từ 123 đơn vị xuống còn 112 đơn vị.
Nhằm đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực và phát triển giảng viên, từng bước khắc phục tình trạng thiếu hụt chuyên gia đầu ngành về nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị, ngày 30-12-2021, Đảng ủy Học viện đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/ĐU về đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045(16); triển khai thực hiện Đề án Xây dựng, phát triển đội ngũ chuyên gia, giáo sư, phó giáo sư, cán bộ khoa học đầu ngành của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Tiếp tục tập trung chỉ đạo thực hiện tốt các nghị quyết, kết luận của Đảng, Nhà nước về công tác tổ chức và cán bộ. Nhiều chủ trương, biện pháp mới về đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ lần đầu được thực hiện, như việc luân chuyển cán bộ từ các Học viện trực thuộc về Trung tâm Học viện và ngược lại từ Trung tâm Học viện về các Học viện trực thuộc. Thực hiện tốt công tác quy hoạch và rà soát, bổ sung cán bộ lãnh đạo, quản lý giai đoạn 2021-2026 và giai đoạn 2026-2031, kết quả có 505 lượt cán bộ được giới thiệu quy hoạch (Trung tâm Học viện: 326 lượt người, Học viện trực thuộc: 179 lượt người). Đồng thời, tiến hành rà soát, bổ sung quy hoạch cấp ủy các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 và xây dựng quy hoạch cấp ủy các cấp nhiệm kỳ 2025-2030; kết quả rà soát nhiệm kỳ 2020-2025 đã có 577 lượt quy hoạch các cấp; đối với nhiệm kỳ 2025-2030 có 496 lượt quy hoạch. Việc thực hiện công tác quy hoạch đều bảo đảm dân chủ, khách quan, đúng quy định, gắn quy hoạch với việc tuyển chọn, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng và thực hiện chế độ, chính sách cán bộ.
Cùng với đó, Đảng ủy Học viện đã chỉ đạo quyết liệt việc triển khai việc rà soát, bổ sung và xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy chế, quy định về công tác tổ chức cán bộ, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các quy định của Trung ương; nổi bật là việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện Quy chế bổ nhiệm, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý của Học viện phù hợp, đồng bộ với Quy định số 80-QĐ/TW của Bộ Chính trị.
Đảng ủy chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Các cấp ủy đảng trực thuộc luôn tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, quản lý chặt chẽ đảng viên; thường xuyên rà soát, đánh giá, xếp loại chất lượng, tổ chức kiểm tra, giám sát đảng viên thực hiện nhiệm vụ, đồng thời xử lý nghiêm những đảng viên vi phạm, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Nhìn chung, đội ngũ đảng viên của Đảng bộ đều nêu cao tinh thần trách nhiệm, ý thức trong việc rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, tinh thần tiên phong, gương mẫu, được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
Bốn là, giữ gìn và phát huy giá trị, phẩm chất người cán bộ, đảng viên Trường Đảng
Với truyền thống lịch sử 75 năm xây dựng và phát triển, dù nhiều lần phải thay đổi địa điểm do hoàn cảnh chiến tranh, nhưng hình ảnh về một ngôi trường với các tòa nhà được sơn màu đỏ, bức tượng khắc họa hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đang ngồi đọc sách đã để lại những ấn tượng đẹp trong các thế hệ cán bộ, học viên. Ngôi trường là một biểu tượng đẹp của sự trang nghiêm, mực thước với những giá trị bản sắc đặc trưng, riêng có không ngừng được lan tỏa, truyền đi những thông điệp, cảm hứng tích cực đối với đội ngũ cán bộ, học viên cũng như niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Đảng trong những năm qua. Phát huy truyền thống vẻ vang của Trường Đảng, kế tục sự nghiệp mà các thế hệ đi trước đã vun đắp, xây dựng, các thế hệ cán bộ, học viên Học viện hiện nay đang không ngừng ra sức thi đua dạy tốt, học tốt, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học để tham mưu, tư vấn cho Đảng, Nhà nước trong hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách phù hợp, hiệu quả.
Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện đã có nhiều chủ trương sáng tạo, cách làm hay để lan tỏa, phát huy mạnh mẽ những giá trị văn hóa truyền thống của ngôi trường mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Ngày 26-10-2017, Giám đốc Học viện ban hành Quyết định số 5029/QĐ-HVCTQG quy định về ứng xử văn hóa của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với mục đích “giữ gìn, phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa Trường Đảng: Tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc; cống hiến trong thực thi công vụ; cầu thị, sáng tạo, chất lượng trong đào tạo, nghiên cứu khoa học; kỷ cương nơi công sở; văn minh trong ứng xử”(17).
Việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện tốt Quyết định số 5029/QĐ-HVCTQG đã tạo ra phong trào thi đua thiết thực trong các đơn vị trực thuộc Học viện và các trường chính trị tỉnh, thành phố. Thông qua những cách làm sáng tạo đã hình thành các mô hình tập thể kiểu mẫu, cán bộ Trường Đảng mẫu mực. Việc xây dựng văn hóa Trường Đảng, đưa văn hóa thẩm thấu vào trong các hoạt động giảng dạy, nghiên cứu, hoạt động ngoài giờ lên lớp đã tạo nguồn cảm hứng mới để cổ vũ, động viên các thế hệ cán bộ, học viên không ngừng ra sức thi đua, có nhiều cống hiến vào sự phát triển của Học viện, đáp ứng niềm tin tưởng, kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Năm là, công tác kiểm tra, giám sát được triển khai quyết liệt, góp phần siết chặt kỷ cương, kỷ luật của Đảng bộ
Để xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, Đảng ủy Học viện đã chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật trong Đảng, bảo đảm công bằng, công khai và minh bạch, “tổ chức kiểm tra, giám sát có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của Học viện. Các cuộc kiểm tra, giám sát được tiến hành đúng quy định, nghiêm túc”(18).
Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Đảng ủy Học viện đã xây dựng, ban hành chương trình kiểm tra, giám sát cả nhiệm kỳ và hằng năm với các nhóm nhiệm vụ, giải pháp, chỉ tiêu cụ thể trong kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, phù hợp với tình hình, đặc thù của Đảng bộ Học viện. Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy đã xây dựng và triển khai các chương trình kiểm tra, giám sát theo hướng đồng bộ, tránh chồng chéo, nhưng không bỏ sót nhiệm vụ, giảm số cuộc, nội dung và đối tượng được kiểm tra, giám sát. Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các kết luận kiểm tra, giám sát của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, Bộ Chính trị. Thực hiện kiện toàn kịp thời cán bộ kiểm tra ủy ban kiểm tra các cấp; thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Việc thi hành kỷ luật đảng bảo đảm đúng nguyên tắc, thủ tục, công minh, chính xác, kịp thời, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức tổ chức kỷ luật, phòng ngừa sai phạm trong cán bộ, đảng viên.
“Các tổ chức đảng, đảng viên đều nhận thức rõ vai trò của công tác kiểm tra, giám sát, trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát”(19); kịp thời phát hiện những hạn chế, yếu kém, đồng thời, xử lý nghiêm đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, góp phần giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng, tạo sự đồng tình, tin tưởng của cán bộ, đảng viên đối với công tác kiểm tra, giám sát. Việc giải quyết đơn thư kiến nghị, tố cáo liên quan đến tổ chức đảng và đảng viên bảo đảm kịp thời, theo đúng quy định, quy trình.
Tuy nhiên, thực tiễn lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ cũng bộc lộ một số hạn chế, như: vai trò hạt nhân chính trị, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của một số ít cấp ủy, chi bộ chưa phát huy được, như báo cáo sơ kết giữa nhiệm kỳ đã đánh giá “trong nắm tình hình, lãnh đạo, chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ chính trị có lúc, có việc chưa thường xuyên, liên tục, chưa đạt hiệu quả cao”(20); chất lượng tự phê bình và phê bình của một số chi bộ còn hạn chế. Năng lực quán triệt, cụ thể hóa nghị quyết, chỉ thị, kết luận của cấp trên vào điều kiện cụ thể của Đảng bộ, chi bộ còn chung chung; chưa có các giải pháp đột phá để khắc phục những hạn chế, yếu kém đã được chỉ ra ở kỳ kiểm điểm trước; hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát chưa cao, nhất là ở chi bộ cơ sở... Những hạn chế, yếu kém này do cả nguyên nhân chủ quan, khách quan, đòi hỏi trong thời gian tới phải có những giải pháp phù hợp, đồng bộ để khắc phục, phát huy ưu điểm, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
4. Bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng bộ để Học viện giữ vững và phát huy vị thế trung tâm quốc gia về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý; trung tâm quốc gia nghiên cứu khoa học lý luận chính trị
Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những biến động phức tạp, nhanh chóng, khó lường; có cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đan xen. Điều này đặt ra yêu cầu cho toàn Đảng, trong đó có Đảng bộ Học viện phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, có quyết tâm chính trị cao và để “xây dựng Đảng bộ Học viện đoàn kết, kỷ cương, gương mẫu, sáng tạo, hiệu quả; lãnh đạo hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị”(21), là đảng bộ mẫu mực, đoàn kết, trong sạch, vững mạnh; cán bộ, đảng viên và học viên thật sự gương mẫu, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, “thể hiện như một hình mẫu để học viên đến học tập ở Học viện tham khảo”(22). Đáp ứng yêu cầu đó, trong thời gian tới, Đảng bộ Học viện cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ, toàn diện và thống nhất một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm về sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy đối với các mặt công tác của Học viện; về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng bộ Học viện trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, nhiệm vụ then chốt - yếu tố quyết định việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Học viện. Tiếp tục “đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng chính trị; phòng chống biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống,...; giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn”(23). Các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc phải nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên luôn tuyệt đối trung thành, kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn với CNXH và đường lối đổi mới; tích cực, chủ động đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Tăng cường các biện pháp giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên về đạo đức cách mạng, về giá trị văn hóa, bản sắc Trường Đảng Trung ương; thường xuyên tổ chức sinh hoạt chính trị sâu rộng, thiết thực, phù hợp, có hiệu quả về công tác xây dựng Đảng, góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, tính chiến đấu của cán bộ, đảng viên. Thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương gắn với quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của đảng viên và quy định về chuẩn mực văn hóa Trường Đảng.
Hai là, tập trung làm tốt công tác tổ chức xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các đảng bộ, chi bộ; nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên và đội ngũ cấp ủy viên các cấp; xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đủ năng lực, phẩm chất; “thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu; chú trọng tuyên dương các cán bộ, đảng viên điển hình tiên tiến. Đổi mới nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, trước hết sinh hoạt cấp ủy, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, tạo sự đồng thuận, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu”(24).
Ba là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất các giải pháp xây dựng các đảng bộ, chi bộ trong sạch, vững mạnh, gắn với xây dựng đơn vị, xây dựng Học viện trở thành tấm gương sáng trong đào tạo, nghiên cứu khoa học, môi trường sư phạm mẫu mực, trong mọi hoạt động, công tác phải thật sự cầu thị, công khai, dân chủ, minh bạch; phát huy dân chủ, phân cấp, phân quyền đi đôi với kiểm tra, giám sát không để xảy ra sai phạm; trọng người tài, đức, tạo môi trường học thuật dân chủ, khoa học. Kịp thời kiện toàn cấp ủy, đảng bộ, chi bộ và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, đội ngũ cấp ủy viên gắn với công tác chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ 2025-2030. Thực hiện nghiêm túc quy chế làm việc, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tăng cường kỷ cương, kỷ luật, nhất là kỷ luật phát ngôn. Tiếp tục lãnh đạo thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
Bốn là, chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trên cơ sở giữ nghiêm nguyên tắc làm việc, trong đó, yêu cầu “các cấp ủy, tổ chức đảng, từng cán bộ, đảng viên cần phải đoàn kết, thống nhất; chấp hành tốt các nguyên tắc, quy chế làm việc, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; tiếp tục đổi mới phong cách, tác phong, lề lối làm việc theo hướng cụ thể, sát việc, sát cơ sở”(25). Phát huy vai trò, trách nhiệm của từng cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu cấp ủy. Kịp thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng những điển hình tiên tiến, đồng thời xử lý nghiêm tập thể cấp ủy, cá nhân né tránh, đùn đẩy, thoái thác nhiệm vụ, thiếu trách nhiệm để xảy ra chậm trễ hoặc không chủ động quyết định các công việc thuộc thẩm quyền.
Năm là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng; phải thực hiện “4 đúng”: đúng quan điểm, đúng nguyên tắc, đúng phương châm và đúng phương pháp; “nâng cao nhận thức và xác định trách nhiệm của cấp ủy, bí thư cấp ủy trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Kiên quyết xem xét, xử lý triệt để, nghiêm minh các tổ chức đảng, đảng viên vi phạm và công khai kết quả xử lý”(26). Phát huy vai trò tự kiểm tra, giám sát của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó chú trọng việc kiểm tra, giám sát ở những đảng bộ, chi bộ có nhiều bức xúc, nổi cộm hoặc ở những mặt công tác dễ xảy ra vi phạm.
5. Kết luận
Xây dựng Đảng bộ Học viện trong sạch, vững mạnh được triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất, toàn diện với nhiều chủ trương, giải pháp và là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong tình hình hiện nay. Đòi hỏi “mỗi cán bộ, đảng viên phải thật sự “dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung”; mỗi đồng chí lãnh đạo, người đứng đầu phải “quyết liệt hơn, linh hoạt hơn, hiệu quả hơn”; mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo đơn vị triển khai thực hiện nhiệm vụ bài bản, chặt chẽ, khoa học, bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm và rõ kết quả”(27). Đảng bộ Học viện được xây dựng trong sạch, vững mạnh là yếu tố tiền đề và điều kiện để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Học viện, tiếp tục khẳng định vị thế, uy tín và phát huy bản sắc Trường Đảng Trung ương trong hệ thống chính trị và toàn xã hội.
_________________
Ngày nhận bài: 18-8-2024; Ngày bình duyệt: 26-8-2024; Ngày duyệt đăng: 05-9-2024.
(1) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.66.
(2) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.180.
(3) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.91.
(4) Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, https://baochinhphu.vn, đăng ngày 9-12-2021.
(5) Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc (từ năm 1949), Trường Nguyễn Ái Quốc - Phân hiệu 1 (từ năm 1957), Trường Nguyễn Ái Quốc (từ năm 1962), Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc (từ năm 1977), Học viện Khoa học xã hội Nguyễn Ái Quốc (từ năm 1987), Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (từ năm 1993), Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh (từ năm 2007), Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (từ năm 2014 đến nay).
(6) Ban Bí thư: Quyết định số 82-QĐ/TW ngày 29-9-1980 về việc tổ chức đảng của Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, Hà Nội.
(7) Đảng bộ Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đảng bộ Học viện Chính trị khu vực I, Đảng bộ Học viện Chính trị khu vực II, Đảng bộ Học viện Chính trị khu vực III, Đảng bộ Học viện Chính trị khu vực IV, Đảng bộ Văn phòng, Đảng bộ Viện Lịch sử Đảng và Đảng bộ Viện Thông tin khoa học.
(8) Bài phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Lễ kỷ niệm 70 năm truyền thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Viết tiếp những trang sử vàng của Trường Đảng mang tên Bác, https://cand.com.vn, đăng ngày 14-9-2019.
(9) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.13, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.24-25.
(10) Nghị quyết số 12-NQ/ĐU ngày 30-12-2021 của Ban Thường vụ Đảng ủy về chủ trương xây dựng cơ sở mới của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tại khu đất 5,5 ha tại phường Xuân Đỉnh và phường Cổ Nhuế, Bắc Từ Liêm, Hà Nội; Nghị quyết số 13-NQ/ĐU ngày 30-12-2021 của Ban Thường vụ Đảng ủy về đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 21-NQ/ĐU ngày 30-6-2022 của Ban Thường vụ Đảng ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy Học viện trong triển khai thực hiện Quy định số 11-QĐ/TW ngày 19-5-2021 của Ban Bí thư về trường chính trị chuẩn; Nghị quyết số 43-NQ/ĐU ngày 11-7-2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ về thúc đẩy chuyển đổi số tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 44-NQ/ĐU ngày 11-7-2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ về tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, tham mưu, tư vấn chính sách cho Đảng và Nhà nước trong tình hình mới...
(11), (25), (27) Đảng ủy Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Kết luận số 76-KL/ĐU ngày 24-11-2023 của Đảng ủy Học viện tại hội nghị sơ kết giữa nghiệm kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nhiệm kỳ 2020-2025, Hà Nội, 2023, tr.2, 6, 6.
(12) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.7, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.114.
(13), (14) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.8, Sđd, tr.555, 279.
(15) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.II, Sđd, tr. 226.
(16) Kết quả đào tạo, bồi dưỡng giai đoạn 2018 - 2023: Đào tạo: 672 lượt; bồi dưỡng: 21.874 lượt.
(17) Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Quyết định số 5029/QĐ-HVCTQG ngày 25-10-2017 quy định về ứng xử văn hóa của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Hà Nội, tr.1.
(18), (19), (20) Đảng ủy Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Báo cáo số 150-BC/ĐU ngày 30-11-2023 về sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện lần thứ III, nhiệm kỳ 2020-2025, Hà Nội, tr.13, 13, 22.
(21), (23), (24), (26) Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh lần thứ III, nhiệm kỳ 2020-2025 và các văn bản chỉ đạo, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2021, tr.27, 34, 34-35, 35.
(22) Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Lễ kỷ niệm 65 năm truyền thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
.png)
