Thực hiện quyền con người, quyền công dân, gắn với quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ theo tinh thần Hiến pháp năm 2013

 

Hiến pháp năm 2013 là dấu mốc quan trọng trong việc bảo vệ quyền con người ở Việt Nam. Hiến pháp đề cập khá toàn diện các quyền con người và cách thức tổ chức, bộ máy bảo đảm và bảo vệ quyền con người.

Hiến pháp quy định rõ: “Ở nước cộng hòa XHCN Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật” (Khoản 1. Điều 14). Hiến pháp cũng xác định trách nhiệm của mỗi công dân., mỗi con người đối với nhà nước, xã hội và người khác: Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng” (Khoản 2, Điều 14). Theo đó, bên cạnh việc ghi nhận quyền rộng rãi hơn, đầy đủ hơn so với các Hiến pháp trước đó, Hiến pháp mới quy định trách nhiệm của nhà nước trong việc bảo vệ Hiến pháp, bảo vệ quyền con người (như Quốc Hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao). Đại hội XII của Đảng đều chỉ rõ, những năm qua Đảng và nhà nước tiếp tục ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật nhằm phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được xác định đầy đủ hơn trong Hiến pháp năm 2013 và trong hệ thống pháp luật mới được ban hnàh và sửa đổi. Khẳng định rõ các quyền con người về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa- xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật; gắnquyền công dân với nghĩa vụ và trách nhiệm đối với xã hội. Ý thực về quyền và nghĩa vụ công dân, năng lực làm chủ, tham gia quản lý xã hội được nâng lên. Việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn có tiến bộ. Quyền làm chủ của nhân dân được phát huy tốt hơn trong các lĩnh vực của đời sống xã hội bằng dân chủ trực tieép và dân chủ đại diện; đã lắng nghe tăng cường tiếp xúc, đối thoại với nhân dân, tôn trọng các loại ý kiến khác nhau. Coi trọng chăm lo hạnh phúc và sự phát triển toàn diện của con người, bảo vệ và bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của con người, tôn trọng và thực hiện các điều ước quốc tế về quyền con người mà nước ta ký kết.

Trong bối cảnh mới, phương hướng nhiẹm vụ của cả nước là: Tiếp tục phát huy dân chủ XHCN, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Mọi đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước phải xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, được nhân dân tham gia ý kiến. Dân chủ phải được thực hiện đày đủ, nghiêm tuíc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Bảo dảm để nhân dân tham gia ở tất cả các khâu của quá trình đưa ra những quyết định liên quan đến lợi ích, cuộc sống của nhân dân, từ nêu sáng kiến, tham gia thảo luận, tranh luận đến giám sát quá trình thực hiện. Tập trung xây dựng những văn bản pháp luật liên quan trực tiếp đến quyền làm chủ của nhân dân