Chống thất thu thuế thương mại điện tử

 Năm 2025 sẽ là năm cao điểm ngành thuế áp dụng các chuyên đề chống thất thu thuế đối với một số nhóm cá nhân, hộ kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử, dịch vụ, bán lẻ, hàng ăn, cho thuê cửa hàng, thuê nhà…

Thương mại điện tử ngày càng phát triển. Ảnh: M.H.

Nghĩa vụ thuế của kinh doanh thương mại điện tử

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế số, hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt có những phiên livestream (phát trực tiếp) bán hàng đạt doanh thu kỷ lục 100 - 150 tỷ đồng mỗi phiên. Đây là cơ hội lớn cho các nhãn hàng gia tăng doanh thu và thúc đẩy kinh tế chung của toàn xã hội.

Để chống thất thu thuế, Bộ Tài chính đã xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật thuế: Luật số 56/2024/QH15 Luật sửa nhiều luật, luật thuế giá trị gia tăng, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP theo hướng: quy định trách nhiệm của các sàn TMĐT, nền tảng số trong việc khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh; cho phép hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn có thể ủy nhiệm cho sàn giao dịch TMĐT lập hoá đơn điện tử giao cho người mua; Phối hợp đề xuất với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng Nghị định số 147/2024/NĐ-CP quy định khi cá nhân livestream trên các nền tảng mạng xã hội để bán hàng thì phải xác thực bằng số định danh cá nhân, để đảm bảo chỉ những tài khoản đã được xác thực mới được đăng bài, bình luận và livestream.

Cùng với đó, đã chính thức vận hành “Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh (Cổng TMĐT hộ kinh doanh) đăng ký, kê khai, nộp thuế từ TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số” từ ngày 19/12/2024 nhằm hỗ thêm một kênh thực hiện nghĩa vụ thuế thuận tiện cho hộ, cá nhân kinh doanh TMĐT.

Thống kê cho biết đến ngày 27/2/2025, Cổng TMĐT hỗ trợ 41,5 nghìn hộ, cá nhân kinh doanh thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế trên Cổng TMĐT hộ kinh doanh với số nộp ngân sách nhà nước là hơn 258 tỷ đồng.

Cũng theo Bộ Tài chính, trong năm 2024, Cục Thuế đã làm việc với 6 sàn TMĐT lớn (Shopee, Tiki, Lazada, Sendo, Tiktok, Grap) để yêu cầu và hỗ trợ các sàn cung cấp lại thông tin đảm bảo đúng, đủ theo quy định. Sau 9 kỳ cung cấp thông tin từ sàn giao dịch TMĐT (từ quý 4 năm 2022 đến quý 4 năm 2024), đã thu thập được thông tin từ 439 sàn cung cấp thông tin đến cơ quan thuế, lượt giao dịch là 40 tỷ lượt và tổng giá trị giao dịch là 366 nghìn tỷ đồng.

Anh Trần Anh Tú, một người bán hàng online trên nền tảng Shopee cho biết, cảm thấy lo lắng khi nhận được thông báo bị truy thu thuế hơn 100 triệu đồng từ năm 2020 đến nay.

Anh Tú nói: “Trước đây, tôi tập trung vào việc bán hàng và không thật sự hiểu hết về các quy định thuế đối với người kinh doanh online. Vì vậy việc các cơ quan thuế tăng cường công tác quản lý thuế đối với lĩnh vực kinh doanh online thông qua rà soát cơ sở dữ liệu của ngành đã khiến tôi cảm thấy đột ngột đối mặt với áp lực tài chính vì bị truy thu thuế với số tiền khá lớn mà tôi không thể lường trước được. Qua trao đổi với những người cùng kinh doanh online thì được biết nhiều người bán hàng khác cũng đang gặp phải tình trạng tương tự”.

Việc phải nộp thuế đúng quy định là điều mà những người kinh doanh online hiểu và đồng ý, vì đó là nghĩa vụ của mỗi công dân. Nhưng anh Tú cũng mong muốn có thêm sự hỗ trợ từ các nền tảng TMĐT để không phải đóng dồn một khoản tiền lớn.

Tăng cường thanh kiểm tra

Phó Cục trưởng Cục Thuế Vũ Mạnh Cường cho biết, năm 2025 sẽ là năm cao điểm ngành thuế áp dụng các chuyên đề chống thất thu thuế đối với một số nhóm cá nhân, hộ kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT, dịch vụ, bán lẻ, hàng ăn, cho thuê cửa hàng, thuê nhà…

Bộ Tài chính cho hay, trong thời gian tới, Bộ sẽ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật TMĐT và các văn bản hướng dẫn theo hướng yêu cầu các đơn vị cung cấp dịch vụ logistic, các nhà quản lý nền tảng TMĐT cung cấp thông tin về các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT (bao gồm các tổ chức, cá nhân livestream bán hàng, tiếp thị liên kết bán hàng); Phối hợp với các bộ, ngành liên quan để đề xuất sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành liên quan theo hướng yêu cầu tăng cường chế tài xử lý đối với các nền tảng TMĐT có hành vi vi phạm pháp luật liên quan lĩnh vực TMĐT.

Cùng với đó, xây dựng Nghị định hướng dẫn Luật sửa nhiều Luật quy định trách nhiệm của nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT, nền tảng số (bao gồm tổ chức trong nước và nước ngoài) trong việc khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế khấu trừ thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.

Tiếp tục củng cố, làm giàu cơ sở dữ liệu về TMĐT, xây dựng mô hình quản lý rủi ro đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT, theo đó áp dụng trí tuệ nhận tạo (AI) để xử lý dữ liệu lớn, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp có rủi ro về thuế.

Tăng cường công tác rà soát, thanh tra, kiểm tra đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số. Trong năm 2024, ngành thuế đã xử lý vi phạm là 33.003 trường hợp (736 doanh nghiệp; 32.267 cá nhân) với số thuế xử lý truy thu và phạt là gần 1,4 nghìn tỷ đồng.

Đẩy mạnh công tác phối hợp với các bộ, ngành trong việc chia sẻ, kết nối dữ liệu phục vụ quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT.