Bài viết góp phần nhận diện những biến đổi của tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở nông thôn trong quá trình đổi mới, qua đó thấy được những nguy cơ thách thức đặt ra đối với an ninh, trật tự. Từ đó làm rõ sự cần thiết khách quan phải tăng cường đẩy mạnh xây dựng lực lượng công an xã trong sạch, vững mạnh toàn diện, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
1. Mở đầu
Nông thôn là địa bàn chiến lược quan trọng của cách mạng, nền tảng của an ninh quốc gia. Năm 2023, dân số tại khu vực nông thôn là 62,1 triệu người, chiếm 61,9% dân số cả nước(1). Xuất phát từ cội nguồn văn minh lúa nước, với hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, nông thôn Việt Nam có đặc trưng hết sức cơ bản là tính cộng đồng và tính tự quản.
Hai đặc trưng này đều có mặt tích cực và mặt tiêu cực, tùy theo từng hoàn cảnh, hoặc do những tác động của yếu tố đương đại mà mặt tích cực và mặt tiêu cực gia tăng, lấn át mặt kia.
Sau 40 năm đổi mới đất nước, thực hiện đường lối công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong đó chú trọng nông nghiệp, nông thôn, cấu trúc làng xã, đặc điểm văn hóa, tính chất chính trị và cơ cấu hành chính của nông thôn Việt Nam hiện nay đang có sự biến đổi với nhiều sắc thái mới. Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn là một quá trình kinh tế - xã hội phức tạp, chứa đựng cả yếu tố tích cực và tiêu cực tác động đến an ninh, trật tự.
2. Nội dung
2.1. Sự biến đổi của nông thôn Việt Nam tác động tiêu cực đến an ninh, trật tự
Trước hết, sự biến đổi về kinh tế
Từ khi đổi mới đến nay, nền kinh tế nông nghiệp, nông thôn Việt Nam đã có rất nhiều sự đổi thay theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nền kinh tế thuần nông bị phá vỡ, lực lượng sản xuất phát triển theo hướng hiện đại; quan hệ sản xuất cũng được vận động biến đổi theo hướng đa dạng, sở hữu mang tính hỗn hợp; năng suất lao động nông nghiệp tăng lên; cơ cấu nông nghiệp có sự dịch chuyển mạnh mẽ. Nền kinh tế nông nghiệp chuyển mạnh sang sản xuất hàng hóa, quy luật thị trường chi phối quá trình sản xuất.
Xét trên bình diện an ninh, trật tự, kinh tế nông nghiệp tăng trưởng, đời sống của người nông dân được cải thiện, đã tạo ra những điều kiện thuận lợi củng cố quốc phòng và an ninh. Tuy nhiên, sự biến đổi của nền kinh tế nông nghiệp theo cả chiều rộng và chiều sâu, nhiều quan hệ kinh tế mới được hình thành, hệ thống các quan hệ lợi ích trong nông nghiệp vận động theo xu hướng phức tạp, vừa thống nhất, vừa cạnh tranh, xung đột, mâu thuẫn với nhau. Mặt trái của kinh tế thị trường trong kinh tế nông nghiệp bộc lộ rõ nét và tác động mạnh mẽ đến sự ổn định và phát triển lành mạnh của nền kinh tế. Sau gần 40 năm đổi mới, tính hai mặt của nền kinh tế thị trường trong nông nghiệp đã bộc lộ khá đầy đủ. Cái tốt hiển hiện, cái xấu cũng rõ nét hơn.
Cơ cấu kinh tế nông nghiệp thuần nông truyền thống bị phá vỡ, nhường chỗ cho các quan hệ kinh tế nông nghiệp thời kinh tế thị trường hội nhập ngày càng sâu rộng. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế quá nhanh, quá nóng trong nông nghiệp đã bộc lộ sự phát triển thiếu bền vững và dẫn đến hệ lụy về an ninh, trật tự. Quá trình đô thị hóa nông thôn là một quá trình chuyển dịch từ xã hội nông thôn sản xuất nông nghiệp phân tán sang xã hội đô thị với hoạt động phi nông nghiệp, sản xuất công nghiệp, dịch vụ là chủ yếu, với mật độ dân cư đông đúc. Quá trình này diễn ra quá nhanh đã dẫn tới những khó khăn, bất cập về công tác quản lý xã hội, bảo đảm an ninh.
Đô thị hóa nông thôn là một quá trình kinh tế - xã hội phức tạp, diễn ra trên một phạm vi không gian rộng lớn với một khoảng thời gian lâu dài. Tuy vậy, đô thị hóa nông thôn quá nóng, quá vội, thiếu sự chuẩn bị cần thiết nên đã gây nên những hệ lụy về ổn định và an ninh xã hội. Việc đột ngột thu hồi toàn bộ hoặc một phần diện tích đất nông nghiệp cho mục đích đô thị, không có quy hoạch tổng thể, thiếu sự chuẩn bị kỹ càng, quá trình này dường như mang tính “cưỡng bức”, người nông dân chỉ sau “một đêm” đã trở thành thị dân... và những khó khăn về chuyển đổi nghề nghiệp, định hướng sản xuất, kinh doanh, những bất cập về quản lý xã hội, vấn đề an ninh, trật tự nảy sinh... Tình trạng khiếu kiện đông người do mất đất canh tác, do chính sách đền bù ruộng đất chưa hợp lý, những mâu thuẫn lợi ích giữa nông dân và doanh nghiệp vốn bị tích tụ và dồn nén dẫn đến xung đột, mâu thuẫn trầm trọng.
Hàng năm, cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh, hàng chục vạn hécta đất nông nghiệp mất dần để xây dựng khu công nghiệp, đường cao tốc, các công trình phục vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Việc sử dụng đất đai ở nhiều nơi còn tùy tiện, lãng phí, sự yếu kém trong quản lý, quy hoạch và sử dụng đất nông nghiệp đã gây ra những bất bình trong nhân dân. Nhiều nhà nghiên cứu cảnh báo rằng, đô thị hóa nông thôn diễn ra với tốc độ quá nhanh sẽ nảy sinh nguy cơ phá vỡ sự ổn định trong quá trình chuyển đổi và mục tiêu phát triển bền vững. Những hệ lụy về an ninh, trật tự là khó tránh khỏi.
Thứ hai, biến đổi về xã hội
Kinh tế thị trường, bên cạnh mặt tích cực, mang lại sự đổi thay tích cực, mới mẻ, nhộn nhịp, giàu có, sầm uất của nông thôn Việt Nam, một thực tế cho thấy, làng xã Việt Nam đang bị tác động dữ dội của mặt trái kinh tế thị trường, các đơn vị tự quản làng, xã, thôn, bản, phun, sóc… tính cộng đồng, tương trợ, giúp nhau trong sản xuất và trong những công việc chung, trong bảo đảm trật tự trị an dường như có xu hướng giảm đi; lối sống “đèn nhà ai nhà nấy rạng” tăng lên, hơn là tính cộng đồng làng xã.
Mặt khác, tính tự quản làng xã bị đẩy đến mức cực đoan kiểu “phép vua thua lệ làng”, cục bộ, bè phái, gia trưởng, thậm chí kích động tâm lý người dân đối lập với chính quyền, có hành vi trái pháp luật, bất tuân Hiến pháp, pháp luật, gây mất an ninh, trật tự ở nông thôn. Đôi khi, do đặc tính “duy tình” của nông thôn Việt Nam mà có lúc vượt lên trên cả các quan hệ pháp lý, thậm chí xung đột với các chuẩn mực pháp lý tới mức “Một bồ cái lý không bằng một tý cái tình”. Do tác động mặt trái kinh tế thị trường mà chủ nghĩa cá nhân phát triển, lối sống thực dụng gia tăng, đề cao cái tôi, các quan hệ vật chất, tiền bạc đã len lỏi vào trong tâm hồn và lối sống của một bộ phận không nhỏ nông dân nhất là thanh, thiếu niên. Tâm lý gia trưởng bị đẩy lên thành tâm lý cục bộ, bản vị, địa phương, bè phái, ích kỷ, hương ước lấn át pháp luật.
Hiện nay, sự phân hóa giàu nghèo ở nông thôn có xu hướng ngày càng lớn. Phần lớn hộ nghèo của cả nước sống ở các vùng nông thôn; trong khi đó, người nông dân phải có nghĩa vụ đóng góp cho xã hội khá cao. Tình trạng ô nhiễm môi trường gia tăng đang hàng ngày, hàng giờ tác động, hủy hoại sức khỏe, tinh thần của người dân, dồn tụ thành những bức xúc, tác động trực tiếp đến an ninh, trật tự nông thôn.
Trước đây, quan hệ xã hội trong cấu trúc làng xã dựa trên hình thái kinh tế thuần nông, bền vững, ổn định, là cơ sở để bình ổn các quan hệ xã hội theo hướng gắn kết chặt chẽ giữa các tổ chức thiết chế trong khuôn khổ làng xã như: Gia đình, anh em, dòng tộc, quan hệ giữa các dòng họ, tình làng nghĩa xóm… Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn đã và đang phá vỡ tính chất “khép kín” của làng xã, làm chuyển đổi tính chất kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Trong khi đó, “Quản lý phát triển xã hội và giải quyết một số vấn đề xã hội chưa được quan tâm đúng mức…; thể chế quản lý xã hội còn nhiều hạn chế… Giảm nghèo chưa bền vững, chưa có giải pháp hữu hiệu để xử lý vấn đề phân hóa giàu - nghèo, gia tăng bất bình đẳng về thu nhập, kiểm soát và xử lý các mâu thuẫn, xung đột xã hội”(2).
Trong thực tế, việc kiểm soát và xử lý các mâu thuẫn, xung đột xã hội chưa thật tốt. Do những biến đổi nói trên, cần thiết phải tăng cường tính pháp quyền, chính quy hóa các chủ thể nòng cốt trong phong trào bảo vệ an ninh, trật tự tại địa bàn nông thôn.
Sau 40 năm đổi mới, bộ mặt nông thôn phát triển nhiều sắc màu đa dạng, đã và đang có sự trỗi dậy của nhiều mối quan hệ xã hội phi quan phương, những tập tục cũ phục hồi, những quy ước mới được ra đời, cái truyền thống, cái hiện đại, cái nội sinh và ngoại sinh đan xen, thâm nhập, chồng xếp lên nhau, tạo thành muôn vàn những sợi dây chi phối, níu kéo, ràng buộc người nông dân trong tổ chức làng xã, đôi khi vượt ra khỏi sự tầm soát của cơ quan quản lý nhà nước, nó tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến phá vỡ cấu trúc ổn định của nông thôn.
Nông thôn Việt Nam chứa đựng trong nội tại cả hai yếu tố tự trị và phụ thuộc vào Nhà nước. Vấn đề tự trị tự nó không phải là rào cản, nhưng hiện nay, tính tự trị đang có xu hướng cực đoan đối lập với quản lý nhà nước. Tính tự trị nếu cực đoan hóa tất sẽ hình thành sự đối lập khép kín, cố thủ và đầu óc tư hữu ích kỷ, bè phái, dễ đưa tới sự quá khích, cực đoan bất chấp kỷ cương, phép nước… Trong khi đó, hệ thống chính trị ở nông thôn cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả. Tình trạng quan liêu, hành chính hóa trong quản lý nhà nước ở nông thôn của các cấp còn khá nặng nề.
Thứ ba, biến đổi về văn hóa
Nông thôn Việt Nam sau 40 năm đổi mới, từ góc độ văn hóa, tâm lý, ý thức đã có rất nhiều biến đổi. Trong đó có quá trình biến đổi tích cực, tạo động lực cho sự thay đổi tích cực thì cũng đang gặp phải những biến đổi văn hóa theo xu hướng tiêu cực, như: Sự trỗi dậy các hủ tục vốn đã lạc hậu lỗi thời, sự phục dựng thái quá những yếu tố văn hóa cổ, sự du nhập ồ ạt văn hóa đô thị thiếu chắt lọc, tiếp nhận các sản phẩm phản văn hóa ngoại lai…
Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ “Môi trường văn hóa, xã hội tiếp tục bị ô nhiễm bởi các tệ nạn xã hội, tham nhũng, tiêu cực. Chênh lệch về hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, miền còn lớn; đời sống văn hóa ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn”(3). Trên thực tế, chưa có những giải pháp đủ mạnh, hữu hiệu để ngăn chặn, đẩy lùi sự xuống cấp về đạo đức, lối sống gây những hệ lụy về an ninh, trật tự. Chương trình xây dựng nông thôn mới đã đạt được những kết quả nhất định nhưng chưa thật bền vững, xuất hiện ngày càng nhiều hơn tình trạng thiếu công ăn việc làm, hiện tượng ly nông, ly hương vẫn tiếp tục diễn ra. Người dân thu nhập bấp bênh, phương thức làm ăn mới chưa thật ổn định, lối làm ăn cũ bị phá sản, sự tích tụ ruộng đất tăng lên, người nông dân không còn đất đai để canh tác là một thực tế. Nhiều dự án, khu công nghiệp, dịch vụ, giải trí mọc lên đã thu hẹp đáng kể diện tích đất canh tác của người nông dân, dẫn tới dòng người di cư từ nông thôn tới các đô thị, tình trạng ly nông, ly hương mức độ diễn ra đáng kể hơn; nguồn lao động di chuyển về thành phố, khu công nghiệp tìm kiếm công ăn việc làm, bên cạnh việc tiếp thu lối sống công nghiệp, tâm lý hiện đại và văn minh đô thị thì do thiếu sự chuẩn bị, thiếu chọn lọc và do cả những bất cập về quản lý văn hóa mà dẫn tới những vấn nạn xã hội đó theo về nông thôn.
Trở về nông thôn, không ít người trong số đó đem theo những tệ nạn và những phức tạp gây mất an ninh, trật tự. Những điều đó cộng hưởng với những tính phức tạp mới của nông thôn hiện đại đã làm vẩn đục môi trường văn hóa, làm rạn nứt, bào mòn những quan hệ tốt đẹp, đồng thuận và thuần phác trong cấu trúc tâm lý văn hóa làng xã ở nông thôn nước ta.
Đời sống văn hóa ở nông thôn đang biến động dữ dội, cái tốt, cái xấu đang xâm nhập, tương tác, xung đột và chuyển hóa, hình thành các chuẩn thức văn hóa hiện đại. Song, nhìn tổng thể, những giá trị cổ truyền văn hóa đang bị mai một. Sự thuần hậu, giản dị, hòa đồng dường như đang bị “xói lở” bởi văn hóa công nghệ, bởi văn minh công nghiệp, những sự du nhập thiếu chọn lọc, chắp vá, hối hả, gượng gạo làm đời sống văn hóa nông thôn ẩn chứa những lo ngại. Những biến đổi trên đã và đang đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới trong vấn đề bảo đảm an ninh, trật tự ở nông thôn.
2.2. Quá trình bố trí lực lượng công an xã chính quy, một số kết quả bước đầu đạt được và khó khăn, bất cập
Từ năm 2018, Bộ Công an đã triển khai thực hiện Nghị quyết 22-NQ/TW, ngày 15-3-2018 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Bộ Công an đã xây dựng Đề án 106 xác định lực lượng công an xã có vị trí chiến lược quan trong trong công tác bảo đảm an ninh trật tự ở cơ sở. Đề án nêu rõ: Bố trí công an chính quy về tại các xã nhằm xây dựng tổ chức bộ máy công an tập trung, thống nhất, chuyên sâu, tinh gọn đầu mối, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tăng cường cho cơ sở theo hướng Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở.
Từ đó đến nay, công an xã đã được xây dựng, bố trí ở tất cả các xã, thị trấn trên phạm vi cả nước. Theo số liệu thống kê, công tác xây dựng lực lượng công an xã, thị trấn được đẩy mạnh; đội ngũ cán bộ được tăng cường về số lượng và chất lượng; trong đó đã bố trí hơn 55 nghìn cán bộ chính quy, đã thành lập chi bộ đảng tại 100% đơn vị công an xã, thị trấn; tiềm lực hậu cần, kỹ thuật được củng cố và phục vụ yêu cầu công tác, chiến đấu hiệu quả hơn. Các mặt công tác công an tại địa bàn xã, thị trấn dần đi vào nền nếp và phát huy được hiệu quả, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương ngay từ cơ sở. Xuất hiện nhiều tấm gương, hình ảnh đẹp của cán bộ công an xã, thị trấn trong thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, từ năm 2018 đến nay, đã có 23 đồng chí cán bộ công an xã, thị trấn đã anh dũng hy sinh, 414 đồng chí bị thương trong khi làm nhiệm vụ; hình ảnh cán bộ công an xã không quản hiểm nguy kịp thời cứu người dân, cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả mưa lũ, cưu mang, giúp đỡ các cháu nhỏ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đặc biệt trong trận bão số 3- Yagi năm 2024... đã tỏa sáng phẩm chất cách mạng của Công an nhân dân Việt Nam Anh hùng. Việc triển khai đồng bộ lực lượng công an xã trên phạm vi cả nước đã góp phần quan trọng bảo đảm an ninh, trật tự ở địa bàn nông thôn. Cụ thể như sau:
Một là, lực lượng công an xã đã thực hiện tốt các chức năng tham mưu với Đảng, chính quyền về những vấn đề cơ bản, quan trọng, góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự; tham mưu các chủ trương, đối sách phù hợp để xử lý kịp thời, có hiệu quả các tình huống, nhất là các vấn đề nhạy cảm không để bị động bất ngờ xảy ra ngay từ đầu và tại địa bàn cơ sở.
Hai là, lực lượng công an xã đã nắm vững và tổ chức triển khai các yêu cầu, nhiệm vụ của công an cấp huyện, bảo đảm vững chắc an ninh, trật tự tại cơ sở. Thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng, chống tội phạm đúng theo pháp luật, quy định và yêu cầu chuyên sâu của nghiệp vụ công an. Nhờ vậy, đã tạo nên sự chỉ đạo tập trung thống nhất giữa công an các cấp và phát huy tính chủ động, sáng tạo, tăng thẩm quyền, trách nhiệm của công an cơ sở. Lực lượng an ninh cơ sở tuy mới thành lập, nhưng đã hoạt động phát huy tốt hiệu quả.
Ba là, công tác phối hợp giữa công an xã với các ban, ngành, đoàn thể trong hệ thống chính trị cơ sở ngày càng chặt chẽ, nhịp nhàng và hiệu quả, theo quy định của pháp luật. Qua đó, góp phần xây dựng hệ thống chính trị xã, thị trấn trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đồng thời, với vai trò nòng cốt, lực lượng công an xã đã góp phần nâng cao chất lượng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội ở địa bàn nông thôn đạt hiệu quả cao hơn. Nhờ vậy, tình hình an ninh, trật tự ở nông thôn được bảo đảm vững chắc.
Tuy nhiên, quá trình triển khai lực lương công an chính quy về các xã trên phạm vi cả nước hiện vẫn tồn tại một số bất cập như: số lượng công an xã hiện nay chưa đủ để đáp ứng với khối lượng lớn công việc, nhiệm vụ được giao, trong khi đó địa bàn rộng, khó khăn cho công tác nắm hộ, nắm người, tuần tra, kiểm soát bảo đảm an ninh, trật tự; việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2030 đòi hỏi phải có sự bổ sung, điều chỉnh số lượng và chất lượng đội ngũ công an xã; những khó khăn về cơ sở vật chất, trụ sở làm việc, trang thiết bị… nhìn chung còn rất thiếu thốn; việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính sẽ đặt ra nhiều khó khăn bất cập cần tháo gỡ kịp thời để phát huy tốt lực lượng công an xã hiện nay; vẫn còn một bộ phận cán bộ chiến sĩ còn tâm tư, lo lắng khi có quyết định điều động về công tác tại các địa bàn xã.
2.3. Tình hình tại địa bàn nông thôn đặt ra yêu cầu tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự
Tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến vấn đề quản lý đất đai, môi trường sẽ diễn biến phức tạp, gia tăng nhiều “điểm nóng” về an ninh, trật tự. Tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội có chiều hướng tiếp tục gia tăng; các đối tượng cơ hội, phản động sẽ gia tăng cường độ chống phá; những vấn đề thách thức của an ninh phi truyền thống ngày càng nghiêm trọng hơn; an ninh tôn giáo, dân tộc diễn biến phức tạp và luôn bị các thế lực bên ngoài móc nối, kích động, tài trợ chống phá quyết liệt; các vấn đề liên quan đến dân chủ, nhân quyền, an sinh xã hội, an ninh con người, an toàn cháy nổ, công tác cứu hộ, cứu nạn, phòng chống bệnh dịch, thiên tai cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới.
Hơn nữa, hệ thống chính trị ở các xã, thị trấn một số nơi, một số địa bàn còn nhiều yếu kém, các cấp ủy đảng, chính quyền buông lỏng công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý… dẫn đến nhiều sai phạm, gây bức xúc trong dư luận nhân dân. Tình trạng tham nhũng, tham nhũng vặt, nhũng nhiễu người dân xảy ra ở đội ngũ cán bộ cơ sở chưa được ngăn chặn kịp thời. Các đối tượng cầm đầu, chủ mưu, quá khích gây rối, đầu đơn kiện tụng, làm gia tăng tình hình phức tạp; an ninh thông tin, an toàn không gian mạng còn nhiều thách thức; sự xuống cấp của đạo đức lối sống, thuần phong mỹ tục ở làng quê nông thôn và sự du nhập lối sống lai căng, sùng ngoại, tư duy cục bộ, bản vị, cá nhân bè phái còn khá nặng nề…
Các vụ án, vụ việc nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ngày càng nhiều, diễn biến phức tạp trên nhiều địa bàn các xã, nhất là các xã vùng biên cương, vùng sâu, vùng xa; sự móc nối giữa các đối tượng phạm tội trong nước và các đối tượng bên ngoài nhiều hơn, tinh vi hơn… Điều đó cho thấy sự đúng đắn, cần thiết của chủ trương đưa công an chính quy về các xã, thị trấn trên phạm vi cả nước.
Trong những năm tới, tình hình thế giới và trong nước có cả yếu tố thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. An ninh truyền thống và phi truyền thống diễn biến phức tạp; âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch ngày càng tinh vi sảo quyệt; tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ tác động sâu sắc, đa chiều đến môi trường an ninh, trật tự của đất nước ta nói chung và an ninh nông thôn nói riêng(4). Vì thế, nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết là phải tiếp tục tăng cường công tác xây dựng lực lượng công an xã cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại để bảo đảm tốt an ninh trật tự nông thôn trong tình hình mới.
2.4. Giải pháp nhằm tiếp tục đẩy mạnh xây dựng lực lượng công an xã đáp ứng yêu cầu tình hình mới
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16-3- 2022 về đẩy mạnh xây dựng lực lượng công an nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự giám sát của nhân dân đối với lực lượng công an xã. Bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của đảng ủy xã, sự quản lý tập trung, thống nhất của ủy ban nhân dân và sự chỉ huy, quản lý trực tiếp của công an cấp huyện đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng công an xã trong tình hình mới.
Hai là, làm tốt công tác chính trị tư tưởng, tập trung ưu tiên, đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công an xã có bản lĩnh chính trị vững vàng, yêu nước, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; có phẩm chất đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân, vì nhân dân phục vụ; có ý thức tổ chức kỷ luật cao, nghiêm minh, nắm vững pháp luật, tinh thông nghiệp vụ, làm chủ khoa học - công nghệ, sử dụng thành thạo các trang thiết bị, vũ khí được trang bị phục vụ cho công tác chuyên môn. nghiệp vụ, đủ sức giải quyết các vấn đề về an ninh, trật tự ngay từ đầu và tại cơ sở.
Ba là, tiếp tục rà soát, hướng dẫn, điều chỉnh, bảo đảm phân công, phân cấp, giao nhiệm vụ đúng, đủ, phù hợp và phát huy cao nhất vai trò, trách nhiệm của công an xã, thị trấn trong bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở. Triển khai kịp thời hướng dẫn của công an cấp trên với công an cấp xã trong thực hiện nhiệm vụ.
Tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn công an cấp xã thực hiện chức năng tham mưu với đảng ủy xã, các quy định về nghiệp vụ cơ bản, giải quyết tin báo tố giác tội phạm, Đề án 06, quản lý cư trú, quản lý người nước ngoài, quản lý xuất nhập cảnh, nắm, xử lý tình hình an ninh, trật tự cơ sở. Bảo đảm duy trì, phát huy, xây dựng mới các mô hình, điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Tiếp tục rà soát, đánh giá phân công, phân cấp trên các mặt công tác liên quan công an xã để điều chỉnh phù hợp với tình hình mới. Tăng cường cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa công an xã với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan, ban ngành, chính quyền, đoàn thể ở địa phương trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự.
Bốn là, tập trung xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở thực sự là “cánh tay nối dài” của lực lượng công an xã trong công tác bảo đảm an ninh trật tự. Công an các địa phương khẩn trương kiện toàn các tổ bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở, tuyển mới lực lượng theo quy định; tổ chức tập huấn về chính trị, pháp luật, nghiệp vụ cho 100% lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở; thực hiện chế độ, chính sách, bố trí địa điểm, nơi làm việc, kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác; chủ động tham mưu bảo đảm kinh phí của địa phương để phục vụ các hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở.
3. Kết luận
An ninh nông thôn là một bộ phận đặc biệt của an ninh quốc gia, trong 40 năm đổi mới, nông thôn Việt Nam có nhiều biến đổi tích cực nhưng cũng nảy sinh nhiều thách thức đến an ninh, trật tự. Đó là vấn đề mang tính tất yếu trong sự vận động khách quan của đời sống kinh tế, xã hội nông thôn Việt Nam trong bối cảnh mới. Bởi vậy, cần nhận thức đầy đủ, đúng đắn, nhất là những biến đổi tiêu cực, những mâu thuẫn nảy sinh để kịp thời có những giải pháp nhằm hạn chế, đẩy lùi mặt tiêu cực. Về phương diện an ninh nông thôn, chủ trương triển khai bố trí lực lượng công an xã chính quy trên phạm vi toàn quốc là hoàn toàn đúng đắn, kịp thời đã góp phần bảo đảm vững chắc an ninh, trật tự tại địa bàn nông thôn trong bối cảnh hiện nay. Trước tình hình an ninh, trật tự diễn biến phức tạp, khó lường, để bảo đảm an ninh nông thôn, cần tiếp tục tăng cường vai trò, số lượng và chất lượng, các điều kiện bảo đảm để lực lượng công an xã hoàn thành tốt nhiệm vụ giữ vững an ninh, trật tự ở địa bàn nông thôn, góp phần quan trọng vào giữ vững an ninh Tổ quốc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét