Thứ Năm, 5 tháng 8, 2021

Thủ tướng: Kiên quyết yêu cầu người dân "ai ở đâu thì ở đó"

    

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện 1068 trong đêm 5/8/2021 yêu các Bộ ngành, địa phương tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19.

Thủ tướng: Tiêm phòng ngay người cao tuổi, có bệnh nền, yêu cầu dân ở yên - 1

Nhấn để phóng to ảnh

Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra một cơ sở sản xuất thiết bị y tế phòng dịch (ảnh: VGP).

Công điện nêu rõ, trong thời gian qua, các địa phương đã tập trung thực hiện công tác phòng chống, dịch Covid-19. Một số tỉnh, thành phố đã thực hiện giãn cách theo Chỉ thị số 16 của Thủ tướng Chính phủ và đã đạt một số kết quả ban đầu tích cực.

Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện có nơi, có lúc vẫn còn chưa nghiêm, chưa quyết liệt, hiệu quả chưa cao. Dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp và có thể kéo dài, đe dọa đến sức khỏe, tính mạng người dân, gây tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh thành, các Bộ, ngành tăng cường và giám sát chặt chẽ việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và tiếp tục tập trung chỉ đạo, thực hiện quyết liệt hơn, hiệu quả các biện pháp chống dịch.

Trước hết, về ngăn chặn lây nhiễm, Thủ tướng chỉ đạo các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 thì phải thực hiện nghiêm, thực chất, hiệu quả, chắc chắn, chặt chẽ hơn việc giãn cách theo nguyên tắc người cách ly với người, gia đình cách ly với gia đình, kiên quyết yêu cầu người dân "ai ở đâu thì ở đó" để thực hiện triệt để việc giãn cách, cách ly theo quy định.

Các địa phương này cần triển khai ngay, thần tốc việc xét nghiệm tại các khu vực phong tỏa, có nguy cơ rất cao, nguy cơ cao, người có nguy cơ lây nhiễm cao, các trường hợp có biểu hiện ho, sốt trong cộng đồng để kịp thời phát hiện và phân loại, đưa các trường hợp nhiễm Covid-19 (F0) vào các cơ sở thu dung, điều trị hoặc hướng dẫn điều trị phù hợp với tình trạng bệnh và điều kiện của địa phương; tổ chức tốt việc điều phối, lấy mẫu, trả kết quả xét nghiệm nhanh nhất, tiện lợi nhất.


Những vẫn đề đặt ra đối với SMLS của giai cấp công nhân hiện nay

 


- Nhận thức rõ về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong bối cảnh chính trị phức tạp hiện nay

+ Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày càng rõ ràng hơn

Sản xuất vật chất vẫn là yếu tố quyết định nhất với tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại. Thực tiễn sản xuất công nghiệp hiện đại đang diễn ra theo xu thế xã hội hóa cả về bề rộng và chiều sâu. Quá trình sản xuất với công nghệ hiện đại, năng suất, chất lượng cao đã và đang tạo ra tiền đề để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày càng rõ hơn so với thế kỷ XIX.

+ Giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản vẫn còn tiềm năng phát triển và có khả năng duy trì sự thống trị của mình nhờ nắm giữ những ưu thế trong kinh tế thị trường như vốn, công nghệ, thị trường độc quyền, kinh nghiệm quản lý và những điều chỉnh về quan hệ sản xuất

+ Cần có tư duy biện chứng về lịch sử để nhận thức đúng triển vọng của chủ nghĩa xã hội và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Tránh tư duy ấu trĩ,  “tả khuynh” nhưng cũng cần tránh tư duy “hữu khuynh”, bi quan về hiện thực. Cái nhìn biện chứng về lịch sử ở đây chính là: Chủ nghĩa xã hội hiện thực tuy đã đạt nhiều thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử trong cải cách, đổi mới nhưng vẫn còn nhiều khó khăn phía trước. “Dư chấn của cơn địa chấn chính trị” dẫn đến sự đổ vỡ của chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Đông Âu và Liên Xô vẫn tồn tại. Cần nhận thức rõ rằng, chủ nghĩa tư bản hiện đại vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển và chưa bao giờ từ bỏ việc chống phá chủ nghĩa xã hội và phong trào công nhân.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân vẫn đang được hiện thực hóa qua những biểu hiện cơ bản sau: Định hướng xã hội chủ nghĩa của nhiều nước trên thế giới hiện nay; lực lượng sản xuất xã hội hóa đang úng dụng nhiều thành tựu của cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại; mâu thuẫn về lợi ích cơ bản giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản ngày càng sâu sắc ở từng quốc gia tư bản chủ nghĩa và trên toàn cầu, những tiến bộ xã hội đạt được từ cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân chống bất công, bất bình đẳng trong chế độ tư bản chủ nghĩa; cuộc đấu tranh vì một toàn cầu hóa khác, vì sự phát triển nhanh, nhân bản và bền vững, giờ đây trở thành một nội dung hữu cơ khi thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

- Nhiệm vụ trung tâm ở các nước đang phát triển theo định hưởng xã hội chủ nghĩa là hoàn thành sự nghiệp công nghiệp hóa và giữ vũng chế độ xã hội chủ nghĩa.

+ Như khẳng định của chủ nghĩa Mác-Lênin, cái cốt vật chất cho chủ nghĩa xã hội là nền công nghiệp theo hướng ngày càng hiện đại. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bắt đầu từ nền đại công nghiệp. Hiện nay, công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nhiệm vụ trung tâm của các nước xã hội chủ nghĩa. Chỉ từ đó mới có một lực lượng sản xuất hiện đại, mới có cơ sở vật chất cho quá trình xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và thúc đẩy đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng lối sống mới và định hình hệ giá trị của giai cấp công nhân trong đời sống xã hội.

Sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất hiện đại, vai trò to lớn của cách mạng khoa học - công nghệ, hướng tới kinh tế tri thức và cách mạng công nghiệp 4.0, cụ thể hơn là xu thế đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa trong cơ chế thị trường đang là một thực tế ở rất nhiều quốc gia. Xu thế này là bước tiến lớn của văn minh nhân loại, song nếu không xác định được một mô hình và cách thức công nghiệp hóa, hiện đại hóa phù hợp thì lại bộc lộ nguy cơ tụt hậu cả về công nghệ và nguồn nhân lực của nhiều quốc gia đang phát triển. Tính thực dụng của kinh tế thị trường khiến cho người ta có thể vì lợi ích ngắn hạn mà bỏ qua những yêu cầu khách quan về xã hội và môi trường trong phát triển.

Lịch sử còn xác nhận rằng, chất lượng, quy mô và tốc độ công nghiệp hóa còn tùy thuộc vào chế độ chính trị, tư duy của giai cấp lãnh đạo. Những quốc gia hiện nay chưa công nghiệp hóa xong, không chi lạc hậu về kinh tế mà còn phải đối diện với khá nhiều vấn đề về chế độ và thể chế chính trị. Con đường phát triển kiểu tư bản chủ nghĩa, ảnh hưởng tiêu cực của chủ nghĩa quốc gia dân tộc cực đoan, bất công và bất bình đẳng xã hội từ mặt trái của kinh tế thị trường, những bất bình đẳng của toàn cầu hóa... đang là những cản trở đối với quá trình công nghiệp hóa và tiến bộ xã hội.

Với các nước xã hội chủ nghĩa hiện nay, giữ vững chế độ xã hội chủ nghĩa còn là một điều kiện chính trị quan trọng để thực hiện đầy đủ các nội dung của sứ mệnh lịch sử.

 

CẦN NẮM VỮNG PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN VẤN ĐỀ THỜI ĐẠI

 


Trong lịch sử đã có nhiều nhà tư tưởng bàn đến vấn đề thời đại. Tuy nhiên, do cách tiếp cận khác nhau, việc phân chia thời đại dựa vào các tiêu chí khác nhau dẫn đến quan điểm về thời đại cũng khác nhau.

 Nhà xã hội học Vicô người Italia (1668-1744) phân chia thời đại như phân chia các giai đoạn của một vòng đời: Thơ ấu, thanh niên, thành niên và cuối cùng là tuổi già. Heghen phân chia lịch sử nhân loại thành 3 thời kỳ: Thời kỳ phương Đông, cổ đại, giecmani. Phurie chia lịch sử nhân loại thành 4 giai đoạn: Mông muội, dã man, gia trưởng, văn minh. Moocgăng Người Mỹ lại chia thành 3 thời đại: Thời đại Mông muội, dã man, văn minh. Lấy công cụ sản xuất làm tiêu chí phân chia lịch sử thành các thời kỳ: đồ đá, đồ đồng, thời đại cối xay gió, thời đại máy hơi nước, kỷ nguyên hạt nhân. Tiếp cận thời đại theo nền văn minh Anvin Toffler trong tác phẩm “làn sóng thứ ba” đã chia lịch sử nhân loại thành 3 nền văn minh: nông nghiệp, công nghiệp và hậu công nghiệp.Tiếp cận theo dân tộc,  quốc gia -  dân tộc . Đây là cách tiếp cận lấy lợi ích quốc gia dân tộc làm bản vị. Cách tiếp cận này đã căn cứ vào sự đấu tranh, cạnh tranh gay gắt vì lợi ích quốc gia dân tộc đang diễn ra phổ biến trên thế giới hiện nay để khẳng định: thời đại ngày nay là thời đại của lợi ích quốc gia dân tộc. Tiếp cận theo hình thái kinh tế - xã hội. Tiếp cận thời đại theo hình thái kinh tế - xã hội là phương pháp tiếp cận của chủ nghĩa Mác - Lênin. Lý luận hình thái kinh tế - xã hội đã vạch ra cơ sở khách quan khoa học để xem xét phân chia thời đại, đó là: “Trong mọi thời đại lịch sử, sản xuất kinh tế và cơ cấu xã hội - cơ cấu này tất yếu phải do sản xuất kinh tế mà ra, - cả hai cái đó cấu thành cơ sở lịch sử chính trị và lịch sử tư tưởng của thời đại ấy”[1].

 Lý luận hình thái kinh tế - xã hội đã đưa ra tiêu chí tổng hợp để xem xét thời đại gồm: LLSX, QHSX, CSHT và KTTT, tức toàn bộ các yếu tố cấu thành nội dung của thời đại từ kinh tế, chính trị, xã hội đến văn hóa, khoa học - kỹ thuật. Hơn nữa, lý luận hình thái kinh tế - xã hội còn chỉ rõ đối với xã hội có giai cấp, giai cấp nào là giai cấp đứng ở vị trí trung tâm của một thời đại, là động lực xã hội chủ yếu chi phối sự vận động của thời đại đó.

Với cách tiếp cận trên, C.Mác và Ph.Ăngghen đã phân kỳ lịch sử xã hội loài người đến thế kỷ XIX thành 4 hình thái kinh tế - xã hội là: cộng sản nguyên thủy, chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa và rút ra kết luận hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa tất yếu sẽ ra đời, nhân loại sẽ bước sang thời đại mới - thời đại cộng sản chủ nghĩa.

Phương pháp tiếp cận vấn đề thời đại theo hình thái kinh tế - xã hội là cách tiếp cận khoa học, vì nó xuất phát từ những cơ sở vật chất khách quan.  

=> Song cần lưu ý thời đại và hình thái kinh tế - xã hội là 2 khái niệm khác nhau, chúng có quan hệ chặt chẽ, nhưng không đồng nhất. Đó là: hình thái kinh tế - xã hội là nội dung cấu thành thời đại; còn thời đại là thời kỳ hình thành, phát triển và bắt đầu ngự trị của một hình thái kinh tế - xã hội tiến bộ nhất trong khi vẫn còn sự tồn tại của các hình thái kinh tế - xã hội thấp hơn. Hình thái kinh tế - xã hội tiến bộ nhất chính là đặc trưng cho tính chất và xu hướng phát triển của một thời đại.

=> Đảng ta thống nhất với quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về phương pháp tiếp cận thời đại theo hình thái kinh tế - xã hội, bởi đó là cách tiếp cận khoa học để hiểu thực chất thời đại trên các mặt cơ bản của đời sống xã hội. Tuy nhiên Đảng ta không tuyệt đối hóa phương pháp tiếp cận thời đại của chủ nghĩa Mác - Lênin, mà có sự kế thừa, tiếp thu những yếu tố hợp lý từ các cách tiếp cận khác để nhận thức đầy đủ hơn, toàn diện hơn vấn đề thời đại nói chung, thời đại ngày nay nói riêng.



[1] C .Mác và Ăngghen: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 21, tr.11.

Nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học


 Luận chứng một cách khoa học về tính tất yếu sụp đổ của chủ nghĩa tư bản và thắng lợi của chủ nghĩa xã hội; về sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân; về địa vị, vai trò của quần chúng lao động do giai cấp công nhân lãnh đạo trong cuộc đấu tranh cách mạng xoá bỏ chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

 Luận giải một cách khoa học về phương hướng và các nguyên tắc chủ yếu của chiến lược và sách lược của giai cấp công nhân và Đảng tiên phong của nó trong các giai đoạn đấu tranh vì chủ nghĩa cộng sản; về con đường và các hình thức đấu tranh của giai cấp công nhân và của cách mạng xã hội chủ nghĩa; về vai trò, nguyên tắc tổ chức và hình thức thích hợp của chuyên chính vô sản; về những tiền đề và điều kiện của công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội;…  

 Phê phán và ngăn chặn những trào lưu tư tưởng chống cộng và chng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin và những thành quả cách mạng. 

Thực hiện nội dung kinh tế sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ở các nước theo định hướng XHCN

 


Đẩy mạnh công nghiệp hóa theo hướng hiện đại là nhiệm vụ trung tâm trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Các nước này đều đang trong tiến trình cải cách, đổi mới, công nghiệp hóa theo mô hình mới và đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế - xã hội theo hướng kinh tế thị trường có vai trò quản lý của Nhà nước. Bước đầu đã khẳng định được vai trò cùng mối quan hệ giữa phát triển giai cấp công nhân, đẩy mạnh công nghiệp hóa và định hướng xã hội chủ nghĩa.

Một trong những vấn đề lớn ở nhiều nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay là sự nghiệp công nghiệp hóa vẫn chưa hoàn thành, công nhân còn chiếm tỷ lệ thấp trong tổng số lao động, trình độ xã hội hóa lao động chưa cao, vì vậy sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chưa đủ điều kiện vật chất để hoàn thành.

Chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững, quyền lực chính trị đã thuộc về giai cấp công nhân và nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng và thực thi thông qua nhà nước. Chủ nghĩa xã hội hiện thực đã đạt được nhiều thành tựu trong quá trình phát triển dân chủ xã hội chủ nghĩa, liên minh giữa công nhân với nông dân và trí thức, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố.

Tuy nhiên, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chù nghĩa, đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng và phát triển khối đoàn kết toàn dân tộc, giữ gìn và phát huy chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong bối cảnh hiện nay vẫn là những nhiệm vụ câp bách và đứng trước nhiều thử thách phức tạp.

Hệ giá trị của giai cấp công nhân bước đầu được khẳng định là hệ giá trị cơ bản của chủ nghĩa xã hội. Sự nghiệp giải phóng dân tộc, xã hội và con người đã đạt được những thành tựu căn bản làm cơ sở cho việc xây dựng, phát triển hệ giá trị của giai cấp công nhân.

Tuy vậy, cuộc đấu tranh về tư tưởng chính trị, sự khẳng định hệ giá trị của giai cấp công nhân còn gặp nhiều khó khăn, phức tạp, bị cạnh tranh bởi các tàn dư của ý thức hệ tư sản, phong kiến, những biểu hiện của “diễn biến hòa bình” và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Nhìn chung, quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ở các nước đang phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay đạt được chủ yếu về nội dung chính trị-xã hội, tuy rất cơ bản nhưng cần phải tiếp tục được hoàn thiện và phát triển thêm về kinh tế, văn hóa - tư tưởng.

Vì sao phải nhận thức thời đại?

 


 Về mặt lý luận

V.I. Lênin đã từng chỉ rõ và nhấn mạnh rằng chỉ trên cơ sở hiểu đúng thời đại, “chúng ta mới có thể định ra đúng đắn sách lược của chúng ta; và chỉ có dựa trên cơ sở hiểu biết những đặc điểm cơ bản của một thời đại, chúng ta mới có thể tính đến những đặc điểm chi tiết của nước này hay nước nọ”[1]               

Như vậy, theo V.I. Lênin, việc nhận thức đúng thời đại mang ý nghĩa trọng đại ở tầm chiến lược đối với con người, nhất là đối với những người cách mạng, bởi lẽ:

Thứ nhất, hiểu đúng thời đại, tức là nắm bắt được bản chất, quy luật, xu hướng vận động phát triển tất yếu của thời đại - đó là cơ sở khoa học, là điều kiện tiên quyết để những người cách mạng định ra đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn trong cuộc đấu tranh nhằm xóa bỏ trật tự xã hội cũ lỗi thời lạc hậu, xây dựng một xã hội mới tiến bộ hơn.

Thứ hai, hiểu đúng thời đại, nắm bắt được quy luật chung, đặc điểm chung, cơ bản của thời đại còn là cơ sở để những người cách mạng tiến hành vận dụng sáng tạo quy luật chung vào đặc thù của một nước cụ thể, tức là “cá biệt hóa” cái chung vào cái riêng phù hợp với “những đặc điểm chi tiết” của từng nước, tránh được sự giáo điều kinh viện.

Bởi lẽ, lịch sử của nhân loại đã khẳng định không thể có mô hình phát triển chung cho mọi quốc gia dân tộc, vì sự phát triển của mỗi nước, ngoài bị chi phối bởi quy luật chung, còn chịu sự quy định của các quy luật đặc thù và đặc điểm truyền thống văn hóa riêng của từng quốc gia dân tộc cụ thể.

Qua đây cho thấy “Sự nhận thức sai lệch về thời đại chắc chắn đưa lại những tổn thất cho sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, cho sự nghiệp giải phóng của các dân tộc và sự nghiệp giải phóng con người”[2].

 Về mặt thực tiễn

Thực tiễn trên bình diện quốc tế hiện nay đã và đang đặt ra rất nhiều vấn đề bức thiết, có liên quan trực tiếp đến sự cần thiết phải nhận thức thời đại ngày nay, nổi lên là 3 vấn đề lớn sau đây:

Một là, chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, chủ nghĩa xã hội đang tạm thời lâm vào thoái trào, trong khi đó chủ nghĩa tư bản vẫn còn khả năng điều chỉnh, thích nghi để phát triển. Chủ nghĩa xã hội không còn tồn tại với tư cách là một hệ thống thế giới như trước đây mà chỉ còn lại một số nước như Trung Quốc, Việt Nam, Cu Ba...

Trước thực tế này, đã có không ít người, thậm chí có cả người cách mạng cũng tỏ ra hoang mang, dao động, dẫn đến từ bỏ mục tiêu lý tưởng; còn kẻ thù của chủ nghĩa xã hội thì lớn tiếng cho rằng thời đại ngày nay vẫn là thời đại của chủ nghĩa tư bản!

Hai là, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đã và đang đưa loài người bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của sự phát triển xã hội dựa trên cơ sở nền kinh tế tri thức

Từ sự biến đổi này, đã xuất hiện quan điểm cho thời đại ngày nay không phải là thời đại của chủ nghĩa tư bản và cũng không phải là thời đại của chủ nghĩa xã hội, mà là thời đại “hậu công nghiệp”, thời đại “văn minh tin học”, “văn minh trí tuệ”...

Ba là, vấn đề giai cấp và dân tộc, nhất là lợi ích quốc gia dân tộc đang nổi lên và diễn ra hết sức phức tạp. Các nước đã và đang thực hiện ưu tiên đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên hàng đầu trong xử lý các quan hệ quốc tế.

Căn cứ vào đặc điểm này, nhiều người đã cho rằng thời đại ngày nay là thời đại của quốc gia dân tộc chứ không còn là thời đại quốc tế vô sản.

Với những biến đổi nhanh chóng và phức tạp trên của đời sống quốc tế, để nhận thức đúng bản chất của thời đại ngày nay, đòi hỏi chúng ta phải có cách tiếp cận khoa học về thời đại.



[1] V.I.Lênin: Toàn tập, NXB. Tiến bộ, Matxcowva, 1980, tập 26, tr. 174.

[2] .Một số vấn đề về chủ nghĩa Mác – Lênin trong thời đại hiện nay, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, tr.124.

Chức năng giáo dục của chủ nghĩa xã hội khoa học

 


Chủ nghĩa xã hội khoa học có chức năng trực tiếp nhất là giáo dục, trang bị lập trường tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân cho đảng cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động – lập trường xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa. Chính các nhà sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học đã có công lớn là xây dựng hệ thống lý luận phản ánh sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân rồi tuyên truyền, giáo dục trở lại cho giai cấp công nhân hiện đại hiểu về sứ mệnh lịch sử và bản chất của chính mình. Hệ thống lý luận đó đã trở thành hệ tư tưởng của giai cấp công nhân hiện đại.

Không có hệ tư tưởng cách mạng và khoa học, không có lập trường và bản lĩnh chính trị xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa thì giai cấp công nhân, đảng của nó và nhân dân lao động không thể tiến tới giành chính quyền và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản; không thể đấu tranh với các hệ tư tưởng và các hoạt động thù địch chống chủ nghĩa xã hội, chống nhân dân lao động.

Thực hiện nội dung kinh tế, chính trị - xã hội, văn hóa tư tưởng sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

 


các nước tư bản chủ nghĩa phát triển, lực lượng sản xuất đang đạt được trình độ xã hội hóa cao nhất, tỷ lệ lao động công nghiệp đông đảo nhất, năng suất lao động công nghiệp cao nhất, công nghệ hiện đại nhất. Thực tế đó khiến cho chủ nghĩa tư bản một mặt có được “nhiều tiềm năng phát triển”, nhưng mặt khác cũng tạo ra những tiền đề về vật chất, kỹ thuật cho xã hội mới – Đó chính là biểu hiện tập trung nhất cho việc hình thành những nhân tố tự phủ định của chủ nghĩa tư bản.

Những tiền đề, điều kiện khách quan và chủ quan chưa chín muồi cho việc lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cũng đang được triển khai theo nhiều quy mô, cấp độ khác nhau trong các nước tư bản chủ nghĩa.

Hiện nay, tổ chức của công nhân (công đoàn) hiện là một thế lực chính trị trong chính trường ở nhiều quốc gia. Thông qua tổ chức và hoạt động của các đảng cộng sản, đảng dân chủ xã hội cánh tả, phong trào công nhân và các tổ chức tiến bộ trên thế giới vẫn đang đấu tranh chống chế độ tư bản áp bức, bất công, chống chủ nghĩa đế quốc và sự áp đặt, can thiệp của các nước lớn vì độc lập, chủ quyền quốc gia dân tộc, vì tiến bộ và chủ nghĩa xã hội.

Tuy đa dạng về biện pháp, hình thức tổ chúc tùy theo sự quy định của hoàn cảnh cụ thể, nhưng điểm chung của các phong trào hành động này là vì một thế giới công bằng hơn, nhân bản hơn và bền vững hơn. Mục tiêu đấu tranh trực diện là chống “chủ nghĩa tự do mới” - biểu hiện hiện đại của chủ nghĩa tư bản trong giai đoạn toàn cầu hóa hiện nay.

Hoạt động của giai cấp công nhân và nhân dân lao động vì dân chủ, dân sinh và tiến bộ xã hội tuy trong khuôn khổ của pháp luật hiện hành, nhưng cũng đã đạt được nhiều thành quả mà tiêu biểu là kinh tế thị trường xã hội và nhà nước phúc lợi xã hội.

Đây là lĩnh vực diễn ra gay gắt, quyết liệt và phong phú nhất trong xã hội phương Tây hiện nay. Cuộc cạnh tranh giữa hai hệ giá trị giữa tư bản và lao động diễn ra trên cả hai phương diện tư tưởng và lối sống. Hệ giá trị của những người lao động với các lý tưởng như dân chủ, công bằng, bình đẳng, phát triển bền vững... là ngọn cờ tập hợp các lực lượng trong xã hội. Phong trào công nhân là một thế lực vừa hiện hữu, vừa “hóa thân” vào các phong trào xã hội khác đã tạo ra khả năng kiềm chế chính trị của giai cấp tư sản. Cuộc đấu tranh giữa hai hệ giá trị của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cá nhân tuy đang diễn ra quyết liệt và phức tạp nhưng nhân loại ngày càng hướng tới những giá trị tương đồng với hệ giá trị của giai cấp công nhân.

Nhìn chung, quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay chủ yếu là một quá trình tiệm tiến chính trị-xã hội. Lịch sử sẽ lựa chọn thời điểm và cách thức cho một chuyển hóa về chất của tiến bộ xã hội thông qua những tiến hóa trong lòng chủ nghĩa tư bản.

 

CẦN HIỂU THẾ NÀO VỀ THỜI ĐẠI NGÀY NAY

 


 

Thời đại là một khái niệm khoa học dùng để phân kỳ lịch sử xã hội, phân biệt những nấc thang phát triển của xã hội loài người.[1]

Thời đại, được tiếp cận ở đây là từ góc độ triết học - chính trị - xã hội, nghĩa là đi từ điểm xuất phát con người làm nên lịch sử và tổ chức nên đời sống xã hội của mình; lịch sử nhân loại là một quá trình phát triển hết sức lâu dài, quanh co, phức tạp bắt đầu từ mông muội, dã man tới văn minh, hiện đại như ngày nay. Bằng tư duy lý luận, con người có thể nhận thức được quá trình lịch sử của mình.

 Thời đại, thực chất là sự phân kỳ, chia các nấc thang lịch sử xã hội loài người. Theo V.I. Lênin, thời đại còn là thời kỳ, giai đoạn lịch sử; từ đó có thể tiến hành phân chia thời đại lớn thành các thời đại nhỏ, thành các thời kỳ, giai đoạn cụ thể trong đó. Chẳng hạn, có thể phân chia thời đại tư bản chủ nghĩa thành các giai đoạn: tư bản tự do cạnh tranh, tư bản độc quyền và tư bản hiện đại ngày nay.

 Sự phân chia lịch sử thành các thời đại khác nhau, không phải một cách chủ quan, tùy tiện theo ý muốn của con người mà là dựa trên những dấu hiệu, những đặc điểm bản chất của nó, nghĩa là phải dựa trên những tiêu chuẩn (tiêu chí) khách quan, khoa học để phân chia. Qua đó có thể phân biệt được sự khác nhau về chất của các thời đại, các nấc thang lịch sử khác nhau.

 



[1]  Hội đông Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình quốc gia các bộ môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb.CTQG, Hà Nội, 2010, tr. 200.

Đối tượng nghiên cứu của chủ nghĩa xã hội khoa học

 


 Các quy lụật và tính quy luật chính trị - xã hội của quá trình phát sinh, hình thành và phát triển hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa;

 Những nguyên tắc cơ bản, những điều kiện, những con đường và hình thức, phương pháp đu tranh cách mạng của giai cấp công nhân đ thực hiện sự chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

Sự chuyển biến từ các chế độ tư hữu, từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội... mang tính quy luật khách quan của lịch sử nhân loại. Nhưng vì đó là vấn đề xã hội, quy luật xã hội cho nên những quy luật tự nhiên chỉ có thể thực hiện được bằng việc phát huy nhân tố chủ quan thông qua sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân do Đảng Cộng sản lãnh đạo.

Trong hệ thống nội dung lý luận của chủ nghĩa xã hội khoa học có những phạm trù, khái niệm, vấn đề mang tính quy luật rất cơ bản sau đây: “giai cấp công nhân” và “sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân” (gắn với đảng cộng sản”); “hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa” (trong đó đặc biệt là “xã hội xã hội chủ nghĩa”); “cách mạng xã hội chủ nghĩa”; “nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và nhà nước xã hội chủ nghĩa”; “cơ cấu xã hội - giai cấp, liên minh công nông và các tầng lớp lao động...”; "vấn đề tôn giáo trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội", “vấn đề dân tộc trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội”; “vấn đề gia đình trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội”; “vấn đề nguồn lực con người trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội”; “thời đại ngày nay”...

 Chức năng nhận thức của Chủ nghĩa xã hội khoa học

Chủ nghĩa xã hội khoa học có chức năng và nhiệm vụ trang bị những tri thức khoa học, đó là hệ thống lý luận chính trị - xã hội và phương pháp luận khoa học mà chủ nghĩa Mác-Lênin đã phát hiện ra và luận giải quá trình tất yếu lịch sử dẫn đến hình thành, phát triển hình thái kinh tế - xã hội cộng sản, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Chủ nghĩa xã hội khoa học trực tiếp trang bị lý luận nhận thức về cách mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Không làm được chức năng này, chủ nghĩa xã hội khoa học sẽ không thể cung cấp cơ sở lý luận và phương pháp nhận thức về chính trị - xã hội cho người nghiên cứu và hoạt động thực tiễn trong cách mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là cho các đảng cộng sản, nhà nước xã hội chủ nghĩa với chức năng lãnh đạo và quản lý xã hội.

Nhận thức việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế giới hiện nay

 


 Ở các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay

 Chủ nghĩa tư bản đang làm chín muồi những điều kiện, tiền đề cho việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay đều là những nước đã trải qua nhiều cuộc cách mạng công nghiệp. Một số nước như Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản... đang bước vào cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Lực lượng sản xuất của những nước này có trình độ xã hội hóa rất cao và giai cấp công nhân cũng rất phát triển cả về lượng và chất. Chủ nghĩa tư bản vẫn tiếp tục điều chỉnh cả về thể chế chính trị và quan hệ sản xuất để khắc phục khủng hoảng. Dân chủ hóa và xã hội hóa là hướng điều chỉnh cơ bản. Tuy nhiên, quan hệ sản xuất vẫn dựa trên chế độ tư hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa. Do đó, mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa vẫn tồn tại và tiếp tục bộc lộ qua các cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội theo chu kỳ với mức độ ngày càng nặng nề hơn. Chủ nghĩa tư bản đang tiệm tiến đến giới hạn “không còn là nó” và đang tự phủ định bằng cách làm chín muồi những điều kiện, tiền đề cho việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

NHẬN THỨC SÂU SẮC VỀ THỜI ĐẠI NGÀY NAY

 


Hiện nay, chúng ta đang sống trong một thế giới với đầy biến động, phức tạp và diễn biến nhanh chóng, khó lường đã phản ánh vào ý thức tư tưởng con người, dẫn đến sự hình thành các quan điểm khác nhau, thậm chí đối lập nhau về thời đại ngày nay. Vì vậy, việc nhận thức đúng bản chất, xu hướng vận động, phát triển tất yếu của thời đại là một vấn đề có ý nghĩa chiến lược không chỉ đối với chúng ta, mà còn đối với mọi quốc gia, dân tộc trong việc lựa chọn con đường phát triển sao cho phù hợp với xu thế khách quan của thời đại.

Để góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ tư duy, năng lực ở tầm chiến dịch, chiến lược, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở thời kỳ cách mạng mới, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ trong Quân đội cần nhận thức sâu sắc về thời đại ngày nay, trên cơ sở đó có cách nhìn và nhãn quan chính trị tốt, góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trên cương vị được giao.

Nhận thức đúng đắn những biểu hiện mới của giai cấp công nhân hiện nay

 


 Xét từ góc độ kinh tế - kỹ thuật

C.Mác cho rằng, công nhân là sản phẩm và là chủ thể của quá trình công nghiệp hóa. Do đó, sự phát triển của sản xuất và sự ra đời của cuộc cách mạng 4.0 là nguồn gốc dẫn đến sự biến đổi giai cấp công nhân hiện nay.

+ Số lượng và cơ cấu ngành nghề của giai cấp công nhân tăng nhanh

Theo Tổ chức Lao động quốc tế - ILO, hiện nay có khoảng 1 tỷ công nhân (năm 1900 mới có 80 triệu). Ở nhiều quốc gia có nền kinh tế phát triển cao (nhóm G7), công nhân chiếm khoảng từ 70-90% trong tổng số lao động của quốc gia. Điều này xuất từ quy mô sản xuất công nghiệp ở tất cả các quốc gia ngày càng lớn hơn.

 Sự phát triển của lực lượng sản xuất và phân công lao động trên phạm vi toàn thế giới làm cho nhiều ngành nghề mới ra đời như: các ngành công nghiệp công nghệ cao như (công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, công nghệ sinh học, công nghệ năng lượng…); các ngành dịch vụ ứng dụng công nghệ cao (tài chính, ngân hàng...). Điều đó làm cho cơ cấu giai cấp công nhân, phương thức lao động của GCCN cũng có sự thay đổi to lớn. GCCN ngày nay bao gồm: những người trực tiếp tham gia vào các dây truyền sản xuất công nghiệp; các nhà khoa học - những người chuyên nghiên cứu, sáng chế; những người làm việc trong các ngành dịch vụ công nghiệp và có tính chất công nghiệp (giao thông vận tải, du lịch, ngân hàng, thương mại, bao hiểm, bưu chính viễn thông…); những người làm công tác quản lý doanh nghiệp. Trên thực tế đã có thêm nhiều khái niệm để chỉ công nhân: công nhân tri thức, công nhân “áo trắng”, lao động trình độ cao...

+ Trình độ của công nhân ngày càng cao, công nhân tri thức là đại biểu tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện nay

Sự xuất hiện của kinh tế tri thức là một trình độ mới của lực lượng sản xuất hiện đại, được biểu hiện trước hết ở nguồn nhân lực chất lượng cao. Điều đó được biểu hiện ở chỗ, công nhân được đào tạo và thường xuyên được đào tạo lại theo các chu kỳ thay đổi công nghệ. Nguồn nhần lực chất lượng cao được đào tạo trong các trường dạy nghề và luôn được bồi dưõng về công nghệ là đặc trưng về tạo nguồn và sử dụng nhân lực. Tốc độ “trí thức hóa” công nhân đang diễn ra khá nhanh và công nhân tri thức đã dần chiếm tỷ lệ cao trong tổng số lao động xã hội ở các nước phát triển. Hao phí lao động hiện đại chủ yếu là hao phí về trí lực chứ không phải thuần túy là sự mệt mỏi cơ bắp.

Công nhân tri thức là đại biểu tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện nay. Trong nền kinh tế tri thức vai trò của tri thức, công nghệ đang tỏ rõ vị thế quan trọng. Nền kinh tế tri thức dựa trên 4 tiêu chí: 1) trên 70% GDP do các ngành sản xuất và dịch vụ ứng dụng công nghệ cao mang lại; 2) trên 70 % giá trị gia tăng là kết quả của lao động trí óc; 3) trên 70% lao động xã hội là lao động trí thức; 4) trên 70% vốn sản xuất là vốn về con người (Trong cơ cấu giá trị hàng hóa c + v + m thì v tăng nhanh, c giảm tương đối). “Tri thức là một động lực cơ bản cho việc gia tăng năng suất lao động và cạnh tranh toàn cầu. Nó là yếu tố quyết định trong quá trình phát minh, sáng kiến, và tạo ra của cải xã hội”1. Xu thế hướng tới kinh tế tri thức là xu thế chung của thế giới để đổi mới cơ cấu kinh tế từ phát triển theo bề rộng sang phát triển theo chiều sâu. Năng suất lao động phụ thuộc chủ yếu vào công nghệ, tri thức, tay nghề của người lao động. Sản xuất và dịch vụ hiện đại đòi hỏi người lao động phải có hiểu biết sâu rộng cả về tri thức và kỹ năng nghề nghiệp. Với tri thức và khả năng làm chủ công nghệ cao, với năng lực sáng tạo giá trị mới, người công nhân hiện đại đang có thêm điều kiện vật chất để tự giải phóng. Con người có tri thức, lao động sáng tạo với trình độ cao là nguồn lực cơ bản của phát triển xã hội hiện đại và điều đó đang góp phần định hình xã hội tương lai.

-  Xét từ góc độ chính trị - xã hội

Chủ nghĩa tư bản trong bối cảnh toàn cầu hóa đã và đang có những điều chỉnh về quan hệ sản xuất và phương thức quản lý mới, các biện pháp điều hòa mâu thuẫn, xung đột xã hội của giai cấp tư sản đang tác động hai mặt vào giai cấp công nhân.

+ Giai cấp công nhân vẫn bị bóc lột giá trị thặng dư

Một bộ phận công nhân đã tham gia vào sở hữu một lượng tư liệu sản xuất của xã hội thông qua chế độ cồ phần hóa. Về mặt hình thức, họ không còn là “vô sản” nữa và có thể được “trung lưu hóa” về mức sống. Tuy nhiên, về thực chất, ở các nước tư bản, do không chiếm được tỷ lệ sở hữu cao nên quá trình sản xuất và phân chia lợi nhuận vẫn bị phụ thuộc vào những cổ đông lớn. Việc làm và lao động vẫn là nhân tố quyết định mức thu nhập, đời sống của công nhân hiện đại. Quyền định đoạt quá trình sản xuất, quyền quyết định cơ chế phân phối lợi nhuận vẫn thuộc về giai câp tư sản.

Khi sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất vẫn tồn tại thì những thành quả của khoa học và công nghệ, trình độ kinh tế tri thức và những điều chỉnh về thể chế quản lý kinh tế - xã hội... trước tiên vẫn là công cụ để bóc lột giá trị thặng dư. Giai cấp công nhân vẫn bị bóc lột nặng nề bởi các chủ thể mới trong toàn cầu hóa như các tập đoàn xuyên quốc gia, nhà nước của các nước tư bản phát triển...

+ Vấn đề đoàn kết và thống nhất giai cấp công nhân cần có cách tiếp cận mới. Công nhân là sản phẩm của quá trình công nghiệp hóa, hiện nay do tác động mạnh mẽ của công nghiệp hiện đại, cách mạng khoa học và công nghệ, toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp 4.0... cơ cấu giai cấp và phương thức sinh hoạt của công nhân có nhiều biển đổi. Công nhân biện đại có cơ cấu nghề nghiệp đa dạng, trình độ công nghệ và giác ngộ chính trị khác nhau. Phong trào công nhân thế giới cũng đang bị chỉ phối bởi nhiều tổ chức chính trị-xã hội khá phức tạp. Nền kinh tế nhiều thành phần trong các nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa cũng đặt ra yêu cầu đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của các tổ chức chính trị -xã hội trong công nhân. Theo đó, tổ chức và phối hợp hành động trong phong trào công nhân cũng cần có các hình thức phù hợp, linh hoạt và sáng tạo hơn.

+ Mối quan hệ giữa lợi ích của giai cấp câng nhân và lợi ích quốc gia dân tộc đang xuất hiện những tình huống mới. Toàn cầu hóa vừa liên kết về mặt lực lượng sản xuất, lại vừa chia rẽ ngưòi lao động trong quan hệ sản xuất do họ gắn bó về lợi ích với các doanh nghiệp tư bản, các tập đoàn xuyên quốc gia. Lợi ích của công nhân vừa gắn bó với lợi ích quốc gia - dân tộc, vừa phụ thuộc vào thành phần kinh tế, tác động của thị trường sức lao động và biến động của kinh tế toàn cầu. Thực tế đó tạo ra những quan hệ phức tạp, đan xen các dạng lợi ích và khách quan đặt ra nhu cầu về những hình thức tập hợp lực lượng mới.

Quan niệm về chủ nghĩa xã hội khoa học là môn khoa học nghiên cứu về xã hội

 


Theo nghĩa rộng, chủ nghĩa xã hội khoa học là chủ nghĩa Mác- Lênin, luận giải trên góc độ triết học, kinh tế và chính trị-xã hội về sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Điều đó nói lên sự thống nhất, tính hoàn chỉnh về mặt cấu trúc của chủ nghĩa Mác-Lênin.

Theo nghĩa hẹp, chủ nghĩa xã hội khoa học là một trong ba bộ phận hợp thành chủ nghĩa Mác - Lênin.   

Triết học Mác-Lênin, (chủ nghĩa duy vật lịch sử) đã chỉ ra việc sản xuất kinh tế là cơ sở để xem xét sự thay đổi các chế độ xã hội, từ đó hình thành lý luận về hình thái kinh tế - xã hội và kết luận rằng sự thay đổi các hình thái kinh tế - xã hội đã diễn ra trong lịch sử là do sự phát triển của các phương thức sản xuất kế tiếp nhau quyết định.

Kinh tế học chính trị Mác-Lênin chỉ rõ bản chất kinh tế của chủ nghĩa tư bản: Nhờ bóc lột giá trị thặng dư mà chủ nghĩa tư bản ngày càng phát triển. Chủ nghĩa tư bản càng phát triển thì càng làm cho mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất càng gay gắt. Học thuyết giá trị thặng dư luận chứng một cách khoa học từ nguồn gốc kinh tế của sự diệt vong chủ nghĩa bản, sự ra đời của chủ nghĩa xã hội. V.I. Lênin nói: "Chỉ có học thuyết kinh tế của Mác là đã giải thích được địa vị thực sự của giai cấp vô sản trong toàn bộ chế độ tư bản chủ nghĩa”1.

Chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.Chủ nghĩa xã hội khoa học là thành quả lý luận được rút ra từ triết học và kinh tế học chính trị Mác-Lênin. Nó vừa dựa trên cơ s triết học và kinh tế học chính trị Mác-Lênin, vừa bổ sung và hoàn tất các học thuyết ấy, làm cho chủ nghĩa Mác- Lênin mang tính hoàn chỉnh, cân đối.

 CNXH khoa học không chỉ nhận thức sự vận động phát triển của thế giới mà còn đề cập đến vấn đề cải tạo xã hội theo những quy luật khách quan của cách mạng xã hội chủ nghĩa

 Làm rõ mục tiêu cuối cùng và con đường giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con người

 Luận giải khoa học sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Luận giải sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, góp phần đưa lý luận về chủ nghĩa xã hội từ “không tưởng” thành khoa học

 


 Các nhà lý luận CNXH không tưởng đã ước mơ về một xã hội không có áp bức, bóc lột và bất công, trong đó mọi người đều sống bình đẳng, hạnh phúc trong tình anh em giữa con người với con người. Những ước mơ về một xã hội tương lai tốt đẹp như vậy chỉ là không tưởng. Bởi vì, các nhà “không tưởng”: Không thể thoát khỏi quan niệm duy tâm về lịch sử; không chỉ ra được con đường cách mạng đúng đắn để thủ tiêu chế độ tư bản chủ nghĩa và xây dựng chế độ xã hội mới; không phát hiện ra lực lượng xã hội có thể thực hiện cuộc cách mạng nhằm thủ tiêu chế độ tư bản chủ nghĩa và xây dựng chế độ xã hội mới.

Chủ nghĩa Mác - Lê nin, với hai phát minh vĩ đại là học thuyết giá trị thặng dư và quan niệm duy vật về lịch sử đã chứng minh một cách khoa học rằng, sự phát triển của chủ nghĩa tư bản đã tạo ra những điều kiện vật chất và lực lượng xã hội để thủ tiêu chính chủ nghĩa tư bản và xây dựng xã hội mới Đó là nền sản xuất đại công nghiệp tạo ra lực lượng sản xuất phát triển rất cao, gắn liền với lực lượng sản xuất ấy, một lực lượng xã hội cũng đã hình thành và phát triển, có sứ mệnh lịch sử xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa tiến lên chủ nghĩa cộng sản - đó là giai cấp công nhân. Hai phát minh vĩ đại của Mác đã vạch ra những quy luật vận động của lịch sử và vạch trần bản chất của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa. Đồng thời, khắc phục triệt để những hạn chế của các nhà “không tưởng”, làm cho chủ nghĩa xã hội trở thành khoa học.