Loại bỏ tâm lý “lựa chọn vaccine”

 

Nhiều người làm quá rủi ro cá nhân và bác bỏ những nguy cơ dịch bệnh cộng đồng dẫn đến tâm lý lựa chọn tiêm vaccine Covid-19, đây thực sự là một cái bẫy tư duy cần loại bỏ. Khi thành phố Hồ Chí Minh bắt đầu tiêm lô 800 nghìn liều vaccine đầu tiên, có người đã khoe rằng công ty của họ được vào danh sách tiêm, thật mừng, "tiêm cho yên tâm”. Nhưng chưa đầy một tuần sau, chính họ lại thông báo, rằng công ty của họ đã xin rút khỏi danh sách tiêm vì "không yên tâm", cho rằng "Tiêm vaccine Astra sợ biến chứng"… Ngán ngẩm với những người như họ - tối ngày đi đọc thuyết âm mưu,

Đến nay, Việt Nam đã tiêm hơn 6 triệu mũi, phần lớn Astra Zeneca, mới có một ca tử vong nhưng chưa rõ nguyên nhân và nguyên nhân thực sư có liên quan trực tiếp đến vaccine hay không. Số liệu thống kê cho thấy, số biến chứng liên quan đến vaccine Astra Zeneca ở châu Âu là rất ít so với số người tử vong do dịch trước khi có vaccine. Giả sử trường hợp tử vong sau khi tiêm vaccine Astra Zeneca ở nước ta nguyên nhân thực sự có liên quan trực tiếp đến vaccine thì so sánh tỷ lệ tiêm hơn 6 triệu người có một người tử vong, trong khi 15 ngàn ca mắc đã có 80 người chết thì chắc chắn ai trong chúng ta cũng nhận thấy cái nào nguy hiểm hơn cái nào?! Bất kỳ lĩnh vực, hoạt động nào cũng có tỷ lệ rủi ro nhất định, rủi ro vaccine có vài phần triệu cả nhẹ cả nặng, còn sinh đẻ, rủi ro các loại lên tới vài phần trăm.

Bản năng sinh tồn từ tổ tiên truyền lại khiến chúng ta thường phóng đại những rủi ro liên quan trực tiếp đến bản thân và bác bỏ những nguy cơ diễn ra trên diện cộng đồng. Ví như thói quen ăn tiết canh, khi nhìn thấy nhiều người cũng ăn thì cơ chế phòng thủ hạ xuống, mặc dù nếu nhiễm sán khuẩn thì chữa cũng khó ngang Covid-19 chứ không có dễ hơn. Vaccine thì ngược lại, là nguy cơ riêng của từng cá nhân, nên nếu không có một mốc đối chiếu, nhiều người sẽ khựng lại khi bị hỏi câu "Thế không sợ bị biến chứng à?". Hỏi thế thì ai chẳng bảo sợ. Bẫy tư duy này chính là nguyên nhân của phong trào bài vaccine và hiện tượng trì hoãn vaccine đã gây ra nhiều thảm cảnh ở những nước có nền y tế hiện đại nhất. Năm 2019, cùng thời điểm dịch sởi bùng phát ở Việt Nam, Bắc Mỹ đã chứng kiến một đợt dịch sởi khi tỷ lệ tiêm chủng ở một vài khu vực tụt xuống dưới 80%. Đầu năm nay ở Nhật Bản, việc người dân trì hoãn tiêm vaccine đã khiến cho dịch bệnh đang được dần đẩy lùi vượt khỏi tầm kiểm soát, khiến thủ đô Tokyo gần như phải phong tỏa lần nữa.

Một người trì hoãn, một bước cộng đồng bước xa khỏi ngưỡng an toàn, một bước cả nước bước xa khỏi ngày mở cửa để được sống trong điều kiện bình thường mới. Nên nhớ, Astra Zeneca hay Pfizer hay thậm chí Sinovac cũng chỉ là mầm bệnh bị bất hoạt, phản ứng nếu có sẽ nhẹ hơn bị nhiễm trực tiếp rất nhiều. Nếu bạn tin rằng mình có thể sốc phản vệ dẫn đến tử vong khi tiêm vaccine, gần như chắc chắn bạn không có cơ hội tồn tại nếu nhiễm nguồn bệnh trong khi lang thang ngoài đường. Thêm nữa, Astra Zeneca hay Pfizer, 70 hay 90 chỉ đạt đến mức bảo vệ tối đa nếu tối thiểu 75% cộng đồng được tiêm. Vaccine ngoại trừ tác dụng chống dịch cho mỗi cá thể, còn hoạt động theo cơ chế miễn dịch cộng đồng. Trước khi 75% dân số được tiêm, không một ai trong số chúng ta an toàn.

Hiệu quả của các lại vaccine là không thể phủ nhận, để an toàn cho bản thân, gia đình, xã hội, hướng tới miễn dịch cộng đồng chúng ta cần trách rơi vào bẫy tư duy, loại bỏ tâm lý “lựa chọn vaccine”. Chúng ta ngưỡng mộ những người hùng áo trắng áo xanh kiên cường nơi tuyến đầu, nhưng mỗi người hoàn toàn có thể trở thành người hùng khi hành động vì lợi ích của cộng đồng. Thực hiện 5K, tiêm phòng theo chỉ định là hành động bảo vệ tổ quốc, bảo vệ cộng đồng khỏi nguy cơ dịch bệnh, đưa đất nước đến trạng thái bình thường mới, tiếp đà ổn định và phục hồi kinh tế. Vào thời điểm này, đất nước Việt Nam cần sự dũng cảm của mỗi người dân. Hãy tiêm chủng khi được chỉ định, góp phần tạo thành hàng rào khống chế dịch bệnh, bảo vệ người thân của chúng ta, bảo vệ quê hương của chúng ta, bảo vệ đất nước của chúng ta.