Đồng chí Hoàng Khắc Dược sinh năm 1917, quê ở huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định. Khi toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp (tháng 12-1946), là tự vệ TP Nam Định, ông đã cùng với bộ đội chiến đấu liên tiếp 13 ngày đêm, nhiều lần xung phong đưa đồng đội bị thương ra nơi an toàn, rồi trở lại tiếp tục chiến đấu. Trong một trận đánh giáp lá cà tháng 1-1947, Hoàng Khắc Dược đã dũng cảm dùng mã tấu chém 3 tên địch, thu 2 chiếc dù và 2 khẩu súng cối cá nhân.

Từ tháng 7-1947, Hoàng Khắc Dược nhập ngũ về Trung đoàn 66 và được cử làm nuôi quân. Mặc dù nguyện vọng là được cầm súng chiến đấu trực tiếp với kẻ thù nhưng khi cấp trên giao nhiệm vụ, ông sẵn sàng nhận mà không một lời phàn nàn. Trong những năm đầu kháng chiến chống thực dân Pháp, đời sống bộ đội ta rất kham khổ, thiếu thốn, Hoàng Khắc Dược trăn trở và cùng tổ cấp dưỡng tìm mọi cách bảo đảm bữa ăn cho bộ đội. Để tạo thêm nguồn thực phẩm, ông nghĩ cách làm tương nước, chế biến từ hai nguyên liệu chính là đậu tương và bột ngô, khoai, sắn... Đồng chí luôn chăm lo, nuôi dưỡng hết sức chu đáo cho các chiến sĩ ta để yên tâm ra trận.

Hoàng Khắc Dược - Người anh nuôi hết lòng phục vụ chiến sĩ

Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Hoàng Khắc Dược. Ảnh tư liệu

Trong Chiến dịch Trần Hưng Đạo, quân số của tiểu đội nuôi quân ít. Đã vậy, người thì đảm nhiệm việc đưa cơm ra trận địa, người thì đau yếu, chợ lại xa vị trí đóng quân hàng chục cây số, trong khi máy bay địch thường xuyên hoạt động bắn phá. Không ngại khó khăn, hằng ngày, Tiểu đội trưởng Hoàng Khắc Dược quẩy quang gánh vượt đường xa đi mua thực phẩm.

Thấy anh em ăn uống đạm bạc, nhất là thiếu rau xanh, ông tranh thủ tìm kiếm các loại rau rừng có giá trị dinh dưỡng đưa thêm vào khẩu phần ăn suốt thời gian hoạt động. Khi đơn vị được lệnh cấp tốc đi tham gia Chiến dịch Tây Bắc, không thể để bộ đội hành quân đường dài vất vả mà ăn uống kém, ảnh hưởng đến sức chiến đấu, mặc dù trên vai gánh nặng hàng chục cân hàng, ông vẫn bám sát đội hình, vừa tận dụng điều kiện kiếm hái rau tươi và mua của dân được 10 con bò về tự chăn nuôi.

“Có thời điểm, số anh em đau yếu lên tới 30 người, nếu cứ để đi phân tán thì việc chăm sóc sẽ khó khăn. Ông quyết định xin cấp ủy và chỉ huy đơn vị cho tập trung số anh em ốm yếu lại, rồi xung phong đứng ra đảm nhiệm việc nuôi dưỡng. Để có thêm thức ăn bồi dưỡng, ông đi bắt cua, bắt cá ở suối, kiếm hái rau, củ, quả trong rừng. Anh em khát không đi lại được, ông cho nước vào bi đông cá nhân của mình mang đến tận giường cho họ" - Đại tá Nguyễn Việt Chiến, nguyên Trưởng ban Quân nhu phục vụ Chiến dịch Tây Bắc, sau này là Giám đốc đầu tiên của Bảo tàng Hậu cần Quân đội kể lại.

Hoàng Khắc Dược - Người anh nuôi hết lòng phục vụ chiến sĩ
Bữa cơm của bộ đội ta tại mặt trận Điện Biên Phủ năm 1954. Ảnh: TTXVN

Chiến dịch Đông Xuân 1953-1954, trong những ngày quân ta truy kích quân địch, đồng chí đã phải gánh 30 đến 40kg, chạy theo bảo đảm đầy đủ lương thực cho các chiến sĩ. Có thời điểm, lương thực của quân ta cạn kiệt, mỗi chiến sĩ chỉ được ăn có 2 lạng. Đồng chí đã gương mẫu vận động tổ nuôi quân bớt phần mình cho các chiến sĩ đang trực tiếp ra trận. Mặc dù, có khi bị đau ốm nhưng đồng chí vẫn luôn hoàn thành nhiệm vụ, cùng các chiến sĩ lập nhiều chiến công xuất sắc.

Cũng theo lời kể của Đại tá Nguyễn Việt Chiến, bước vào đợt chỉnh quân đầu năm 1953, vừa làm cấp dưỡng vừa học tập, Hoàng Khắc Dược cùng tiểu đội nuôi quân vẫn tìm mọi cách bảo đảm cho bộ đội ăn ngon, ăn đủ. Mùa hè oi bức, nóng nực, bộ đội tranh thủ ngày đêm học tập khẩn trương, nhưng nhờ ăn uống tốt nên không ai bị đau ốm.

Hoàng Khắc Dược - Người anh nuôi hết lòng phục vụ chiến sĩ
Chiếc bi đông và chum tương của đồng chí Hoàng Khắc Dược được lưu giữ
tại Bảo tàng Hậu cần Quân đội. Ảnh: TUẤN TÚ 

Tại Bảo tàng Hậu cần Quân đội còn đang lưu giữ bi đông đựng nước và chum tương - những hiện vật mà khi còn sống, đồng chí Hoàng Khắc Dược hiến tặng lại Bảo tàng.

Mặc dù chỉ là Tiểu đội trưởng nuôi quân nhưng đồng chí Hoàng Khắc Dược luôn gương mẫu về mọi mặt, với tính tình giản dị, khiêm tốn, có tinh thần trách nhiệm cao, đồng chí luôn được mọi người yêu mến, kính phục.

Trong 10 năm làm công tác nuôi quân, đồng chí Hoàng Khắc Dược đã vinh dự được bầu là đại biểu chính thức của 121 hội nghị mừng công các cấp, được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc. Năm 1955, đồng chí đã được Đảng, Nhà nước tặng Huân chương Quân công hạng Ba và phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

BÁO QĐND