Tác động đến quan hệ quốc tế và các vấn đề toàn cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư

 

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư có tác động toàn diện, sâu sắc đến các vấn đề toàn cầu. Một mặt, nó là công cụ, phương tiện hữu hiệu để có thể giải quyết những vấn đề toàn cầu đã và đang xuất hiện ngày một thêm căng thẳng đối với nhân loại. Mặt khác, nó cũng lại làm tăng thêm mức độ căng thẳng của một số vấn đề toàn cầu, thậm chí có thể làm xuất hiện những vấn đề toàn cầu mới.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư hiện nay làm cho sự phân hóa khoảng cách giàu nghèo giữa các nước ngày càng gia tăng. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ở các nước tư bản chủ nghĩa không mang lại “nhà nước phúc lợi chung”, “xã hội tiêu dùng cao trong một nhà nước thiên thần”… như các học giả tư sản tán dương, trái lại, càng làm cho sự phân hóa xã hội thêm sâu sắc, tạo nên sự bất bình đẳng ngày càng nghiêm trọng. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cũng làm tăng sự chạy đua giữa các nước, nhóm, khối nhằm chiếm công nghệ mới ngày càng gay gắt; mất đi ưu thế về lao động rẻ và nguồn tài nguyên của các nước kém phát triển, các nước đang phát triển đang trở thành những bãi thải công nghiệp, có những thách thức mới và thời cơ mới; thúc đẩy sự phân công lao động thế giới theo hướng phụ thuộc lẫn nhau ngày càng tăng lên.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư hiện nay còn làm cho giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản bóc lột giai cấp công nhân ở các nước ngày càng nặng nề hơn. Chủ nghĩa tư bản lợi dụng cách mạng khoa học và công nghệ, đưa ra những học thuyết kỹ trị, hậu công nghiệp (ba làn sóng văn minh)… để phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, xuyên tạc con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới.

Hiện nay, cũng có nhiều quan điểm sai trái cho rằng Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển là cứu cánh của chủ nghĩa tư bản và nó có thể thay thế cuộc cách mạng xã hội. Nhưng thực tế những mâu thuẫn nội tại trong lòng của chủ nghĩa tư bản là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất lại ngày càng trở lên gay gắt, biểu hiện ra về mặt xã hội là mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản ngày càng gay gắt, đòi hỏi phải giải quyết để thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển… sự sụp đổ của chủ nghĩa tư bản là quy luật tất yếu của sự phát triển lịch sử.

Các nước xã hội chủ nghĩa có cơ hội để phát triển, xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội nhưng cũng đứng trước những thách thức to lớn. Nếu kịp thời nắm bắt, theo đúng quy luật vận động khách quan để nhanh chóng phát triển và xây dựng được cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội, nếu không kịp thời nắm bắt, không tuân thủ theo đúng quy luật khách quan thì dễ bị tụt hậu và chệch hướng xã hội chủ nghĩa…

Cuộc sống của con người bao giờ cũng tồn tại trong quan hệ gắn bó với tự nhiên. Con người ngày càng chủ động thích nghi với tự nhiên, vừa cải tạo tự nhiên để nâng cao cuộc sống của mình vừa giữ thế cân bằng, hòa hợp với tự nhiên. Điều này cũng phụ thuộc vào bản chất của mỗi chế độ xã hội, vào trình độ của khoa học và công nghệ hiện đại hiện nay.