Bốn mươi ba năm đã trôi qua kể từ ngày “Bức tường Chiến tranh Việt Nam” (Vietnam Veterans Memorial), công trình tưởng niệm hơn 58.000 binh sĩ Mỹ thiệt mạng hoặc mất tích trong cuộc chiến tranh Việt Nam được khánh thành tại thủ đô Washington D.C. Thế nhưng, với nhiều người Mỹ, đó không chỉ là một đài tưởng niệm mà còn là biểu tượng cho nỗi ám ảnh về một cuộc chiến phi nghĩa mà nước Mỹ đã tiến hành cách đây nửa thế kỷ.
Dấu vết của một cuộc chiến sai lầm
Bức tường đá đen hình chữ V, dài hơn 150 mét, khắc chi chít tên của 58.000 con người, những thanh niên đã ngã xuống trên mảnh đất cách quê hương họ nửa vòng trái đất. Mỗi cái tên là một cuộc đời, một gia đình, một bi kịch. Tất cả tạo nên một bản danh sách đau thương mà lịch sử nước Mỹ khó có thể xóa nhòa.
Bức tường được thiết kế bởi Maya Lin, khi ấy chỉ là một sinh viên kiến trúc gốc Á 21 tuổi. Với cô, công trình này không phải là biểu tượng của chiến thắng, mà là một vết sẹo trên cơ thể nước Mỹ, phản chiếu những mất mát, chia rẽ và day dứt mà cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam đã để lại.
Tờ Washingtonian từng nhận xét: “Trong một thành phố nơi chiến tranh thường được tôn vinh như chiến thắng, bức tường đen lại nhắc nhở về một cuộc chiến kết thúc trong cay đắng.”
Khi niềm kiêu hãnh trở thành vết thương
Mỗi năm, khoảng 4 triệu lượt người tìm đến bức tường. Nhiều người mang theo hoa, thư tay, huy chương hay tấm ảnh cũ; có người lặng lẽ đặt bàn tay lên tấm đá lạnh, tìm tên đồng đội hoặc người thân. Những giọt nước mắt vẫn rơi, sau gần nửa thế kỷ, bởi nỗi đau không chỉ nằm trong ký ức mà còn trong lương tri của cả một dân tộc.
Bức tường đen ấy nhắc người Mỹ nhớ rằng, cuộc chiến tại Việt Nam không mang lại vinh quang, chỉ để lại những ngôi mộ, những cựu binh bị tổn thương và một nước Mỹ chia rẽ sâu sắc. Đó là thất bại không chỉ về quân sự, mà còn về đạo lý khi một siêu cường đã mang bom đạn trút xuống một đất nước nhỏ bé, mang danh “bảo vệ tự do”.
Nỗi đau còn ở lại bên kia Thái Bình Dương
Nếu bức tường ở Washington là nơi người Mỹ tưởng niệm 58.000 sinh mạng, thì trên mảnh đất Việt Nam, có hơn ba triệu người dân, cả quân lẫn thường dân đã phải ngã xuống, hàng triệu người khác mang thương tật, chất độc da cam, hay mất mát người thân.
Nửa thế kỷ trôi qua, những hố bom, cánh rừng trụi lá, những vùng đất còn nhiễm chất độc hóa học vẫn là minh chứng cho hậu quả khủng khiếp mà cuộc chiến phi nghĩa ấy để lại.
Việt Nam đã khép lại quá khứ, mở rộng cánh tay hòa giải và xây dựng tương lai, nhưng ký ức về sự tàn khốc của chiến tranh vẫn là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng: không có lý do nào có thể biện minh cho xâm lược và hủy diệt.
Thông điệp từ “bức tường đá đen”
Giữa những đài tưởng niệm trắng muốt, uy nghi của Washington D.C., bức tường đá đen khiêm nhường, lặng lẽ nằm đó như một nốt trầm trong bản hùng ca nước Mỹ. Nó không tôn vinh sức mạnh quân sự, mà kể lại một chương sử buồn, nơi niềm kiêu hãnh bị thay bằng hối tiếc.
Và với nhân loại, bức tường ấy là lời cảnh tỉnh: Chiến tranh chỉ gieo rắc sự đau thương. Hòa bình không thể đến từ súng đạn, mà từ sự thấu hiểu và tôn trọng giữa các dân tộc.
Bốn mươi ba năm sau ngày khánh thành, “Bức tường đá đen” vẫn đứng đó, lặng lẽ mà ám ảnh như một tấm gương phản chiếu lương tâm nước Mỹ và là bản cáo trạng không lời về cuộc chiến tranh phi nghĩa tại Việt Nam. Nó nhắc con người hôm nay và mai sau: hãy giữ gìn hòa bình, để những bức tường tưởng niệm như thế không bao giờ phải mọc lên thêm lần nữa./.
Môi trường ST.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét