Trần Quang Khải (1241 - 1294) là con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông, em ruột của vua Trần Thánh Tông và là anh của Chiêu Văn vương Trần Nhật Duật. Ngay từ nhỏ, ông đã nổi tiếng thông minh, hiếu học và được vua cha hết mực yêu thương. Ông được phong tước Chiêu Minh vương và giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình, nổi bật nhất là Thượng tướng Thái sư.
Dù là vương tử, Trần Quang Khải đã sớm được rèn luyện trong cả văn lẫn võ. Ông là một nhà chính trị tài ba, luôn được vua anh Trần Thánh Tông và vua cháu Trần Nhân Tông tin tưởng giao phó trọng trách điều hành triều chính.
• Năm 1258, khi mới 17 tuổi, ông đã tham gia cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ nhất, nhưng tài năng quân sự của ông thực sự tỏa sáng trong các cuộc chiến sau. Ông được giao giữ chức Tướng quốc Thái phó, lo liệu mọi việc trong triều, giúp vua rảnh tay lo việc binh.
Tên tuổi của Trần Quang Khải gắn liền với những chiến thắng quyết định, đặc biệt là cuộc kháng chiến lần thứ hai (1285). Năm 1285, quân Nguyên Mông dưới sự chỉ huy của Thoát Hoan tràn vào Đại Việt. Triều đình nhà Trần phải tạm rút khỏi kinh thành Thăng Long. Trần Quang Khải, bấy giờ giữ chức Thượng tướng Thái sư, được giao nhiệm vụ thống lĩnh toàn bộ lực lượng quân sự chủ lực của triều đình.
• Ông cùng Trần Quốc Tuấn tổ chức rút lui chiến thuật an toàn và củng cố lực lượng.
• Khi thế giặc bắt đầu suy yếu và quân ta liên tiếp thắng lợi tại Chương Dương và Hàm Tử (Trần Nhật Duật lập công), Trần Quang Khải dẫn đại quân mở cuộc phản công quy mô lớn.
• Trần Quang Khải trực tiếp chỉ huy đánh chiếm và giải phóng Chương Dương Độ (nay thuộc Hà Nội), một cửa ngõ chiến lược vào Thăng Long.
• Chiến thắng này diễn ra ngay sau chiến thắng Hàm Tử (của Trần Nhật Duật), tạo thành đòn đánh liên tiếp khiến quân Nguyên kinh hoàng.
• Trận Chương Dương đã làm tan vỡ đội quân giặc, buộc Thoát Hoan phải hốt hoảng tháo chạy, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến lần thứ hai.
• Sau trận thắng, ông đã viết bài thơ bất hủ Tụng giá hoàn kinh sư (Theo xa giá về kinh), với hai câu thơ nổi tiếng thể hiện hào khí dân tộc:
Đoạt sáo Chương Dương độ, Cầm Hồ Hàm Tử quan.
(Chương Dương cướp giáo giặc, / Hàm Tử bắt quân Hồ.)
Trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ ba (1288), Trần Quang Khải tiếp tục giữ vai trò quan trọng. Ông cùng Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn và các tướng lĩnh khác phối hợp tác chiến, góp phần làm nên chiến thắng oanh liệt trên sông Bạch Đằng.
Ngoài tài năng quân sự, Trần Quang Khải còn là một nhà thơ, nhà ngoại giao và chính trị gia xuất sắc.
Trần Quang Khải qua đời năm 1294, thọ 53 tuổi. Ông được xem là một trong một trong các vị tướng chủ chốt của nhà Trần, có công lớn trong việc bảo vệ và xây dựng nền độc lập, tự chủ của Đại Việt./.
Yêu nước ST.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét