Nhận biết những cấp độ “biến chủng” của tin giả

 

Hiện nay, các thế lực thù địch, phần tử phản động triệt để khai thác, lợi dụng như một chiêu bài để chống phá Đảng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân trong bối cảnh cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 theo diễn biến ngày càng phức tạp và cam go, bằng cách chúng phát tán những tin giả, sai sự thật trên các trang mạng xã hội, Internet… từ đó, lan truyền với tốc độ chóng mặt theo những “biến chủng” mới, nguy hiểm cả về cấp độ và tính chất. Cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 ở nước ta diễn ra trong môi trường thông tin, truyền thông hiện nay, là mảng đề tài trọng tâm, chiếm phần lớn diện tích, lưu lượng thông tin của các phương tiện truyền thông đại chúng và mạng xã hội (MXH). Bên cạnh những thông tin chủ lưu về tình hình dịch bệnh, diễn biến, hiệu quả chống dịch ở các cấp, các ngành, các địa phương... không gian mạng liên tục xuất hiện tin giả. Hệ thống hóa những loại tin giả xuất hiện trên không gian mạng thời gian qua, chúng ta thấy rõ quy luật và những diễn biến của nó, giống như những “biến chủng” của loại virus nguy hiểm. Cụ thể:

Cấp độ 1, đối với đời sống kinh tế-xã hội - tin giả nhằm mục đích gây hỗn loạn thị trường, gây bất ổn đời sống nhân dân. Ví dụ: Trước khi thực hiện Chỉ thị 15 của Thủ tướng Chính phủ ở Thành phố Hồ Chí Minh, ngay lập tức xuất hiện tin giả, lan truyền về việc thị trường sẽ khan hiếm hàng hóa, giá cả sẽ tăng đột biến, làm cho một bộ phận người dân đổ xô đi mua hàng dự trữ, gây sốt giá cục bộ; khi Thành phố Hồ Chí Minh triển khai thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, cách ly xã hội toàn thành phố, những tin giả tương tự tiếp tục xuất hiệnvới sự tinh vi hơn theo kiểu tin từ “nội bộ cơ quan nhà nước”, giả mà như thật… từ đó, một bộ phận công chúng lại sa bẫy... Tuy nhiên, những tin giả dạng này được các cơ quan chức năng ngay lập tức lên tiếng bác bỏ và được chặn đứng kịp thời nên hậu quả đối với đời sống xã hội là không đáng kể. Trên thực tế, thị trường hàng hóa và hệ thống chuỗi cung ứng đến tận tay người tiêu dùng chính là bằng chứng sinh động, thuyết phục nhất chặn đứng sự lây lan, ảnh hưởng của những tin giả nói trên.

Cấp độ 2, khi đại dịch Covid-19 bùng phát ở nhiều tỉnh, thành phố phía Nam, số ca nhiễm ở tâm dịch Thành phố Hồ Chí Minh tăng lên từ 3 đến 4 con số mỗi ngày, các đối tượng tung tin giả lập tức tăng cấp độ như một “biến chủng” mới. Chúng chuyển hướng nhắm vào nỗi lo lắng, sợ hãi, bất an của người dân bằng thủ đoạn “lấy râu ông nọ cắm cằm bà kia”. Những hình ảnh về cái gọi là “xác người chết vì Covid-19 chất đầy trong phòng” hay “người dân tự thiêu để phản đối công tác phòng, chống dịch Covid-19 ở Thủ Đức”, “Chống dịch hay chống dân”... từ đó làm cho người xem gây cảm giác rùng rợn, gây hoang mang, lo sợ và thiếu niềm tin vào Đảng, Nhà nước ta. Những kiểu tin giả như trên, các cơ quan chức năng đã nhanh chóng tìm ra sự thật, kịp thời lên tiếng bác bỏ, ổn định tình hình.

Bên cạnh những tin giả do một số đối tượng thực hiện nhằm mục đích vụ lợi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đa số những dạng tin giả phát triển theo những “biến chủng” như trên đều có yếu tố nước ngoài. Khi nguồn tin giả được tán phát từ máy chủ đặt ở nước ngoài, hoặc của người dùng MXH hải ngoại, cơ quan chức năng chỉ xác định tính thực - hư của thông tin, rất khó để điều tra xử lý đối tượng tung tin giả. Đối với dạng tin giả do một số đối tượng cực đoan, chống đối trong nước thực hiện, dưới sự điều khiển, cấu kết của các thế lực bên ngoài, cơ quan chức năng đã kịp thời điều tra, xử lý nghiêm minh. Ví dụ: đối tượng Phan Vũ Điệp Anh, sinh năm 1961, ngụ tại phường 19, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, vừa bị Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an quận Bình Thạnh ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam hai tháng để điều tra theo Điều 331 Bộ luật Hình sự; Phan Vũ Điệp Anh - đối tượng tung tin giả về vụ “người dân tự thiêu để phản đối chính sách của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống Covid-19”. Kết quả điều tra bước đầu của cơ quan chức năng cho thấy, Phan Vũ Điệp Anh là đối tượng thường xuyên có hành vi viết bài, tán phát các thông tin có nội dung chống phá Đảng, Nhà nước lên mạng xã hội... Những hành vi, vi phạm pháp lật của các đối tượng như Phan Vũ Điệp Anh cần được xử lý nghiêm khắc để tăng hiệu quả răn đe, siết chặt kỷ cương, tinh thần thượng tôn pháp luật của công dân.