Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục có báo cáo sai lệch về tình hình nhân quyền tại Việt Nam

Ngày 22/4/2024, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố báo cáo nhân quyền năm 2023 và tiếp tục đưa ra những thông tin phiến diện, sai lệch, thiếu khách quan về tình hình nhân quyền ở Việt Nam. Đây là điều đáng tiếc khi hai quốc gia đang nỗ lực tăng cường hợp tác, tăng cường sự hiểu biết và tôn trọng những đặc thù, khác biệt để cùng tìm ra tiếng nói chung trong lĩnh vực quyền con người, xóa bỏ những áp đặt và tránh chính trị hóa các vụ việc hành chính, hình sự.

Trong báo cáo nhân quyền năm 2023, khi đề cập đến vấn đề nhân quyền ở Việt Nam dài 59 trang, Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục cho rằng “chính quyền Việt Nam vẫn không có tiến bộ về nhân quyền”. Cùng với đó, trong lần thứ 48 đưa ra báo cáo thường niên về tình hình nhân quyền, Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục đưa ra những thông tin, số liệu nhằm chỉ trích, phê phán, cho rằng Việt Nam bắt, giam giữ những người vì hoạt động chính trị hoặc nhân quyền, vi phạm quyền tự do ngôn luận, tự do hội họp và lập hội...

Để minh chứng cho những nội dung được đưa ra trong bản báo cáo, như thường lệ, Bộ Ngoại giao Mỹ đã liệt kê nhiều đối tượng được họ cho là “các nhà hoạt động chính trị”, “nhà bảo vệ nhân quyền” như Lê Anh Hùng, Phan Tất Thành... Thực chất, đây đều là những đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, phạm các tội danh theo quy định của Bộ luật Hình sự, bị bắt giữ, điều tra, có đối tượng đã được đưa ra xét xử và tuyên phạt với những bản án đúng người, đúng tội.

Việc các đối tượng có hành vi phạm tội bị xử lý nghiêm minh, được người dân Việt Nam đồng tình, ủng hộ nhưng Bộ Ngoại giao Mỹ lại dẫn chứng để thông tin sai lệch về vấn đề dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam khi cho rằng: “Chính phủ Việt Nam tiếp tục sử dụng các điều luật về an ninh quốc gia và những quy định mơ hồ khác của Bộ luật Hình sự để bỏ tù các nhà hoạt động bày tỏ quan điểm chính trị một cách ôn hòa trên mạng và các nhà bất đồng chính kiến”...

Việt Nam luôn tôn trọng thể chế chính trị và không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác

Một trong những nguyên tắc mang tính nền tảng của quan hệ quốc tế hiện đại và được ghi nhận trong Hiến chương Liên hợp quốc là không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác. Đồng thời, một trong những nguyên tắc cũng mang tính chất nền tảng giữa Việt Nam với các nước trên thế giới, đó là tôn trọng thể chế chính trị của nhau. Đối với Mỹ, Việt Nam cũng đã luôn nêu cao quan điểm sẵn sàng trao đổi, đối thoại về những vấn đề còn khác biệt trên tinh thần xây dựng, thẳng thắn, cởi mở và tôn trọng thể chế chính trị, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau; đóng góp vào việc thúc đẩy Đối tác chiến lược toàn diện, vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ.

Những năm qua, Việt Nam luôn chủ động cung cấp, trao đổi, đối thoại về những thông tin, số liệu, tình hình về tất cả các lĩnh vực, trong đó có vấn đề dân chủ, nhân quyền mà phía Mỹ quan tâm. Trên cơ sở các chuẩn mực quốc tế và xuất phát từ thực tiễn cụ thể của mỗi nước, Việt Nam đã tiến hành sửa đổi, bổ sung, bảo đảm tương thích với các chuẩn mực quốc tế và tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho thúc đẩy, bảo vệ quyền con người ở Việt Nam. Vậy nhưng, bên cạnh việc Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra các báo cáo nhân quyền với những nội dung thông tin sai lệch, phiến diện, thiếu khách quan về vấn đề dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam thì hằng năm, Ủy ban Tự do tôn giáo quốc tế Mỹ (USCIRF) cũng thường xuyên đưa ra các cáo buộc sai lệch về thực tiễn đời sống tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo ở Việt Nam, trong đó có việc đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia cần theo dõi đặc biệt về tự do tôn giáo (SWL) từ năm 2022.

Nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng, điều phi lý là việc Mỹ tự cho mình quyền đi phán xét hay áp đặt vấn đề nhân quyền lên các quốc gia khác trong khi nhiều vấn đề ngay nội tại của đất nước Mỹ cũng vi phạm nghiêm trọng về quyền con người, quyền công dân thì không được nhắc đến. Những vấn đề về phân biệt chủng tộc, sắc tộc, màu da, phân biệt giàu nghèo, nạn bạo lực, các vụ xả súng giết chết nhiều người... là những gì mà hàng triệu người dân Mỹ đang phải đối diện hằng ngày thì không được họ đề cập trong bản báo cáo về nhân quyền hằng năm?!

Việt Nam luôn nỗ lực trong bảo đảm quyền con người

Tôn trọng, bảo đảm quyền con người là quan điểm, chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước Việt Nam, được quy định trong Hiến pháp, pháp luật Việt Nam qua các thời kỳ, được cụ thể trong các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Việt Nam luôn thể hiện tính tích cực, có trách nhiệm trong quá trình triển khai các nghĩa vụ và cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết về quyền con người. Hiện nay, các quyền tự do cơ bản của con người được ghi nhận trong Hiến pháp Việt Nam năm 2013, được bảo vệ và thúc đẩy bởi các văn bản pháp luật cụ thể và được thể hiện minh chứng sống động trong thực tiễn đời sống của người dân. Trong nhiều lần phát biểu trước báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã khẳng định “Bảo vệ và thúc đẩy quyền con người là chính sách nhất quán của Nhà nước Việt Nam. Việt Nam luôn xem con người là trung tâm, là động lực của quá trình Đổi mới và công cuộc phát triển đất nước và luôn nỗ lực vì mục tiêu nâng cao đời sống, quyền thụ hưởng của người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Thông qua các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quyền con người về dân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quyền của các nhóm xã hội dễ bị tổn thương đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Thời gian qua, Việt Nam đã nỗ lực rất lớn trong bảo đảm quyền con người, nhất là trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người theo các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. Cụ thể như trong Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ IV của Việt Nam đã được tiến hành một cách nghiêm túc, toàn diện, có sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan cũng như các cơ quan Liên hợp quốc tại Việt Nam. Trong đó đã dẫn chứng cụ thể những thành tựu của Việt Nam về giảm nghèo đa chiều bền vững, đảm bảo an sinh xã hội (hệ thống bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp...), nâng cao đời sống của người dân, đảm bảo quyền cho các nhóm dễ bị tổn thương (phụ nữ, trẻ em, người nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người bị nhiễm HIV/AIDS...) và các hoạt động đối thoại, hợp tác quốc tế và khu vực về quyền con người mà Việt Nam đã tham gia. Từ năm 2019 đến tháng 11/2023, Việt Nam tiếp tục nỗ lực xây dựng Nhà nước pháp quyền với 44 luật được thông qua, trong đó có nhiều văn bản luật quan trọng liên quan đến quyền con người, quyền của công dân như: Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình  năm 2022; Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023... Đồng thời, Việt Nam cũng đã gia nhập thêm Công ước thứ 98 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về quyền tổ chức và thương lượng tập thể, Công ước 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức và tham gia đàm phán, chính thức tham gia thỏa thuận toàn cầu về di cư an toàn và trật tự... Đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao Đối tác chiến lược toàn diện với 7 quốc gia; quan hệ Đối tác chiến lược với 11 quốc gia và quan hệ Đối tác toàn diện với 13 quốc gia.

Không chỉ nỗ lực thực hiện các cam kết quốc tế về bảo đảm quyền con người, thời gian qua, Việt Nam đã luôn chủ động, tích cực và có nhiều đóng góp trong lĩnh vực thúc đẩy và bảo vệ quyền con người trong khu vực và trên thế giới. Minh chứng rõ nét nhất cho điều đó là thông qua mức độ tín nhiệm với tỷ lệ phiếu đồng thuận rất cao khi Việt Nam ứng cử tham gia thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023 - 2025 và đã có nhiều sáng kiến về bảo đảm quyền con người, quyền lợi của các nước đang phát triển, quyền của các nhóm yếu thế... được cộng đồng quốc tế và các quốc gia ghi nhận, đánh giá cao. Đó là những minh chứng điển hình về những thành tựu trong bảo đảm quyền con người của Đảng, Nhà nước Việt Nam. Đáng tiếc thay, Bộ Ngoại giao Mỹ lại phớt lờ những sự thật trên khi chỉ thu thập thông tin từ những nguồn không chính thống, từ những cá nhân, tổ chức thiếu thiện chí, chống phá Việt Nam để từ đó có những báo cáo, đánh giá sai lệch, làm ảnh hưởng đến uy tín và can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.