GIỮ TRỌN TẤM LÒNG SẮT SON VỚI ĐẢNG

 Trong 5 năm qua, nhà văn Ma Văn Kháng đã xuất bản hai cuốn sách bút ký chính luận thể hiện tình cảm sắt son với Đảng của một nhà văn, một đảng viên lão thành. Công việc hàng đầu của một nhà văn tất nhiên là sáng tác nhiều tác phẩm mới mẻ, chứa đựng giá trị chân, thiện, mỹ. Song, với mẫu hình nhà văn dấn thân mà Ma Văn Kháng theo đuổi, góp tiếng nói phản biện xã hội, bảo vệ những nền tảng tư tưởng của Đảng, lấy cái đẹp dẹp cái xấu là trách nhiệm thiêng liêng của người cầm bút.

Ít người biết rằng, nhà văn Ma Văn Kháng trước khi về Hà Nội công tác tại Hội Nhà văn Việt Nam, ông là thư ký của Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai. Hiểu biết về xây dựng Đảng, chính quyền nhà nước của ông vì thế rất vững. Với con mắt tinh tường của nhà văn, khả năng suy ngẫm đa chiều, nên những bài bút ký chính luận viết về xây dựng Đảng của ông có thể đọc đi đọc lại mà vẫn hấp dẫn.

Nhà văn Ma Văn Kháng cho rằng, viết về xây dựng Đảng là mối nhân duyên, là duyên nợ của cuộc đời mà ông tự gánh vác, tự đeo vào đời mình, đeo đẳng suốt cuộc đời mình. Để từ đó là nguồn cơn dẫn đến sự ra đời của tập bút ký chính luận đầu tiên “Lời nói thẳng”, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành năm 2018.

Cuốn sách thứ hai về mảng đề tài này là “Nếu chúng ta không cháy lên” (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, năm 2023) tập hợp 39 bài viết của nhà văn Ma Văn Kháng đã đăng tải trên chuyên mục “Sinh hoạt Đảng” của Tạp chí Xây dựng Đảng từ năm 2019 đến năm 2022. Mỗi bài là một câu chuyện chất chứa những suy tư, chiêm nghiệm của tác giả trước những vấn đề nóng bỏng của xã hội và thời đại, những vấn đề còn cần phải bàn đến trong công tác xây dựng Đảng, như: Trách nhiệm công dân, gương người tốt, việc tốt, nhận thức về lý tưởng của người vào Đảng, trách nhiệm của người đảng viên, sự nêu gương của cán bộ lãnh đạo, trọng dụng người tài đức, các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của không ít cán bộ, đảng viên...

Với giọng kể gần gũi như tâm tình, giản dị, thân thuộc như cuộc sống vốn có của nó, văn phong nhẹ nhàng, tự nhiên nhưng sắc gọn, mạch lạc, cuốn hút, chú trọng nội dung, những bài bút ký của ông dù đề cập đến những vấn đề mặt trái của xã hội nhưng không hề gây ra tâm lý bi lụy, phẫn uất, nhìn đời chỉ một màu đen tối mà luôn vững tin vào một con đường tươi sáng được nhà văn khéo léo gợi mở ở phần cuối mỗi bài viết. Như trong bài viết “Quả đào xứ Arakawa và câu chuyện lương tâm”, kể chuyện người nông dân Nhật Bản không nhặt quả đào rụng chín để bán cho khách, thay vào đó họ phải tự tay hái. Nếu họ để lẫn thì không ai biết vì chất lượng những trái đào không khác nhau, nhưng họ không làm vậy bởi đạo đức nghề nghiệp không cho phép, và họ không thể làm trái lương tâm. Từ câu chuyện này, nhà văn Ma Văn Kháng bàn về vấn đề lương tâm, trách nhiệm trong xã hội. Chỉ khi nhiều người giữ được lương tâm trong sạch, trọng liêm sỉ, có ý thức dấn thân thì xã hội mới có hy vọng phát triển tốt đẹp.

Những bài viết của nhà văn Ma Văn Kháng không sa vào lý luận hàn lâm, xa lạ với độc giả rộng rãi. Các bài viết đơn giản là thấm sâu như những lời nhắc nhở, cảnh tỉnh về nhân cách, đạo đức, trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân, mà trên hết là những người cán bộ, đảng viên.

Nhà văn Ma Văn Kháng tên thật là Đinh Trọng Đoàn, sinh năm 1936 tại Hà Nội. Năm 19 tuổi, ông được phân công lên dạy học tại Lào Cai và gắn bó với mảnh đất này hơn 20 năm. Sau đó ông chuyển về Hà Nội công tác, một thời gian dài giữ chức Tổng biên tập Tạp chí Văn học nước ngoài. Ông là tác giả của hơn 20 đầu sách với các thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học, bút ký chính luận... Ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2012. Nhà văn Ma Văn Kháng cùng nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nhà thơ Hữu Thỉnh là ba nhà văn tiêu biểu đã được Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành lần thứ nhất tôn vinh./.