Một số định hướng lớn về công tác đối ngoại quốc phòng năm 2025

Đối ngoại quốc phòng là một trong những trụ cột của đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân, cùng với các hoạt động đối ngoại khác tạo nguồn sức mạnh to lớn, góp phần bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”. Quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, năm 2024, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân thực hiện nhiệm vụ hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng với các giải pháp thiết thực, đồng bộ, toàn diện, theo hướng “chủ động, tích cực, linh hoạt, sáng tạo, thực chất và hiệu quả”, đạt được nhiều kết quả nổi bật trên cả bình diện song phương và đa phương, góp phần củng cố lòng tin, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước, Quân đội trên trường quốc tế.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thăm gian trưng bày sản phẩm tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã chủ động nghiên cứu, đánh giá đúng tình hình thế giới, khu vực, kịp thời đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, tham mưu cho Đảng, Nhà nước xử lý hài hòa mối quan hệ với các đối tác; giải quyết linh hoạt các vấn đề nhạy cảm, phức tạp trong quan hệ quốc tế. Hoạt động hợp tác quốc tế về quốc phòng trên bình diện song phương tiếp tục được củng cố, tăng cường, đạt hiệu quả thiết thực, nhất là hợp tác với các nước láng giềng, các nước lớn, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, các nước ASEAN và bạn bè truyền thống. Đối ngoại quốc phòng đa phương được triển khai linh hoạt, chặt chẽ, hiệu quả, góp phần củng cố tình đoàn kết quốc tế, xây dựng lòng tin chiến lược, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của các nước đối với Việt Nam trong bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc tại các diễn đàn quốc tế¹. Hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, các chương trình, dự án phối hợp khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục được triển khai nghiêm túc, hiệu quả, v.v. Trong năm 2024, đã tổ chức thành công Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt - Trung lần thứ 8, Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt - Lào lần thứ 2; Giao lưu Cảnh sát biển Việt Nam và những người bạn lần thứ 2; diễn tập cứu hộ, cứu nạn quân đội ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia, v.v. Đặc biệt, Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã khẳng định tiềm lực, sức mạnh, uy tín, vị thế mới, mở ra nhiều cơ hội hợp tác phát triển công nghiệp quốc phòng giữa Việt Nam với các quốc gia và các đối tác. Kết quả nổi bật của công tác đối ngoại quốc phòng năm 2024 đã đóng góp quan trọng vào thành công chung của các hoạt động kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm ngày hội quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2024).

Năm 2025, dự báo cục diện thế giới có sự chuyển biến nhanh, phức tạp theo hướng đa cực, đa trung tâm, đa tầng nấc và phân tuyến mạnh; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, các trung tâm quyền lực sẽ ngày càng gay gắt cả về phạm vi, cường độ. Hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều thách thức, phức tạp hơn². Trong nước, đây là năm có nhiều ngày kỷ niệm trọng đại của Đảng, đất nước, Quân đội; năm “tăng tốc, bứt phá” quyết định việc hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI; đồng thời, là năm diễn ra đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng; kinh tế tiếp tục đà tăng trưởng khá, chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được quan tâm đầu tư, đối ngoại rộng mở, nhiều chính sách mới về quân sự, quốc phòng được triển khai thực hiện. Tuy nhiên, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội, nhất là công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng các cấp. Trong khi đó, nhiệm vụ xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đặt ra yêu cầu ngày càng cao. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng năm 2025, toàn quân cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Trước hết, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng. Đây là nội dung, giải pháp cơ bản, quan trọng hàng đầu, đảm bảo cho công tác đối ngoại quốc phòng được triển khai thực hiện đúng định hướng và đạt hiệu quả thiết thực, nhất là trong tình hình hiện nay. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị, nhà trường cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện hiệu quả quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước được xác định trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; các kết luận, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đối với công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong tình hình mới³, từ đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ.

Trên cơ sở kết quả công tác đối ngoại quốc phòng năm 2024 và nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng năm 2025, các cơ quan chức năng, nòng cốt là Cục Đối ngoại/Bộ Quốc phòng chủ động tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, nhà trường xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng chặt chẽ, khoa học, phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ, địa bàn và đối tác; trong đó, tập trung nghiên cứu, xác định các giải pháp mang tính chiến lược, tổng thể, đồng bộ, chú trọng những vấn đề khó, nội dung mới,... đáp ứng được cả yêu cầu trước mắt và lâu dài. Khi triển khai thực hiện phải đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, chỉ huy các cấp; phát huy tính tích cực, chủ động, linh hoạt, sáng tạo của cơ quan và đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên trách làm công tác đối ngoại quốc phòng. Sau mỗi giai đoạn, thời điểm, nhiệm vụ, tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm làm cơ sở tiếp tục tham mưu, đề xuất và nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tiếp theo.

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến tiếp và làm việc với Đại tá Khương Ba, Tùy viên Quốc phòng Trung Quốc tại Việt Nam.

Hai là, nghiên cứu, nắm, dự báo chính xác tình hình, chủ động đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước trong hoạt động đối ngoại quốc phòng. Trong bối cảnh thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, việc nắm chắc, dự báo chính xác tình hình sẽ là cơ sở quan trọng để Đảng và Nhà nước đề ra các chủ trương, đối sách xử lý đúng đắn, hài hòa mối quan hệ với các quốc gia nhằm bảo đảm tối cao lợi ích quốc gia - dân tộc. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng trong và ngoài Quân đội, tiếp tục theo dõi, nắm chắc diễn biến tình hình thế giới, khu vực, tình hình Biển Đông, hoạt động tập hợp lực lượng và sự điều chỉnh chính sách quốc phòng, an ninh, đối ngoại của các nước lớn, các thách thức an ninh phi truyền thống, những tác động tiêu cực đến nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, từ đó đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu với Đảng, Nhà nước các giải pháp mang tính chiến lược, đồng bộ trong quan hệ với các nước, tổ chức khu vực, quốc tế; đồng thời, xử lý kịp thời, hiệu quả các vấn đề về quốc phòng, an ninh, về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, không để bị động, bất ngờ về chiến lược.

Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị, nhà trường tiếp tục bám sát đường lối đối ngoại “độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển”; chính sách đa phương hóa, đa dạng hóa trong quan hệ quốc tế và chính sách quốc phòng “bốn không”⁴ của Đảng và Nhà nước ta, tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng triển khai các hoạt động đối ngoại theo đúng nguyên tắc, bảo đảm linh hoạt, sáng tạo, đạt hiệu quả thiết thực, qua đó tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài, tạo sức mạnh tổng hợp, góp phần bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”.

Ba là, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác quốc phòng song phương và đa phương. Để quan hệ hợp tác quốc phòng song phương giữa Việt Nam với các quốc gia, đối tác chủ chốt không ngừng được củng cố, mở rộng, đi vào chiều sâu và ngày càng đạt hiệu quả thiết thực, phù hợp với lợi ích của Việt Nam cũng như các đối tác, toàn quân cần tập trung triển khai các hoạt động hợp tác quốc phòng một cách đồng bộ trên các lĩnh vực và các cấp độ; trong đó, tập trung ưu tiên quan hệ, hợp tác quốc phòng với các nước láng giềng liền kề, các nước lớn, các nước ASEAN và bạn bè truyền thống; đồng thời, mở rộng quan hệ, hợp tác với các quốc gia, đối tác có tiềm năng, trên cơ sở kiên định chính sách quốc phòng “bốn không”, đáp ứng mục tiêu chiến lược và lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo đảm hài hòa, đan xen lợi ích, trên nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng, cùng có lợi, tuân thủ luật pháp quốc tế. Tiếp tục thúc đẩy thành lập Văn phòng Tùy viên Quốc phòng mới tại các địa bàn theo Kết luận số 53-KL/TW, ngày 28/4/2023 của Bộ Chính trị. Tích cực đổi mới, nâng cao hiệu quả thực chất công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng; triển khai có hiệu quả các văn bản, thoả thuận hợp tác đã ký kết với đối tác, tập trung vào các lĩnh vực: trao đổi đoàn, nhất là đoàn cấp cao; duy trì hiệu quả cơ chế Đối thoại chính sách/chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng, cơ chế tham vấn cấp Cục Đối ngoại, quân, binh chủng; đẩy mạnh đối ngoại biên giới, đổi mới nội dung, hình thức các chương trình Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới, Giao lưu quân, binh chủng; thúc đẩy hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh; trao đổi chuyên môn, nghiên cứu khoa học; đào tạo; giao lưu công tác đảng, công tác chính trị và giao lưu sĩ quan trẻ; công nghiệp quốc phòng; đầu tư, thương mại quân sự,... nhằm tranh thủ và tận dụng mọi nguồn lực về vốn, khoa học, công nghệ, sự hỗ trợ về vật chất, trang bị của đối tác, nhất là các nước có nền công nghiệp quốc phòng phát triển để củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc.

Cùng với đó, tham gia tích cực, có trách nhiệm và đề xuất các sáng kiến có giá trị, đóng góp quan trọng vào các cấu trúc, diễn đàn hợp tác quân sự, quốc phòng đa phương khu vực và quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ ADMM, ADMM+. Tiếp tục tham gia hiệu quả, có trách nhiệm vào các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc theo Nghị quyết số 130/2020/QH14, ngày 13/11/2020 của Quốc hội. Tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại quốc phòng nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và chương trình hoạt động đối ngoại quốc phòng năm 2025. Phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài, bảo đảm đầy đủ vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động đối ngoại cấp cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng.

Bốn là, tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, trọng tâm là Luật tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc; Pháp lệnh bảo vệ khu di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh; xây dựng Nghị định mới thay thế Nghị định số 104/2012/NĐ-CP, ngày 05/12/2012 của Chính phủ quy định đối với tàu quân sự nước ngoài đến nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,... tạo hành lang pháp lý, cơ chế thuận lợi để toàn quân triển khai hoạt động đối ngoại quốc phòng đạt kết quả cao nhất. Cùng với đó, chủ động nghiên cứu, tham gia đóng góp ý kiến với Bộ Ngoại giao, Bộ Công an về dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại Nhân dân, bảo đảm phù hợp với luật pháp quốc tế và chính sách đối ngoại của từng quốc gia.

Năm là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên trách thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, phương pháp, tác phong làm việc chuyên nghiệp, khoa học, đủ khả năng làm công tác tham mưu, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Theo đó, các cơ quan, đơn vị cần làm tốt công tác tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao trình độ ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ làm nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng; trang bị kiến thức, truyền thụ kinh nghiệm, bồi dưỡng kĩ năng, phương pháp tác phong công tác cho đội ngũ cán bộ trẻ, mới ra trường. Thường xuyên củng cố, kiện toàn và xây dựng cơ quan đối ngoại các cấp, đặc biệt là cơ quan đối ngoại cấp chiến dịch, chiến lược có phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên môn cao, vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng năm 2025, v.v. Qua đó, tiếp tục khẳng định đối ngoại quốc phòng là một trong những trụ cột quan trọng của đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của đất nước, Quân đội trên trường quốc tế, tạo sức mạnh tổng hợp, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thượng tướng, PGS, TS. HOÀNG XUÂN CHIẾN, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
_______________________        

1 - Năm 2024, đã tham gia Hội nghị hẹp Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN; Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) và các Hội nghị quân sự, quốc phòng khác tại Lào trong năm Lào đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN 2024; Đối thoại Shangri-La lần thứ 21 tại Singapore; Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh lần thứ 11; Hội nghị Thứ trưởng Quốc phòng ASEAN - Nhật Bản lần thứ 13 tại Nhật Bản; Hội nghị Nhóm công tác chung ASEAN - Trung Quốc về thực hiện Tuyên bố các bên về Ứng xử trên Biển Đông (JWG - DOC) lần thứ 42 và 43 tại Indonesia và Thái Lan, v.v.

2 - ĐCSVN – Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Nxb CTQGST, H. 2024, tr. 15 - 16.

3 - Nghị quyết số 34-NQ/TW, ngày 09/01/2023 của Bộ Chính trị về một số định hướng, chủ trương lớn triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng; Kết luận số 53-KL/TW, ngày 28/4/2023 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và Nghị quyết số 2662-NQ/QUTW, ngày 26/02/2024 của Quân ủy Trung ương về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo, v.v.

4 - Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực, hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Nguồn: Tạp chí QPTD