Huấn luyện cấp tốc cho bộ đội

Đêm 25-2-1975, Đại tướng Văn Tiến Dũng, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam phê chuẩn quyết tâm chiến đấu của Bộ tư lệnh Chiến dịch Tây Nguyên.

Trước khi bước vào trận quyết chiến hết sức quan trọng, Đảng ủy, Bộ tư lệnh chiến dịch lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, động viên tư tưởng, làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận rõ ý nghĩa, tầm quan trọng, nhiệm vụ của chiến dịch, nắm chắc tư tưởng chỉ đạo tác chiến “mạnh bạo, chắc thắng, chủ động, cơ động linh hoạt, bí mật, bất ngờ”, thấy rõ đặc điểm chiến trường, nhiệm vụ của đơn vị, bản thân, vinh dự và trách nhiệm, sẵn sàng vượt qua mọi tình huống khó khăn, phức tạp để đánh được lâu dài và đánh địch trên nhiều địa hình, hình thức tác chiến.

Cùng với đó, các đơn vị phát động phong trào quần chúng bàn bạc dân chủ, hiến kế lập công trong trận đánh; khơi dậy lòng căm thù giặc trước những tội ác mà chúng gây ra cho đồng bào và chiến sĩ ta trên chiến trường miền Nam; phát động phong trào học tập và phát huy truyền thống của Đảng, của dân tộc, Quân đội, đơn vị và địa phương; đẩy mạnh ...

Trung tướng Khuất Duy Tiến cho biết: Theo kế hoạch tác chiến chiến dịch sẽ diễn ra các trận đánh hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, đánh địch trong thành phố. Tuy nhiên, thời điểm này, nhiều đơn vị mới vào Tây Nguyên chưa quen chiến trường và đối tượng tác chiến.

Sư đoàn Bộ binh 968 (thiếu Trung đoàn 39) từ Nam Lào về thay Sư đoàn 10 và Sư đoàn 320A đang hoạt động ở Gia Lai và Kon Tum; Sư đoàn 316 từ Nghệ An vào tập kết ở Đắk Đam (Tây Đắk Lắk); Sư đoàn 10 hành quân từ Bắc Trạm 7 đến Bắc Trạm 10 (tuyến 559). Trong thời gian này, Trung đoàn 95B (Sư đoàn 325), Tiểu đoàn Đặc công 24, Trung đoàn Pháo phòng không 232, Trung đoàn Công binh 575, Đội điều trị 48 và một số đơn vị trinh sát, thông tin, công binh cầu phà, ô tô vận tải... cùng 8.000 quân cũng được điều động vào chiến trường Tây Nguyên.

Để thực hiện kế hoạch tác chiến hiệp đồng binh chủng hiệu quả, Bộ tư lệnh chiến dịch yêu cầu các đơn vị huấn luyện bổ sung các hình thức chiến thuật: Tiến công địch trong công sự vững chắc, đánh địch trong thành phố bằng lực lượng binh chủng hợp thành... Sư đoàn 10 dành nhiều thời gian huấn luyện cách đánh hiệp đồng “cặp đôi” 1 xe tăng, 1 xe bọc thép có bộ binh đi cùng nhằm tăng sức mạnh đột kích; Sư đoàn 320A tập trung huấn luyện tác chiến hiệp đồng giữa bộ binh và pháo binh có xe tăng, xe bọc thép yểm trợ; Sư đoàn 316 hoàn thành đợt huấn luyện bổ sung ngắn về các mặt kỹ thuật, chiến thuật đánh địch trong đô thị...

Kế hoạch nghi binh hoàn hảo

Sinh thời, Trung tướng Khuất Duy Tiến nhiều lần kể với chúng tôi: Để giữ bí mật hành động công tác chuẩn bị chiến dịch và cơ động lực lượng vào cài thế trận trên các hướng, từ đầu tháng 11-1974 đến cuối tháng 2-1975, kế hoạch nghi binh tuyệt mật mang mật danh “Kế hoạch B” được Bộ tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên (đầu tháng 2-1975, Bộ tư lệnh Chiến dịch Tây Nguyên được thành lập do đồng chí Hoàng Minh Thảo làm Tư lệnh, đồng chí Đặng Vũ Hiệp làm Chính ủy) triển khai thống nhất, chặt chẽ, liên tục trên diện rộng với nhiều lực lượng tham gia.

Mục đích của kế hoạch là tranh thủ tiêu hao, tiêu diệt một số sinh lực, phương tiện chiến tranh của địch trên một số điểm trọng yếu. Giam chân, thu hút, căng kéo trên một số điểm trọng yếu; giam chân, thu hút, căng kéo chủ lực địch ở tại chỗ, không cho địch cơ động lực lượng về khu vực Đức Lập, Thuần Mẫn, Buôn Ma Thuột, Gia Nghĩa, luôn luôn làm cho địch hiểu lầm là ta đang triển khai lực lượng đánh Kon Tum; cắt Đường 19 uy hiếp Pleiku; tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho hướng Đức Lập, Thuần Mẫn, Buôn Ma Thuột, Gia Nghĩa.

Thực hiện kế hoạch nghi binh, từ đầu tháng 11-1974, những hoạt động chuẩn bị chiến dịch diễn ra rầm rộ ở Bắc Tây Nguyên, Tiểu đoàn 1 (Trung đoàn Công binh 7) dùng máy ủi và sử dụng nhiều bộc phá tiếp tục mở Đường 220 (nối Đường 14 ở Bắc Võ Định vòng qua Đông Bắc thị xã Kon Tum đến Đường 19 gần đèo Mang Yang); hai bến phà khu vực cầu Diên Bình và sông Đắk Bla triển khai một số trận địa pháo giả xung quanh thị xã Kon Tum.

Đêm đêm, các xe kéo pháo, xe tăng cơ động thay đổi vị trí, các xe vận tải bật đèn gầm tăng cường hoạt động chở hàng trên các hướng Tây Bắc và Đông Bắc Kon Tum. Sư đoàn 10 ra sức củng cố hầm hào, công sự chiến đấu ở các khu vực trực tiếp tiếp xúc với địch; dùng súng cối bắn vào thị xã Kon Tum. Sư đoàn 320A tăng cường các hoạt động ở khu vực Đường 19 Tây, pháo binh của ta bắn vào La Sơn, Thanh An, Đồn Tầm. Trung đoàn 95A chặn đánh các đoàn xe quân sự, tập kích một số chốt trên trục Đường 19 Đông. Trung đoàn Đặc công 198 tập kích kho xăng Pleiku.

Hệ thống thông tin vô tuyến điện của Sư đoàn 10, Sư đoàn 320A và các trung đoàn vẫn giữ nguyên vị trí liên tục phát đi các bức điện, mệnh lệnh, báo cáo giả với tần số ngày càng cao. Giữa lúc địch bị hút vào các hoạt động nghi binh của ta, Sư đoàn 968 bí mật vào thay thế Sư đoàn 320A trên hướng Tây Gia Lai và Sư đoàn 10 trên hướng Bắc Kon Tum, để hai sư đoàn này hành quân vào Nam Tây Nguyên; các đơn vị binh chủng cũng rút dần lực lượng cơ động vào Đắk Lắk.

Đối với hoạt động nghi binh trên một chiến trường rộng lớn, lực lượng tham gia đông, việc lộ, lọt thông tin không thể tránh khỏi. Trước những hoạt động “rầm rộ” của Quân Giải phóng, ngụy quân Sài Gòn tăng cường nhiều lực lượng thu thập thông tin, nắm bắt mục tiêu chủ yếu của chiến dịch. Trong quá trình này, cơ quan tình báo Quân khu 2 ngụy đã thu thập được một quyển sổ tay của chiến sĩ có ghi chép một số thông tin liên quan đến Buôn Ma Thuột và thông tin khai thác được từ một chiến sĩ đã củng cố nhận định về hướng tiến công của Quân Giải phóng.

Ngày 18-2-1975, viên Đại tá, Trưởng phòng Tình báo Quân đoàn 2-Quân khu 2 ngụy Trịnh Tiêu báo cáo với tướng Phạm Văn Phú, Tư lệnh Quân đoàn 2-Quân khu 2: “Những hoạt động ở Kon Tum và Pleiku chỉ là hoạt động nghi binh của Việt cộng. Ý định thực sự của họ là sẽ đánh vào Buôn Ma Thuột”. Tuy nhiên, thông tin này nhanh chóng bị nguồn tin tình báo của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) phủ nhận: Các đơn vị chủ lực Quân Giải phóng vẫn tập trung ở hướng Pleiku và Kon Tum, hoạt động ở Nam Tây Nguyên chỉ là nghi binh...

Sau 5 tháng tiến hành nghi binh, các lực lượng tham gia chiến dịch của ta đã thực hiện thành công nhiệm vụ tạo thế: Căng kéo các bộ phận chủ lực địch, buộc chúng phải di chuyển liên tục, đối phó với các hoạt động của ta. Trước khi Chiến dịch Tây Nguyên bắt đầu, ta đã bí mật cơ động lực lượng xuống Nam Tây Nguyên, đồng thời điều được đại bộ phận chủ lực ngụy quân Sài Gòn lên phía Bắc Tây Nguyên, tạo ưu thế áp đảo về nhiều mặt cho chiến dịch.