Thần tốc và những mốc hẹn

 Thần tốc và những mốc hẹn

Từ thực tế đó, chỉ 2 tuần sau khi ban hành Kết luận số 126, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tiếp tục ban hành Kết luận số 127 ngày 28/2/2025 với những nhiệm vụ cụ thể và yêu cầu thực hiện đúng nghĩa "thần tốc", với những deadline hầu như phải hoàn thành trong quý I và quý II/2025, dù khối lượng công việc khổng lồ.  

Theo đó, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và các cơ quan liên quan chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị về "sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã". Cùng với những yêu cầu nhiệm vụ và thời gian thực hiện rất cụ thể, Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo “tạm dừng tổ chức đại hội đảng bộ cấp xã, cấp huyện và rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước".

Trong lịch sử, nước ta đã trải qua nhiều cuộc sắp xếp địa giới hành chính, điển hình dưới thời nhà Lê và thời nhà Nguyễn.

Gia Long, vị vua đầu nhà Nguyễn, do bối cảnh lịch sử nên sau khi thống nhất giang sơn, định hình rõ một nước Việt Nam từ Móng Cái tới Mũi Cà Mau, đã tổ chức lãnh thổ quốc gia thành 3 phần, đặt dưới sự cai trị của 3 trung tâm quyền lực. Từ Ninh Bình trở ra là Bắc thành, Vua Gia Long giao cho tướng Nguyễn Văn Thành làm tổng trấn, toàn quyền quyết định mọi việc rồi "hậu tấu" triều đình Huế. Tương tự, từ Bình Thuận vào đến Hà Tiên là Gia Định thành. Phần còn lại là dải miền Trung hiện nay, được sự trực trị của triều đình với trung tâm là kinh đô Huế. 

Đến vị vua thứ hai là Minh Mạng, một bậc minh quân có tài trị nước, cuộc cải cách địa giới hành chính gần 200 năm trước của Vua Minh Mạng đã để lại nhiều bài học quý giá về quản trị quốc gia một cách khoa học, bảo đảm quyền lực thống nhất và tập trung. Ông đã lần lượt xóa bỏ Bắc thành, Gia Định thành và đổi các doanh, trấn thành 31 đơn vị hành chính cấp tỉnh trực thuộc triều đình phong kiến trung ương.

Từ năm 1945, ở miền Bắc những năm 1960, đã tiến hành sáp nhập một số tỉnh như Vĩnh Phúc, Phú Thọ thành Vĩnh Phú; Hải Dương và Hưng Yên thành Hải Hưng... Sau ngày thống nhất đất nước, từ năm 1975-1976 nhiều tỉnh tiếp tục được sáp nhập và cả nước chỉ có 38 tỉnh, thành. Sau thời kì này khoảng 10 năm, lại diễn ra quá trình ngược lại là chia tách và hiện nay cả nước có 63 tỉnh, thành.  

Chia tách hay sáp nhập địa giới hành chính ở mỗi thời kỳ đều có căn nguyên, đều có mặt ưu và mặt nhược, nhưng có thể khẳng định, hiện nay, việc sáp nhập một số tỉnh là cần thiết và phù hợp với điều kiện thực tế, yêu cầu phát triển trong thời kì mới.

Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng. Thành tựu 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới đã tạo cho đất nước một diện mạo mới, nổi bật là đường sá, hệ thống năng lượng điện, viễn thông, cảng hàng không... đã phát triển vượt bậc. Đơn cử lĩnh vực viễn thông, Internet ở Việt Nam được thế giới đánh giá phát triển ấn tượng với hơn 2/3 dân số (khoảng 78,5 triệu người) sử dụng và 168,5 triệu thuê bao di động. (Số liệu thống kê của DataReportal về việc sử dụng và tiếp nhận công nghệ số tại Việt Nam đầu năm 2024).

Trong những năm gần đây, nhiều bộ, ngành đã đẩy mạnh chuyển đổi số, nhiều thủ tục hành chính được thực hiện trên không gian mạng. Đặc biệt là thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, Bộ Công an đã gương mẫu triển khai và thu được nhiều kết quả trên cả 3 phương diện phục vụ người dân, doanh nghiệp và Chính phủ. Cụ thể, hiện 50/76 dịch vụ công thiết yếu liên quan đến người dân đã được cung cấp trên Cổng dịch vụ công quốc gia, người dân có thể thực hiện bất cứ thời điểm nào, nơi nào, không phải tiếp xúc trực tiếp với cơ quan nhà nước, cắt giảm giấy tờ, chi phí đi lại... 

Thứ hai, là yêu cầu tiết kiệm tối đa các nguồn lực để đầu tư cho phát triển. Như đã nêu ở phần trên, khi mà giao thông, liên lạc, điện năng... bảo đảm; quản trị xã hội được số hóa, tự động hóa, thì đã rất chín muồi để thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy và sáp nhập địa giới hành chính. Diện tích đất nước ta không rộng, bề ngang đa phần nhỏ hẹp, trải dài từ Bắc vào Nam nên việc phân chia địa giới hành chính nhiều tỉnh sẽ dàn trải nguồn lực, rất tốn kém trong việc "nuôi quân" và xây dựng các trụ sở cơ quan thuộc tỉnh.

Bên cạnh việc tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, thì sáp nhập, tinh gọn đơn vị hành chính cấp tỉnh, xã (bỏ cấp huyện) sẽ tiết kiệm được rất nhiều nguồn lực, giảm được nhiều "ghế". Nói một cách nôm na, nếu 1.000 người đóng thuế để nuôi 10 "công bộc" của dân thì không thể nào "khỏe" bằng 1.000 người đóng thuế chỉ nuôi 1 "công bộc".

Khi Cách mạng Tháng Tám mới thành công, Bác Hồ từng huấn thị cán bộ, đảng viên: "Việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì có hại cho dân, ta phải hết sức tránh". Đây là thời điểm chúng ta cần làm nhiều hơn, hiệu quả hơn nữa những việc có lợi cho dân, cho nước với một tinh thần quyết liệt, khẩn trương, thần tốc và bền bỉ như nguồn cảm hứng trong đại thắng mùa Xuân năm 1975.