Tại buổi công bố quyết định của Bộ Chính trị và Ban Bí thư năm 2025 đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã thông báo: sắp tới, chỉ có 7 tỉnh biên giới được Trung ương hỗ trợ ngân sách, các tỉnh còn lại phải tự chủ tài chính.
Chỉ còn 7 tỉnh biên giới được hỗ trợ ngân sách - điều này dễ hiểu. Đây là những địa bàn đặc thù: vừa có vùng sâu vùng xa, khó khăn cả về đi lại lẫn phát triển kinh tế, vừa phải gánh trên vai tấm khiên bảo vệ đất nước. Các tỉnh miền xuôi phải có trách nhiệm chia sẻ gánh nặng này - đó là lẽ công bằng.
Nhưng với quyết định buộc tự chủ ngân sách công bằng không chỉ cho 7 tỉnh đặc thù mà còn với các tỉnh còn lại. Thời gian qua, nhiều tỉnh thành đóng góp lớn vào ngân sách quốc gia nhưng chỉ được hưởng lại phần nhỏ. Điển hình như TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai - những địa phương đóng góp hàng trăm nghìn tỷ đồng mỗi năm nhưng chỉ được giữ lại 30-50% số thu. Trong khi đó, nhiều tỉnh đóng góp ít ỏi vẫn được trợ cấp dồi dào. Sự bất công này kéo dài nhiều năm đã kìm hãm sự phát triển của các đầu tàu kinh tế.
Thực tế cho thấy, việc ỷ lại vào ngân sách trung ương đã tạo ra tâm lý trông chờ, thụ động ở nhiều địa phương. Thay vì phát huy nội lực, khai thác tiềm năng sẵn có, không ít tỉnh chỉ biết "ngồi yên đợi tiền về". Cơ chế "xin - cho" kéo dài đã nuôi dưỡng tham nhũng, lãng phí và kìm hãm sáng tạo. Những con số biết nói: tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tại nhiều tỉnh chỉ đạt 60-70%, trong khi nguồn lực địa phương chưa được khai thác hiệu quả.
Chính vì vậy, sắp xếp cấp tỉnh trong tinh gọn bộ máy không đơn thuần là cắt giảm đầu mối. Mục đích chính là tạo ra không gian phát triển mới, phân cấp phân quyền nhiều hơn đến địa phương. Khi đó, các tỉnh sẽ trở thành những vùng động lực phát triển mới. Họ được trao toàn quyền trong quy hoạch kinh tế - xã hội: quy hoạch không gian, khai thác tài nguyên, quy hoạch vùng kinh tế, công nghiệp, quyền xét duyệt chủ trương dự án và tiến độ đầu tư. Nhiều việc trước đây phải trình lên xin ý kiến bộ, chính phủ nay tỉnh được toàn quyền quyết định.
Hệ quả rõ ràng: nơi nào có lãnh đạo năng động sáng tạo, cả quan lẫn dân có cơ hội phát triển. Tỉnh nào kém may mắn có những vị lãnh đạo thiếu tầm nhìn, chỉ biết "vuốt tóc soi gương" thì dân chúng sẽ phải chịu đói. Ghế của quan tỉnh giờ đây đòi hỏi cái đầu của người ngồi, không chỉ là chuyện chiếc ghế có vừa vặn hay không.
Không chỉ cấp tỉnh, cấp xã cũng sẽ thay đổi lớn. Quên đi hình ảnh các chủ tịch, bí thư xã nhếch nhác bắn thuốc lào chửi bậy. Bí thư xã sắp tới sẽ được nâng tầm, toàn thạc sĩ tiến sĩ, sơ mi trắng cà vạt. Theo cơ cấu mới, bí thư xã sẽ là tỉnh ủy viên, thậm chí tham gia thường vụ tỉnh.
Cắt giảm hỗ trợ ngân sách từ Trung ương là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính và quản lý ngân sách nhà nước. Đây vừa là thách thức lớn vừa là cơ hội cho các địa phương. Chuyển giao quyền tự chủ đồng nghĩa với chuyển giao trách nhiệm. Không còn cảnh "bấu víu vào bầu ngân sách" trung ương, các tỉnh buộc phải tự lực, tự cường. Người dân sẽ nhìn rõ năng lực thực sự của đội ngũ lãnh đạo địa phương - những người được tin tưởng giao phó trọng trách phát triển quê hương.
Ai không làm được thì đứng dậy cho người khác làm! Thế thôi!
Môi trường ST.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét