TIN GIẢ – HẠI THẬT

 

Giữa năm 1983, khi gạo chưa kịp chuyển về các cửa hàng cấp phường để phân phối, Tp.HCM lúc đó phải đối mặt với những tin đồn phá hoại nghiêm trọng như “nhà nước hết gạo” hay “nhà nước sắp đổi tiền”. Chính vì những tin giả này đã dẫn đến nhu cầu gạo gia tăng đột biến và thị trường gạo căng thẳng một cách giả tạo, tác động không nhỏ đến giá gạo nói riêng và giá cả tại Tp.HCM nói chung. Và cuối cùng, tin giả về khan hiếm gạo đã trở thành tiền đề hoàn hảo cho đỉnh lạm phát hơn 700% vào năm 1986 mà bọn kinh tế gia trình độ 3-xu mạng xã hội lý luận là do đổi tiền. 

Những tin đồn trên đến từ lực lượng gian thương nhằm rút gạo của Công ty lương thực thành phố thời điểm đó nhưng động cơ đằng sau nó dễ dàng hiểu là từ thằng-mà-ai-cũng-biết-là-ai và đồng minh của nó - bọn hiện nay đang bocphet về việc lo lắng cho nhân quyền của người dân của Afghanistan bằng kịch bản trơ trẽn truyền thống: cấm vận.

Sự nguy hiểm của tin giả không chỉ dừng lại ở việc một cái chép miệng hoặc lắc đầu mà trong nhiều trường hợp nó còn là một dạng chiến tranh tâm lý (psychological warfare) đánh vào lòng tin và làm sói mòn sự tỉnh táo của số đông. Tất cả các quốc gia có đang diễn biến dịch phức tạp thì đều phải đối mặt với vấn nạn tin giả tràn lan, một số nguyên nhân từ dân trí, số còn lại đến từ thủ đoạn những phe phái chính trị đối lập.

Tp.HCM những ngày vừa qua không ít lần phải chống chịu lại làn sóng tin giả mà phần nhiều trong số đó được chuẩn bị bài bản với những tin “thật” dù ít xen lẫn vào. Nếu quan sát kỹ thì có thể thấy tất cả tin giả gây sóng trong dư luận đều nhấn mạnh đến yếu tố tích-trữ-hàng-hóa dưới hình thức email hoặc tin nhắn của các công ty bán lẻ hoặc thực phẩm mà kết quả sau đó là hàng người dày đặc chen lấn ở siêu thị để thu gom hàng hóa.

Ngày hôm qua 19/08, mạng xã hội lan truyền một tin nhắn về việc thành phố “lockdown” và “không vận chuyển hàng hóa” từ email của một chuỗi bán lẻ ở Tp.HCM, đến sáng nay, chuỗi bán lẻ đó đã phải gửi email thu hồi email vừa gửi hôm trước lại. Dù vô tình, trở thành gian thương bất đắc dĩ chạy xong doanh số bán hàng một tuần chỉ trong vòng một buổi sáng hay hữu ý, làm rối loạn nhân tâm thì hành vi này khó lòng có thể chấp nhận được trong lúc thành phố đang là tâm dịch của cả nước.

Các anh chị văn minh nghĩa tình hào sảng xin lưu ý, không bao giờ có chuyện “lockdown” hay “phong tỏa” toàn thành phố, những thuật ngữ này dù vẫn còn tranh luận nhất định về mặt pháp lý nhưng nội hàm của nó nghĩa là nội bất xuất ngoại bất nhập. Việc này trên thực tế không thể thực hiện được, vì nhân dân anh hùng ngoài việc cong lưng chia sẻ tin giả cật lực, chửi chính quyền như hát hay thì họ vẫn cần phải ăn, uống và có những nhu cầu thiết yếu khác. Nếu không cho phép lưu thông hàng hóa vào thành phố thì có lẽ chúng mình chỉ còn lương khô cầm hơi và hít căng lồng ngực drama để sống. 

Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố đông dân nhất Việt Nam xét về quy mô dân số với khoảng 10% dân số cả nước nhưng lại có diện tích rất nhỏ chỉ 0,6% diện tích quốc gia. Chính vì tính chất đặc thù như vậy, việc kiểm soát dịch bệnh tại Tp.HCM rất khó khăn và không thể áp dụng rập khuôn bất cứ mô hình chống dịch nào ở các địa phương khác. Hãy nhớ, phong tỏa một thành phố với 10tr dân số không đơn giản và dễ dàng như với một khu phố hay một phường và để thực hiện cần thiết dựa trên các căn cứ khoa học và tính toán chi tiết cụ thể hơn là vài dòng tin nhắn Zalo hay Viber.

Các anh chị ạ, dịch bệnh thì ai mà chả khổ, chả khó khăn, chả biết tiện cơ chứ. Nhưng đừng biện minh vì nghèo, vì khổ nên phải đổ ra đường, bát cơm mưu sinh của một nhóm nhỏ có thể sẽ dẫn đến việc cả xã hội phải cùng tiếp tục ở nhà. Gia đình nghèo chỉ còn 600 nghìn đồng tiền mặt và doanh nghiệp mỗi đợt xét nghiệm sàng lọc cho công nhân mất hơn 600 triệu thì hoàn cảnh nào cấp thiết hơn hoàn cảnh nào, cơ chứ? 

Nếu không làm được việc gì tử tế lúc này thì tốt nhất là chấp hành hướng dẫn của nhà nước, và dừng việc tương tác với xã hội bằng việc share tin bẩn. Như kẻ trung niên này nói rất nhiều lần, nếu thông điệp 5K không thể phát huy tác dụng đầy đủ và hiểu quả, hãy để thông điệp AK lên tiếng và nếu khẩu trang không ngăn được độ thối từ một số cái mồm thì  hãy để báng súng làm điều đó.