Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “thực học” và “học tập suốt đời” người cán bộ cách mạng

 

Việc “thực học” đối với người cán bộ

Mục đích học tập của người cán bộ, theo tư tưởng Hồ Chí Minh, là để phụng sự Đoàn thể,/ phụng sự giai cấp và nhân dân,/ phụng sự Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh lưu ý: “Chúng ta không biết, thì chúng ta phải học, chúng ta không có quyền giấu dốt. Chúng ta phải học cho kỳ được, vì... chúng ta phải thực hiện dân chủ mới để chuẩn bị đi đến chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản. Những công việc thiết thực đó, không phải chỉ chính trị suông mà làm được”. Vì thế, theo Người, mỗi đảng viên phải nắm vững, học thạo một nghề chuyên môn, thuộc mọi ngành, nghề trong xã hội, để có thể lãnh đạo quần chúng nhân dân thực hiện công việc trên mọi lĩnh vực, theo sự phân công của Đảng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “... học cốt để mà làm. Học mà không làm được, học mấy cũng vô ích. Vì vậy huấn luyện phải thiết thực, sao cho... về địa phương họ có thể thực hành ngay”. Muốn thực học có kết quả, Người yêu cầu người học “phải hiểu, phải nhớ, phải thực hành” những điều mình học. Người cũng phê bình cán bộ mắc “bệnh lý luận suông”, đó là những người thuộc nhiều sách vở, nói chuyện lúc nào cũng dẫn sách nọ, quyển kia, nhưng lại kém trong giải quyết công việc thực tế. Đòi hỏi của người cán bộ cách mạng là không chỉ biết nhiều kiến thức, mà còn phải biết “ra sức thực hành mới thành người biết lý luận”. Kết luận lại, Người yêu cầu cán bộ cách mạng “phải gắng học, đồng thời học thì phải hành”.

“Học tập suốt đời” theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Học tập suốt đời theo tư tưởng Hồ Chí Minh chính là thể hiện thái độ trách nhiệm của tổ chức đảng, cấp ủy các cấp cũng như của mỗi đảng viên đối với việc học tập. Lúc này, học tập là nhiệm vụ của người cách mạng chứ không phải là quyền lợi và sở thích cá nhân nữa. Có nghĩa là, học để phục vụ sự nghiệp cách mạng nên trở thành nhiệm vụ; đồng thời, sự nghiệp đó là vô cùng lâu dài, gian khổ, nên học tập cũng là trách nhiệm phải thực hiện suốt cuộc đời của người cách mạng với thái độ nghiêm túc và ý thức tự giác cao.

Đối với một số hạn chế, yếu kém trong thực hiện trách nhiệm này, về phía tập thể, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Thế mà cứ kêu là thiếu cán bộ. Vì sao? Vì việc huấn luyện còn hữu danh vô thực, làm chỉ cốt nhiều mà không thiết thực chu đáo”. Qua đó, có thể thấy, Người nghiêm khắc phê bình việc học tập, huấn luyện không thiết thực. Điều này không chỉ gây ra sự lãng phí cho tập thể về thời gian, mà xa hơn còn gây ra hậu quả xấu cho phong trào cách mạng, do việc đào tạo không chất lượng, nên người cán bộ không được trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết, vì thế, khi thực hiện nhiệm vụ sẽ không đạt yêu cầu đề ra.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra một biểu hiện không tốt trong đội ngũ cán bộ, đó là “bệnh khinh lý luận”. Biểu hiện của căn bệnh này chính là đề cao kinh nghiệm bản thân, không chịu học hỏi, mà quên rằng “kinh nghiệm của họ tuy tốt, nhưng chẳng qua là từng bộ phận mà thôi, chỉ thiên về một mặt mà thôi”; vì thế, Người chỉ rõ, họ “cần phải nghiên cứu thêm lý luận, mới thành người cán bộ hoàn toàn”. Người mắc phải “bệnh khinh lý luận” là những người ngại học hỏi, tìm tòi cái mới, bằng lòng với cái đang có, vì thế, không bao giờ thực hiện được yêu cầu phải học tập suốt đời mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra. Do đó, để thực hiện được yêu cầu học tập suốt đời, cần phải chống lại “bệnh khinh lý luận”. Điều này không có gì mâu thuẫn với việc tự học, thực học theo tư tưởng Hồ Chí Minh, bởi khi tập thể yêu cầu, khi nhiệm vụ đòi hỏi, người cán bộ cần tham gia học tập nghiêm túc ở trường lớp để thu nhận kiến thức một cách hệ thống, bài bản. Ở đó, người cán bộ được trang bị kiến thức lý luận chuyên sâu, cũng là để khắc phục căn bệnh coi khinh lý luận; đồng thời, quá trình này là sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa việc tự học với việc học tập suốt đời thông qua hình thức đào tạo tập trung.

Chủ tịch Hồ Chí Minh phát hiện ra “bệnh kém tổng kết” phong trào cách mạng, đó là có những nơi, có những phong trào đạt thành tích rất tốt, nhưng vì “chúng ta không biết nghiên cứu đến nơi đến chốn, vì sao mà có thành tích khá?... để mà học kinh nghiệm, để mà đặt ra khuôn phép cho công việc khác. Thành thử những cái tốt, cái hay đều không phát triển được... cán bộ không học được kinh nghiệm gì, mà cũng không tiến bộ được mấy”. Đối với những sai lầm, thất bại, cũng tồn tại tình trạng như vậy, vì thế, Người chỉ rõ: “Từ nay, công việc gì bất kỳ thành công hoặc thất bại, chúng ta cần phải nghiên cứu đến cội rễ,... rồi kết luận. Kết luận đó sẽ là cái thìa khóa phát triển công việc và để giúp cho cán bộ tiến tới”. Thực hiện tốt những chỉ dẫn nói trên của Người chính là làm cho quá trình tự học tập suốt đời một cách thiết thực, có hiệu quả. Sự nghiệp cách mạng là quá trình lâu dài, luôn xuất hiện những đòi hỏi và yêu cầu mới, ngày càng cao hơn, khó khăn hơn, vì vậy, người cán bộ cách mạng phải không ngừng học hỏi, học tập suốt đời để nâng cao trình độ bản thân.

HAIVAN