Chiến lược “Diễn
biến hòa bình” của các thế lực thù địch đã và đang gây ra nhiều tác hại đối với
sự nghiệp cách mạng của Đảng, công tác giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên,
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng. “Tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” là một trong những biến thể của “diễn biến hòa bình”, với những biểu hiện,
như: xa rời mục tiêu, lý tưởng cách mạng, tham ô, tham nhũng, suy thoái về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên,... trong đó
có đội ngũ sĩ quan trẻ Quân đội.
“Tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” của sĩ quan trẻ là quá trình diễn ra trong nhận thức, tư tưởng,
thái độ, tình cảm, hành vi của mỗi người theo chiều hướng tiêu cực, suy giảm và
biến đổi về bản chất, đi ngược lại bản chất, truyền thống cách mạng của Quân đội
nhân dân Việt Nam. Phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của sĩ quan trẻ
là tổng thể hoạt động của tổ chức đảng, chỉ huy, đoàn thể trong Quân đội và các
tổ chức chính trị - xã hội, thực hiện các chủ trương, biện pháp về chính trị,
tư tưởng, tổ chức, chính sách và luật pháp để ngăn chặn nguồn gốc, nguyên nhân
và khắc phục biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở mỗi sĩ quan trẻ, góp
phần xây dựng đội ngũ sĩ quan trẻ vững mạnh về mọi mặt, có lý tưởng, hoài bão
phấn đấu vươn lên, khẳng định tài năng, trí tuệ trong thực tiễn.
Đội ngũ sĩ quan
trẻ trong Quân đội là những người được đào tạo cơ bản, có nhiệt huyết trong
công việc; có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, lối sống tốt.
Tuy nhiên, do chưa trải nghiệm nhiều trong thực tiễn, nhất là những tình huống
phức tạp, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của các thế lực thù địch, nên khi có tình
huống xảy ra dễ lúng túng, mất phương hướng, dẫn đến mắc vào mưu đồ chống phá của
các thế lực thù địch. Nhận rõ điều đó, những năm qua, lãnh đạo, chỉ huy các cấp
đã tích cực, chủ động đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trong đội ngũ sĩ quan trẻ Quân đội; thường xuyên quan tâm, chăm lo giáo dục, giữ
vững bản lĩnh chính trị, lập trường, quan điểm, phẩm chất đạo đức, lối sống,
phong cách lãnh đạo, chỉ huy, tạo sự chuyển biến tích cực góp phần nâng cao chất
lượng công tác lãnh đạo, quản lý, chỉ huy đơn vị. Tuy nhiên, so với yêu cầu đề
ra, việc đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ
sĩ quan trẻ Quân đội vẫn còn tồn tại những hạn chế, bất cập. Một số chủ thể, lực
lượng chưa nhận thức đầy đủ về vấn đề này, còn có tư tưởng chủ quan, coi nhẹ,
chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm trong phòng, chống “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” đối với sĩ quan trẻ; nội dung, hình thức, biện pháp còn đơn điệu,
thiếu đồng bộ, tính hiệu quả chưa cao. Do vậy, một số biểu hiện lệch chuẩn giá
trị trong nhận thức và hành động của sĩ quan trẻ chưa được khắc phục kịp thời.
Một bộ phận sĩ quan trẻ còn bị chi phối bởi những tiêu cực ngoài xã hội và sự
kích động, chống phá của các thế lực thù địch, nên chưa tích cực, tự giác học tập,
tu dưỡng, rèn luyện về mọi mặt, nhất là học tập chính trị; thiếu yên tâm xây dựng
Quân đội, bản lĩnh chính trị chưa thật vững vàng, vi phạm vào quy định về những
điều đảng viên không được làm, có biểu hiện xa rời thực tiễn, cơ sở, v.v.
Hiện nay, sự
nghiệp xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc đang đặt ra những
yêu cầu mới rất cao và toàn diện; việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa
XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh
học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động
“Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” đã đạt được
những kết quả tích cực, song còn nhiều vấn đề cần quan tâm giải quyết. Trong
khi đó, tác động từ mặt trái kinh tế thị trường, sự chống phá của các thế lực
thù địch, khoét sâu vào những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội
bộ,… đã tác động nhiều chiều đến sự phấn đấu, rèn luyện của đội ngũ sĩ quan trẻ
Quân đội. Bởi vậy, việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của sĩ
quan trẻ đang là vấn đề cấp thiết đặt ra hiện nay; trong phạm vi bài viết, xin
đề xuất một số nội dung, biện pháp sau đây:
Một là, nâng
cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể trong phòng, chống “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” của sĩ quan trẻ Quân đội hiện nay. Nhận thức, trách nhiệm của các
chủ thể trong phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của sĩ quan trẻ luôn
có vị trí quan trọng hàng đầu để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức các hoạt
động phòng, chống với biểu hiện này. Nếu các chủ thể, lực lượng nhận thức
không thống nhất, không xác định rõ trách nhiệm thì không thể phòng, chống có
hiệu quả “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ sĩ quan trẻ Quân đội.
Trong đó, cần tập trung nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng,
cán bộ chủ trì các cấp, đội ngũ cán bộ, đảng viên, tổ chức quần chúng, tổ
chức chính trị - xã hội trong phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Các chủ thể cần nhận thức rõ các biểu hiện, tác hại, nguyên nhân của “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa”; nhìn nhận, đánh giá đúng thực trạng “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong đội ngũ sĩ quan trẻ hiện nay; những vấn đề nổi lên cần quan
tâm giải quyết, không để lây lan, kéo dài, chi phối đến tình hình chung toàn đơn
vị. Trên cơ sở đó, xác định yêu cầu, biện pháp thiết thực phòng, chống “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” của sĩ quan trẻ ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội
hiện nay.
Hai là, thường
xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp phòng, chống “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong đội ngũ sĩ quan trẻ Quân đội. Sĩ quan trẻ trong Quân đội sinh
ra và lớn lên trong hoà bình, nhận thức, tư tưởng, tình cảm, nhu cầu, lợi ích,
quan hệ xã hội có sự phát triển rất cao, song cũng rất đa dạng, phức tạp. Đặc
biệt, họ chưa được rèn luyện, thử thách trước khi vào Quân đội nên dễ mắc phải
những khuyết điểm, hạn chế về phẩm chất chính tri, đạo đức, lối sống, ý chí quyết
tâm, sự hy sinh, cống hiến, trách nhiệm đối với Tổ quốc, gia đình và bản thân.
Nếu không chủ động phòng ngừa những diễn biến tiêu cực về tâm lý, tư
tưởng thì dễ xảy những hiện tượng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức,
lối sống - nguyên nhân chính dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của sĩ
quan trẻ. Để chủ động phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, cần tích cực
đổi mới nội dung, hình thức tiến hành phù hợp lứa tuổi trẻ, đặc điểm, nhiệm vụ
của đơn vị, song phải toàn diện cả về công tác tư tưởng, công tác tổ chức, công
tác quản lý. Đối với công tác tư tưởng, tích cực đổi mới nội dung giáo dục
chính trị, lãnh đạo tư tưởng; nắm, quản lý, phân tích, đánh giá, phân loại và
giải quyết tư tưởng; dự báo xu hướng vận động của những tư tưởng tiêu cực dẫn đến
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối với đội ngũ sĩ quan trẻ. Đối với công tác tổ
chức, chú trọng vận dụng linh hoạt các hình thức, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo
và tổ chức thực hiện. Trong công tác quản lý, đổi mới hình thức, biện pháp quản
lý các mối quan hệ xã hội, quản lý tư tưởng, phát huy dân chủ trong chấp hành kỷ
luật, xây dựng nền nếp chính quy, môi trường văn hóa,... đảm bảo phòng ngừa,
ngăn chặn không để xảy ra suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.
Bên cạnh đó, cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, biện pháp phòng,
chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối với sĩ quan trẻ; tăng cường tổ chức
các buổi tọa đàm, thông tin chuyên đề trên các phương tiện thông tin đại chúng;
duy trì và phát huy tốt các hình thức thông báo chính trị, đọc báo, nghe đài,
xem truyền hình, truyền thanh nội bộ, góp phần nâng cao nhận thức về “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” để sĩ quan trẻ tự điều chỉnh nhận thức, hành vi của
mình.
Ba là, tăng cường
sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì các cấp, các cơ
quan chức năng đối với phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội
ngũ sĩ quan trẻ Quân đội. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Quân đội chịu
trách nhiệm lãnh đạo nhiệm vụ phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối
với đội ngũ sĩ quan trẻ ở cơ quan, đơn vị mình; xác định đây là nhiệm vụ trọng
tâm, được thể hiện trong nghị quyết lãnh đạo thường kỳ của cấp ủy, tổ chức đảng,
kế hoạch công tác của người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên và hoạt động của
các tổ chức quần chúng. Cơ quan chính trị các cấp làm tốt chức năng tham mưu, đề
xuất với đảng ủy cấp mình những chủ trương, biện pháp lãnh đạo phòng, chống “tự
diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối với đội ngũ sĩ quan trẻ; trực tiếp chỉ đạo, hướng
dẫn, kiểm tra các đơn vị thuộc quyền thực hiện chủ trương, nghị quyết của đảng ủy
cấp mình, sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan chính trị cấp trên về nhiệm vụ quan
trọng này. Với tư cách là người chủ trì về chính trị của đơn vị, chính ủy,
chính trị viên trực tiếp bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ chính trị thuộc quyền, đội
ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên về chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ phòng, chống
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối với đội ngũ sĩ quan trẻ. Đồng thời, trực tiếp
tiến hành các hình thức tuyên truyền, giáo dục, nói chuyện thời sự, báo cáo
chuyên đề cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị, nhân dân nơi đóng quân về phòng,
chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Quân đội theo cương vị, chức trách
được giao.
Bốn là, phát
huy tính tích cực, tự giáo dục, tự rèn luyện của đội ngũ sĩ quan trẻ. Thông qua
tự học, tự giáo dục, rèn luyện, đội ngũ sĩ quan trẻ củng cố thêm những kiến thức
về pháp luật, kỷ luật Quân đội và các kiến thức cần thiết khác. Đồng thời, bồi
đắp, cập nhật thêm nhiều kiến thức mới, giúp cho quân nhân không bị hụt hẫng, lạc
hậu trước sự phát triển của thực tiễn và sự chống phá của các thế lực thù địch.
Từ đó, bồi dưỡng thế giới quan, phương pháp luận, niềm tin, lý tưởng, lẽ sống,
ý thức chấp hành kỷ luật,… góp phần hình thành và phát triển bản lĩnh cho đội
ngũ sĩ quan trẻ trước diễn biến phức tạp của tình hình. Vì vậy, cùng với sự
giáo dục của tổ chức, đoàn thể, mỗi sĩ quan trẻ phải chủ động xây dựng cho mình
kế hoạch, nội dung, biện pháp tự học tập, tự giáo dục, rèn luyện một cách khoa
học, phù hợp với đặc điểm, nhiệm vụ đơn vị và chức trách của mỗi người. Thông
qua những hoạt động đó, giúp cho đội ngũ sĩ quan trẻ đánh giá đúng mặt mạnh, mặt
yếu, nhận thức rõ quan điểm, tư tưởng sai trái, lệch lạc; tìm ra cách thức, biện
pháp tự rèn luyện, tự học tập để phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hiệu
quả hơn. Để phát huy tính tích cực, tự giáo dục, tự rèn luyện của sĩ quan trẻ,
cần chú trọng xây dựng động cơ đúng đắn, thái độ, trách nhiệm cao trong mọi hoạt
động; quan tâm, định hướng, giúp sĩ quan trẻ xây dựng nội dung, kế hoạch,
phương pháp tự học tập, rèn luyện một cách khoa học, phù hợp kế hoạch công tác
chung của đơn vị; thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, uốn nắn kịp thời những
vấn đề nảy sinh trong thực tiễn, v.v.
Năm là, xây dựng
môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, quan tâm chăm lo đời sống vật chất,
tinh thần của sĩ quan trẻ. Trước hết, cần giải quyết hài hòa các mối quan hệ, ứng
xử có văn hóa trong đơn vị theo đúng điều lệnh, điều lệ Quân đội; đẩy mạnh xây
dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Cùng với
đó, tổ chức tốt các hoạt động thi đua, khen thưởng gắn với Nghị quyết Trung
ương 4 (khóa XII), Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Cuộc vận động “Phát huy
truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và các phong trào, cuộc
vận động khác; chú trọng nhân rộng điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc
tốt”, mô hình sáng tạo, hiệu quả để nhân rộng và
phát huy. Đồng thời, quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần; nhu cầu
về đọc báo, đọc sách, văn hóa, văn nghệ, xem phim, thể dục - thể thao, chế độ
nghỉ ngơi, vui chơi giải trí cho sĩ quan trẻ. Những nhu cầu chính đáng đó, cấp ủy,
chỉ huy các cấp quan tâm, chăm lo giải quyết hài hòa, thỏa đáng, vận dụng phù hợp
với điều kiện thực tế của đơn vị, hợp tình, hợp lý, không máy móc, cứng nhắc.
Trên cơ sở đó, khơi dậy, động viên tinh thần, góp phần ngăn chặn các biểu hiện
suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phòng, chống có hiệu quả “tự
diễn biến”, “tự chuyển hóa” của đội ngũ sĩ quan trẻ trong Quân đội hiện nay.Bài
1. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên
Cần phải khẳng
định rằng, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh với những quan điểm
sai trái, thù địch là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân
dân. Trong đó, đội ngũ cán bộ, đảng viên là lực lượng tiên phong. Để đấu tranh,
bảo vệ thành công nền tảng tư tưởng của Đảng, trước hết phải bảo vệ vững chắc nội
bộ. Nội bộ đoàn kết, không dao động, không "tự diễn biến", "tự
chuyển hóa" thì thế lực thù địch dù có nhiều âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt đến
mấy cũng khó bề làm lung lạc ý chí, niềm tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng,
Nhà nước và chế độ. Vì thế, việc đầu tiên là cần có biện pháp đấu tranh, khắc
phục thực trạng một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả cán bộ lãnh đạo, quản lý
không chỉ phai nhạt lý tưởng mà còn thiếu niềm tin vào con đường xã hội chủ
nghĩa.
Quá trình
"tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong mỗi cá nhân, tổ chức
thường bắt đầu từ mất niềm tin, mất phương hướng, từ bỏ lý tưởng, mục tiêu cách
mạng, tiến tới du nhập tư tưởng, lý luận phi mác-xít, sẵn sàng "trở cờ"
phản bội, đưa đất nước đi theo hướng khác, con đường khác phi xã hội chủ nghĩa.
Thực tế là nguy cơ chệch hướng xã hội chủ nghĩa vẫn tồn tại trong cả nhận thức
và hành động của một số người. Nhận thức đó có thể bắt nguồn từ những vấn đề
còn chưa tỏ tường về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta,
kết hợp với sự xuất hiện những thế mạnh của chủ nghĩa tư bản hiện đại trong quá
trình toàn cầu hóa. Những điều đó đã tác động mạnh tới nhận thức của một số người,
trong đó có một số văn nghệ sĩ, trí thức, làm cho nhận thức của họ trở nên mông
lung, như người "đứng giữa ngã ba đường".