Sự lãng phí không chỉ là con số về mặt tài chính mà còn là những hệ lụy xoay quanh nó như lãng phí về nguồn lực đất đai, cơ hội phát triển của đất nước...
Bàn về công tác chống lãng phí, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông - đoàn Bình Thuận chia sẻ, sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng công tác chống lãng phí. Bác căn dặn: Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, của bộ đội và của Chính phủ. Người chỉ rõ tham ô có hại nhưng lãng phí có khi còn hại nhiều hơn, nó tai hại hơn tham ô vì rất phổ biến.
Đề cập cụ thể về vấn đề lãng phí nguồn lực xã hội, nguồn lực của đất nước trong các dự án trùm mền, công trình đắp chiếu hiện nay trên phạm vi cả nước, đại biểu nhận định, đến nay chúng ta chưa có số liệu thống kê thật sự đầy đủ về sự lãng phí trên nhưng con số này không dưới hàng trăm nghìn tỷ đồng.
Điều đó, không chỉ là con số về mặt tài chính mà còn những lãng phí hệ lụy xoay quanh nó. Ví dụ, lãng phí về nguồn lực đất đai, lãng phí về cơ hội phát triển của doanh nghiệp, của đất nước... thì không đo đếm hết và trước hết đó là lãng phí niềm tin của nhân dân.
Dẫn ví dụ, hàng nghìn căn hộ xây dựng rồi bỏ trống hoặc xây dựng dở dang, trơ gan cùng tuế nguyệt hay các công trình dự án xây dựng hàng chục luật chưa đồng bộ... để tháo gỡ, có thể ban hành các cơ chế đặc thù thí điểm đối với một năm nhưng vẫn chưa xong, đại biểu đoàn Bình Thuận cho rằng, có nhiều nguyên nhân nhưng dù là nguyên nhân nào, xuất phát từ nhà đầu tư, doanh nghiệp hay cơ quan nhà nước thì đây vẫn là của cải, nguồn lực của xã hội, của đất nước nên cần phải tháo gỡ.
Trong kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã trình rất nhiều nội dung nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, bất cập, chồng chéo trong các văn bản quy phạm pháp luật như Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư... để tháo gỡ các vướng mắc của các dự án đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án ở Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Khánh Hòa... thể hiện tinh thần kiến tạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Đại biểu mong Chính phủ tiếp tục chỉ đạo cho các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, đánh giá những dự án, những công trình có vướng mắc về mặt thể chế hiện nay, ví dụ những các dự án qua thanh tra, kiểm tra, điều tra, các bản án, các dự án chậm do triển khai các văn bản quy phạm pháp số dự án cụ thể hay ở số một số địa phương cụ thể để nhằm đánh giá và nhân rộng nhằm phát huy nguồn lực phát triển của đất nước.
Trong bài viết "chống lãng phí" của Tổng Bí thư Tô Lâm có nêu, để nắm bắt cơ hội, đẩy lùi thách thức, gia tăng mạnh mẽ nguồn lực chăm lo cho nhân dân, làm giàu cho đất nước trong giai đoạn cách mạng mới, xây dựng tương lai tốt đẹp, công tác phòng, chống lãng phí cần được triển khai quyết liệt, đồng bộ với những giải pháp hữu hiệu, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, trở thành tự nguyện, tự giác của mỗi cán bộ, đảng viên và người dân, văn hóa ứng xử trong thời đại mới.
Nhận định nếu chúng ta chống lãng phí thành công như chống tham nhũng thời gian qua thì đất nước nhất định sẽ vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, đại biểu Mai Thị Phương Hoa - đoàn Nam Định cho biết, trong thời gian qua Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến công tác chống lãng phí. Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 27, Quốc hội thực hiện giám sát tối cao và ban hành Nghị quyết số 74 về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí...
Đặc biệt, bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về chống lãng phí đã đánh giá đúng thực trạng, chỉ ra nguyên nhân và đưa ra nhiều giải pháp rất trúng. Có thể nói, đây là một thông điệp mạnh mẽ, sâu sắc, khuyến khích mọi người dân, đặc biệt là cán bộ trong bộ máy công quyền cần xem xét lại cách thức sử dụng và quản lý các nguồn lực trong xã hội. Bài viết đã đánh giá lãng phí còn diễn ra khá phổ biến dưới nhiều dạng thức khác nhau đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển.
Nêu vấn đề chống lãng phí trong bộ máy công quyền, đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho rằng, còn có một bộ phận cán bộ có tâm lý coi nhẹ việc chống lãng phí ngay trong hoạt động quản lý. Lâu nay họ chỉ coi lãng phí là hành vi cần khắc phục nhưng chưa đến mức nghiêm trọng, chưa coi lãng phí là hành vi nguy hiểm cho xã hội.
Bên cạnh đó, có một số cán bộ còn quan niệm lãng phí chỉ là việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước không hiệu quả nhưng trên thực tế còn có lãng phí về cơ hội và thời gian. Một chuyên gia nước ngoài đã nhận định, lãng phí cơ hội và thời gian là sự lãng phí tài sản vô hình lớn nhất của con người, khi cơ hội và thời gian trôi qua sẽ không bao giờ quay trở lại.
Ví dụ, thủ tục hành chính rườm rà làm lãng phí thời gian của người dân, doanh nghiệp, bệnh sợ trách nhiệm, đùn đẩy trong công việc sẽ lãng phí cơ hội phát triển của địa phương và đất nước.
Mặt khác, bệnh thành tích, tư duy nhiệm kỳ, tư duy chủ quan của một số cán bộ muốn thực hiện những dự án ở địa phương, bộ, ngành mình và trong nhiệm kỳ mình làm lãnh đạo để chứng tỏ năng lực, sự năng động nhưng do cách làm nóng vội, sự tính toán chủ quan, sự không tuân thủ đầy đủ các quy trình, thủ tục nên một số dự án đã đem lại hiệu quả không mong muốn.
"Vừa qua, một số dự án đã được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí điểm mặt, chỉ tên là những dẫn chứng cụ thể nhất" - đại biểu Mai Thị Phương Hoa nói.
Ngoài ra, chế tài xử lý lãng phí đã ban hành nhưng tính răn đe chưa cao. Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã quy định trách nhiệm của cá nhân, trách nhiệm người đứng đầu, việc xử lý hành vi vi phạm trong việc để xảy ra tình trạng lãng phí. Tuy nhiên, các quy định này chủ yếu có tính chất cảnh báo, nhắc nhở.
Có 2 điều đề cập đến các hành vi phạm tội dẫn đến hậu quả lãng phí, đó là Điều 179 tội thiếu trách nhiệm, gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và Điều 219 tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Trên thực tế, các điều luật này ít khi được sử dụng để xử lý hành vi lãng phí mà thường được xử lý bằng các tội danh khác như tội vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Với cách xử lý này, mặc dù tội phạm vẫn bị trừng trị nhưng tính răn đe, giáo dục về chống lãng phí chưa cao./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét