NGƯỜI LÀM BÁO HỌC BÁC

 

Thứ nhất là sức làm việc không mệt mỏi. Chỉ trong vòng khoảng 3 năm 8 tháng, từ bài đầu tiên được đăng tải trên báo Nhân dân ngày 11/3/1951 đến bài ngày 31/12/1954, Hồ Chủ tịch đã viết 359 bài báo. Tức là riêng trên báo Nhân dân giai đoạn này, mỗi năm Người viết khoảng 100 bài báo.

Thứ hai, về giá trị nghệ thuật, với quan điểm "viết cho ai, viết để làm gì và viết như thế nào" nên văn phong của Người rất giản dị, dễ đọc, dễ hiểu, song cũng rất uyên bác, sắc sảo. Những vấn đề mà Người đề cập luôn thiết thực và gần gũi.

Thứ ba là về thể loại. Hồ Chủ tịch viết bằng nhiều thể loại từ bình luận, chính luận, phóng sự, bút ký, ghi chép, tin vắn, minh họa… cho đến những thơ ca đều được Người sử dụng tùy theo từng hoàn cảnh và đối tượng một cách cụ thể.

Thứ tư là về văn phong, Hồ Chủ tịch sử dụng rất đa dạng, khi đanh thép, lúc nhẹ nhàng, khi hài hước, hóm hỉnh, lúc mỉa mai, chế giễu… Với sự hiểu biết vô cùng phong phú, Người còn sử dụng đắc địa những ca dao, thành ngữ, tục ngữ và cả các điển tích cổ trong các bài viết của mình.

Thứ năm, đó là viết ngắn. Nhiều bài báo của Người chỉ trên dưới 300 từ. Trong nghề báo, có một "qui luật" truyền miệng, đó là "nhà báo lớn viết bài ngắn, nhà báo bé viết bài dài".

Một trong số những bài viết trước lúc Người đi xa là cho mục "Người tốt, việc tốt". Học tập Người, nhiều tờ báo đã làm rất tốt chuyên đề này đồng thời mở thêm các mục mới nhằm sẻ chia nỗi đau như "Tấm lòng Vàng" của báo Lao động hay "Tấm lòng Nhân ái" của báo Dân trí. Điều đáng ngạc nhiên là cách đây 67 năm (ngày 16/11/1954), trên báo Nhân dân số 264, với bút danh T.L, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bài: "Hiệp ước thương mại Xô - Pháp góp phần phát triển trao đổi kinh tế giữa Đông và Tây" bàn vể lĩnh vực kinh tế. Về sự nghiệp giáo dục, tại buổi họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi "Diệt giặc đói, diệt giặc dốt và diệt giặc ngoại xâm". Hơn 20 năm sau trong Di chúc, Người viết: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành".

Tóm lại, viết về báo chí của Hồ Chủ tịch, đã và đang có hàng ngàn, hàng vạn tác phẩm với đủ các hình thức, thể loại. Nhưng với nghề báo, Chủ tịch Hồ Chí Minh là bậc thầy lỗi lạc.