''Quét sạch chủ nghĩa cá nhân''

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở mọi người, nhất là cán bộ, đảng viên, cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước phải tu tâm, tích đức, phải “vứt bỏ cái ba lô chủ nghĩa cá nhân” trong con người mình.

Nhân dịp kỷ niệm 39 năm Ngày thành lập Đảng (3-2-1969), tại ngôi nhà mà nay trong hồ sơ Khu di tích Phủ Chủ tịch gọi là “Nhà 67”, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài cuối cùng về đạo đức. Trong bài viết, Người căn dặn mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng phải “nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, biểu dương tinh thần hy sinh gương mẫu, đạo đức trong sáng của cán bộ, đảng viên, đồng thời kịch liệt lên án những hành vi, tư tưởng cá nhân hẹp hòi. Bác lấy tên bài viết trên là “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”, trong đó hai từ đầu tiên của tên bài, Bác cân nhắc tới 3 lần. Lần đầu là “đập nát”, nhưng Bác bảo đập nát nó vỡ, song mảnh vụn vẫn rơi rớt lại; sau đó là “rửa sạch”, nhưng Bác bảo chưa thành một chiến dịch truy quét; nên sau cùng Bác dùng từ “quét sạch”.

Khi bản thảo viết xong, Bác bảo cán bộ văn phòng đưa sang để đồng chí Tố Hữu, Trưởng ban Tuyên huấn của Đảng tham gia ý kiến. Đồng chí Tố Hữu đã xin Bác được đảo vế của tên bài là “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Bác đồng ý với tên bài như đồng chí Tố Hữu tham gia, nhưng Bác đề nghị nội dung của bài vẫn để đúng như Bác nêu “quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”. Ngày 3-2-1969, Báo Nhân dân đăng bài viết của Bác. Toàn Đảng tổ chức việc học tập, quán triệt bài dạy đó của Bác, mở ra đợt sinh hoạt chính trị quan trọng trong dịp kỷ niệm ngày sinh lần thứ 39 của Đảng.

Nay học lại điều Bác dạy, mỗi cán bộ, đảng viên càng thấm thía rằng: Ngẫm suy thời cuộc hiện nay, chủ nghĩa cá nhân đã len lỏi trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý ở cấp cao - họ đã biến mình thành một loại giặc như Bác Hồ đã nhận định: “Chủ nghĩa cá nhân là giặc nội xâm, kẻ địch ở bên trong. Địch ở bên trong đáng sợ hơn, nó phá từ trong phá ra”. Và vì vậy, Bác Hồ coi chủ nghĩa cá nhân như là một thứ rác rưởi, cho nên Bác dặn phải “quét sạch”. Và Bác đã chỉ bảo cho chúng ta biết những căn bệnh của chủ nghĩa cá nhân để quét sạch nó đi:

“1. Bệnh quan liêu: Quan liêu là bệnh của những người và những cơ quan lãnh đạo xa rời thực tế, xa nhân dân, mất dân chủ. Các ông quan liêu khi được phân công phụ trách ở vùng nào, việc gì thì như ông vua con, tha hồ hạch sách, hoạnh họe ở vùng ấy, lĩnh vực ấy. Đối với cấp trên thì xem thường, với cấp dưới cậy quyền lấn át, với quần chúng thì quan cách. Bệnh quan liêu để lại những hậu quả nặng nề đối với Đảng, Nhà nước và xã hội trước hết là tham ô, lãng phí. Do đó, muốn diệt trừ sạch tham ô, lãng phí thì cần phải diệt giặc quan liêu”.

“2. Bệnh tham lam: Những người mắc bệnh này đều đặt lợi ích của mình lên trên lợi ích của Đảng, của dân tộc. Chữ tôi to hơn chúng ta, không lo mình vì mọi người, mà chỉ muốn mọi người vì mình. Do đó họ tự tư tự lợi, dùng của công làm việc tư, dựa vào thế lực của Đảng để theo đuổi mục đích riêng của mình, tham ô, hủ hóa, sinh hoạt xa hoa...”.

“3. Bệnh lười biếng: Tự cho mình cái gì cũng giỏi, việc gì cũng biết, làm biếng học hỏi, làm biếng suy nghĩ. Ngại khó khăn gian khổ. Việc dễ thì tranh lấy cho mình. Việc khó thì đùn cho người khác. Gặp việc nguy hiểm tìm cách trốn tránh”.

“4. Bệnh kiêu ngạo: Tự cao, tự đại, hay lên mặt. Ưa người ta khen ngợi, tâng bốc mình. Ưa sai khiến người khác. Hễ làm được việc gì hơi thành công thì khoe khoang vênh váo, cho ai cũng không bằng mình. Không thèm học hỏi quần chúng. Không muốn người khác phê bình mình. Việc gì cũng muốn làm thày
người khác”.

“5. Bệnh hiếu danh, tham lam, trục lợi, thích địa vị quyền hành, tự cho mình là anh hùng, là vĩ đại. Vì tham vọng đó mà việc không đáng làm cũng làm. Khi bị công kích, bị phê bình thì tinh thần lung lay. Những người đó chỉ biết lên mà không biết xuống. Chỉ chịu được sướng mà không chịu được khổ. Chỉ ham làm chủ tịch này, ủy viên nọ, chứ không ham làm công tác thiết thực”.

“6. Bệnh hữu danh vô thực: Làm việc không thiết thực, không từ chỗ gốc, chỗ chính, không từ dưới lên. Làm cho có chuyện, làm lấy rồi. Làm được ít, xuýt ra nhiều, để làm một báo cáo cho oai, nhưng xét kỹ thì rỗng tuếch”.

“7. Bệnh cận thị: Không trông xa thấy rộng. Những vấn đề to tát thì không nghĩ đến mà chỉ chăm chút những việc vụn vặt. Những người như thế chỉ trông thấy sự lợi hại nhỏ nhen mà không thấy lợi hại to lớn”.

“8. Bệnh tỵ nạnh: Cái gì cũng muốn bình đẳng, sinh ra hiểu lầm hai chữ bình đẳng, không hiểu rằng người khỏe gánh nặng, người yếu gánh nhẹ, người làm việc nặng phải ăn nhiều, người làm việc ít, việc dễ thì ăn ít thế mới bình đẳng”.

“9. Bệnh xu nịnh a dua: Những người trước mặt thì ai cũng tốt, sau lưng thì ai cũng xấu. Thấy xôi nói xôi ngọt, thấy thịt nói thịt bùi”.

“10. Bệnh kéo bè kéo cánh: Ai hợp với mình thì dù xấu cũng cho là tốt, việc dở cũng cho là hay, rồi che đậy cho nhau, ủng hộ lẫn nhau. Ai không hợp với mình thì người tốt cũng cho là xấu, việc hay cũng cho là dở, rồi tìm cách dèm pha, nói xấu, tìm cách dìm người ta xuống. Từ đó đi đến bè phái chia rẽ, mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước”.

Từ sự chỉ bảo trên đây của Bác Hồ mà Nghị quyết Hội nghị TƯ4 (khóa XII) về chỉnh đốn Đảng đã chỉ ra tội ác của chủ nghĩa cá nhân: “Sự suy thoái về đạo đức, lối sống thể hiện ở chỗ: sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi, hám danh, tham nhũng, ham quyền lực; bè phái cục bộ, mất đoàn kết, quan liêu, xa dân, vô cảm trước khó khăn, bức xúc của dân. Từ sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Vì vậy, phải “đấu tranh mạnh mẽ chống chủ nghĩa cá nhân, thói ích kỷ vụ lợi, lợi ích nhóm”.

Như nhận định của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Nếu không đánh bại, không quét sạch chủ nghĩa cá nhân thì Đảng ta không thể trong sạch, vững mạnh được, không thể là một Đảng cách mạng chân chính hết lòng vì nước, vì dân được”, trong cuộc chỉnh đốn Đảng lần này, toàn dân đang mong Đảng ta sẽ quét sạch được các căn bệnh của chủ nghĩa cá nhân mà Bác Hồ từng chỉ ra, để thực hiện thành công Nghị quyết TƯ4 (khóa XII). Chỉ có “quét sạch chủ nghĩa cá nhân” thì Đảng ta mới thật sự là “Đảng cầm quyền”, là “Đảng đạo đức”, là “Đảng văn minh” như cả cuộc đời Bác Hồ đã chăm lo xây dựng, rèn luyện và mong đợi.