Xứng đáng là “Cái nôi của Không quân nhân dân Việt Nam”

Ngày 24-3-1967, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký Quyết định số 014/QĐ-QP thành lập Bộ Tư lệnh Không quân. Thi hành quyết định trên, ngày 1-5-1967, Đại tá Phùng Thế Tài - Tư lệnh Quân chủng PK-KQ ký Quyết định số 492/TM-QL ghi rõ: Bộ Tư lệnh Không quân mang phiên hiệu công khai là F371 (nay là Sư đoàn 371); gồm 4 phòng: Tham mưu, Chính trị, Kỹ thuật và Hậu cần; các đơn vị trực thuộc: Trung đoàn 921, 923, 919 và Đoàn Z. Sư đoàn trực tiếp quản lý 7 sân bay, 64 phi công tiêm kích MiG các loại cùng với hơn 1.600 thợ máy. Đây là dấu mốc lịch sử đánh dấu sự ra đời của một binh chủng kỹ thuật hiện đại - Binh chủng Không quân trong Quân chủng PK-KQ, là bước tiến quan trọng về đường lối quân sự của Đảng, thể hiện tầm nhìn xa trông rộng và sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Bác Hồ kính yêu đối với sự phát triển của lực lượng PK-KQ.

Trong điều kiện vừa ổn định tổ chức, vừa tích cực chuẩn bị SSCĐ, chưa đầy một tháng sau ngày thành lập, Sư đoàn đã trực tiếp chỉ huy các đơn vị xuất kích chiến đấu 12 trận, bắn rơi 14 máy bay hiện đại của địch. Đặc biệt, tháng 10-1972, đế quốc Mỹ tăng cường sử dụng máy bay B-52 đánh phá miền Bắc. Sư đoàn chuẩn bị tốt các phương án, lực lượng đánh đêm được triển khai trực chiến ở nhiều sân bay. Chiều 27-12, phi công Phạm Tuân bắn rơi 1 máy bay B-52 của địch. Tiếp đó, đêm 28-12, phi công Vũ Xuân Thiều tiếp tục bắn rơi 1 máy bay B-52 của địch. Với chiến công bắn rơi máy bay chiến lược B-52, Sư đoàn đã góp phần làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, buộc đế quốc Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán, ký hiệp định Pa-ri.

Năm 1975, trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Sư đoàn đã được lệnh tiếp nhận máy bay thu được của địch để tham gia chiến đấu. Chỉ sau 6 ngày tổ chức huấn luyện chuyển loại khẩn trương, chiều 28-4-1975, “Phi đội Quyết thắng” đã bất ngờ tập kích Sân bay Tân Sơn Nhất, phá hủy 24 máy bay, loại khỏi vòng chiến đấu nhiều sinh lực địch, góp phần quan trọng cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện trọn vẹn lời dạy của Bác Hồ “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào”.

Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Sư đoàn tổ chức xuất kích chiến đấu 1.284 lần chuyến, đánh gần 400 trận, bắn rơi 320 máy bay Mỹ, gồm 19 kiểu loại, trong đó có 2 chiếc B-52, đánh chìm và bắn hỏng nhiều tàu chiến, tàu biệt kích, tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Sau năm 1975, Sư đoàn đã hiệp đồng cùng với các đơn vị bạn truy quét tàn quân địch bảo vệ vững chắc biên giới Tây Nam của Tổ quốc và chi viện cho chiến trường Campuchia góp phần giúp bạn thoát khỏi nạn diệt chủng.

Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn tự hào, vinh dự nhiều lần được đón Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến thăm; nhiều đồng chí cán bộ của Sư đoàn đã trở thành cán bộ lãnh đạo, chỉ huy cấp cao, giữ cương vị trọng trách của Đảng, Nhà nước, Quân đội và Quân chủng. Sư đoàn được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Không quân dành cho một tên gọi đầy ý nghĩa “Cái nôi của Không quân nhân dân Việt Nam”. Với những chiến công đã đạt được, toàn Sư đoàn có 19 lượt tập thể, 64 cá nhân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có 3 tập thể được tuyên dương 2 lần và 1 tập thể được tuyên dương 3 lần, 1 đồng chí được tuyên dương “Anh hùng Lao động”, Sư đoàn được tặng thưởng 1 Huân chương Độc lập hạng Nhất, 934 Huân chương Quân công và Huân chương Chiến công các loại, 248 Huy hiệu Bác Hồ và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Hiện nay, Sư đoàn được biên chế 4 trung đoàn trực thuộc được trang bị nhiều chủng loại máy bay khác nhau, có nhiệm vụ quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời, biển đảo, đất liền và biên giới miền Bắc của Tổ quốc, sẵn sàng cơ động chi viện cho các đơn vị bạn miền Trung, miền Nam; ngoài ra, còn thực hiện nhiệm vụ chuyên cơ, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn.

Để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm, nghệ thuật quân sự của Đảng… Phát huy truyền thống vẻ vang “Trung thành vô hạn, tiến công kiên quyết, đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể”, Sư đoàn thường xuyên quan tâm chăm lo xây dựng tổ chức đảng TSVM tiêu biểu, đơn vị VMTD “mẫu mực, tiêu biểu”; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về mọi mặt, trước hết là trình độ, khả năng SSCĐ, huấn luyện - bảo đảm ATB, quản lý kỷ luật, xây dựng chính quy và bảo đảm an toàn giao thông.

Cán bộ, phi công, chiến sĩ Sư đoàn nêu cao tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường ra sức huấn luyện nâng cao khả năng SSCĐ và chiến đấu trong mọi điều kiện thời tiết, trên mọi địa hình; huấn luyện làm chủ các loại máy bay và vũ khí, khí tài mới; nâng cao khả năng QLVT, QLĐHB, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các trường hợp bay vi phạm quy chế bay; chủ động xây dựng kế hoạch huấn luyện, diễn tập hiệp đồng tác chiến quân binh chủng với phương châm “Người sẵn sàng, máy bay và các phương tiện sẵn sàng, có lệnh là xuất kích chiến đấu kịp thời”.  Nhờ đó, trong những năm qua chất lượng HLB của Sư đoàn luôn bảo đảm vững chắc, nhất là đào tạo phi công trẻ.

Cùng với đó, làm tốt công tác dân vận,  xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân; kiên quyết đấu tranh và làm thất bại chiến lược “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; thực hiện có hiệu quả phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.