Chủ nghĩa xã hội là một chế độ xã hội hiện thực, một mô hình, kiểu tổ chức xã hội theo những nguyên tắc của chủ nghĩa xã hội khoa học.

 

Trước khi chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời, chủ nghĩa xã hội không tưởng đã không hiện thực hóa được mô hình xã hội chủ nghĩa do bị giới hạn bởi những kỳ vọng mang tính chất ảo tưởng. Dưới ánh sáng của chủ nghĩa xã hội khoa học, bằng thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga (1917), chủ nghĩa xã hội đã trở thành một chế độ xã hội hiện thực.

Chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa là một mô hình, một kiểu tổ chức xã hội hướng tới mục tiêu cao cả là giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người khỏi mọi sự áp bức, bóc lột; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện.

Từ 1917 đến 1991, chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống và đạt được những thành tựu to lớn trên tất cả các mặt của đời sống hiện thực. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, Liên Xô đổ vỡ, đã kéo theo sự khủng hoảng về mô hình trong nhiều nước xã hội chủ nghĩa. Hiện nay, ở nhiều quốc gia, khu vực có nhiều mô hình xã hội xã hội chủ nghĩa phong phú, đa dạng, biểu hiện sinh động sức sống của chủ nghĩa xã hội, đang là triển vọng phát triển của xã hội loài người.