Đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng

(LLCT) - Mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở nước ta không ngừng được đổi mới. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương, các địa phương có nhiều quyền tự chủ và không gian chính sách để thực hiện các mục tiêu phát triển của mình. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương được cải thiện và nâng cao. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương còn nhiều hạn chế. Bài viết phân tích, đánh giá về thực trạng và đề xuất một số giải pháp để tiếp tục đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng luôn coi trọng việc xây dựng, hoàn thiện tổ chức bộ máy và hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương. Trong điều kiện đất nước có chiến tranh, chính quyền địa phương được tổ chức và hoạt động theo cơ chế chỉ huy tập trung. Đại hội VI của Đảng đã đề ra đường lối đổi mới đất nước. Đại hội  chủ trương thực hiện phân cấp quản lý giữa Trung ương và địa phương với nguyên tắc có tính nền tảng là: “Việc phân cấp quản lý phải bảo đảm quyền làm chủ của ba cấp: quyền quyết định của trung ương (bao gồm cả các ngành trung ương) đối với những lĩnh vực then chốt, những vấn đề có ý nghĩa chiến lược, bảo đảm cho sự phát triển cân đối của toàn bộ nền kinh tế; quyền chủ động của các địa phương trong việc thực hiện trách nhiệm quản lý kinh tế - xã hội trên địa bàn lãnh thổ; quyền tự chủ sản xuất - kinh doanh của các đơn vị kinh tế cơ sở và vai trò làm chủ của các tập thể lao động. Trong sự phân công, phân cấp quản lý, trách nhiệm phải đi đôi với quyền hạn, nghĩa vụ gắn liền với lợi ích”⁽¹⁾.

Trải qua hơn 35 năm đổi mới và phát triển, mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương (CQĐP) không ngừng được xây dựng và phát triển. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề đặt ra đòi hỏi phải tiếp tục được đổi mới. Do đó, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Tiếp tục hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương”⁽²⁾ và “đổi mới mạnh mẽ phân cấp, phân quyền”⁽³⁾.

1. Thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương

Về mô hình tổ chức, trước đổi mới năm 1986, mô hình CQĐP ở nước ta được tổ chức theo một mô hình đồng nhất, chưa có sự phân biệt giữa chính quyền ở nông thôn và chính quyền ở đô thị. Kể từ khi đổi mới đất nước đến nay, mô hình tổ chức và hoạt động của CQĐP ở nước ta đã có nhiều bước cải cách và phát triển trên cả hai phương diện pháp lý và thực tiễn. Năm 2013, Quốc hội thông qua Hiến pháp, trong đó quy định về CQĐP phù hợp với nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Cụ thể, tại khoản 2 Điều 111 của Hiến pháp năm 2013 xác định: “Cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do luật định”. Trên cơ sở hiến định của Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 đã xác định rõ về chính quyền địa phương ở nông thôn, đô thị, hải đảo. Như vậy, theo Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức CQĐP năm 2015, mô hình CQĐP được đa dạng hóa, phù hợp với đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội ở các đơn vị hành chính; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, đặc trưng của các đơn vị hành chính này.

Thực tiễn xây dựng CQĐP, đặc biệt là chính quyền đô thị đã tiếp tục đặt ra yêu cầu phải hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của CQĐP. Do đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức CQĐP năm 2019 ra đời đã sửa đổi, bổ sung để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Theo đó, Điều 4 của Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 được sửa đổi như sau: “Chính quyền địa phương được tổ chức ở các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 2 của Luật này phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt” (khoản 1 Điều 2); Luật này cũng sửa đổi, bổ sung Điều 44 của Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 thành: “Chính quyền địa phương ở quận là cấp chính quyền địa phương, trừ trường hợp cụ thể Quốc hội quy định không phải là cấp chính quyền địa phương” (khoản 14 Điều 2); Điều 58 của Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 được sửa đổi, bổ sung thành: “Chính quyền địa phương ở phường là cấp chính quyền địa phương, trừ trường hợp cụ thể Quốc hội quy định không phải là cấp chính quyền địa phương” (khoản 17 Điều 2). Sự ra đời của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức CQĐP năm 2019 đã bổ sung và hoàn thiện cơ sở pháp lý về mô hình chính quyền đô thị.

Bên cạnh việc xây dựng và hoàn thiện cơ sở pháp lý về đổi mới mô hình tổ chức CQĐP, Quốc hội cũng triển khai một số thí điểm để làm căn cứ đổi mới mô hình tổ chức CQĐP ở nước ta. Cụ thể, trong giai đoạn 2009-2016, Quốc hội đã tiến hành thí điểm đề án không tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND) quận, huyện, phường ở 10 tỉnh, thành phố trong cả nước theo Nghị quyết số 26/2008/QH12.

Nội dung cơ bản của đề án là duy trì HĐND ở CQĐP các đơn vị hành chính cơ bản như tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, xã, thị xã và thị trấn, còn các đơn vị hành chính trung gian như quận, huyện, phường thì không cần tổ chức HĐND mà chỉ cần thành lập UBND hoặc có thể không có UBND mà chỉ có bộ phận làm việc như “cánh tay nối dài” của chính quyền cấp trên. Các quận, huyện, phường tham gia thí điểm được quy định trong Nghị quyết số 724/2009/UBTVQH12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội gồm có 67 huyện, 32 quận và 438 xã của 10 tỉnh, thành phố trên cả nước, trong đó có Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. Thời gian thực hiện thí điểm từ năm 2009 và kéo dài trong hơn 6 năm. Đồng thời, Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan cùng các địa phương tham gia thí điểm đã ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện và chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác để đề án thí điểm được triển khai có hiệu quả. Kết quả thí điểm của đề án là căn cứ thực tiễn để Đảng và Nhà nước tiếp tục bổ sung và hoàn thiện các chính sách đổi mới CQĐP theo hướng đa dạng hóa về mô hình tổ chức, xây dựng bộ máy chính quyền theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Từ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn nêu trên, Quốc hội khóa XIV ban hành các Nghị quyết về tổ chức thí điểm mô hình chính quyền đô thị ở Hà Nội, Đà Nẵng và xây dựng chính quyền đô thị ở Thành phố Hồ Chí Minh. Cụ thể, ngày 27-11-2019, Quốc hội đã thông qua nghị quyết số 97/2019/QH14 về thí điểm mô hình chính quyền đô thị tại Thành phố Hà Nội (gọi tắt là Nghị quyết số 97/2019/QH14). Theo Nghị quyết, mô hình chính quyền đô thị ở Thành phố Hà Nội sẽ bao gồm: CQĐP ở thành phố, huyện, quận, thị xã, xã, thị trấn là cấp CQĐP đầy đủ, gồm HĐND và UBND (nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức CQĐP, quy định khác của pháp luật có liên quan và các nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể tại Nghị quyết số 97/2019/QH14); CQĐP ở phường thuộc quận, thị xã là UBND phường (nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và chế độ làm việc thực hiện theo quy định tại Điều 5, Điều 6 Nghị quyết số 97/2019/QH14). Thời gian thực hiện kể từ ngày 1-7-2021 đến khi Quốc hội có quyết định chấm dứt việc thí điểm này.

Đối với thành phố Đà Nẵng, ngày 19-6-2020, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng (gọi tắt là Nghị quyết số 119/2020/QH14). Theo Nghị quyết, CQĐP ở thành phố Đà Nẵng, huyện Hòa Vang và các xã là cấp CQĐP đầy đủ, gồm có HĐND và UBND; CQĐP ở các quận và phường thuộc quận tại thành phố là UBND quận, UBND phường. Thời gian thí điểm bắt đầu từ ngày 1-7-2021 đến khi Quốc hội có quyết định chấm dứt việc thí điểm.

Ngày 16-11-2020, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 131/2020/QH14 về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo  Nghị quyết, CQĐP ở Thành phố Hồ Chí Minh là cấp chính quyền đầy đủ, gồm HĐND thành phố và UBND thành phố; CQĐP ở các quận là UBND quận (thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Nghị quyết này và theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND thành phố); CQĐP ở các phường thuộc quận là UBND phường (thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Nghị quyết này và theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND thành phố, UBND quận); CQĐP ở các đơn vị hành chính khác của Thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức CQĐP. Thành phố là một trong những đơn vị đã tham gia thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường trên diện rộng, với số lượng đơn vị hành chính thí điểm nhiều nhất cả nước (24 quận, huyện và 259 phường). Vì vậy, việc tổ chức chính quyền đô thị ở Thành phố Hồ Chí Minh đã có đầy đủ cơ sở pháp lý và đã được thực tiễn kiểm nghiệm.

Cùng với đẩy mạnh cải cách về tổ chức bộ máy, CQĐP cũng được trao nhiều thẩm quyền hơn trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Chủ trương phân cấp, phân quyền đối với CQĐP được đề ra từ Đại hội VI của Đảng và được thể chế hóa trong Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức CQĐP năm 2019, các luật chuyên ngành, các nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ. Các chính sách phân cấp, phân quyền được đẩy mạnh đối với chính quyền cấp tỉnh, trên các lĩnh vực cơ bản như hành chính, tổ chức bộ máy, nhân sự. Nghị quyết số 08/2004/NQ-CP và tiếp đó là Nghị quyết số 21/2016/NQ-CP của Chính phủ về phân cấp quản lý nhà nước giữa Chính phủ và tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Gần đây, Quốc hội tiếp tục gia tăng quyền tự chủ đối với một số tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương bằng các cơ chế, chính sách đặc thù.

Ba địa phương được Trung ương áp dụng thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù là Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. Cụ thể:

Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, trên cơ sở xem xét đề xuất của Thành phố, ngày 24-11-2017, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách phát triển đặc thù cho Thành phố Hồ Chí Minh (gọi tắt là Nghị quyết số 54/2017/QH14) trao cho chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh nhiều quyền hạn hơn so với quy định của các luật chuyên ngành. Với 18 nội dung thuộc 5 lĩnh vực như quản lý đất đai, quản lý đầu tư, quản lý tài chính - ngân sách, cơ chế phân cấp ủy quyền và chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức.

Đối với thành phố Đà Nẵng, sau quá trình thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Nghị quyết số 43-NQ/TW về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Với nghị quyết này, Bộ Chính trị đã đồng ý với quan điểm “cần có cơ chế, chính sách đặc thù để xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng, tạo động lực cho phát triển khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước...”. Chủ trương của Bộ Chính trị đã được thể chế hóa bằng Nghị quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng. Cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng tập trung trên các lĩnh vực quy hoạch đô thị, quản lý tài chính - ngân sách, tăng thẩm quyền cho HĐND thành phố trong việc quyết định một số lĩnh vực mà trước đây vốn thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Đối với Thành phố Hà Nội, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 115/2020/QH14 thí điểm áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù về quản lý thu, chi ngân sách nhà nước, mức dư nợ vay và sử dụng Quỹ dự trữ tài chính, gia tăng thẩm quyền đối với HĐND Thành phố trong việc quyết định một số vấn đề chính sách phát triển của địa phương.

Bên cạnh các đô thị lớn được Trung ương áp dụng thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù, tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiếp tục thông qua một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với 4 địa phương là Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế.

Các cơ chế, chính sách đặc thù được áp dụng cho 7 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là những thí điểm bước đầu nhằm bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của CQĐP trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền, phân cấp đã được quy định trong Luật Tổ chức CQĐP. Kết quả thí điểm này sẽ là cơ sở để Trung ương tiếp tục hoàn thiện thể chế phân cấp, phân quyền theo hướng bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các địa phương.

Thực tiễn đổi mới tổ chức và hoạt động của CQĐP đã mang lại nhiều kết quả tích cực. CQĐP được đổi mới theo hướng đa dạng hóa về mô hình tổ chức, phù hợp với tính chất đơn vị hành chính. Tổ chức bộ máy chính quyền cấp huyện, cấp xã được sắp xếp tinh gọn hơn nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Chính sách phân cấp, phân quyền được đẩy mạnh đã mang lại cho CQĐP nhiều quyền tự chủ và không gian chính sách để phát triển.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, mô hình tổ chức và hoạt động của CQĐP ở nước ta còn nhiều hạn chế. Kể từ khi đổi mới đến nay, nước ta đã nhiều lần thực hiện sáp nhập, chia tách các đơn vị hành chính dẫn đến sự biến động liên tục về số lượng, đặc biệt là các đơn vị hành chính cấp tỉnh. Năm 1986, cả nước có 45 tỉnh, thành phố và hiện nay, đã tăng lên 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương⁽⁴⁾. Vấn đề đơn vị hành chính chưa được làm rõ cả về lý luận và thực tiễn đã dẫn đến sự lúng túng của Trung ương trong việc lựa chọn mô hình tổ chức CQĐP. “Do không xác định đúng các đơn vị hành chính nên chúng ta không giải quyết được vấn đề tổ chức mấy cấp chính quyền ở tỉnh, mấy cấp chính quyền ở thành phố, cấp nào có hội đồng nhân dân, còn cấp nào chỉ có ủy ban nhân dân”⁽⁵⁾.

Về mức độ tự chủ của chính quyền địa phương, việc xây dựng và hoàn thiện thể chế về phân cấp, phân quyền là những nỗ lực của Trung ương nhằm tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, với cách tiếp cận về nguyên tắc và cơ chế phân cấp như hiện nay, mức độ tự chủ vẫn chưa đạt được. Các địa phương vẫn còn thiếu nguồn lực và các điều kiện để tự chủ. Do đó, nhiều địa phương chưa có năng lực tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quá trình quản lý, điều hành các công việc của địa phương.

Về mô hình chính quyền đô thị, mặc dù đã được triển khai ở một số địa phương, song mới đang ở giai đoạn bắt đầu, sẽ còn rất nhiều bước phải thực hiện để có thể xây dựng và vận hành được tổ chức bộ máy trong thực tiễn.

Ngoài ra, việc nghiên cứu, xây dựng thể chế ở các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt là vấn đề mới, cần sự nỗ lực và đồng thuận rất lớn giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Đánh giá về những hạn chế của CQĐP ở nước ta hiện nay, Đại hội XIII của Đảng đã nêu rõ: “Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương một số nơi chưa đổi mới mạnh mẽ; chức năng, nhiệm vụ, phân cấp, phân quyền chưa thật rõ ràng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động còn hạn chế”⁽⁶⁾. Do đó, Đại hội chủ trương tiếp tục đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của CQĐP.

2. Tiếp tục đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng

Từ những thành công và hạn chế trong quá trình xây dựng, hoàn thiện thể chế về tổ chức và hoạt động của CQĐP, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Tiếp tục hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với địa bàn nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt theo luật định; thực hiện và tổng kết việc thí điểm chính quyền đô thị nhằm xây dựng và vận hành các mô hình quản trị chính quyền đô thị theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”⁽⁷⁾.

Về phân cấp, phân quyền, Đại hội chỉ rõ: “Đổi mới mạnh mẽ phân cấp, phân quyền, ủy quyền và nâng cao hiệu quả phối hợp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Củng cố, hoàn thiện hệ thống chính quyền địa phương; phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn giữa Trung ương và địa phương”; “Đổi mới phân cấp ngân sách nhà nước, phân định rõ nguồn thu, nhiệm vụ chi của các cấp ngân sách theo hướng tăng cường vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, đồng thời bảo đảm tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, khuyến khích và thúc đẩy sáng tạo của chính quyền địa phương”⁽⁸⁾.

Để tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của CQĐP theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong thời gian tới cần tiếp tục nghiên cứu và thực hiện một số giải pháp sau đây:

Một là, tổ chức và phân chia hợp lý các đơn vị hành chính và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức

Để tiếp tục đổi mới về mô hình tổ chức CQĐP, trước hết, cần tổ chức lại các đơn vị hành chính một cách hợp lý. Việc xác định đơn vị hành chính nông thôn, đô thị hay hải đảo sẽ là cơ sở để xác định những nhu cầu phát triển thể chế pháp lý phù hợp với tính chất đơn vị đó. Đây là cơ sở để đa dạng hóa mô hình tổ chức và hoạt động của CQĐP phù hợp với đơn vị hành chính đang được Đảng và Nhà nước đẩy mạnh trong thời gian qua. Bên cạnh đó, cần tổ chức lại các đơn vị hành chính theo hướng giảm số lượng các đơn vị hành chính cấp tỉnh. Hiện nay nước ta có 63 tỉnh, thành phố với quy mô diện tích và dân số nhỏ hơn so với các tỉnh thành phố các nước trong khu vực và trên thế giới⁽⁹⁾. Do đó, cần nghiên cứu và tiến hành tổ chức lại các đơn vị hành chính theo hướng giảm số lượng các đầu mối bằng phương án sáp nhập tỉnh, tiến tới nghiên cứu mô hình quản lý cấp vùng như đề xuất của một số đại biểu Quốc hội và Bộ Nội vụ hiện nay⁽¹⁰⁾.

Việc xây dựng CQĐP cấp vùng là cần thiết nhằm tạo ra khả năng liên kết, phối hợp giữa CQĐP các tỉnh; tập trung các nguồn lực đầu tư, phát triển cho cả vùng, hạn chế việc đầu tư, phát triển dàn trải ở mỗi tỉnh; xóa bỏ sự cạnh tranh không lành mạnh và các xung đột về lợi ích cục bộ giữa các tỉnh; phát huy vai trò của liên kết vùng trong phát triển kinh tế - xã hội; giảm số lượng các đầu mối, qua đó giảm gánh nặng điều hành của Chính phủ đối với các đơn vị hành chính cấp tỉnh, tránh sự phân mảnh về thể chế và bảo đảm các mục tiêu phát triển dài hạn của quốc gia.

Cùng với việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính các cấp, Trung ương cần nghiên cứu, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ công chức, viên chức. Đối với đội ngũ cán bộ các cấp hiện có, khi tiến hành sắp xếp lại về tổ chức, bộ máy phải đồng thời nghiên cứu phương án sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức cho phù hợp với vị trí việc làm, chế độ đãi ngộ. Đồng thời, cần tổ chức bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu từ vị trí việc làm mới. Cần có chính sách thu hút, đãi ngộ hợp lý đối với cán bộ có đủ đức, đủ tài để tạo mối quan hệ gắn bó giữa nhân viên với tổ chức, phát huy năng lực phục vụ của cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền các cấp. Hoàn thiện cơ chế, đẩy mạnh thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ có triển vọng và đặc biệt phải chú trọng chiến lược đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ kế cận.

Hai là, tiếp tục hoàn thiện thể chế về chính quyền địa phương, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế pháp lý về CQĐP trên cơ sở phân định rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP, phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn giữa chính quyền Trung ương và CQĐP. Trong cơ cấu CQĐP ở nước ta, CQĐP cấp tỉnh là cấp cao nhất, có địa vị pháp lý quan trọng, có thẩm quyền và chịu trách nhiệm chính đối với sự phát triển của địa phương. Do đó, cần hoàn thiện thể chế chính quyền cấp tỉnh theo hướng tăng cường trao quyền và các nguồn lực, điều kiện đi kèm để cấp chính quyền này có đủ công cụ và thẩm quyền trong quản lý, điều hành các công việc của địa phương, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý kinh tế - xã hội và kỷ luật, kỷ cương nhà nước trên địa bàn.

Về nguyên tắc phân cấp, phân quyền, cần nghiên cứu và áp dụng theo phương châm: việc nào, cấp nào thực hiện có hiệu quả hơn thì giao cho cấp đó; đối với những công việc sự vụ thì cần thực hiện theo nguyên tắc những gì cấp dưới không làm được thì cấp trên mới phải làm; phân cấp, phân quyền phải rõ thẩm quyền, trách nhiệm và mỗi việc chỉ do một cấp thực hiện, gắn với chức năng, nhiệm vụ của mỗi cấp, đồng thời phải bảo đảm các điều kiện về tài chính, nguồn nhân lực và các điều kiện cần thiết khác để thực hiện.

Đối với những nhiệm vụ đã được phân cấp, chính quyền cấp đó phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định của mình; chính quyền cấp trên tăng cường kiểm tra, giám sát nhưng không can thiệp, làm thay cấp dưới.

Ba là, tiếp tục đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của CQĐP phù hợp với tính chất của các đơn vị hành chính - lãnh thổ

Tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện pháp lý về CQĐP nhằm đáp ứng yêu cầu tiếp tục đổi mới CQĐP các cấp. Trước hết, về mô hình chính quyền đô thị đang được thí điểm ở Hà Nội, Đà Nẵng và triển khai ở Thành phố Hồ Chí Minh, Quốc hội và CQĐP ở các thành phố này cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện về thể chế và tổ chức bộ máy, hoàn thành việc sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức cho phù hợp với những vị trí việc làm mới. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tổ chức bộ máy chính quyền đô thị, đặc biệt là về quy hoạch phát triển đô thị, quản lý phát triển hạ tầng, môi trường đô thị và vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu; quản lý xây dựng đô thị, thiết kế đô thị và bảo tồn di sản đô thị, quản lý đất đai, nhà ở và thị trường bất động sản, vốn đầu tư xây dựng đô thị, chính sách và giải pháp về vốn cho xây dựng phát triển đô thị.

Đẩy mạnh xây dựng thành phố thông minh, hiện đại; tăng cường các cơ chế giám sát của người dân đối với hoạt động của chính quyền đô thị. Đối với các thành phố đang thực hiện thí điểm, cần có những tổng kết, rút kinh nghiệm kịp thời để điều chỉnh trước khi chính thức tổ chức mô hình CQĐP. Tăng cường phân quyền, phân cấp cho chính quyền đô thị, bảo đảm quyền tự chủ trong các lĩnh vực từ ngân sách, tài chính, tổ chức bộ máy, quản lý dân cư, bảo vệ môi trường.

Đối với các đô thị lớn hoặc khu vực lõi đã được phát triển hoàn thiện thì cần hoàn thiện tổ chức bộ máy và tăng cường trao quyền rộng rãi hơn để đô thị có khả năng tự quyết những lĩnh vực như quy hoạch, hạ tầng và đất đai; các đô thị quy mô nhỏ, tổ chức bộ máy tinh gọn và được giao tự chủ các vấn đề thấp hơn.

Đối với các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, chính quyền Trung ương cần đẩy mạnh việc tiếp tục nghiên cứu cơ sở chính trị, pháp lý và cơ sở thực tiễn, tham khảo kinh nghiệm của thế giới, lấy ý kiến của các nhà khoa học, các chuyên gia, ý kiến rộng rãi trong nhân dân để sớm hoàn thiện thể chế về mô hình CQĐP phù hợp với đặc thù của đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Bốn là, tăng cường xây dựng chính quyền điện tử

Xây dựng chính quyền điện tử là một trong những giải pháp quan trọng trong cải cách hành chính với mục tiêu là nâng cao mức độ hài lòng của người dân, cải tiến hiệu quả và minh bạch hoạt động chính quyền; bảo đảm tính công bằng, chuẩn mực, hiệu quả, tiết kiệm trong quản lý nhà nước. Do đó, xây dựng chính quyền điện tử là một xu thế quản trị quốc gia ở các nước trên thế giới hiện nay.

Ở nước ta, ngay từ những năm 2000, Chính phủ Việt Nam đã quan tâm đến xu hướng xây dựng chính phủ điện tử và cho đến nay, theo đánh giá của Liên hợp quốc, “Việt Nam đã có sự tăng hạng về chính phủ điện tử liên tục trong 06 năm qua (từ vị trí thứ 99 năm 2014 lên vị trí thứ 86 trong năm 2020)”⁽¹¹⁾. Do đó, xây dựng chính phủ điện tử là một nội dung quan trọng được đề cập trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030: “Đẩy mạnh xây dựng chính phủ điện tử, tiến tới chính phủ số, trong đó tập trung phát triển hạ tầng số phục vụ các cơ quan nhà nước một cách tập trung, thông suốt; thiết kế đồng bộ, xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống tích hợp, kết nối liên thông các cơ sở dữ liệu lớn, nhất là dữ liệu về dân cư, y tế, giáo dục, bảo hiểm, doanh nghiệp, đất đai, nhà ở, phục vụ kịp thời, hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân”⁽¹²⁾.

Để xây dựng thành công chính quyền điện tử cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng công nghệ thông minh, kết nối và vận hành thông suốt các phần mềm quản lý tác nghiệp để từng bước mở rộng việc cung cấp các loại hình dịch vụ công. Chủ động rà soát, bổ sung kịp thời các quy định để hoàn thiện cơ sở pháp lý và đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công như quy định về quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu; định danh và xác thực điện tử cho cá nhân, tổ chức. Tăng cường giải quyết thủ tục hành chính bằng môi trường điện tử, dần dần chuyển từ hình thức làm việc bàn giấy sang điều hành, xử lý công việc trên môi trường điện tử. Nâng cao tỷ lệ và mức độ hiệu quả của việc tiếp nhận, xử lý thủ tục hành chính dịch vụ công, đẩy mạnh cải cách hành chính, công khai, minh bạch, chống tham nhũng; nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Tích cực tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn người dân và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến và giao tiếp với cơ quan nhà nước tại địa phương thông qua hệ thống chính quyền điện tử. Tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật, các nền tảng dùng chung, cơ sở dữ liệu của các ngành để xây dựng chính quyền điện tử. Bồi dưỡng kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chính quyền các cấp, đáp ứng yêu cầu triển khai chính quyền điện tử tại các địa phương.

NguỒN: ThS HOÀNG THỊ THẢO

Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế

 

 

CHIẾN DỊCH CQ-88, QUYẾT TÂM GIÀNH VÀ GIỮ ĐẢO CỦA HẢI QUÂN VIỆT NAM!

 

Sau trận đánh 14/3 Việt Nam lên kế hoạch giành lại các đảo với tên gọi chiến dịch là CQ-88 (Chủ quyền-88). Trong chiến dịch, chủ trương của Việt Nam là chỉ sử dụng các lực lượng vận tải và công binh để thực hiện đóng quân bảo vệ chủ quyền, không gây xung đột quá mức để Trung Quốc tạo cớ đánh chiếm toàn bộ quần đảo bởi khi đó lực lượng của Việt Nam trên quần đảo vẫn còn rất mỏng, khó có thể chống đỡ nếu Trung Quốc huy động toàn bộ Hạm đội Nam Hải đến tham chiến.

Một tháng sau sự kiện ngày 14 tháng 3, con tàu không số của Lữ đoàn 125 chở theo 35 lính công binh và 7 lính hải quân của đơn vị C7 - D3 (Lữ đoàn công binh E83) do Tư lệnh Vùng 4 Hải quân chỉ huy quay lại quần đảo Trường Sa. Vũ khí chỉ có súng DKZ, B40, AK, lựu đạn mỏ vịt, mìn chống tăng... Điều đặc biệt nhất là mỗi chiến sĩ đều được phát sẵn một bao tử thi để chuẩn bị sẵn cho mình nếu hi sinh.

Từ 2h sáng, Hải quân Việt Nam bí mật cho xuồng nhỏ vào thăm dò, rồi tiếp cận Len Đao và Gạc Ma. Tuy nhiên lính Việt Nam chỉ có thể cắm cờ lên đảo Len Đao. Tại Gạc Ma, phía Trung Quốc đã xây nhà cấp tốc và giăng lưới điện xung quanh đảo nên các chiến sĩ không tiếp cận được.

Buổi sáng, phát hiện Việt Nam cắm cờ ở Len Đao, Trung Quốc cho 7 tàu chiến và vô số xuồng nhỏ bao vây đảo. Trận chiến rất dễ xảy ra giống như 1 tháng trước, nhưng lúc này 7 máy bay chiến đấu Su-22M của Việt Nam bay từ đất liền ra quần đảo. Thấy máy bay chiến đấu của Việt Nam, ngay lập tức phía tàu Trung Quốc tản ra. Bộ đội Việt Nam tiếp tục xây dựng công sự và bảo vệ vững chắc đảo Len Đao cho đến ngày hôm nay.

Tổng cộng trong chiến dịch CQ-88, Việt Nam đóng giữ thêm 11 đảo chìm. Tháng 11/1988, Hải quân Việt Nam bắt đầu đóng giữ, bảo vệ khu vực DK1 ở thềm lục địa phía Nam.

Cảm ơn các Anh vì những gì các Anh đã bỏ công sức, mồ hôi, xương máu để bảo vệ, giữa gìn và gửi cho thế hệ hôm nay và mãi mãi về sau!

vubao3-st

9797

16 bình luận

10 lượt chia sẻ

Thích

Bình luận

Chia sẻ

Thực hiện quan điểm Hồ Chí Minh về bảo đảm an ninh nông thôn

 

Thực hiện quan điểm Hồ Chí Minh về bảo đảm an ninh nông thôn

(LLCT) - Bài viết trình bày những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về an ninh nông thôn và mục tiêu, giải pháp bảo đảm an ninh nông thôn; từ đó, rút ra định hướng vận dụng vào thực tiễn công tác bảo đảm an ninh nông thôn của các lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia, nòng cốt là lực lượng Công an nhân dân.

1. Hồ Chí Minh luôn quan tâm chăm lo mọi mặt đời sống cho nhân dân, đặc biệt là giai cấp nông dân, chủ trương và chỉ đạo thực hiện các biện pháp đồng bộ để bảo đảm cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, cũng có nghĩa là một cuộc sống an ninh, an toàn, thịnh vượng của nhân dân ở các vùng nông thôn. Quan điểm của Người về bảo đảm an ninh nông thôn tuy chưa được nghiên cứu, tìm hiểu một cách chuyên biệt, rộng rãi, song có thể khái quát thành những luận điểm cơ bản, có ý nghĩa định hướng đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia nói chung, với công tác bảo đảm an ninh nông thôn nói riêng.

Quan điểm của Hồ Chí Minh về “an ninh nông thôn” thường được biểu đạt bằng các cụm từ “nông thôn mới”, “nông thôn kiểu mẫu”, “trật tự trị an ở nông thôn”, “bảo vệ sản xuất”, “bảo vệ nông thôn”...

Theo Người, an ninh nông thôn có nghĩa chung nhất là sự phát triển ổn định và bền vững về mọi mặt đời sống của người nông dân, ở các vùng nông thôn của đất nước. Về kinh tế, đó là việc người nông dân có cuộc sống đủ ăn, đủ mặc, được đáp ứng nhu cầu cơ bản về nhà ở, ruộng đất canh tác. Đau lòng trước “Tình cảnh nông dân An Nam”, năm 1924, Người vạch trần tội ác của chế độ thực dân: “Người An Nam nói chung, phải è cổ ra mà chịu những công ơn bảo hộ của nước Pháp. Người nông dân An Nam nói riêng, lại càng phải è cổ ra mà chịu sự bảo hộ ấy một cách thảm hại hơn: Là người An Nam, họ bị áp bức; là người nông dân, họ bị người ta ăn cắp, cướp bóc, tước đoạt, làm phá sản”⁽¹⁾. Đồng thời, Nguyễn Ái Quốc phân tích các thủ đoạn cướp đoạt ruộng đất tinh vi của các quan cai trị người Pháp, bọn phong kiến và nhà thờ. Trong bài viết Tình cảnh nông dân Trung Quốc, Người cho thấy đó là đặc điểm chung của chủ nghĩa thực dân ở các nước thuộc địa, cũng là số phận chung của người nông dân cùng khổ. Theo đó, muốn đem lại cuộc sống tốt đẹp, no ấm hơn cho người nông dân, “phải tiến hành mạnh mẽ một cuộc vận động khẩn trương để giáo dục quần chúng, làm cho quần chúng thấy thật rõ sức mạnh của mình, quyền lợi của mình, và có đủ khả năng thực hiện được khẩu hiệu “Tất cả ruộng đất về tay nông dân!”⁽²⁾. Quan điểm này đã trở thành mục tiêu chiến lược của cách mạng Việt Nam, được Đảng ta khẳng định trong Chính cương, Sách lược vắn tắt của Đảng: “làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”⁽³⁾.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Người khẳng định phải tiếp tục phát huy thành quả cách mạng bằng việc chăm lo cái ăn, cái mặc cho người dân, bởi lẽ nếu nước được tự do, độc lập mà dân cứ đói, rét thì tự do, độc lập cũng không có ý nghĩa gì. Dân chỉ thực sự biết rõ giá trị của tự do, độc lập khi mà dân được “ăn no, mặc đủ”. Trong các bài “Thêm vài ý kiến về tết trồng cây” (năm 1960) và “Năm mới hãy nhiệt liệt tổ chức tết trồng cây” (năm 1965), với bút danh Trần Lực, Người chủ trương xây dựng “nông thôn mới” với việc giải quyết một trong những nhu cầu cơ bản, thiết yếu cho người nông dân là nhà ở, thông qua phong trào “tết trồng cây”.

Nông thôn an ninh, an toàn theo Hồ Chí Minh còn có nghĩa là nhu cầu văn hóa tinh thần của người nông dân cơ bản được đáp ứng, trình độ dân trí ngày càng được nâng cao, người dân biết vận dụng kiến thức khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và đời sống. Người từng nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”, muốn cho dân mạnh, nước giàu, mỗi người dân phải biết rõ trách nhiệm, bổn phận, quyền lợi của mình đối với nước nhà, và trước hết, phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ. Vì vậy, phong trào Bình dân học vụ đã được Người chỉ đạo phát triển rộng khắp, nhanh chóng ngay khi nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa vừa ra đời, xóa được nạn mù chữ trong nhân dân, chủ yếu là nông dân - một hệ lụy trực tiếp của xã hội thực dân - phong kiến. Cùng với đó, phong trào xây dựng “Đời sống mới” mang nội dung cải cách toàn diện đời sống, sinh hoạt văn hóa, phong cách, lề thói làm việc được phát động và tiến hành.

Trong sản xuất, Người kêu gọi nông dân đẩy mạnh cải tiến kỹ thuật ở các khâu thủy lợi, phân bón, giống và nông cụ. Người đặt vấn đề: “các cô, các chú có muốn tiến bộ không? Muốn tiến bộ phải làm gì? Phải học. Ngày nay không phải học để có bằng cấp, để thoát ly sản xuất. Phải học chính trị, học văn hóa, học kỹ thuật để nâng cao hiểu biết. Bởi vì công, nông nghiệp của ta ngày càng tiến bộ thì người công nhân, người nông dân, người lao động trí óc phải ngày càng tiến bộ mới làm được tốt”⁽⁴⁾.

Về chính trị, an ninh nông thôn được hiểu là quyền làm chủ của người nông dân trong các vấn đề liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm của họ. Nông dân phải được tham gia bàn bạc, thảo luận để đi đến thống nhất về việc ban hành các chủ trương, chính sách của Đảng, của Chính phủ; trực tiếp góp ý xây dựng chính quyền ở địa phương, cơ sở và thực hiện quyền dân chủ trong xây dựng Nhà nước; trực tiếp tham gia bầu cử, ứng cử. Trong bài “Phát động quần chúng” (năm 1953, bút danh C.B), Hồ Chí Minh khẳng định: Phải “đưa quyền lợi kinh tế và chính trị lại cho nông dân, làm cho nông dân được giảm tô, giảm tức, có ruộng cày, được thật thà nắm chính quyền”⁽⁵⁾. Bần nông và cố nông là vô sản trong nông thôn, là quần chúng chủ lực của cách mạng, là đồng minh chắc chắn nhất của giai cấp công nhân, vì vậy, phải thực hiện đường lối quần chúng, tổ chức chặt chẽ và rộng khắp lực lượng to lớn của quần chúng nông dân, nâng cao địa vị của họ ở nông thôn...

Về quốc phòng - an ninh, cách diễn đạt của Hồ Chí Minh về nông thôn an ninh, an toàn, đồng thời thể hiện quan điểm của Người về an ninh nông thôn theo nghĩa hẹp, tức là an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ở nông thôn, cho cuộc sống của người nông dân. Đó là nơi mà mọi người dân tích cực tham gia vào việc chống ngoại xâm, bảo vệ độc lập, chủ quyền quốc gia, chủ động phòng chống gián điệp, biệt kích xâm nhập, ngăn ngừa các hành vi trộm cắp, bạo loạn, phá hoại sản xuất và đời sống của nhân dân. Quan điểm này phản ánh quy luật tất yếu đã được ông cha ta đúc kết từ ngàn đời: Dựng nước phải đi đôi với giữ nước. Hồ Chí Minh thường xuyên nhắc nhở: “Để giữ lấy quyền lợi của mình, nông dân phải tổ chức thi đua tăng gia sản xuất. Phải tổ chức dân quân du kích hẳn hoi, để đề phòng giặc Pháp và Việt gian phá hoại. Phải hăng hái tham gia công việc kháng chiến, để giữ nhà, giữ làng, giữ nước”⁽⁶⁾; “phải củng cố chính quyền nhân dân, củng cố các tổ chức của nhân dân, trong đó phải đặc biệt chú ý tổ chức công an và dân quân du kích, vì công an, dân quân du kích có nhiệm vụ giữ gìn trật tự an ninh ở địa phương. Có giữ gìn trật tự trị an, nhân dân mới an cư lạc nghiệp, tăng gia sản xuất”⁽⁷⁾.

Trong bảo đảm an ninh trật tự, việc giải quyết mối quan hệ giữa lợi ích dân tộc và lợi ích giai cấp, giữa độc lập dân tộc và đấu tranh giai cấp là một vấn đề phức tạp, khó khăn mà không phải Đảng Cộng sản nào, lãnh tụ và phong trào cách mạng nào cũng có thể xử lý thành công. Với Hồ Chí Minh, Người đã khéo léo gắn kết giữa lợi ích giai cấp với lợi ích chung của quốc gia, dân tộc, lấy điểm tương đồng là lợi ích chung của đất nước làm điểm quy tụ các lực lượng, giai tầng, người thuộc tôn giáo, đảng phái khác nhau trong suốt quá trình kháng chiến. Khi giám mục Lê Hữu Từ của Giáo xứ Bùi Chu - Phát Diệm được thụ phong (tháng 8-1945), Người đã gửi thư chúc mừng và mời ông làm cố vấn cao cấp của Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Người rất tinh tế gắn kết giáo lý đạo Kitô, tấm gương cuộc đời của đức Giêsu với lý tưởng và đạo đức của người cộng sản. Người nói với Giám mục Lê Hữu Từ: Nếu đức Chúa Giêsu sinh ra vào thời đại của chúng ta và đặt mình trước những nỗi đau khổ của nhân loại, chắc chắn Người sẽ là một người XHCN đi tìm con đường cứu khổ cho chúng sinh... Khi giáo dân theo lời kêu gọi của Giám mục tụ tập đông người kéo đến trụ sở chính quyền, có nguy cơ bùng phát thành bạo loạn; dù đường xa, đêm muộn, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn gấp rút đi ngay. 

Trước đồng bào, Người nắm tay Giám mục và nhận ông là người bạn thân của mình. Người gặp gỡ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân và thuyết phục được bà con giải tán... Tư duy, phong cách ứng xử của Hồ Chí Minh trong những trường hợp như vậy rất cần được suy ngẫm, học hỏi, vận dụng khi giải quyết các “điểm nóng” về chính trị - xã hội ở nông thôn hiện nay.

Hồ Chí Minh khẳng định, mục tiêu bảo đảm an ninh nông thôn chính là đem lại cuộc sống ngày càng được nâng cao và bền vững về mọi mặt: kinh tế, văn hóa, chính trị, quốc phòng - an ninh cho người nông dân, ở các vùng nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới, con người mới và xã hội mới - xã hội XHCN

2. Từ quan điểm cơ bản về an ninh nông thôn, Hồ Chí Minh đã chỉ ra hệ thống mục tiêu, phương hướng và giải pháp để bảo đảm an ninh nông thôn, với những luận điểm cụ thể như sau:

- Về mục tiêu của bảo đảm an ninh nông thôn: Nhất quán với mục tiêu của cả cuộc đời Người, đó là “làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”⁽⁸⁾, với mục tiêu của CNXH mà Người thường biểu đạt một cách mộc mạc, giản dị là “không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”; Hồ Chí Minh khẳng định, mục tiêu bảo đảm an ninh nông thôn chính là đem lại cuộc sống ngày càng được nâng cao và bền vững về mọi mặt: kinh tế, văn hóa, chính trị, quốc phòng - an ninh cho người nông dân, ở các vùng nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới, con người mới và xã hội mới - xã hội XHCN.

- Định hướng, giải pháp nhằm đạt được mục tiêu:

Thứ nhất, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng thông qua hệ thống chính trị. Trong bài Phát động quần chúng (năm 1953), Hồ Chí Minh thể hiện quan điểm: Việc huy động sức mạnh của nông dân phải do Đảng và Chính phủ thực hiện, “phải theo thật đúng chính sách của Đảng, của Mặt trận và Chính phủ”. Công tác giữ gìn trật tự trị an lại càng phải quán triệt sâu sắc các quan điểm chỉ đạo của Đảng: “Trong thời kỳ qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, các đồng chí bộ đội, công an võ trang và dân quân đã giữ gìn tốt trật tự trị an. Đồng bào được an cư lạc nghiệp. Như vậy là tốt. Nhưng chớ chủ quan khinh địch... Cần đoàn kết nhân dân, luôn luôn dựa vào lực lượng của nhân dân; phải có quyết tâm vượt mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang mà Đảng và Chính phủ giao cho”⁽⁹⁾. Bên cạnh đó, “nhiệm vụ của chúng ta là phải ra sức củng cố chính quyền nhân dân và củng cố những tổ chức của nhân dân ở các địa phương. Bởi vì nếu chính quyền nhân dân và tổ chức nhân dân ở các địa phương lỏng lẻo thì những chính sách của Đảng và của Chính phủ đưa ra thi hành không đến nơi đến chốn”⁽¹⁰⁾.

Để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, các tổ chức chính trị - xã hội thuộc hệ thống chính trị như Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp phụ nữ... phải trở thành “cánh tay đắc lực của Đảng”. Cần chú trọng phát huy vai trò của Hội Nông dân. Theo Hồ Chí Minh, Hội Nông dân trong “Các hợp tác xã nông nghiệp, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phải trở thành những đội quân vững mạnh của mười mấy triệu nông dân lao động trong công cuộc phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, giáo dục tư tưởng và xây dựng nông thôn phồn thịnh của nước ta”⁽¹¹⁾.

Thứ hai, khơi dậy, động viên tính tích cực, tự giác của mỗi người trong phong trào bảo vệ trật tự, trị an nói riêng, xây dựng nông thôn mới nói chung. Quán triệt quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin: “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”, ngay từ khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Hồ Chí Minh đã chủ trương dựa vào sức mạnh to lớn của nhân dân, trước hết là nông dân, lực lượng đông đảo nhất trong xã hội. Người khẳng định: “Đảng phải thu phục cho được đại bộ phận dân cày và phải dựa vào hạng dân cày nghèo làm thổ địa cách mạng đánh trúc bọn đại địa chủ và phong kiến”, “hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông”⁽¹²⁾. Trong sự nghiệp bảo vệ an ninh trật tự, Người càng đặc biệt nhấn mạnh vai trò to lớn của nhân dân: “Nhiệm vụ của Công an là: Bảo vệ nhân dân, giữ gìn trật tự trị an, tẩy trừ những kẻ gian tế. Muốn làm tròn những nhiệm vụ nặng nề mà vẻ vang ấy, Công an cần phải đoàn kết nhân dân, tổ chức và giáo dục nhân dân, dựa vào lực lượng rộng lớn của nhân dân”⁽¹³⁾.

Ở những nơi tập trung đông quần chúng tín đồ các tôn giáo, công tác vận động quần chúng càng phải được quan tâm, có hình thức, phương pháp vận động phù hợp, tránh thái độ thành kiến, kỳ thị: “Nói phát động quần chúng, phải nói đến đồng bào công giáo. Thường cán bộ có thành kiến rằng đồng bào công giáo là lạc hậu, là khó vận động. Nói vậy là sai”⁽¹⁴⁾. Hồ Chí Minh cũng yêu cầu mỗi người dân cũng phải tự ý thức được trách nhiệm của mình là tham gia vào cuộc đấu tranh này dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự hướng dẫn, huy động của lực lượng công an: “Mọi người công dân, bất kỳ già trẻ gái trai, bất kỳ làm việc gì, đều có nhiệm vụ giúp chính quyền, giữ gìn trật tự an ninh vì trật tự an ninh trực tiếp quan hệ đến lợi ích của bản thân mỗi người”⁽¹⁵⁾. Hồ Chí Minh đúc kết trong lời dạy khi đến thăm Trường Công an trung cấp khóa II, năm 1951: Khi nhân dân giúp đỡ ta nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ ta ít thì thành công ít, giúp đỡ ta hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn...

Thứ ba, bảo đảm an ninh nông thôn theo cách hiểu chung nhất là trách nhiệm của Đảng, của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân. Bảo đảm an ninh nông thôn theo nghĩa hẹp lại đặc biệt đòi hỏi lực lượng chuyên trách là Công an nhân dân phải phát huy vai trò nòng cốt, xung kích của mình, thông qua nhiều biện pháp khác nhau, trong đó cần chú trọng tuyên truyền, vận động quần chúng, tạo thế trận an ninh nhân dân ở các vùng nông thôn. Hồ Chí Minh khẳng định: “Giữ gìn trật tự an ninh trước hết là công việc của công an, bộ đội, cảnh sát”⁽¹⁶⁾; và chỉ dẫn: “Chống tình báo địch bằng cách nào? Cũng như muôn việc khác, việc chống tình báo địch, việc giữ bí mật, phải dựa vào sức quần chúng. Cán bộ và chiến sĩ không những phải làm gương mẫu trong việc giữ bí mật mà còn phải tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân giữ bí mật”⁽¹⁷⁾. Người nêu ví dụ: Ở khu giải phóng Việt Bắc, bà con nông dân gái trai già trẻ ai cũng biết giữ bí mật, theo khẩu hiệu “ba không” nhờ được tuyên truyền, giải thích rõ... Hồ Chí Minh khẳng định: “Giữ gìn trật tự an ninh trước hết là công việc của công an, bộ đội, cảnh sát⁽¹⁶⁾; và chỉ dẫn: “Chống tình báo địch bằng cách nào? Cũng như muôn việc khác, việc chống tình báo địch, việc giữ bí mật, phải dựa vào sức quần chúng. Cán bộ và chiến sĩ không những phải làm gương mẫu trong việc giữ bí mật mà còn phải tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân giữ bí mật”⁽¹⁷⁾. Người nêu ví dụ: Ở khu giải phóng Việt Bắc, bà con nông dân gái trai già trẻ ai cũng biết giữ bí mật, theo khẩu hiệu “ba không” nhờ được tuyên truyền, giải thích rõ...

3. Vận dụng những luận điểm của Hồ Chí Minh về an ninh nông thôn, trong bảo đảm an ninh nông thôn hiện nay, các lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia mà nòng cốt là lực lượng Công an nhân dân cần chú ý thực hiện một số vấn đề sau đây:

Một là, nhận thức đúng đắn, toàn diện về an ninh nông thôn và vai trò, ý nghĩa của việc bảo đảm an ninh nông thôn theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Gắn kết chặt chẽ giữa an ninh, an toàn vùng nông thôn về chính trị với các vấn đề kinh tế, văn hóa, xã hội. Coi việc bảo đảm an ninh nông thôn theo nghĩa rộng - nâng cao dân trí, đáp ứng đầy đủ nhu cầu văn hóa tinh thần lành mạnh, chú trọng giáo dục chính trị tư tưởng cho bà con nông dân; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, gần dân, được nhân dân tin yêu, giúp đỡ; chăm lo đời sống vật chất, phát triển nông nghiệp công nghệ cao và bền vững, xây dựng thành công nông thôn mới... là nền tảng, động lực để phòng ngừa và đấu tranh ngăn chặn hiệu quả với các nguy cơ gây bất ổn về chính trị, trật tự an toàn xã hội, tức là bảo đảm an ninh nông thôn theo nghĩa hẹp. Thực hiện an ninh nông thôn để đóng góp trực tiếp, quyết định vào thành công của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo quan điểm chỉ đạo của Đảng từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII (năm 1996), đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 7 khóa X (năm 2008).

Hai là, các cấp ủy, chính quyền địa phương ở các vùng nông thôn ban hành, bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển phù hợp với đặc điểm thực tiễn địa bàn, địa phương, nhu cầu và nguyện vọng của nhân dân, với mục tiêu cao nhất, nói như Hồ Chí Minh, là “không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân” về mọi phương diện; đặc biệt là các chính sách về đất đai, nhà ở, điều kiện sản xuất và các vấn đề an sinh xã hội khác (chính sách với người có công với cách mạng, xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ thiên tai...). Bên cạnh đó, trong giai đoạn hiện nay, cấp ủy, chính quyền địa phương nhận thức được tầm quan trọng và quan tâm chỉ đạo giải quyết hiệu quả hơn các vấn đề an ninh “phi truyền thống” như môi trường, lương thực, nguồn nước, văn hóa - tư tưởng...; tính toán tích hợp các định hướng, giải pháp cho các vấn đề nêu trên vào chính sách, quy hoạch chung. Xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, quán triệt và thực hiện hiệu quả quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Đại hội XIII trong mọi hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”⁽¹⁸⁾; có phương án phòng ngừa và diễn tập xử lý tình huống phát sinh “điểm nóng” về an ninh, trật tự, xảy ra bạo loạn, biểu tình. 

Ba là, để góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các vùng nông thôn, lực lượng công an cần tích cực, chủ động vận dụng kết hợp các biện pháp đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, trong đó chú trọng biện pháp vận động quần chúng, xây dựng và phát triển phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Phối hợp và thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, trước hết là Hội Nông dân để tuyên truyền, vận động quần chúng. Ở những vùng nông thôn có thêm yếu tố dân tộc, tôn giáo hoặc thuộc vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo..., với những nét đặc thù, công tác “dân vận” phải kết hợp khoa học, hài hòa các phương châm, hình thức, biện pháp, lực lượng... nhằm phản ánh, giải quyết được các vấn đề đặc thù đó. Xây dựng và sử dụng mạng lưới cộng tác viên, tạo cơ sở chính trị vững chắc trong quần chúng nhân dân để được nhân dân giúp đỡ giữ gìn bí mật công tác, phát hiện và đấu tranh kịp thời với các loại tội phạm và hành vi phạm tội.  

Bốn là, bảo vệ an ninh quốc gia nói chung, an ninh nông thôn nói riêng là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị, trong đó Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt. Vì vậy, cần tiếp tục xây dựng lực lượng Công an nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”⁽¹⁹⁾; đẩy mạnh thực hiện các cuộc vận động “Công an nhân dân vì nước quên thân, vì nhân dân phục vụ”, “Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh”; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, để góp phần tăng cường đội ngũ và sức mạnh của lực lượng công an xã, bảo đảm đây là lực lượng được đào tạo chính quy, gần dân, hiểu dân, gắn bó với dân, “hòa mình với quần chúng thành một khối” và được quần chúng nhân dân tin yêu, giúp đỡ; công tác đào tạo trong Công an nhân dân cần được tích cực đổi mới với định hướng chú trọng trang bị kiến thức thực tiễn, năng lực tư duy, phương pháp và kỹ năng công tác (đặc biệt là kỹ năng dân vận) cho cán bộ, chiến sĩ.

Nguồn: TS LÊ THỊ HIỀN LƯƠNG

Trường Đại học An ninh nhân dân

 

Mối nguy hại từ việc xem nhẹ một căn bệnh nặng

Chủ nghĩa cá nhân (CNCN) là căn bệnh đặc biệt nguy hại, thế nhưng hiện nay, không ít cán bộ, đảng viên vẫn còn biểu hiện xem nhẹ, thiếu ý thức trách nhiệm trong phòng vệ, đấu tranh. Thậm chí, nhiều nơi vẫn còn biểu hiện xô lệch và sai lệch trong nhận thức, tổ chức thực thi nhiệm vụ “đánh giặc từ bên trong” như chỉ lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời.

Tự cho mình là tốt, là hay?

CNCN có nguồn gốc từ mỗi con người cụ thể. Với cán bộ, đảng viên cũng vậy. CNCN manh nha, hình thành, trỗi dậy từ chính lòng tham, sự vị kỷ, cùng với lối nghĩ cực đoan mang xu hướng “tự tôn”, tự sùng bái bản thân; thể hiện thông qua tâm trạng, thái độ, hành vi thường nhật, mà dấu hiệu dễ nhận biết là sự ham muốn quyền bính, lợi ích cá nhân (cá thể). Những người rơi vào CNCN thường quan niệm và tuân theo những “triết lý” tự đúc rút; thể hiện sự bảo thủ cao độ, không hạn chế mục đích và ham muốn bản thân. Họ “phản đối” và bất chấp sự can thiệp từ bên ngoài lên sự lựa chọn cá nhân, dù sự can thiệp đó là của xã hội, nhà nước, hoặc bất kỳ một cộng đồng, một tập thể hay một thể chế nào khác. Họ là nhất-hơn tất cả và chỉ lao động hoặc sáng tạo vì lợi ích của riêng họ mà bất chấp bỏ qua những mối liên hệ, mối quan hệ xung quanh trong đời sống xã hội. Những dấu hiệu này đã sớm được Chủ tịch Hồ Chí Minh đúc rút, chỉ rõ: CNCN là “miễn là mình béo, mặc thiên hạ gầy”; là việc gì cũng chỉ nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết; chỉ biết “mọi người vì mình” mà không lo “mình vì mọi người”.

CNCN hoàn toàn khác với sự cá tính. Dễ nhận thấy, cá tính là phẩm chất có nhiều mặt tích cực, trong khi CNCN là hoàn toàn tiêu cực. Cá tính là cái cần thiết, có thể gọi là “cái tôi” theo nghĩa nào đó để khẳng định “tôi là tôi”-điều đó tạo ra bản sắc và giá trị riêng của mỗi con người. Điều đó khác hoàn toàn với triết lý “tôi là nhất” của CNCN.

Khác nhau là vậy, nhưng ranh giới giữa cá tính và CNCN rất mong manh. Nếu quá đề cao cá tính một cách thái quá, hoặc đến độ bảo thủ, cực đoan vì lợi ích của bản thân thì bấy giờ cá tính đã trở thành CNCN. Ví như cán bộ có sự quyết đoán là tốt (đó là cá tính đáng quý), nhưng nếu anh quyết đoán thái quá, bất chấp nguyên tắc, vi phạm dân chủ thì vô hình trung đã rơi vào độc đoán-đấy cũng là lúc cán bộ trượt chân ngã vào CNCN. Hay như khi cán bộ nêu cao tinh thần thực hành phê bình là tốt, nhưng nếu lạm dụng việc phê bình để bôi nhọ, hạ bệ đồng đội, anh em để tự suy tôn, ngợi ca mình... thì đó là biểu hiện của CNCN. Hay giản đơn hơn là việc phê bình không đúng nơi, đúng chỗ, biến nội dung phê bình thành “câu chuyện làm quà” thì khi ấy mầm mống ban đầu của CNCN cũng đã trỗi dậy...

 Ngược lại, CNCN thường được “ngụy trang” trong dáng dấp của cá tính. Nhiều người vẫn nhầm tưởng, thậm chí là bày tỏ sự tôn trọng bởi một số cán bộ, đảng viên dám sống đúng với cá tính của mình; thế nhưng, nếu không biết phân tường đúng đắn thì phía sau cá tính đáng quý ấy của một ai đó rất có thể là một bức tranh đen đặc CNCN.

Điều đáng lo ngại hiện nay là không ít cán bộ, đảng viên có tâm lý tự ngợi ca mình, hài lòng với chính mình, không tự nhận ra những khuyết thiếu, tồn tại của bản thân để xác định mục tiêu, trách nhiệm, thái độ, động lực, động cơ và phương hướng để không ngừng rèn luyện, hoàn thiện nhân cách, nhân phẩm làm người và hướng đến các giá trị đạo đức cách mạng của người đảng viên, người chiến sĩ cộng sản trung kiên, mực thước. Thế nhưng, đáng buồn là nhiều cán bộ tự phong cho mình sự hoàn hảo, rồi bỏ ngoài tai tất cả những góp ý chân tình, đúng đắn của tập thể, đồng đội và quần chúng.

Cùng với đó, hiện nay tâm lý tập thể, tâm lý cộng đồng ở nhiều nơi, kể cả trong nội bộ tổ chức đảng, vẫn còn nặng biểu hiện “dĩ hòa vi quý”. Cả trong cuộc sống, công tác, cả ở hội nghị, hay những dịp đánh giá cán bộ theo định kỳ hoặc đột xuất, mọi người vẫn thường xem nhẹ việc chỉ trích và phê bình, hầu như chỉ bày tỏ sự cảm thông, chia sẻ, bỏ qua cho nhau những sai lệch, yếu khuyết từ nhỏ, thậm chí không nhỏ. Thành thử, đến cuối năm, cán bộ nào cũng tốt, đảng viên nào cũng hoàn thành nhiệm vụ và những yếu kém dần bị xem nhẹ, được “bỏ qua” một cách hiển nhiên theo kiểu: “Biến to thành nhỏ, biến nhỏ thành không”. Đó là một nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc tích tụ các khuyết điểm nhỏ thành sai lầm lớn rồi hình thành, kết nên CNCN ở cán bộ, đảng viên.

Thực tế cho thấy, trong hàng loạt cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật buộc phải xử lý, trong số rất nhiều vụ đại án tham nhũng, tiêu cực, thì nguyên nhân sơ khai ban đầu đều xuất phát từ căn bệnh CNCN ở một bộ phận cán bộ, đảng viên. Thậm chí, hiện nay căn bệnh này đang diễn tiến phức tạp, quy mô ngày càng lớn, mức độ nguy hiểm ngày càng nghiêm trọng. Ấy thế nhưng, công bằng mà nói, ở nhiều nơi, việc chống CNCN chỉ dừng lại ở khẩu hiệu hô hào, nặng hình thức, kết quả thiếu thực chất và chưa đạt như mong muốn.

Cần nhớ rằng, CNCN là đặc biệt nguy hại. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng sớm chỉ rõ CNCN là một thứ gian xảo, xảo quyệt, nó khéo dỗ người ta đi xuống dốc, nó là một thứ vi trùng rất độc đẻ ra hàng trăm thứ bệnh nguy hiểm... Nó phá từ trong phá ra, là bạn đồng minh của chủ nghĩa đế quốc và thói quen truyền thống lạc hậu, nguy hiểm hơn kẻ thù bên ngoài. Đảng ta qua các giai đoạn cách mạng cũng nhất quán cho rằng, CNCN là một trở ngại lớn trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cho nên thắng lợi của chủ nghĩa xã hội không thể tách rời thắng lợi của cuộc đấu tranh trừ bỏ CNCN.

Tiếp cận như vậy để thấy, CNCN-một căn bệnh hết sức nguy hại, đang diễn ra phổ biến, hậu quả và hệ lụy khó lường, nhưng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở một số nơi lại hồn nhiên xem nhẹ, chưa thật sự đề cao trách nhiệm và quyết tâm chính trị trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi. Biểu hiện rõ nét nhất là sức chiến đấu của tổ chức đảng còn nhiều vấn đề đáng bàn; việc thực hành nguyên tắc tự phê bình và phê bình bị xem nhẹ, thiếu thực chất.

Việc không phải của mình!

Vì không nhận thức rõ nguồn gốc, bản chất, mức độ nguy hại của CNCN; lại tự cho rằng bản thân mình luôn cố gắng học tập, rèn luyện nên tuyệt nhiên đã trở thành người tốt, có nhân cách hoàn thiện, nhiều cán bộ, đảng viên thường sinh ra tâm lý mặc nhiên, bàng quan, vô cảm trước vấn nạn đang hiện hữu nhãn tiền. Nhiều cán bộ, đảng viên không nhận thấy trách nhiệm bản thân mà phiến diện cho rằng việc chống CNCN là việc của cấp ủy, chính quyền, của cơ quan chức năng và những người có trách nhiệm. Ở nhiều nơi, khi CNCN xuất hiện phổ biến, gây hậu quả nghiêm trọng thì mới “phất cờ” tuyên chiến, đấu tranh theo lối thụ động, vuốt đuôi.

Lại không ít cán bộ cho rằng, CNCN là bệnh của một cá nhân (cá thể) cụ thể nên rất dễ dàng nhận diện, đấu tranh, triệt tiêu được ngay... Thế nhưng, tất cả những nhận thức ấy hoặc là rơi vào sai lầm, hoặc phiến diện một chiều, hoặc mang nặng sự áp đặt chủ quan.

Nên nhớ, CNCN chỉ hình thành, tồn tại và “ký sinh” như ung nhọt trong cơ thể, nhân phẩm mỗi con người cụ thể. Do đó, chống CNCN trước hết thuộc trách nhiệm của mỗi cá nhân, giống như mỗi người phải có trách nhiệm chăm lo sức khỏe bản thân, làm cho đời sống tinh thần trở nên sạch sẽ, lành mạnh.

Để làm được điều đó, đòi hỏi qua từng ngày, từng tuần, từng việc làm, hoạt động cụ thể, mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức rõ trách nhiệm “tự soi” lại mình để nghiêm khắc, kiên trì “tự sửa” như đánh răng, rửa mặt hằng ngày. Đừng một ai tự cho mình là hoàn hảo; đừng bất chấp thực hành những việc chỉ có lợi cho mình, lại có hại cho người khác hoặc tổ chức. Mỗi cán bộ, đảng viên cần biết cách "định vị lại", "cấu trúc lại" và thường xuyên điều chỉnh cách sống, cách làm theo hệ giá trị chuẩn mực đạo đức cách mạng. Bất cứ khi nào có chuyện khác biệt, rơi vào tình huống có vấn đề, từng người không nên cố gắng tìm những lý do bên ngoài. Thay vào đó, hãy cố gắng tìm trong bản thân xem mình làm điều đó đúng hay sai; có gây tổn hại gì đến người khác không? Có làm điều gì đó trái với luân thường, đạo lý hay không? Có tuân theo các nguyên tắc phổ quát về chân, thiện, mỹ? Một khi, mỗi cán bộ, đảng viên đều nhất quán quyết tâm tự làm mới, tự hoàn thiện bản thân bằng thực tiễn cách mạng thì chắc chắn CNCN sẽ được ngăn chặn, đẩy lùi.

Đối với tổ chức, ở mọi cấp, mọi ngành cần nhất quán quyết tâm chính trị rất cao để nhận diện, đẩy lùi CNCN trong nội bộ. Tất nhiên, nhận diện CNCN không phải chuyện giản đơn, do đó, các cấp cần có chủ trương phát huy tinh thần tự giác, đề cao trách nhiệm của từng thành viên trong tập thể; đồng thời phải có cơ chế để giám sát, có chế tài để xử phạt, xử lý một cách nghiêm khắc, triệt để.

Với tinh thần đó, từng cán bộ, đảng viên phải có thái độ tích cực, quyết liệt, không khoan nhượng trong nhận diện, đấu tranh, ngăn chặn các dấu hiệu, biểu hiện CNCN của đồng chí, đồng nghiệp, nhất là người đứng đầu. Việc nhận diện CNCN cần được vận hành trên cả 5 thành tố: Tư tưởng, chính trị, tổ chức, đạo đức, cán bộ; nhận diện trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, trước hết là các khu vực liên quan đến lợi ích kinh tế, tài chính, cán bộ và chính sách; trên cả phẩm chất, năng lực cán bộ, mà trước hết là khí chất, tính cách, tư cách, lối sống, cách sống của cán bộ, đảng viên.

Bàn về giải pháp đẩy lùi CNCN, trong bài nói “Phát huy chủ nghĩa tập thể, tiếp tục chống CNCN”, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị từng quan niệm, cho rằng cuộc đấu tranh giữa CNCN và chủ nghĩa tập thể luôn diễn ra hằng ngày, hằng giờ. CNCN tuy rất nguy hiểm và ngoan cố, nhưng nó kỵ chủ nghĩa tập thể như lửa kỵ nước. Chỉ cần mỗi cán bộ, đảng viên có dũng khí đứng lên phất cao ngọn cờ chủ nghĩa tập thể, nói nhiều về chủ nghĩa tập thể, nghĩ nhiều đến chủ nghĩa tập thể, gây một phong trào làm việc nhiều cho tập thể, tổ chức đông đảo quần chúng hành động theo khẩu hiệu “ta vì mọi người, mọi người vì ta”, nhất định chúng ta sẽ thắng lợi.