Sự “Lệch chuẩn về văn hóa” trên không gian mạng

 

Không gian mạng là mạng lưới kết nối của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu; là nơi con người thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Với đặc điểm nổi trội là tốc độ kết nối nhanh, phạm vi chia sẻ rộng, hiệu quả tác động lớn, internet, mạng xã hội trở thành môi trường cung cấp, chia sẻ, trao đổi, khai thác sử dụng thông tin, đem lại những lợi ích to lớn, từng bước khẳng định vai trò thiết yếu trong đời sống xã hội, tác động một cách trực tiếp, làm thay đổi nhận thức, hành vi của mỗi cá thể, qua đó tác động đến sự phát triển của toàn xã hội. Tuy nhiên, internet, mạng xã hội cũng bộc lộ những mặt trái và hệ lụy của nó đối với đời sống văn hóa xã hội và sự phát triển của đất nước.

Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, mỗi chúng ta đều dễ dàng có được những phương tiện để truy cập internet, mạng xã hội. Điều đó vừa tạo thuận lợi cho việc tiếp thu, chia sẻ thông tin, tình cảm, học hỏi, giao lưu văn hoá,… nhưng đồng thời cũng ẩn chứa hiểm hoạ khi người sử dụng không biết khai thác, tiếp nhận, xử lý, chia sẻ thông tin. Trong khi, mạng xã hội của chúng ta chưa được quản lý triệt để, có rất nhiều “rác thải” thông tin gây ảnh hưởng đến tâm lý, nhân cách và cả phong cách sống của người sử dụng. Với lượng thông tin lớn, người truy cập đa dạng về lứa tuổi, giới tính, trình độ học vấn, do đó khó phân biệt được hết cái tốt, cái xấu; với tính tò mò, thích khám phá cái mới, lạ, không được định hướng cũng như chưa biết tự kiểm soát, dễ dàng bị hấp dẫn và hòa nhập theo những lời nói, hành vi - biểu hiện “lệch chuẩn về văn hóa” đi ngược lại những giá trị, nét đẹp của văn hóa dân tộc ta.

Có thể khẳng định chưa bao giờ việc nhận diện và đấu tranh với những biểu hiện “lệch chuẩn về văn hóa” trên không gian mạng đã và đang diễn ra nóng bỏng, phức tạp và cấp bách như hiện nay. Nóng bỏng là vì nó liên quan trực tiếp đến những vấn đề “hót”, có tính thời sự; phức tạp và cấp bách là bởi không chỉ xuất phát từ nhận thức đến hành vi không đúng của một bộ phận xã hội mà còn bị các tổ chức, cá nhân lợi dụng để trục lợi bất chính, nguy hiểm hơn cả là dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề “văn hoá” để chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng trên không gian mạng, điều này đe dọa trực tiếp tới chiến lược phát triển con người Việt Nam, đến sự nghiệp xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay. Đặc biệt, trong khi một bộ phận không nhỏ nhân dân còn chủ quan, mơ hồ, mất cảnh giác, nhận thức chưa đầy đủ tính chất gay go, phức tạp của cuộc đấu tranh với biểu hiện “lệch chuẩn về văn hóa” trên không gian mạng trong thời gian gần đây.