“CẦN, KIỆM, LIÊM, CHÍNH LÀ NỀN TẢNG CỦA THI ĐUA ÁI QUỐC”

 

1. Bàn về vấn đề cần, kiệm, liêm, chính, tháng 6-1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định: “Cần, kiệm, liêm, chính là nền tảng của cuộc sống mới, là nền tảng của Thi đua ái quốc”. Đến đầu tháng 8-1949, Người viết trong Lời kêu gọi thi đua chuẩn bị tổng phản công đăng trên Báo Sự thật: trong các việc thi đua ái quốc, cần phải hiểu, phải nêu rõ tinh thần cần, kiệm, liêm, chính. Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ, nhân viên thi đua nhau làm việc cho nhanh chóng, thực hành đúng cần, kiệm, liêm, chính để cho công việc chạy và lại được nhân dân tin yêu, mến phục. Người luôn chỉ rõ ý nghĩa to lớn của cần, kiệm, liêm, chính đối với sự nghiệp cách mạng: thực hiện tốt cần, kiệm, liêm, chính sẽ góp phần vào thành công của sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc. Ví dụ, Hồ Chí Minh phân tích cụ thể về cần, kiệm và cho rằng, người yêu nước thì phải thi đua cần, kiệm, vì kết quả của cần, kiệm giúp: bộ đội sẽ đầy đủ, nhân dân sẽ ấm no, kháng chiến sẽ mau thắng lợi, kiến quốc sẽ mau thành công, nước ta sẽ mau giàu mạnh ngang hàng với các nước tiên tiến trên thế giới. Luật Thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay có quy định rất rõ ràng mục tiêu của thi đua nhằm động viên, thu hút, khuyến khích mọi cá nhân, tập thể, hộ gia đình phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết, đổi mới, năng động, sáng tạo vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ, đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mà muốn đạt được mục tiêu này, thì một trong những giải pháp quan trọng là phải thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính - nền tảng của thi đua.

Trong thời kỳ đổi mới vừa qua, cũng nhờ thực hiện tốt cần, kiệm, liêm, chính, mà các phong trào thi đua yêu nước đã đạt được thành tích to lớn, tạo sự thành công xây dựng và bảo vệ đất nước, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Mọi thành quả của cách mạng nước ta đều gắn liền với việc tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước”.

2. Thực hiện nội dung của cần, kiệm, liêm, chính trong thi đua yêu nước là rất quan trọng, cần thiết, đòi hỏi sự cố gắng, nỗ lực không ngừng. Hồ Chí Minh chỉ ra rất cụ thể: “Muốn ăn quả thì phải chịu khó trồng cây. Muốn uống nước thì phải ra sức đào giếng. Hiện nay chúng ta đang ở trong giai đoạn trồng cây, đào giếng. Sự chịu đựng và cố gắng ngày nay, sẽ biến thành kết quả tốt đẹp ngày sau” và Người kêu gọi: “Mọi người, mọi ngành cố gắng thi đua tăng gia sản xuất và tiết kiệm, thì mai đây dân ta nhất định giàu, nước ta nhất định mạnh…”. Tháng 6-1949, Hồ Chí Minh cũng nêu rõ nội dung tiết kiệm trong thi đua của toàn dân: Các cơ quan tiết kiệm tiền công, của công, để đỡ tốn ngân sách; Chiến sĩ thi đua tiết kiệm thuốc đạn, bằng cách bắn phát nào trúng phát ấy; Công nhân thi đua tiết kiệm nguyên liệu; Học sinh thi đua tiết kiệm giấy bút; Đồng bào hậu phương thi đua tiết kiệm tiền bạc và lương thực để giúp đỡ bộ đội…

3. Hồ Chí Minh thường nhấn mạnh đến mối quan hệ hữu cơ của cần, kiệm, liêm, chính. Tại Đại hội liên hoan chiến sĩ thi đua công nghiệp toàn quốc năm 1956, Người nói: thi đua sản xuất tốt chưa đủ, tăng gia sản xuất phải đi đôi với tiết kiệm, phải đồng thời tiết kiệm thì giờ, nguyên vật liệu và tiền bạc. Người nhắc nhở: cần mà không kiệm thì làm chừng nào xào chừng ấy. Cũng như một cái thùng không có đáy, nước đổ vào chừng nào, chảy ra hết chừng ấy, do vậy, không lại hoàn không. Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến việc bảo đảm bốn chữ nhanh, nhiều, tốt, rẻ trong thi đua, Người chỉ rõ: thi đua tốt là phải làm cho nhanh, nhiều, tốt, rẻ; nhanh, nhiều, tốt, rẻ đi liền với nhau; nếu chỉ nhanh, nhiều nhưng mà không tốt, không rẻ là không được. Hồ Chí Minh dùng hình ảnh sinh động để thể hiện mối quan hệ cần, kiệm, liêm, chính: “Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông/Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc/Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính/Thiếu một mùa thì không thành trời/Thiếu một phương thì không thành đất/Thiếu một đức thì không thành người”.

4. Hồ Chủ tịch cũng rất chú ý đến việc thực hiện đồng bộ liêm chính, chí công vô tư trong thi đua, qua đó xây dựng được những chiến sĩ thi đua, những con người mới tiêu biểu. Trong Bài nói tại Đại hội các chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc, ngày 1-5-1952, Người biểu dương: “Chiến sĩ thi đua là những người mới, những người luôn luôn cố gắng thực hành cần, kiệm, liêm, chính, là những người tôi trung của nhân dân, con hiếu của Tổ quốc”. Hồ Chí Minh cũng căn dặn các chiến sĩ thi đua không kể công, không mặc cả với kháng chiến, với dân tộc và tự mình phải chính trước, mới giúp được người khác. Hồ Chí Minh lưu ý: những người trong các công sở đều có nhiều hoặc ít quyền hành, vì vậy, nếu không giữ đúng Cần - Kiệm - Liêm - Chính, thì rất dễ trở thành hủ bại, biến thành sâu mọt của dân. Người nhấn mạnh trong thi đua phải siêng năng, cầu thị để tiến bộ, học điều hay, việc tốt của người khác, không kiêu ngạo, tự mãn. Đặc biệt, Hồ Chí Minh thường xuyên nhắc nhở: lãng phí, tham ô có hại cho Nhà nước, cho nhân dân và cũng trực tiếp có hại cho chính bản thân cán bộ, nhân viên… Người chỉ ra cụ thể: công nhân thi đua tăng gia sản xuất và tiết kiệm, nhưng có bọn tham ô lãng phí, nên các cô, các chú tiết kiệm được chừng nào thì chúng tham ô, lãng phí từng ấy, do đó, Người nhấn mạnh: phải chống tham ô, lãng phí như cảnh giác chống địch phá hoại.

5. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay, phong trào thi đua yêu nước tiếp tục được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta triển khai tích cực, hiệu quả, góp phần thiết thực vào những thắng lợi to lớn của cách mạng. Từ thực tiễn các phong trào thi đua yêu nước, Đảng, Nhà nước đã và đang “không ngừng đổi mới toàn diện, phát huy tinh thần sáng tạo trong tổ chức phong trào thi đua sao cho thật bổ ích, thiết thực, tránh hình thức, lối mòn, nhàm chán, tẻ nhạt”. Yêu cầu quan trọng, cấp thiết đặt ra là các phong trào thi đua cần có nội dung, tiêu chí cụ thể, rõ ràng để triển khai thực hiện và kiểm tra, giám sát, đồng thời huy động được sự tham gia đông đảo và sự hưởng ứng tích cực của quần chúng nhân dân, trong đó có vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Từng cán bộ, đảng viên phải nỗ lực rèn luyện phấn đấu, hăng hái tham gia hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, trước mắt cần thực hiện nghiêm túc Quy định số 144- QĐ/TW ngày 9-5-2024 của Bộ Chính trị khóa XIII về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới; trong đó, cần tập trung thực hiện tốt nội dung tại “Điều 3. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, nhất là nội dung ở mục 1: “Tâm huyết, trách nhiệm, dấn thân, nỗ lực hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao, có ý chí, quyết tâm thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới do Đảng lãnh đạo, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc”./.