Khiêm tốn, cầu thị, nỗ lực học tập để loại bỏ chủ nghĩa cá nhân
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: CNCN là kẻ thù của cách mạng:
“CNCN đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm… Nó trói buộc, nó bịt mắt những nạn
nhân của nó, những người này bất kỳ việc gì cũng xuất phát từ lòng tham
muốn danh lợi, địa vị cho cá nhân mình, chứ không nghĩ đến lợi ích của
giai cấp, của nhân dân”(1). Đó chính là nguồn gốc những căn bệnh làm suy
thoái về đạo đức, lối sống của đội ngũ CB, ĐV và Người đã nhận rõ, đồng
thời sớm chỉ ra nguy cơ, triệu chứng những căn bệnh nảy sinh từ CNCN
trong các tác phẩm: “Thư gửi các đồng chí Bắc Bộ” (tháng 3-1947), “Sửa
đổi lối làm việc” (tháng 10-1947), “Bệnh tự ái, tự kiêu” (tháng
11-1948), “Đạo đức cách mạng” (tháng 12-1958) và “Nâng cao đạo đức cách
mạng, quét sạch CNCN” (tháng 2-1969)...
Từ khi Đảng trở thành Đảng cầm quyền, trong số rất nhiều căn bệnh nguy
hiểm đe dọa sự tồn vong của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra một số
bệnh đang tồn tại trong một bộ phận CB, ĐV tại các cơ quan của Đảng và
Nhà nước như:
1) “Óc bè phái”… Đó là một khuyết điểm rất có hại. Nó làm cho Đoàn thể
mất cán bộ, kém nhất trí, thường hỏng việc. Đó là một chứng bệnh rất
nguy hiểm” (2).
2) “Bệnh kiêu ngạo-Tự cao, tự đại, ham địa vị, hay lên mặt. Ưa người ta
tâng bốc mình, khen ngợi mình. Ưa sai khiến người khác. Hễ làm được
việc gì hơi thành công thì khoe khoang vênh váo, cho ai cũng không bằng
mình. Không thèm học hỏi quần chúng, không muốn cho người ta phê bình.
Việc gì cũng muốn làm thầy người khác” (3).
3) “Bệnh hiếu danh-Tự cho mình là anh hùng, là vĩ đại. Có khi vì cái
tham vọng đó mà việc không đáng làm cũng làm. Đến khi bị công kích, bị
phê bình thì tinh thần lung lay... Chỉ ham làm chủ tịch này, ủy viên nọ,
chớ không ham công tác thiết thực” (4).
4) “Óc hẹp hòi-Ở trong Đảng thì không biết cất nhắc những người tốt, sợ
người ta hơn mình. Ở ngoài Đảng thì khinh người, cho ai cũng không cách
mạng, không khôn khéo bằng mình. Vì thế mà không biết liên lạc hợp tác
với những người có đạo đức tài năng ở ngoài Đảng” (5).
5) “Kéo bè kéo cánh lại là bệnh rất nguy hiểm nữa. Từ bè phái mà đi đến
chia rẽ. Ai hợp với mình thì dù người xấu cũng cho là tốt, việc dở cũng
cho là hay, rồi che đậy cho nhau, ủng hộ lẫn nhau. Ai không hợp với
mình thì người tốt cũng cho là xấu, việc hay cũng cho là dở, rồi tìm
cách dèm pha, nói xấu, tìm cách dìm người đó xuống. Bệnh này rất tai hại
cho Đảng. Nó làm hại đến sự thống nhất. Nó làm Đảng bớt mất nhân tài và
không thực hành được đầy đủ chính sách của mình. Nó làm mất sự thân ái,
đoàn kết giữa đồng chí. Nó gây ra những mối nghi ngờ” (6).
6) "Bệnh tị nạnh. Cái gì cũng muốn “bình đẳng”… Bệnh này sinh ra vì hiểu lầm hai chữ bình đẳng” (7).
7) “Tự kiêu tức là cho mình việc gì cũng thạo, cũng làm được. Việc gì
mình cũng giỏi hơn mọi người. Mình là thần thánh, không cần học ai, hỏi
ai” (8). Vì thế, “tự kiêu là hẹp hòi’, “tự kiêu là thoái bộ”, “tự kiêu
là hủ hóa” và “tự kiêu nhất định sẽ đi đến thất bại” (9)… Vì những tật
bệnh này là do CNCN sinh ra, cho nên, chừng nào những biểu hiện suy
thoái này còn tồn tại thì chừng đó nó sẽ thúc đẩy sự "tự diễn biến", "tự
chuyển hóa", làm nảy sinh thói ghen ghét, đố kỵ trong một tổ chức; ngăn
trở người CB, ĐV phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của dân tộc
và phá hoại khối đoàn kết, thống nhất trong nội bộ.
8) Ghen ghét, đố kỵ ban đầu chỉ là một trong những cảm xúc của con
người khi thấy mình thua kém người khác và cảm thấy bất mãn, tức giận vì
sự thua kém đó, nhưng rồi nó không dừng lại trong suy nghĩ mà còn bộc
lộ ra thành lời nói, hành động để giải tỏa sự hẹp hòi của bản thân những
người luôn so sánh mình với người khác, so sánh cái mình đạt được với
người khác đạt được, không “tâm phục, khẩu phục” với những “cái hơn” khi
thấy người khác “hơn mình” về danh lợi.
Thực tế là, những cảnh báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh về những tật bệnh
nêu trên dường như không mất đi mà ngày càng có biểu hiện ăn sâu trong
nhận thức và hành động của không ít người; trong đó, có một bộ phận
không nhỏ CB, ĐV tại một số cơ quan, địa phương, đơn vị. Có thể thấy,
những thói hư, tật xấu, như: Bè phái, kiêu ngạo, hiếu danh, hẹp hòi, kéo
bè, kéo cánh, tị nạnh, tự kiêu nên sự ghen ghét, đố kỵ thường xuất hiện
trong một bộ phận CB, ĐV thiếu tu dưỡng đạo đức cách mạng, sa vào
CNCN. Vì ghen ghét, đố kỵ, nên khi thấy bạn bè, đồng chí, đồng nghiệp,
thậm chí cấp dưới, cán bộ trẻ giỏi hơn mình về chuyên môn, nghiệp vụ,
đạt được kết quả cao hơn trong công tác, nhất là được cấp trên ghi nhận
với sự tín nhiệm cao thì khó chịu, “không cam tâm” với những kết quả,
thành tích người khác đạt được. Bộ phận những kẻ suy thoái này không chỉ
luôn soi mói, dè bỉu, không công tâm, khách quan nhìn nhận, đánh giá
năng lực, hiệu quả công việc của đồng chí, đồng nghiệp mà còn tìm mọi
cách lôi kéo những người có chung những uẩn ức như mình để cùng tìm cách
cản trở mọi người xung quanh phấn đấu, tu dưỡng, vươn lên. Vì chỉ yêu
bản thân, nên họ thường so sánh mình với người khác; không những không
hợp tác với những người năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì tập
thể mà còn hả hê, thậm chí tỏ vẻ thông cảm, thấu hiểu ngoài mặt nhưng
trong lòng lại thỏa mãn trước thất bại của người khác.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, những biểu hiện/căn bệnh là con đẻ của CNCN
chính là một trong những nguyên nhân gây mất đoàn kết nội bộ. Ở những
nơi có những biểu hiện đó thì bầu không khí chung luôn có sự bất an,
luôn có những câu chuyện “trà dư, tửu hậu” gieo rắc sự so bì, tị hiềm,
gây chia rẽ nội bộ mà không có sự sẻ chia, đồng cảm, đồng thuận, đoàn
kết, thống nhất và phát triển bền vững. Ở đó, người tốt, người tài,
người trẻ dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong thực thi nhiệm vụ dễ bị soi
xét, nghi ngờ, thậm chí bị vùi dập, dẫn đến mất niềm tin vào nhau, vào
tổ chức, để rồi không dám nói, thật sống thật với nhau và luôn đề phòng
nhau.
Những năm qua, công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng được đẩy mạnh, nhất
là trong thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về tập trung dân chủ;
giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất; nghiêm túc tự phê bình và phê bình;
gắn bó mật thiết với nhân dân… tạo sự chuyển biến trong nhận thức và
hành động của đội ngũ CB, ĐV, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu
tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị. Đồng thời, việc mỗi CB, ĐV thường
xuyên rèn luyện đạo đức cách mạng, thể hiện trong 3 mối quan hệ (với bản
thân mình, với công việc, với tổ chức); trong đó, chú trọng thực hiện
cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, thống nhất giữa nói đi đôi với
làm cũng đã góp phần ngăn chặn các biểu hiện suy thoái: Bè phái, kiêu
ngạo, hiếu danh, hẹp hòi, kéo bè, kéo cánh, tị nạnh, tự kiêu, ghen ghét,
đố kỵ trong nội bộ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy những biểu hiện suy thoái này đã và đang
hiện hữu tại một số địa phương, cơ quan đơn vị. Nghị quyết Trung ương 4,
khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã nêu rõ thực trạng này trong 27
biểu hiện suy thoái. Đó chính là biểu hiện đầu tiên trong 9 biểu hiện về
suy thoái về đạo đức, lối sống: “Cá nhân chủ nghĩa, sống ích kỷ, thực
dụng, cơ hội, vụ lợi; chỉ lo thu vén cá nhân, không quan tâm đến lợi ích
tập thể; ganh ghét, đố kỵ, so bì, tị nạnh, không muốn người khác hơn
mình”.
Những biểu hiện suy thoái này không chỉ làm nản lòng, nhụt chí và cản
trở sự phấn đấu của những nhân tố tích cực, nhất là lớp cán bộ trẻ mà
còn gieo rắc sự hoài nghi lẫn nhau, gây mất đoàn kết nội bộ, làm xói mòn
đạo đức, văn hóa Đảng, dẫn đến hiệu quả công việc kém và mất đoàn kết
nội bộ. Đồng thời, làm ảnh hưởng tiêu cực đến việc xây dựng và củng cố
sự đoàn kết, thống nhất, tạo nguyên cớ cho sự nhen nhóm bè phái, lợi ích
nhóm, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Vì thế, để tiếp tục
đẩy mạnh công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, nhất là phòng, chống và
ngăn ngừa những biểu hiện suy thoái nêu trên, mỗi cấp ủy cần gắn thực
hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ
Chính trị, khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh; chú trọng làm tốt công tác tư tưởng, phát huy
dân chủ, xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong chi bộ, làm hạt nhân
cho khối đoàn kết của tập thể. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, người
đứng đầu mỗi cơ quan, địa phương, đơn vị công tâm, khách quan, dân chủ
trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện và nhận xét, đánh giá, quy hoạch, đề
bạt, bổ nhiệm, khen thưởng CB, ĐV, bảo đảm khách quan, dân chủ, công
khai, đúng thực chất. Từ đó, tạo bầu không khí đồng thuận, dân chủ giúp
mọi người cùng phấn đấu và động viên, giúp đỡ nhau hoàn thành tốt công
việc chung, để ngày càng tiến bộ và phát triển.
Xây dựng tập thể đoàn kết, thống nhất gắn với môi trường công tác, văn
hóa công sở lành mạnh; phát huy dân chủ đi đôi với giữ nghiêm kỷ cương,
kỷ luật, tự phê bình và phê bình, kiểm tra và giám sát. Ở đó, cấp trên,
cấp dưới, đồng nghiệp nỗ lực phấn đấu, hết lòng vì công việc chung, thấy
đúng kiên trì bảo vệ, thấy sai kiên quyết đấu tranh; cái mới, cái tốt
được cổ vũ, động viên kịp thời, cái sai, cái xấu được ngăn chặn, cùng
nhau làm việc, cùng nhau phát triển. Đưa các buổi sinh hoạt chuyên đề,
các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động vào chiều sâu; tạo
điều kiện cho đội ngũ CB, ĐV rèn luyện và nâng cao trình độ mọi mặt từ
nhiệm vụ thực tiễn; tạo môi trường lành mạnh, thu hút CB, ĐV và quần
chúng phát huy tinh thần sáng tạo, đoàn kết cùng hoàn thành tốt nhiệm
vụ, thiết thực phòng, chống và ngăn chặn, “triệt tiêu” các biểu hiện suy
thoái về đạo đức, lối sống.
Đồng thời, phát huy tính tự giác của mỗi CB, ĐV trong nhận thức và tận
tâm, tận lực làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình; trong rèn luyện đạo
đức cách mạng, phòng, chống CNCN: Khiêm nhường lắng nghe, học hỏi và
thân ái, giúp đỡ, sẻ chia, động viên mọi người xung quanh để cùng chung
tay, góp sức hoàn thành công việc chung; trong nỗ lực học tập nâng cao
trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ với tinh thần cầu tiến
bộ để phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, góp phần phòng và chống
biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
