Ý nghĩa lịch sử của Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, Ngày hội Quốc phòng toàn dân 22/12

Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và Chỉ thị của Lãnh tụ Hồ Chí Minh, ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập. Từ đó, ngày 22/12 hàng năm trở thành ngày có ý nghĩa lịch sử trọng đại, ngày truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. Đặc biệt, từ ngày 17/10/1989, Ban Bí thư Trung ương Ðảng (Khóa VI) đã ra Chỉ thị số 381/CT-TW lấy ngày 22/12, ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam là Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Tháng 12/1944, Lãnh tụ Hồ Chí Minh ra chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, Chỉ thị nhấn mạnh “Tên Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, nghĩa là chính trị quan trọng hơn quân sự. Nó là đội tuyên truyền... đồng thời nó là khởi điểm của giải phóng quân, nó có thể đi suốt từ Nam chí Bắc...”. Chính vì vậy, vào ngày 22/12/1944, tại khu rừng nằm giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình (nay là huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng), Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã chính thức thành lập với 3 tiểu đội gồm 34 chiến sĩ được lựa chọn từ những chiến sĩ Cao - Bắc - Lạng. Đây là con em các tầng lớp nhân dân bị áp bức, họ có lòng yêu nước, tinh thần kiên quyết, dũng cảm, chí căm thù địch rất cao, đã siết chặt họ thành một khối vững chắc.

Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân của lãnh tụ Hồ Chí Minh tuy ngắn gọn nhưng rất súc tích, bao gồm các vấn đề chủ yếu về đường lối quân sự của Đảng ta như: Vấn đề kháng chiến toàn dân, động viên và vũ trang toàn dân, nguyên tắc xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, phương châm xây dựng 3 thứ quân, phương thức hoạt động kết hợp quân sự với chính trị của lực lượng vũ trang, nguyên tắc tác chiến và chiến thuật du kích của lực lượng vũ trang. Hồ Chủ tịch nói: “...Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân là đội đàn anh mong cho chóng có những đội đàn em khác. Tuy lúc đầu quy mô của nó còn nhỏ, nhưng tiền đồ của nó rất vẻ vang. Nó là khởi điểm của Giải phóng quân, nó có thể đi suốt từ Nam chí Bắc, khắp đất nước Việt Nam chúng ta”. Chính vì ý nghĩa đó, ngày 22/12/1944 được chọn làm ngày kỷ niệm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam.Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân do đồng chí Hoàng Sâm làm đội trưởng và đồng chí Võ Nguyên Giáp trực tiếp chỉ huy. Đây là đơn vị chủ lực đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng và là tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam. Dưới lá cờ đỏ sao vàng, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã long trọng đọc 10 lời tuyên thệ. Việc thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam.

Chấp hành Chỉ thị của Hồ Chủ tịch là “phải đánh thắng trận đầu”. Vì vậy, ngay sau khi thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã mưu trí, táo bạo hạ đồn Phay Khắt (24/12/1944) và Nà Ngần (25/12/1944) trong hoàn cảnh “ăn mỗi ngày một bữa, đánh mỗi ngày hai trận”. Và chỉ sau một tuần lễ, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã phát triển thành 3 trung đội làm nòng cốt cho công tác tuyên truyền, diệt địch, biến Cao - Bắc - Lạng thành vùng căn cứ vững chắc. Vào tháng 4/1945, theo quyết định của Hội nghị quân sự Bắc Kỳ, ngày 15/5/1945 tại Chợ Chu (tỉnh Thái Nguyên), đã diễn ra lễ hợp nhất 2 đội: Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân và Cứu quốc Quân với tên gọi mới là: Việt Nam Giải phóng quân, quân số ban đầu là 13 đại đội.

Trong Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945, Việt Nam Giải phóng quân có vai trò rất quan trọng, là đơn vị chủ lực - Việt Nam Giải phóng quân do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy tiến đánh thị xã Thái Nguyên, mở đầu cho Tổng khởi nghĩa toàn quốc. Lực lượng vũ trang đã hỗ trợ đắc lực cho lực lượng chính trị, Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, chỉ sau 15 ngày đã đập tan ách đế quốc thực dân và chế độ phong kiến hàng ngàn năm.

Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Quân đội ta mang tên Vệ quốc đoàn, đánh dấu thời kỳ hình thành của Quân đội Việt Nam. Trong kháng chiến chống Pháp, Quân đội ta mang tên quen thuộc nhất cho đến ngày nay là Quân đội nhân dân. Tên gọi “Quân đội nhân dân” do Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt cho với hàm ý “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ”.

Với chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử, Quân đội ta đã từng bước có sự  trưởng thành về mọi mặt. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Quân đội nhân dân Việt Nam và “Giải phóng quân” - một bộ phận của Quân đội Nhân dân Việt Nam ở chiến trường miền Nam Việt Nam, nòng cốt của lực lượng vũ trang nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ; đã góp phần thành công trong công cuộc giải phóng hoàn toàn miền Nam và Quân giải phóng được hợp nhất với Quân đội nhân dân Việt Nam sau ngày 30/4/1975.

Trên cơ sở cuộc chiến tranh nhân dân vĩ đại, Quân đội ta từ một lực lượng nhỏ bé, vũ khí trang bị thô sơ đã vươn lên thành một đội quân hùng mạnh, từng bước tiến lên chính quy hiện đại, gắn bó mật thiết với nhân dân, tô đậm truyền thống vẻ vang mà Bác Hồ, người cha thân yêu của các lực lượng vũ trang Việt Nam, đã dạy: “…Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng...”.

Lần đầu tiên, trong lịch sử nước ta có một quân đội kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện; một quân đội cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc; chiến đấu vì mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Năm 1989, theo chỉ thị của Ban Bí thư Trung ương Đảng và quyết định của Chính phủ, ngày 22/12 hàng năm không chỉ là kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam mà còn là Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Từ đó đến nay, ngày 22/12 đã thật sự trở thành Ngày hội lớn của toàn dân tộc với các hoạt động hướng vào chủ đề: Quốc phòng và Quân đội, nhằm tuyên truyền sâu rộng truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc và phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, giáo dục lòng yêu nước, cổ vũ, động viên mọi công dân chăm lo củng cố quốc phòng, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh trên từng địa phương, tiếp tục xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam hùng mạnh trong tình hình mới. Ðó thật sự là Ngày hội của truyền thống dựng nước và giữ nước, ngày hội tôn vinh và nhân lên hình ảnh phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, một nét độc đáo của văn hóa dân tộc Việt Nam trong thời đại mới.

Nhân kỷ niệm truyền thống 77 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam, 32 năm Ngày hội QPTD; toàn Ðảng, toàn quân và toàn dân ta đang có rất nhiều hoạt động phong phú, sáng tạo để kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam - Ngày hội Quốc phòng toàn dân bằng các hoạt động thiết thực như: Tuyên truyền sâu rộng, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác quốc phòng toàn dân; kế hoạch tổ chức lễ kỷ niệm; kế hoạch tổ chức gặp mặt, giao lưu điển hình tiên tiến; kế hoạch hành quân về nguồn; vinh danh lực lượng quân đội tham gia phòng, chống dịch Covid-19…

Hiện nay, tình hình thế giới, trong nước luôn biến đổi với những diễn biến phức tạp, khó lường và không loại trừ sẽ còn có những biến động mới, đe dọa trực tiếp đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Song thực tế cho thấy, hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, vẫn có những tác động lớn và đặt ra nhiều vấn đề mới đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. Vì thế, hơn bao giờ hết, mỗi chúng ta phải thường xuyên nêu cao cảnh giác, chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hành động nguy hiểm đó. Và cũng chính điều đó càng làm cho Ngày hội Quốc phòng toàn dân trở nên ý nghĩa và có tầm quan trọng đối với mỗi người dân. Đó là ngày nhắc nhở trách nhiệm mỗi chúng ta ngày nay và các thế hệ mai sau là phải tiếp tục bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, theo lời căn dặn của Bác Hồ: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Dân tộc ta chưa và sẽ không bao giờ xâm phạm độc lập, chủ quyền, lãnh thổ của bất cứ quốc gia nào và cũng không cho phép bất cứ quốc gia nào, dù mạnh đến đâu, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc ta.