VỀ VIỆC CHỐNG CHỦ NGHĨA CÁ NHÂN HIỆN NAY

 

VỀ VIỆC CHỐNG CHỦ NGHĨA CÁ NHÂN HIỆN NAY

Chủ nghĩa cá nhân nếu không được đấu tranh khắc phục thì sẽ gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm, thậm chí có nguy cơ làm tổn hại đến chế độ chính trị, đến mức như Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”⁽⁸⁾. Có nhiều cách tiếp cận về những giải pháp chống chủ nghĩa cá nhân. Ngoài việc phải tránh sa vào bốn biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân như bên trên đã nêu, xin nêu lên một số nội dung sau đây:

(1) Chú trọng tạo nguồn nhân lực có chất lượng tốt

Sự nghiệp cách mạng của đất nước ta giai đoạn hiện nay càng nổi rõ yêu cầu cấp thiết là cần có các nguồn lực có chất lượng tốt để phát triển bền vững, trong đó nguồn nhân lực có tính chất quyết định. Nguồn nhân lực là “tài nguyên” vô giá của của quốc gia. Để có nguồn nhân lực bảo đảm đất nước đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào năm 2045 (năm kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam) thì nguồn nhân lực phải bảo đảm các yêu cầu cơ bản: 1. Có sức khỏe tốt (cả thể lực và tinh thần); 2. Được nâng cao về trình độ về mọi mặt; 3. Có năng lực chuyên môn tốt; 4. Có văn hóa nghề nghiệp; 5. Có khả năng sáng tạo cao; 6. Có khả năng thích ứng với mọi hoàn cảnh, nhất là tình trạng nguồn tài nguyên thiên nhiên ngày càng khan hiếm và sự sụt giảm các nguồn đầu tư tài chính. Và một cách bao trùm nhất, đó là con người có đức - tài vẹn toàn, trong đó đức là gốc theo đúng quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Nguồn nhân lực như thế là hoàn toàn không thể bao gồm những người mang bệnh cá nhân chủ nghĩa. Tình hình này được đặt ra một cách cấp thiết hơn trong bối cảnh một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có những biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ của một Đảng. Chính do như vậy mà cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân càng thêm phần quyết liệt, đầy cam go. Những biểu hiện tiêu cực đầy nhức nhối trong đội ngũ cán bộ, đảng viên khoảng 10 - 15 năm trở lại đây, và có thể còn tiếp diễn sắp tới nữa, cho chúng ta rõ hơn tính chất phức tạp và quyết liệt của việc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân.

(2) Phải quyết tâm xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học, coi đó là một mục tiêu của chiến lược phát triển

Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là sự biểu đạt của cách mạng giải phóng: giải phóng dân tộc; giải phóng xã hội; giải phóng giai cấp; giải phóng con người, trong đó giải phóng dân tộc là điều kiện tiên quyết, các giải phóng khác bảo đảm vững chắc cho giải phóng dân tộc và phát triển xã hội; mọi công cuộc giải phóng đều nhằm đến cái đích cuối cùng là giải phóng con người. Phải phát triển về đạo đức, nhân cách, trí tuệ, năng lực đổi mới sáng tạo, thể chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tuân thủ pháp luật, mọi người Việt Nam đều hiểu biết sâu sắc, tự hào, tôn vinh lịch sử, văn hóa dân tộc. Báo chí cách mạng ở nước ta là một trong những lực lượng xung kích mở đường và dẫn đường cho việc xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn mới. Mỗi một cá nhân trong hệ thống ngành báo chí cách mạng Việt Nam phải là một chiến sĩ kiên cường, đầy bản lĩnh chính trị, trách nhiệm công dân, tinh thông nghề nghiệp để khẳng định, tôn vinh, lan tỏa cái đúng, cái tốt đẹp, tích cực, cao thượng, nhân rộng các giá trị cao đẹp, nhân văn, nhân đạo với cái tâm trong sáng, tấm lòng vị tha.

Quá trình xây luôn luôn phải đi đôi với chống. Phải đấu tranh đẩy lùi cái xấu, cái ác, thấp hèn, lạc hậu; chống các quan điểm, hành vi sai trái, tiêu cực làm tha hóa con người, ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển bền vững của đất nước. Báo chí cách mạng nước ta hoàn toàn có lợi thế về vấn đề này, đặc biệt là những lợi thế về không gian tác nghiệp trong sự phát triển của cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư, về các phương tiện, cơ sở vật chất - kỹ thuật mà người làm báo được sử dụng, về những phẩm chất, đạo đức cách mạng và nghiệp vụ được đào tạo, v.v. Thực tế cho thấy, phần lớn các vụ tiêu cực, tham nhũng đều do báo chí phát hiện và đấu tranh không khoan nhượng bóc trần các vụ việc, hướng cho mọi người thấy rõ nguyên nhân, tác hại của tham nhũng, tiêu cực, góp phần đề ra các giải pháp xây dựng con người Việt Nam, làm lành mạnh xã hội. Những người làm báo đã xông pha nơi “mũi tên hòn đạn” ở những nơi ác liệt nhất để khui ra ánh sáng những kẻ lấm bẩn vào vũng bùn của chủ nghĩa cá nhân.

Điều khó khăn nhất trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân là phải tự mình vượt qua chính mình. Những người làm báo đứng đối diện với nhiều cám dỗ, dục vọng nhất, trong đó số 1 là cám dỗ, dục vọng về tiền bạc, của cải vật chất. Đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, do đó, lại là cuộc đấu tranh ngay trong bản thân mỗi người. Con người ta có 1001 mối quan hệ. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người khéo đúc kết; chia ra làm ba mối quan hệ: đối với tự mình; đối với người; đối với việc (điển hình và sớm nhất thể hiện trong trang đầu tiên của tác phẩm Đường cách mệnh xuất bản năm 1927 ở Mục Tư cách một người cách mệnh⁽⁹⁾.

Trong ba mối quan hệ đó, mối quan hệ tự mình đối với bản thân mình là khó xử lý nhất. Con người có nhiều đặc tính tâm lý tình cảm: hỷ, nộ, ái, ố, ai, lạc; có nhiều dục vọng. Không phải ai cũng nhận rõ mình là ai, ở vị trí và có vai trò gì trong xã hội, bản thân mình có ưu điểm gì và những khuyết điểm gì. Tự ngộ đối với cá nhân con người là một trong những điểm rất khó của tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng. Phải làm chủ bản thân mình, tức là làm chủ cảm xúc tâm lý tình cảm, chế định được dục vọng; phải biết tiến, biết lui, biết dừng lại đúng lúc, phải biết nhận, biết cho, biết chối từ. Dục vọng là sự khảo nghiệm lớn nhất, nghiệt ngã nhất để thấy rõ con người ta có mắc phải căn bệnh cá nhân chủ nghĩa hay không.

Rất đáng tiếc, có một số người, kể cả cán bộ cao cấp, do không đủ bản lĩnh và do tu dưỡng đạo đức kém cho nên nhanh chóng bị quyền lợi vật chất và sắc dục đánh gục. Một trong những biện pháp phòng và chống chủ nghĩa cá nhân theo tư tưởng Hồ Chí Minh là ở chỗ: không được phép nhận bất cứ một cái gì không phải của mình. Nếu thực hiện tốt điều này thì chủ nghĩa cá nhân không còn; ngòi bút phò chính trừ tà của những người làm báo sẽ sáng trong; nạn tham nhũng sẽ không có đất sống; nạn trộm cắp, hối lộ, đạo tặc sẽ không còn; nếu ai đó nhặt được của rơi sẽ tìm cách trả lại cho người mất; sẽ không mắc vào một số tệ nạn trong hoạt động báo chí: nhận hối lộ, ăn của đút lót, tống tiền, thương mại hóa báo chí.

Nếu làm tốt điều này thì con người sẽ không bị tha hóa, xã hội sẽ lành mạnh, những điều thánh thiện sẽ được lan tỏa. Để tiến hành việc này thì cần chú ý tới hai nhóm việc: 1. Xây dựng và ban hành đồng thời thực hiện một cách nghiêm chỉnh hệ thống pháp luật liên quan đến vấn đề này thật đầy đủ, kể cả các chế tài và giám sát, kiểm tra, thi hành theo kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước một cách nghiêm minh; 2. Đi liền với sự giáo dục và tự tu dưỡng rèn luyện một cách kiên trì, bền bỉ.

(3) Chống chủ nghĩa cá nhân trong đội ngũ cán bộ, đảng viên

Để chống chủ nghĩa cá nhân, phải tiến hành từ trong Đảng trước, vì Đảng cầm quyền, là hạt nhân lãnh đạo hệ thống chính trị và toàn xã hội. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, vững mạnh thì đất nước mới phát triển bền vững được, nếu không thì ngược lại. Như vậy là tiến hành trong trước ngoài sau. Đồng thời, phải tiến hành với tâm thế tích cực, chủ động từ những cán bộ cấp cao xuống dưới, nghĩa là trên trước dưới sau. Phải tiến hành một cách thường xuyên, liên tục, tiến hành một cách thực chất, không hình thức, qua loa, chiếu lệ.

Muốn thế, trước hết phải thực hiện thật tốt các nguyên tắc xây dựng Đảng. Đó là: 1. Đảng phải luôn luôn “giữ chủ nghĩa cho vững”⁽¹⁰⁾, tức là lấy chủ nghĩa Mác - Lênin “làm cốt”⁽¹¹⁾, coi đó là “trí khôn”⁽¹²⁾ của con người và là “bàn chỉ nam”⁽¹³⁾ của con tàu, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin cho phù hợp với hoàn cảnh từng lúc, từng nơi; 2. Thực hiện tốt tập trung dân chủ; 3. Thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; 4. Thực hiện tự phê bình và phê bình.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu một quan điểm: “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”⁽¹⁴⁾; 5. Đoàn kết, thống nhất trong Đảng, thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phâỉ giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”⁽¹⁵⁾; 6. Chú trọng kết nạp những người ưu tú vào Đảng và luôn luôn làm trong sạch Đảng, loại bỏ những phần tử biến chất ra khỏi Đảng; 7. Phải hoạt động đúng pháp luật; 8. Có trách nhiệm với dân và tăng cường mối quan hệ máu thịt với dân; 9. Phải có tình đoàn kết quốc tế.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, trước hết phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân thì mới nâng cao được đạo đức cách mạng. Người nhấn mạnh: “Để làm cho tất cả cán bộ, đảng viên xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng, Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên. Phải thực hành phê bình và tự phê bình nghiêm chỉnh trong Đảng. Phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình cán bộ, đảng viên. Chế độ sinh hoạt của chi bộ phải nghiêm túc. Kỷ luật của Đảng phải nghiêm minh. Công tác kiểm tra của Đảng phải chặt chẽ. Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Phải kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và tính kỷ luật. Phải đi sâu đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân. Phải cố gắng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ”⁽¹⁶⁾.

Trong đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, có yêu cầu cực kỳ quan trọng là hãy bắt đầu từ bản thân Đảng, từ mỗi cán bộ, đảng viên,từ những cán bộ chủ chốt. Đảng trong sạch, vững mạnh hay không đều có ảnh hưởng quyết định tới sự thành - bại của sự nghiệp đổi mới, ảnh hưởng tới sự tồn - vong của chế độ chính trị của nước ta. Đảng vững mạnh phụ thuộc vào chất lượng của đội ngũ đảng viên, mà một yêu cầu cao nhất của đội ngũ này là không mắc phải căn bệnh cá nhân chủ nghĩa.

Toàn Đảng, toàn quân và toàn dân Việt Nam đang ra sức thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, quyết tâm “giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu khổng lồ”⁽¹⁷⁾ “chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi”⁽¹⁸⁾ như Chủ tịch Hồ Chí Minh viết trong Di chúc. Những cái cũ kỹ, hư hỏng đó chính là chủ nghĩa cá nhân. Xem thế, công cuộc đổi mới ở nước ta chỉ giành được thắng lợi hoàn toàn khi chống được một cách có hiệu quả chủ nghĩa cá nhân./.