Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng văn minh, do nhân dân làm chủ- điểm cốt lõi của chế độ xã hội chủ nghĩa

 

 Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng (1991) đã thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, trong đó nhiều nội dung lý luận và thực tiễn mới được nêu ra, trong đó nội dung quan trọng nhất là xác định những đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam xây dựng. Đây là một bước phát triển lý luận mới mang tính đột phá của Đảng Cộng sản Việt Nam và là cơ sở để các kỳ Đại hội sau tiếp tục phát triển. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) xác đinh: xã hội xã hội chủ nghĩa mà Việt Nam xây dựng gồm tám đặc trưng, trong đó: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng văn minh, do nhân dân lao động làm chủ là đặc trưng căn bản.

Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh là hệ mục tiêu của đổi mới, đồng thời là đặc trưng khái quát nhất cần đạt tới của cả thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xẫ hội chủ nghĩa, hoàn thiện từng bước xã hội xã hội chủ nghĩa phù hợp với nhu cầu, đặc điểm thực tiễn của Việt Nam trên các phương diện. Đặc trưng này là kết quả của sự kết hợp những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.

 

“Làm chủ” được coi là bản chất và quyền tự nhiên của con người, nhưng chỉ đến chủ nghĩa xã hội, nhân dân mới thực sự có được quyền đó. Nhân dân làm chủ xã hội là đặc trưng quan trọng và quyết định nhất trong những đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa. Đặc trưng này không thể tách rời những yêu cầu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Nói dân giàu, nước mạnh chính là thể hiện vai trò chủ thể của nhân dân đối với nhà nước - dân là chủ. “Dân chủ” trong đặc trưng nêu trên chính là nền dân chủ của xã hội - xã hội vận hành theo chế độ và nguyên tắc dân chủ. Chính nền dân chủ xã hội chủ nghĩa cũng thể hiện xã hội “do nhân dân làm chủ”. Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta; với bản chất nêu trên, nó vừa là mục tiêu, lại vừa là động lực của sự phát triển đất nước.

Để có một xã hội do nhân dân thực sự làm chủ, chúng ta phải nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa để bảo đảm “tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân”; mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đều vì lợi ích của nhân dân; cán bộ, công chức phải là “công bộc” của nhân dân, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, tôn trọng nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân; có cơ chế để nhân dân thực hiện quyền làm chủ.