Việt Nam là quốc gia đa dân tộc, các dân tộc đoàn kết, sống xen kẽ, tôn trọng, giúp đỡ nhau trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước

Hiện nay, Việt Nam có 54 thành phần dân tộc (tộc người). Dân tộc Kinh chiếm 85,3%, 53 dân tộc còn lại (DTTS) chiếm 14,7% dân số. Một số dân tộc có nguồn gốc tại chỗ, một số dân tộc di cư từ Trung Quốc, Lào và Campuchia. Thời kỳ hội nhập có một số dân tộc từ các nước khác như: Triều tiên, Hàn Quốc, Ấn Độ, Châu Âu, Châu Mỹ... Đây là vấn đề nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều vấn đề xung đột sắc tộc.

Các dân tộc đoàn kết chặt chẽ, chung sức đồng lòng, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong một quốc gia thống nhất. Đây là đặc điểm nổi bật, đã trở thành truyền thống, thành sức mạnh và là nền móng để xây dựng một quốc gia dân tộc bền vững xuyên suốt mọi thời kỳ lịch sử.

Do những biến động lớn của lịch sử xã hội nên các thành phần dân tộc Việt Nam cư trú đan xen nhau, không có lãnh thổ riêng. Địa bàn cư trú chủ yếu của người Việt (Kinh) là ở trung du, đồng bằng và ven biển; các dân tộc ít người cư trú ở 3/4 lãnh thổ, với diện tích 250Km2, chủ yếu ở miền núi Bắc Bộ, Trung Bộ, Tây Nguyên và một số dân tộc ở đồng bằng Nam Bộ (Chăm, Khơ me). Người Hoa tập trung chủ yếu ở các thành thị Nam Bộ.