Phẩm chất trong sáng và nhân cách cao đẹp ấy được xây đắp nên từ tinh thần chiến đấu dũng cảm, không quản gian khổ, hy sinh của nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ và sự giáo dục, rèn luyện của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng sự thương yêu, đùm bọc của nhân dân.

Gần 78 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành đã minh chứng rõ sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta bắt nguồn từ nhân dân. Câu nói "quân với dân như cá với nước" chính là hình ảnh khái quát từ mối quan hệ gắn bó máu thịt ấy. Trong mối quan hệ đó, nhân dân là gốc, là nền tảng, là khởi nguồn cho sự ra đời và phát triển của quân đội; quân đội là một bộ phận không thể tách rời của nhân dân, là lực lượng nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, nhân dân không chỉ trực tiếp cầm vũ khí mà còn đùm bọc, nuôi giấu, chở che bộ đội. Dựa vào sức mạnh của nhân dân, gắn bó máu thịt với nhân dân, Quân đội ta đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Nhờ làm tốt công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng nên qua các giai đoạn cách mạng, cán bộ, chiến sĩ quân đội luôn giữ vững phẩm chất chính trị, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, gắn bó mật thiết với nhân dân. Thực tiễn qua các cuộc kháng chiến đã khẳng định rõ mối quan hệ máu thịt quân với dân. Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, từ hậu phương lớn miền Bắc, các tầng lớp nhân dân hăng hái thi đua lao động sản xuất, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến lớn miền Nam với tinh thần: “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”; thanh niên “Ba sẵn sàng”; phụ nữ “Ba đảm đang”; “Xe chưa qua, nhà không tiếc”; “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”... Trên chiến trường miền Nam, cho dù đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai ráo riết thực hiện dồn dân lập ấp chiến lược hòng chia rẽ nhân dân với bộ đội, du kích; đàn áp phong trào cách mạng... nhưng mối quan hệ đoàn kết quân dân luôn được giữ vững. Hàng vạn người mẹ, người chị bất chấp gian khổ, mất mát, hy sinh để nuôi giấu, chở che bộ đội. Đó là những hình ảnh sáng ngời về tình đoàn kết quân dân, là cội nguồn của sức mạnh để Quân đội ta chiến thắng mọi kẻ thù.

Giữ gìn, phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ không chỉ là hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng mà còn là hoạt động văn hóa-đạo đức, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc; là biện pháp đạt tới những giá trị chân-thiện-mỹ của mỗi quân nhân trong sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Đó cũng chính là yếu tố quan trọng để xây dựng, củng cố “thế trận lòng dân”, nâng cao nhân tố chính trị-tinh thần; tạo động lực mới, cổ vũ, động viên, thôi thúc cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta phấn đấu vươn lên hoàn thiện nhân cách người quân nhân cách mạng. Đó cũng là điều kiện, tiền đề cần thiết để Quân đội ta sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong mọi tình huống mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Để đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, quân đội không chỉ thường xuyên nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ, diễn tập, xây dựng khu vực phòng thủ mà còn tham gia chương trình xóa đói, giảm nghèo, với phương thức chủ yếu là xây dựng các khu kinh tế mới, khu kinh tế-quốc phòng, phát triển những điểm dân cư xã hội dọc biên giới, vùng sâu, vùng xa; làm nòng cốt cùng toàn dân bảo vệ biên giới và khẳng định chủ quyền của Tổ quốc. Quân đội tiếp tục làm tốt công tác dân vận, thông qua nhiều hình thức, mô hình mới, phong phú, sáng tạo, góp phần xây dựng hệ thống chính trị cơ sở ở những địa bàn trọng yếu vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Cũng chính từ trong quá trình hoạt động thực tiễn và tiến hành công tác dân vận, các cơ quan, đơn vị có thêm điều kiện bồi dưỡng, phát huy bản chất cách mạng, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ; giáo dục, rèn luyện cán bộ, chiến sĩ về bản lĩnh chính trị, phẩm chất, năng lực, tác phong công tác; giữ nghiêm kỷ luật đoàn kết quân dân, làm cho hình ảnh người quân nhân cách mạng luôn tỏa sáng trong lòng nhân dân. 

Với bản chất, truyền thống quý báu từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ, chiến đấu, các đơn vị quân đội luôn đổi mới tư duy về công tác dân vận, gắn kết tình quân dân trên địa bàn. Hàng triệu lượt cán bộ, chiến sĩ hành quân dã ngoại làm công tác dân vận, về với bà con vùng sâu, vùng xa, thực hiện “3 cùng” với đồng bào. Các cơ quan, đơn vị hưởng ứng Hành trình “Quân đội chung tay vì người nghèo” với nhiều hoạt động thiết thực như: Thăm hỏi, tặng quà, khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho nhân dân với trị giá hàng trăm tỷ đồng.

Mỗi dịp Tết đến, xuân về, các đơn vị quân đội lại tổ chức Chương trình “Tết quân dân” tại các địa phương với những hoạt động như: Bộ đội cùng với bà con nhân dân thi gói bánh chưng; giao lưu văn hóa, văn nghệ; tổ chức thăm hỏi, tặng quà gia đình người có công, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, học sinh nghèo vượt khó; khám bệnh, cấp thuốc, tư vấn sức khỏe và cấp thuốc miễn phí cho nhân dân. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị vận dụng sáng tạo những kết quả trong huấn luyện vào việc giúp nhân dân phòng, chống bão lũ, thiên tai; tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn. Dẫu thời bình nhưng người chiến sĩ vẫn phải gồng mình nơi rừng sâu, đảo vắng, hiên ngang nơi sóng cuồng, bão giật. Hình ảnh người chiến sĩ xông pha trên sông, biển dũng cảm cứu dân; hình ảnh người chiến sĩ giúp dân qua cơn hạn hán, thực hiện “3 cùng” với đồng bào... chấp nhận gian khổ, mất mát để giúp dân dựng nhà sau lũ... làm ấm lòng đồng bào.

Càng trong gian khó, hiểm nguy, trong mất mát, đau thương thì tình quân dân lại càng thêm ngời sáng. Không ai có thể quên được những trận bão lũ lịch sử tại miền Trung xảy ra vào tháng 10 và tháng 11-2020. Các địa danh như: Rào Trăng (Thừa Thiên Huế), Trà Leng, Phước Sơn (Quảng Nam) đều in dấu chân Bộ đội Cụ Hồ. Ngay tại khu vực Thủy điện Rào Trăng 3, trong mưa gió, hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ cần mẫn đào từng mét đất, mò tìm dọc triền sông, suối tìm kiếm người dân mất tích. Để có được cuộc sống bình yên cho nhân dân, biết bao người lính đã ra đi không trở về...

Thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát, người chiến sĩ lại đương đầu trên mặt trận mới “chống dịch như chống giặc”. Các đơn vị quân đội được giao nhiệm vụ bảo đảm các khu cách ly tập trung tiếp nhận hàng trăm nghìn công dân. Tuy tiếp xúc với nhiều người trở về từ vùng dịch, nguy cơ lây nhiễm cao nhưng mỗi cán bộ, chiến sĩ vẫn cần mẫn, thầm lặng trong cuộc chiến với dịch bệnh đầy hiểm nguy để theo dõi sức khỏe, bảo đảm đầy đủ mọi mặt cho công dân về cách ly y tế. Người chiến sĩ bất chấp nguy hiểm đến tính mạng, đóng chốt giữa rừng sâu, chịu muỗi đốt, sên vắt để canh giữ biên cương không cho dịch tràn vào. Hình ảnh những người lính tiết kiệm khẩu phần ăn, tích cực tăng gia, tổ chức "Gian hàng 0 đồng", rau xanh chiến sĩ; hình ảnh người lính dầm mình trong mưa tuôn nắng rát đi tận từng ngõ xóm, nhà dân tiếp tế lương thực, thực phẩm, đêm về mệt nhoài ngả mình trên nền đất lạnh, sẵn sàng nhường giường chiếu cho dân... khiến bao người xúc động.

Trước sự chống phá của các thế lực thù địch hòng chia rẽ mối quan hệ máu thịt quân dân, các đơn vị quân đội chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân nhận rõ âm mưu, thủ đoạn thâm độc hòng phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; chủ động phối hợp xử lý hiệu quả các tình huống phức tạp, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, nhất là trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, nhất là những lúc khó khăn, hoạn nạn, thiên tai; sự có mặt của cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam luôn là chỗ dựa vững chắc của cấp ủy, chính quyền địa phương và được nhân dân tin tưởng, yêu mến.