Nội dung nêu gương và gương mẫu trong lời nói-việc làm cũng là một trong 5 đặc trưng cơ bản phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, được khái quát trong Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28-12-2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.

Cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng ngời, mẫu mực về sự nêu gương. Tấm gương đạo đức của Người đã đạt tới sự nhất quán, chặt chẽ giữa lời nói và việc làm, giữa giáo dục đạo đức và nêu gương đạo đức, giữa việc công và đời tư; hướng mọi người đến với những giá trị chân, thiện, mỹ trong cuộc sống. Khi mở đầu bài viết: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, Bác khẳng định: “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”. Đây vừa là lời nhắc nhở, vừa là sự chỉ bảo ân cần của Người đối với cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải thực sự nêu gương trong công việc, trong đạo đức, lối sống, tác phong hằng ngày.

Học Bác phong cách nêu gương
 Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 3, Sư đoàn 324, Quân khu 4 giúp dân xã Thọ Tiến, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa di dời tài sản đến nơi an toàn. Ảnh:Tạp chí Quốc phòng Toàn dân.

Nêu gương không chỉ hô hào khẩu hiệu, không chỉ nói suông mà phải luôn thực hiện “nói đi đôi với làm”. Cả cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác là sự thống nhất trọn vẹn giữa nhận thức và hành động, giữa lời nói và việc làm. Khi nước nhà vừa giành được độc lập năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi đồng bào cả nước cứ 10 ngày nhịn ăn một bữa, mỗi tháng nhịn ba bữa, đem gạo đó để cứu dân nghèo và Người nêu gương “tôi xin thực hành trước” rất nghiêm túc... Những hành động, việc làm của Bác thật bình dị ấm áp, nhưng lại có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, có sức thuyết phục cao về nêu gương cho các thế hệ cán bộ, đảng viên học tập, noi theo.

Thực tiễn qua các cuộc kháng chiến và trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay, đã có nhiều tấm gương cán bộ, chiến sĩ quân đội học tập phong cách nêu gương của Người, chấp nhận hy sinh, gian khổ để mang lại bình yên cho đất nước, hạnh phúc cho nhân dân. Đặc biệt, trong những trận bão lũ lịch sử tại miền Trung xảy ra vào tháng 10 và tháng 11-2020 ở các địa phương như: Rào Trăng (Thừa Thiên Huế), Trà Leng, Phước Sơn (Quảng Nam), những nơi đó đã in đậm dấu chân của những người lính Cụ Hồ. Cán bộ, chiến sĩ đã không quản mưa lũ, bão bùng, các anh vẫn đi để thực hiện sứ mệnh thiêng liêng là bảo vệ tính mạng của nhân dân... Hay thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát, người chiến sĩ lại đương đầu trên mặt trận “chống giặc” mới. Họ bất chấp hiểm nguy đến tính mạng, bám trụ các điểm chốt nơi rừng thiêng, nước độc để canh giữ biên cương không cho dịch tràn vào; họ lại nhường doanh trại cho nhân dân cách ly tập trung; đó là những hình ảnh cao đẹp của phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ.

Trong những năm qua, học tập và làm theo phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã có nhiều sự chuyển biến rõ nét. Rất nhiều cán bộ, đảng viên là những tấm gương điển hình trong nhiều lĩnh vực công tác; phát huy tốt phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, thực hiện nhiều nhiệm vụ khó khăn, gian khổ trong điều kiện nguy hiểm đến tính mạng như: Tìm kiếm-cứu hộ cứu nạn, gìn giữ hòa bình, phòng chống dịch Covid-19... được biểu dương, tôn vinh là điển hình tiên tiến. Họ chính là những tấm gương sống tiêu biểu của chủ nghĩa anh hùng cách mạng; tinh thần và ý chí của họ như hoa mùa xuân, làm cho cái thiện, cái đẹp được gieo mầm, nảy nở, lấn át, đẩy lùi cái ác, cái xấu xa. Học tập và làm theo phong cách nêu gương của Bác Hồ đã thôi thúc mỗi cán bộ, đảng viên khắc phục mọi khó khăn trong công tác, vươn lên trở thành tấm gương sáng về trí tuệ, đạo đức, bản lĩnh và gương mẫu trong từng lời nói và hành động.

Thế nhưng cũng phải thẳng thắn thừa nhận một thực tế rằng, việc thực hiện nêu gương ở một số cơ quan, đơn vị vẫn chưa phát huy được hiệu quả; vẫn còn một số cán bộ, đảng viên vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, áp đặt cá nhân, dẫn đến mất dân chủ trong tập thể. Đáng nói hơn, vẫn còn số ít cán bộ thiếu gương mẫu trong lời nói và việc làm, đề cao lối sống vật chất, sùng bái đồng tiền, quên tình nghĩa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của quân đội; trực tiếp hoặc tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực, giờ phải trả giá đắt cho những việc làm trái quy định pháp luật của mình.

Để học tập phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đạt hiệu quả thiết thực, mỗi cán bộ, đảng viên trong toàn quân cần gương mẫu nêu gương trước tập thể, “nói đi đôi với làm” theo đúng đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, theo đúng chuẩn mực đạo đức người quân nhân cách mạng, xây dựng uy tín trong tập thể quân nhân. Mỗi cán bộ, đảng viên phải lấy hiệu quả công việc làm thước đo năng lực, phẩm chất, trình độ. Thường xuyên sâu sát, cụ thể, tỉ mỉ, nói ít làm nhiều và đạt hiệu quả cao trong công việc, đó chính là sứ mệnh lịch sử thiêng liêng cao cả của mỗi người đảng viên chân chính. Để cán bộ, đảng viên thực hành nêu gương, nhất là cán bộ chủ trì ở các cơ quan, đơn vị, mỗi đồng chí phải thể hiện bằng việc hoàn thành xuất sắc chức trách, nhiệm vụ được giao; phải gương mẫu trong lời nói, hành động; giữ nghiêm kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà nước, điều lệnh, điều lệ của quân đội. Phải thương yêu đồng chí, kính trọng nhân dân, sống có nghĩa tình; tuyệt đối không suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, sa vào chủ nghĩa cá nhân...

Có thể khẳng định, thực hiện phong cách nêu gương, đó chính là mệnh lệnh không lời đối với mỗi cán bộ, đảng viên. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, phong cách nêu gương sẽ mang lại hiệu quả khi và chỉ khi việc nêu gương của người đứng đầu cơ quan, đơn vị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên phải thực chất, “nói đi đôi với làm”; đây chính là động lực to lớn để lan tỏa văn hóa nêu gương sâu rộng trong cơ quan, đơn vị.