KHỐI THUỐC NỔ 1.000 KG TRÊN ĐỒI A1

Đồi A1 nằm ở phía đông của Sở chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, có hai đỉnh: Đỉnh Tây Bắc cao hơn 493m, đỉnh Đông Nam cao 490m. Đứng ở đỉnh đồi có thể nhìn bao quát lòng chảo Điện Biên. Vì thế, về vị trí quân sự, đồi A1 là cứ điểm quan trọng nhất trong dãy đồi phía đông, bảo vệ Sở chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Tầm quan trọng của đồi A1 được xác định là có ý nghĩa quyết định đến sự tồn vong của cả Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Do đó, nơi đây được tướng De Castries bố trí một lực lượng đặc biệt tinh nhuệ, Pháp đã biến A1 thành cứ điểm mạnh nhất trong tất cả các cứ điểm ở Điện Biên Phủ.

Tiêu diệt cứ điểm đồi A1 là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Cuộc họp Đảng ủy mặt trận đánh giá và nhận thấy khó khăn lớn nhất tại A1. Tại đồi A1 có một hầm ngầm từ trước năm 1945, khi nhảy dù xuống Điện Biên Phủ, Pháp đã tận dụng hầm này, củng cố thành hầm chỉ huy cứ điểm và đặt một hệ thống hỏa lực vô cùng mạnh tại đây. Nếu ta giải quyết được căn hầm này thì việc chiếm được cứ điểm A1 sẽ không còn là trở ngại.

Phương án khả thi nhất để tiêu diệt A1 là "lấy hầm trị hầm". Công binh của ta đã đào một đường hầm từ vị trí của ta đến nơi dự kiến là hầm ngầm của địch. Khi bộ đội ta chạm phải đá cứng nghi là hầm ngầm, việc đào đường hầm được lệnh dừng lại, lúc này đường hầm ngầm dưới đất dài 33m, ta đào thêm một ngách ở cuối đường hầm mỗi chiều 1,5m để chứa thuốc nổ. Và quân ta đã bí mật đặt vào đường hầm vừa đào khối thuốc nổ nặng 960kg.

Đêm 6/5/1954, có ba bóng người lặng lẽ men theo đường hào ven đồi A1 và chiến sĩ Nguyễn Văn Bách đã tiến sát đến khối bộc phá nghìn cân được chôn sẵn ở đó. Giờ G điểm, pháo bắt đầu bắn dồn dập, ông giật nụ xòe... Đó cũng là hiệu lệnh cho bộ đội xung phong, giành thắng lợi cuối cùng trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Vụ nổ đã "thổi bay" lô cốt địch phía trên, gây chấn động toàn tuyến phòng thủ của địch trên đồi A1.

Sáng 7/5/1954, ta làm chủ hoàn toàn cứ điểm A1. Tại đây, quân ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 4 tiểu đoàn quân tinh nhuệ, đánh thiệt hại nặng 3 tiểu đoàn quân cơ động, diệt và bắn bị thương nhiều xe tăng, xe cơ giới của địch. Tiêu diệt và bắt sống 825 tên địch, đánh dấu ngày tận số của quân viễn chinh Pháp tại chiến trường Điện Biên Phủ.

Cuộc chiến trên đồi A1 diễn ra ác liệt nhất và vượt xa những dự đoán ban đầu của quân ta bởi đây là chỗ dựa, là niềm tin cuối cùng của người Pháp nhằm cứu vãn sự sụp đổ của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Ngày nay, giữa không gian văn hóa đặc trưng của vùng Tây Bắc, giữa phong cảnh hùng vĩ mà sơn thủy hữu tình say lòng người ấy, mấy ai có thể tưởng tượng, 68 năm trước, đồi A1 đã ghi dấu một thiên anh hùng ca của công cuộc giữ nước của người Việt chúng ta./.

P/S: Ông Nguyễn Văn Bách, người nổ khối bộc phá 960 kg đồi A1 tối 6/5/1954, sau sự kiện này - hàng trăm bài báo được xuất bản với nhiều nhan đề khác nhau như: “Người điểm hỏa trong đường hầm đồi A1”; “Người chiến sĩ và tiếng nổ trên đồi A1”; “Lặng lẽ một người lính”; “Người gây động đất đồi A1”…. Năm 2008, ông mất vì tuổi già, thọ 85 tuổi.