"HÙNG XÁM" NHỮNG TRẬN ĐÁNH ĐỂ ĐỜI

Treo cờ cách mạng trước 120 họng súng của lính Bảo Đại

Ông Việt nhớ lại, sau cách mạng tháng 8-1945, ông rời Hà Nội trở về Huế và nhập học Trường Thanh niên Tiền tuyến do luật sư Phan Anh và Giáo sư Tạ Quang Bửu lập ra, hiệu trưởng khi đó là ông Phan Tử Lang.

Một mặt hình thức đây là tổ chức thuộc Bộ Thanh niên của Chính phủ Trần Trọng Kim nhưng bên trong thực chất lại là hoạt động Việt Minh. Đặng Văn Việt nằm trong nhóm 4 sinh viên Việt Minh từ Hà Nội trở về hoạt động bí mật tại trường. Tổ trưởng khi đó là anh Lâm Kèn, anh Phan Hàm, anh Võ Quang Hồ sau này đều là thiếu tướng quân đội cả.

Người mà Đặng Văn Việt và Lâm Kèn khi đó thường gặp xin chỉ thị là đồng chí Hoàng Anh (nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thừa – Thiên Huế, sau này là Phó thủ tướng Chính phủ) và đồng chí Trần Hữu Dực (nguyên Chủ tịch Uỷ ban Hành chính kháng chiến Trung Bộ, sau này là Phó thủ tướng Chính phủ).

Chàng thanh niên Đặng Văn Việt cùng bạn học đã được "Việt Minh hóa" với 43 sinh viên trở thành 43 sĩ quan của Giải phóng quân Thừa Thiên – Huế sau này.

Đúng thời điểm đó, cách mạng tháng 8 nổ ra, ngày 20-8-1945 Đặng Văn Việt nhận được tin cử đến một địa điểm bí mật gặp đồng chí Trần Hữu Dực và được trao nhiệm vụ treo cờ đỏ sao vàng trước Kỳ đài Ngọ Môn vào sáng 21-8.

Chàng thanh niên 25 tuổi hăng hái nhận nhiệm vụ rồi cuộn tròn lá cờ vào bao tải đem về Trường. Cùng lúc đó, tổ chức huy động thêm anh Nguyễn Thế Lương (tức Cao Pha, sau này là Thiếu tướng, Cục trưởng Cục 2) cùng tham gia với Đặng Văn Việt.

Đồng chí Lâm Kèn tổ trưởng giao cho Việt một khẩu súng lục để thị uy. Đồng thời yêu cầu Việt và Nguyễn Thế Lương phải ăn mặc đồng phục chỉnh tề của Trường, đi giày da, đội mũ ca nô sao cho oai phong lẫm liệt nhất.

Khi đó, Kỳ đài Huế nằm cách Ngọ Môn khoảng 300m, trên khuôn viên 4 héc-ta, xây 3 tầng cao 17,5m, chính giữa là cột bê tông 30m. Trên đỉnh cột cờ có ròng rọc, dây kéo cờ to bằng cổ tay, phải 5-6 người mới kéo nổi. Có một tiểu đội 12 người với súng trường canh gác kỳ đài. Ngoài ra là 120 lính khố vàng trang bị súng, pháo và cả thần công để bảo vệ nhà vua.

Sáng sớm 21-8, không khí mùa thu dịu mát, bầu trời cố đô Huế trong xanh cao vợi, Đặng Văn Việt và Nguyễn Thế Lương cuộn lá cờ buộc chặt lại, gác lên hai xe đạp rồi còng lưng đẩy xe đến chân Kỳ đài.

Việt dặn Lương đợi ở xe để anh vào gặp thầy đội chỉ huy rồi nói: Theo lệnh của Ủy ban Kháng chiến Trung Bộ, chúng tôi có nhiệm vụ treo cờ cách mạng lên thay cờ quẻ ly. Các anh hãy giúp chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ.

Viên thầy đội có phần nao núng, liền bảo 2 tên lính đến giúp Việt và Lương đưa cờ lên. Thầy đội và 6 tên lính đứng dàn hàng ngang, Lương đứng ở đầu hàng, Việt đứng ngoài rồi ra lệnh hạ cờ quẻ ly, kéo cờ Việt Minh lên… Khi là cờ đỏ sao vàng vừa tung bay trước gió, đội cảnh vệ của vua Bảo Đại đã chĩa súng từ xa về phía Đặng Văn Việt và Nguyễn Thế Lương.

Ông Việt kể, khi ấy Bảo Đại đã định cho nổ súng nhưng Nam Phương hoàng hậu ngăn lại, bà viện dẫn với nhà vua rằng, trong lịch sử cách mạng Pháp 1789, vua Louis 16 và Marie Antoinette vì cho lính bắn người cách mạng mà cả hai bị chém đầu… Vua Bảo Đại nghe xong lập tức ra lệnh: "Chớ, không được bắn, các ngươi mà bắn thì trẫm chết trước đó".

Thành công trong "trận đánh" treo cờ cách mạng trước 120 họng súng của nhà vua đã mở ra một trang mới trong cuộc đời Đặng Văn Việt.

Hai ngày sau, 23-8-1945, nhân dân đồng loạt đứng lên giành chính quyền tại Huế, vua Bảo Đại thoái vị, chấm dứt triều đại phong kiến cuối cùng tại Việt Nam.