Hiện nay trên thế giới tất cả các quốc gia – dân tộc
đều tận dụng xu thế hoà bình, hợp tác, toàn cầu hóa, khu vực hóa và quá trình
hội nhập quốc tế sâu rộng để phát triển. Những điều đó làm nhiều người có thể
lãng quên vấn đề giai cấp và đấu tranh giai cấp. Ai nói đến đấu tranh giai cấp có
thể bị coi là "bảo thủ", "giáo điều". Ai nhắc nhở phải tăng
cường cảnh giác với thủ đoạn trong "diễn biến hòa bình" thì cho là
"thiếu thức thời", "tư duy lạc hậu". Đặc biệt, sau sự sụp
đổ mô hình chủ nghĩa xã hội ở các nước Đông Âu và Liên Xô, nhiều nhân vật chống
cộng và không ít kẻ "ăn theo" được thể lu loa đủ điều, họ cho rằng: chủ
nghĩa xã hội đã chết, lý tưởng cộng sản đã hết thời; chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã
cáo chung! Họ cố tình đồng nhất giữa đổ vỡ của Liên Xô với chấm dứt chủ nghĩa
xã hội và chủ nghĩa Mác - Lê-nin, trong đó có học thuyết đấu tranh giai cấp. Quan
điểm ấy vẫn và tiếp tục rùm beng như thế? Nếu như vấn đề giai cấp không còn
nữa; nếu đấu tranh giai cấp không còn nữa, thì lẽ gì họ phải quá hằn học với chủ
nghĩa xã hội và lý tưởng cộng sản làm vậy? Thực chất là, vấn đề giai cấp vẫn
còn nguyên tính thời sự. Nó tồn tại tới khi nào không còn giai cấp đối kháng về
lợi ích kinh tế và lập trường chính trị. Vấn đề giai cấp thể hiện ở tất cả các
khía cạnh: kinh tế, chính trị và xã hội; thể hiện trong tranh tư tưởng, trong
chính sách và hành động trước các sự kiện diễn ra trên thế giới.
Từ trước tới nay, giai cấp tư sản vì lợi ích của bản
thân luôn dùng mọi thủ đoạn để loại bỏ công cụ soi sáng các biến cố của xã hội
có giai cấp; đó là: lợi ích giai cấp và đấu tranh giai cấp. Quan hệ
giai cấp là yếu tố quan trọng nhất để phân tích một cách khoa học mâu thuẫn và
sự vận động, phát triển của xã hội có giai cấp. Thực tế cho thấy, cuộc đấu
tranh giai cấp vẫn tiếp tục diễn ra theo đúng quy luật phát triển của xã hội
loài người; vẫn là cuộc đấu tranh "ai thắng ai" trên bình diện quốc tế,
cũng như trong điều kiện cụ thể của từng nước. Với tầm nhìn chiến lược, toàn
diện và lâu dài về cuộc đấu tranh giai cấp, bài học về sự sụp đổ của mô hình
chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu vẫn luôn mới mẻ đối với người
cách mạng. Do đó, giai đoạn hiện nay, giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
loài người tiến bộ trong mọi thời điểm nào, khi cố tình coi nhẹ hoặc không đếm
xỉa đến tính phức tạp của cuộc đấu tranh giai cấp trên mặt trận tư tưởng; trên
các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, tư tưởng và văn hóa, thì chính lúc đó,
cách mạng sẽ phải trả giá đắt. Cho dù sự khủng hoảng của mô hình chủ nghĩa xã
hội đã xảy ra, thì những học thuyết về giai cấp, vai trò của giai cấp lãnh đạo
cách mạng vẫn không thay đổi. Gần 30 năm qua, nhân dân các nước Đông Âu và Liên
Xô (trước đây) đã nhận ra rằng, họ đã bị mất đi một thể chế xã hội tốt đẹp gắn
liền với lợi ích và hạnh phúc của con người…
Có thể nói, trong thời đại ngày nay, cuộc đấu tranh
giai cấp vẫn diễn ra ở tất cả các chế độ xã hội, biểu hiện ra nhiều mức độ khác
nhau. Với chế độ tư bản chủ nghĩa, đấu tranh giai cấp vẫn tiềm ẩn
với sự bất công, phân cực giàu nghèo ngày càng sâu sắc; thất nghiệp ngày càng
đông; tính mạng, an ninh và trật tự xã hội luôn bị đe dọa; sự phá hủy và suy
đồi đạo đức xã hội ngày càng gia tăng vì cơn lốc của lợi nhuận. Nếu đi sâu
thêm, ta thấy rằng, nguồn gốc của sự xung đột giai cấp trong xã hội tư bản là
do lô-gích phát triển trong điều kiện bất bình đẳng, đa số phải phục tùng lợi
ích và quyền lực của thiểu số; đồng thời, đó là sự vận hành trên cơ sở quan hệ
bóc lột và bị bóc lột giữa giai cấp tư sản và người lao động. Ở các nước phương
Tây hiện nay, đi đôi với việc phát triển khoa học-công nghệ và tăng năng suất
lao động, mức độ bóc lột của giai cấp tư sản (thể hiện ở tỷ
suất giá trị thặng dư) vẫn tăng đáng kể. Chẳng hạn ở Mỹ, tỷ suất giá
trị thặng dư trong các ngành sản xuất công nghiệp mấy thập kỷ qua đã tăng như
sau: năm 1950: 241%; năm 1960: 247,6%; năm 1970: 255%; năm 1980: 289%; những
năm 1990: khoảng 300%; những năm đầu thế kỷ XXI: khoảng 307%.... Không chỉ ở
các nước đang phát triển, mà ngay trong lòng các nước tư bản chủ nghĩa giàu có
nhất, luôn đồng thời tồn tại một thế giới của những người nghèo khó (số người
sống dưới mức nghèo khổ hiện nay ở Mỹ khoảng 30 triệu, ở Tây Âu khoảng 40
triệu). Mặc dù giai cấp tư sản đã có sự mềm dẻo nhất định trong việc điều chỉnh
chính sách làm dịu mâu thuẫn giữa tư bản và lao động, nhưng đấy vẫn chỉ là ở
từng nơi, từng lúc, còn về cơ bản, mâu thuẫn giữa tư bản và lao động vẫn ngày
càng gay gắt; thuế khóa, thất nghiệp, các tệ nạn xã hội luôn đeo đẳng người
nghèo. Điều đó, sẽ đẩy những mâu thuẫn xã hội lên đỉnh điểm, dẫn đến bùng nổ xã
hội. Sự vận động và phát triển của xã hội loài người ngày càng chứng minh tiên
lượng của các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lê-nin là hoàn toàn đúng đắn: mâu
thuẫn giữa tính chất xã hội hoá của lực lượng sản xuất với hình thức chiếm hữu
tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất sẽ được giải quyết theo hướng công
cộng hóa hình thức sở hữu cho phù hợp với tính chất xã hội hoá của lực lượng
sản xuất, và điều đó chỉ có mô hình chủ nghĩa xã hội mới thực hiện được. Quá
trình từ tự do cạnh tranh, chủ nghĩa tư bản phát triển tới độc quyền, độc quyền
nhà nước; trong một quốc gia, rồi ra ngoài phạm vi quốc gia và trở thành chủ
nghĩa tư bản toàn cầu. Cùng với quá trình toàn cầu hóa ngày càng tăng, những
biện pháp điều chỉnh các quan hệ kinh tế và sở hữu theo hướng công cộng hóa
cũng ngày càng tăng; bảo đảm cho các cổ đông, các tổ chức công đoàn và người
lao động ngày càng trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia quản lý kinh tế-xã hội.
Những biến đổi trên, từng bước trở thành những tiền đề của chế độ xã hội mới
trong lòng chủ nghĩa tư bản.
Mặc dù các nhà kinh doanh tư sản hiện đại đã biết linh
hoạt và đôi khi ứng phó có hiệu quả trước diễn biến của tình hình kinh tế-xã
hội, nhưng các lực lượng dân chủ, đội ngũ đông đảo những người làm công ăn
lương ở các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay cũng đã khác trước. Họ hiểu biết và
có nhiều hình thức đấu tranh linh hoạt hơn, nhưng không kém phần mạnh mẽ, hiệu
quả, tạo ra trong lòng xã hội tư bản những cơ cấu mới và những quan hệ mới,
không mang tính chất tư sản. Cuộc đấu tranh giai cấp của những người lao động
chống bóc lột và bất công ở các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay diễn ra không
chỉ trong khuôn khổ cấu trúc thượng tầng mà cả ở cơ sở hạ tầng, làm thay đổi
nền móng xã hội, làm biến dạng chế độ tư sản. Để có thể thích nghi với thời
đại, chủ nghĩa tư bản đã cố gắng tự điều chỉnh trên mọi lĩnh vực, nhưng cũng
chính vì thế đã tự làm nảy sinh những vấn đề mới, ngoài ý muốn của giai cấp tư
sản. Nó sẽ bị hút dần một cách không tự giác vào một trật tự xã hội; mà ở đó,
những mầm mống và yếu tố mới phát sinh trong lòng xã hội tư bản sẽ là những
điều kiện dẫn tới sự thay thế chế độ tư hữu bằng chế độ công hữu trên cơ sở cuộc
đấu tranh giai cấp diễn ra theo một cách thức mới.
Với các nước trong thế giới thứ ba, cuộc đấu tranh giai cấp cũng diễn ra không kém phần
quyết liệt. Có lẽ trên thế giới, nhiều người vẫn chưa quên nỗi đau về cái chết
của Tổng thống A-gien-đê với chế độ xã hội mà ông định xây dựng ở Chi-lê; về sự
thất bại ở Ni-ca-ra-goa, En Xan-va-đo, những đảo lộn ở Mô-dăm-bich,
Dim-ba-bu-ê, Ăng-gô-la, Xéc-bi, Áp-ga-ni-xtan,... Người ta cũng không quên
những gì đã và đang diễn ra xung quanh việc bao vây, cấm vận đối với nước Cu-ba
dũng cảm và kiên cường, cùng các điểm nóng khác ở một số nước thuộc Liên Xô
(cũ)... Tất cả những sự việc trên cho thấy: cuộc đấu tranh giai cấp ở mọi nơi
chưa hề ngưng nghỉ, kể cả sau chiến tranh lạnh. Cũng vì lẽ đó, mà lịch sử đã
diễn ra với nhiều sự kiện chưa từng thấy ở các nước thế giới thứ ba; phong trào
cánh tả Mỹ La tinh - nơi các dân tộc ngày càng thức tỉnh, không cam phận phụ
thuộc vào Mỹ. Một sự thật mà ai cũng biết là, ở Mỹ, hết đời tổng thống này đến
đời tổng thống khác, chính sách đối ngoại đều có một điểm chung: đối phó với
cuộc đấu tranh giai cấp ở các nước thế giới thứ ba. Và cũng vì thế, trên thế
giới đã xuất hiện những nhân vật nổi tiếng, đại diện cho lương tri của các dân
tộc: A-rơ-ben, Hồ Chí Minh, Lu-mum-ba, Phi-đen Ca-xtơ-rô, A-gien-đê... Trên quy
mô toàn cầu, các lực lượng chống cộng và chống cách mạng vẫn tiếp tục các đòn
tiến công, không chỉ bằng các vũ khí hủy diệt con người, mà bằng mọi vũ khí có
thể sử dụng, như: kinh tế, tư tưởng, văn hóa, truyền thông... Điều đó càng
chứng tỏ, chủ nghĩa tư bản lo sợ sức mạnh ngày càng tăng của các dân tộc kiên
quyết đấu tranh xoá bỏ xiềng xích nô lệ, thực hiện bằng được chân lý
"Không có gì quý hơn độc lập, tự do". Sức mạnh của chủ nghĩa tư bản hiện
nay đang bị lung lay, không còn như trong thế kỷ XX.
Các thế lực đế quốc hiếu chiến và các lực lượng
thù địch bao giờ cũng coi sự tồn tại của chủ nghĩa xã hội là sự uy hiếp đối với
chúng. Vì thế, chúng không chấp nhận sự hiện diện của chủ nghĩa xã hội và phong
trào đấu tranh vì sự tiến bộ, công bằng xã hội trên thế giới. Âm mưu thủ tiêu
chủ nghĩa xã hội hiện thực, tiến công lật đổ sự lãnh đạo của các đảng cộng sản,
phủ định hình thái ý thức xã hội chủ nghĩa là mục tiêu nhất quán trong kế
hoạch, cũng như trong hành động của chủ nghĩa đế quốc. Ở mỗi giai đoạn khác
nhau, tùy theo sự phát triển tình hình của mỗi nước, chúng đều tiến hành điều
chỉnh chiến lược chống phá cách mạng và các lực lượng tiến bộ trên thế giới cho
thích hợp. Từ "Diễn biến hòa bình", tiếp đến là “cách mạng nhung”,
“cách mạng màu”... là những chiến lược tổng thể của chủ nghĩa đế quốc, nhằm
thực hiện mục tiêu nói trên. Thế giới gọi đó là "cuộc chiến tranh không
có khói súng". Đây thực chất là kế sách phá vỡ thành lũy của chủ nghĩa
xã hội từ bên trong, là chiến thuật "mối xông nhà", nhằm phá ruỗng cơ
cấu kinh tế - chính trị - xã hội của các nước xã hội chủ nghĩa.
Các chính trị gia tư sản đề xuất chiến lược "Diễn
biến hòa bình" đã tổng kết: muốn xoá bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa, không thể
dùng vũ lực tấn công từ bên ngoài. Thực tiễn đã diễn ra đúng như vậy, do vậy,
họ chuyển hướng sang chống phá các nước xã hội chủ nghĩa bằng cách làm tan rã
các đảng cộng sản cầm quyền. Để thực hiện điều đó, họ đã tìm mọi thủ đoạn phá
hoại các đảng đó về mặt tư tưởng và tổ chức. Nhằm phá hoại đảng cộng sản cầm
quyền về tư tưởng, họ lấy tư tưởng xã hội-dân chủ thay cho chủ nghĩa Mác -
Lê-nin. Những chuyên gia chống cộng của Mỹ đánh giá rằng: chủ nghĩa xã hội-dân
chủ và nhà nước phúc lợi là biện pháp hữu hiệu để đấu tranh với sự hấp dẫn của
chủ nghĩa cộng sản. Từ đó, họ đưa ra những cách lựa chọn dân chủ khác nhau cho
mô hình cộng sản chủ nghĩa. Đây là cơ sở phương pháp luận cho việc đa nguyên
hóa về tư tưởng, tiến tới thay thế lập trường tư tưởng của chủ nghĩa Mác bằng ý
thức hệ tư sản. Từ việc phá hoại về tư tưởng, bài bản "diễn biến"
tiếp theo là phá hoại đảng cộng sản về mặt tổ chức: cổ vũ đa nguyên
chính trị và đa đảng đối lập trong chế độ xã hội chủ nghĩa; đòi huỷ bỏ
nguyên tắc tập trung dân chủ, hạ thấp yếu tố "tập trung", nhấn mạnh
vai trò của nhân tố "dân chủ", hô hào dân chủ tư sản... Một khi đã
chấp nhận đa nguyên chính trị và đa đảng đối lập, thì làm sao tránh khỏi tình
trạng trong đảng thì có các "phái", bên ngoài thì có các đảng khác?
Để thực hiện "diễn biến hòa bình" ở các nước không theo con đường tư
bản chủ nghĩa, các thế lực chống cộng còn dùng thủ đoạn từng bước mua chuộc,
lôi kéo các phần tử dao động, bất mãn, gây dựng các tổ chức chống cộng ngay
trong nội bộ đảng cộng sản và các tổ chức xã hội ở các nước đó.
Tất cả những thủ đoạn mà các thế lực đế quốc đã và
đang sử dụng đối với các nước xã hội chủ nghĩa cũng như đối với giai cấp những
người lao động trên toàn thế giới cho thấy, cuộc đấu tranh giai cấp hiện nay so
với trước đây không kém phần gay go, quyết liệt, phức tạp. Đối với các nước xã
hội chủ nghĩa, nó thể hiện cả trong việc bảo vệ lý tưởng cộng sản, chủ nghĩa
Mác - Lê-nin và trong việc giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong điều
kiện mở cửa và hội nhập với thế giới, sử dụng công cụ kinh tế của chủ nghĩa tư
bản để xây dựng chủ nghĩa xã hội, đảng cộng sản cầm quyền càng phải đề cao cảnh
giác, mài sắc ý chí cách mạng, kiên định lập trường giai cấp, nhận dạng thật rõ
các hành động và âm mưu thù địch để có biện pháp đấu tranh có hiệu quả.
