VAI TRÒ CỦA TIKTOK TRONG BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG

 

         

          Douyin (ứng dụng sáng tạo video ngắn) từng gây rúng động thị trường internet Trung Quốc với 100 triệu người dùng sau một năm ra mắt và thu hút 1 tỷ lượt xem video mỗi ngày. Sau một năm, Douyin bước ra thế giới với tên gọi là TikTok. TikTok nổi bật với các tính năng như hiệu ứng đặc biệt, âm nhạc đa dạng và các thử thách sáng tạo. Tuy nhiên, TikTok cũng phải đối mặt với nhiều thách thức về bảo mật và an toàn thông tin, cũng như những nội dung không phù hợp và gây tranh cãi. Với mục đích tiếp nối thành công của thương hiệu Douyin, TikTok tỏ ra buông lỏng khâu kiểm định, nhằm thu hút người dùng bằng sự dễ tiếp cận. Những yếu tố đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Một là, nội dung không được kiểm định trước khi đăng tải dẫn đến tình trạng xuất hiện nhiều video tuyên truyền về nhiều luồng tư tưởng, hệ giá trị khác nhau, gây ra sự dao động, hoài nghi trong một bộ phận dân chúng đối với con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Hai là, những lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng trên TikTok cho phép tin tặc (hackers) lợi dụng để khai thác, đăng nhập trái phép vào tài khoản người dùng, lan truyền thông tin giả, đánh cắp danh tính, giả mạo nhân thân và đăng tải các nội dung không được pháp luật cho phép. Tuy nhiên, việc sở hữu một tài khoản TikTok đang trở thành trào lưu và xu hướng của công chúng, nhất là thế hệ trẻ. Trong vòng ba năm hoạt động (2017 - 2020), TikTok đã nhanh chóng trở thành một trong những ứng dụng video phổ biến nhất đối với thế hệ Millennials (những người sinh từ năm 1981 đến năm 1996) và Zoomers (những người sinh từ năm 1997 đến năm 2012). TikTok hiện diện ở hơn 150 thị trường và hỗ trợ 75 ngôn ngữ trên toàn thế giới, trở thành ứng dụng được tìm kiếm và tải xuống nhiều nhất vào tháng 01/2022. Người dùng TikTok chủ yếu là giới trẻ (độ tuổi từ 16 đến 24, chiếm 41% tổng số người dùng), trong đó 55,6% là nam và 44,4% là nữ. Có tới 90% truy cập ứng dụng hàng ngày, 68% xem video do người khác đăng tải và 55% đăng tải video của chính họ. Mỗi ngày, người dùng TikTok thường dành trung bình 52 phút để tạo hoặc xem video, với hơn 1 tỷ video được xem hàng ngày. TikTok đã giới thiệu nhiều tính năng mới như TikTok LIVE, TikTok for Business và TikTok Shopping, thu hút người dùng và hỗ trợ cả trong lĩnh vực kinh doanh. Xu hướng sử dụng TikTok để khám phá sản phẩm và mua sắm trực tuyến đồng thời cũng biến mạng xã hội này trở thành kênh quảng cáo quan trọng cho nhiều thương hiệu lớn.

          Kết quả khảo sát năm 2020 của hãng nghiên cứu Ypulse cho thấy, chỉ 26% thế hệ Y (gọi tắt của Mellenials) tiếp nhận thông tin qua TikTok, nhưng ở thế hệ Z (gọi tắt của Zoomers) con số này lên đến 51%. Tính riêng khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng người dùng TikTok cao nhất. Minh chứng là ứng dụng này đã thu hút số lượng người dùng ngày càng tăng về số lượng, đa dạng về thành phần, độ tuổi người sử dụng, trong đó có cả người sử dụng trong các đơn vị hành chính sự nghiệp và lực lượng vũ trang. Tính đến tháng 01/2024, với 67,72 triệu người dùng TikTok trên 18 tuổi, Việt Nam đứng thứ 5 trong số các quốc gia có lượng người dùng lớn nhất tại nền tảng này. Thêm vào đó, đối với nhóm thanh niên hiện nay, tỷ lệ tiếp cận với đài phát thanh, truyền hình và đặc biệt là báo in ngày càng thấp. Do đó, việc tận dụng những thế mạnh của truyền thông TikTok để truyền tải thông tin đến nhóm đối tượng này là một hướng đi phù hợp với các cơ quan báo chí.

          Trong các mạng xã hội hiện nay, TikTok có những ảnh hưởng đến quyết định ứng xử của công chúng với sản phẩm của cơ quan báo chí bởi cách mà nền tảng này hướng tới: Chủ yếu tập trung vào video dạng ngắn (short-form video content), dễ sử dụng, dễ lan truyền (viral) hơn các nền tảng khác (Facebook, Instagram, Youtube...). Sự phát triển theo cấp số nhân của TikTok đặt ra cho các cơ quan báo chí: Phải phát triển mạng xã hội TikTok như một kênh truyền thông nhằm tuyên truyền các thông tin về kinh tế, chính trị, xã hội. Nhiều cơ quan báo chí Việt Nam đã tạo kênh chính thức trên TikTok (những video dài gần một phút) tiếp cận công chúng, tương tác, nhận phản hồi trực tiếp và khai thác chất liệu báo chí mới như Trung tâm tin tức VTV24 (tài khoản @vtv24news), Báo Thanh niên (tài khoản @baothanhnien.official), Báo Tuổi trẻ (tài khoản @baotuoitre), Báo Nhân dân (tài khoản @baonhandan)... Với những kết nối bước đầu, mạng xã hội TikTok cho thấy những vai trò tích cực:

          TikTok đã thực hiện tốt việc góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của công chúng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Các cơ quan báo chí đã tận dụng mạng xã hội TikTok để sản xuất các video ngắn tuyên truyền, sử dụng công nghệ Big Data và real-time để thống kê lượt tương tác và hiểu rõ dư luận xã hội. TikTok đã góp phần đổi mới phương thức truyền thông, triển khai các nội dung tuyên truyền thông qua các phim ngắn đồ hoạ và sơ đồ tư duy. Nhiều tin tức và bài viết sắc bén, phản bác đanh thép các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch đã được đăng tải trên nền tảng này. Hiện nay, bước đầu đã có sự kết nối, phối hợp giữa các lực lượng chia sẻ thông tin tích cực, gỡ bỏ các tài khoản mạng xã hội xấu, độc, đảm bảo giữ vững tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Các chiến dịch truyền thông và video ngắn được thiết kế để thu hút sự quan tâm của giới trẻ, truyền tải thông điệp về tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và những thành tựu của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Bên cạnh đó, TikTok còn thực hiện các biện pháp kiểm soát và loại bỏ những nội dung xấu, độc hại, xuyên tạc, nhằm bảo vệ người dùng và duy trì môi trường mạng lành mạnh. Các quy định về nội dung và chính sách bảo mật được cập nhật liên tục để đảm bảo tuân thủ pháp luật Việt Nam và bảo vệ người dùng khỏi các thông tin sai lệch.

          Việc tuyên truyền qua nền tảng TikTok đã thành công giúp công chúng nhận thức sâu sắc hơn về vai trò lãnh đạo của Đảng, về tiếp thu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin trong thực tiễn; qua đó góp phần nâng cao năng lực tự học, tự rèn luyện, tu dưỡng và ý chí phấn đấu, phát huy tinh thần nhiệt huyết, xung kích của thanh niên trong các hoạt động nâng cao nhận thức về quyền và nghĩa vụ, vai trò, trách nhiệm trong giữ gìn và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

          Các cơ quan báo chí đăng tải nhanh, kịp thời, đa dạng sản phẩm lên TikTok giúp công chúng nhận diện, nắm bắt được các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước góp phần định hướng dư luận xã hội theo hướng tích cực, khẳng định sự đúng đắn của đường lối lãnh đạo của Đảng, tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng sự tưởng của Đảng.

          TikTok tạo điều kiện cho công chúng đóng góp ý kiến, thể hiện quan điểm cá nhân, bày tỏ nguyện vọng được đồng hành cùng Chính phủ thực hiện những chủ trương lớn của đất nước, tham gia trực tiếp vào bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đưa tiếng nói của công chúng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đến gần hơn với Đảng. Nhờ đó, cấp ủy các cấp kịp thời nắm bắt được dư luận xã hội, thực hiện các biện pháp quản lý kịp thời, đồng hành cùng các cơ quan chức năng chủ động giải quyết những điểm nóng, không để tạo thành hiệu ứng dư luận xã hội tiêu cực, tạo “điều kiện thuận lợi” cho các thế lực thù địch, phản động lợi dụng tung tin xuyên tạc, chống phá.

          Mạng xã hội TikTok đã và đang được các cơ quan báo chí quan tâm, phát triển thành một kênh truyền thông, với mong muốn là môi trường giúp người trẻ thể hiện chính kiến cá nhân, đồng hành cùng dân tộc, qua đó sẽ giúp cấp ủy đảng định hướng tư tưởng, nâng cao bản lĩnh chính trị, nhận thức đúng đắn cho thanh niên Việt Nam hiện nay.