Một số người chống đối, từng “bên kia chiến tuyến”, sau giải phóng thì ra nước ngoài, từ đó giữ cách nhìn thù hận về đất nước, quê hương. Khi được vận động trở về, họ cho rằng, không có khái niệm hòa hợp, một đi là không thể quay về. Quan niệm đó đang chứng tỏ sự bảo thủ, định kiến trước sự đổi mới, mở cửa của đất nước cũng như truyền thống bao dung, chung lòng đất mẹ, ân nghĩa một nhà…
Luật
sư Hoàng Duy Hùng, người từng đắc cử Nghị viên Hội đồng thành phố Houston, tiểu
bang Texas, Hoa Kỳ trong cuộc bầu cử ngày 12-12-2009, người có quá khứ chống
đối quyết liệt, cho rằng “không trở về” thì nay đã là con người có cách nhìn
khác.
Ông
nói: “Tôi chống Đảng, Nhà nước từ năm 1984 và trở thành một đảng viên trung
ương của đảng Đại Việt vào năm 1986. Khi được tổ chức cử về nước, lúc đó quê
hương còn nghèo nàn, lạc hậu, lại bị bao vây, cấm vận từ nhiều phía”.
Sau
khi bị bắt giữ, xử lý, rồi được trả tự do vào năm 1993 thì đất nước ta vẫn còn
nghèo, Hoàng Duy Hùng mang tư tưởng chống đối và tiếp tục có các hoạt động xâm
phạm an ninh quốc gia. Tuy nhiên, dần dần nhận thức trong ông đã thay đổi.
“Tôi
yêu đất nước này. Chính bởi lòng yêu nước giúp tôi hiểu rằng mình là con của mẹ
Việt Nam. Mẹ tôi có thể có lúc nghèo khổ, áo rách nhưng đó là mẹ tôi. Mẹ tôi có
những lúc mặc áo sang trọng cũng là mẹ tôi. Mẹ tôi càng nghèo khổ thì tôi càng
thương hơn và phải có trách nhiệm là làm cho mẹ tôi được hạnh phúc, đó là bổn
phận và trách nhiệm. Tôi quan niệm, nếu đất nước gặp khó khăn thì phàm là đàn
ông phải “làm trai cho đáng lên trai” phải có trách nhiệm với mẹ mình” - luật
sư Hoàng Duy Hùng chia sẻ.
Ông kể, rời quê hương khi còn rất nhỏ, ông luôn ao ước được ăn một cái Tết đầm ấm ở quê nhà. Ngày 20/1/2022, ông đáp chuyến bay từ Mỹ về Việt Nam và cảm xúc lần này khác nhiều so với những lần trước bởi đây là lần đầu tiên, ông được trở về đón một cái Tết đúng nghĩa truyền thống tại quê hương, xứ sở. Sau những ngày ở trong khu cách ly, ông Hùng tham dự chương trình Xuân Quê hương. “Giờ phút được đứng tại Nhà hát Lớn, nhìn thấy lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc tung bay, tôi có một cảm xúc đặc biệt mà chỉ những người con xa quê mới có thể hiểu được” – luật sư bày tỏ.
Gần
nửa thế kỷ sau chiến tranh, thống nhất đất nước, câu hỏi về sự hòa hợp dân tộc
giữa đất nước, nhân dân Việt Nam với những người Việt di cư sang Mỹ vẫn là vấn
đề lớn. Suy ngẫm sâu xa truyền thống nhân văn của dân tộc “đánh người chạy đi,
không ai đánh người chạy lại”, sự bao dung, độ lượng của đồng bào dòng máu Lạc
Hồng cùng với xu thế hòa bình, hợp tác toàn cầu, việc gác lại hận thù, cùng
đoàn kết hướng về nguồn cội là yêu cầu, đòi hỏi khách quan.
Hòa
hợp dân tộc ở Việt Nam là một khái niệm để chỉ sự hòa giải những mâu thuẫn
trong nội bộ người Việt phát sinh từ năm 1945 đến ngày nay, trong đó vấn đề hòa
giải và hòa hợp dân tộc được nhắc đến nhiều sau Hiệp định Paris và sau giải
phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Đại
sứ Nguyễn Khắc Huỳnh, nguyên thành viên đoàn đàm phán Hiệp định Paris 1973 từng
kể, khi ông sang dự một hội thảo liên quan đến chiến tranh Việt Nam tại Đại học
Brown (Mỹ), ban tổ chức có bố trí một chương trình giao lưu với các giáo sư và
khoảng một ngàn sinh viên. Một sinh viên đã hỏi: “Thưa ngài đại sứ, Việt Nam đã
chiến thắng Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc nhưng tại sao lại có
chuyện hàng triệu người bỏ nước ra đi?”.
Đại
sứ Nguyễn Khắc Huỳnh trả lời, việc có hàng triệu người rời Việt Nam sang Mỹ sau
năm 1975 là sự thật lịch sử. Điều này có nhiều nguyên do. Thứ nhất là trong
suốt thời gian chiến tranh, quân đội, các nhà chức trách Mỹ cũng như chính
quyền Sài Gòn qua mấy đời tổng thống đều tuyên truyền “nếu Việt Cộng giải phóng
sẽ có “tắm máu””. Việc tuyên truyền như vậy khiến nhiều người lo lắng nên sau
30-4-1975 họ tìm cách ra đi càng nhanh càng tốt. Những người ra đi gồm người
thuộc chính quyền Sài Gòn cũ, những người thấy ở lại làm ăn không thuận lợi,
một số người giàu có và số khác không thuộc các thành phần trên cũng đi vì sợ
“tắm máu”. Một số người nữa thấy kinh tế Việt Nam nghèo, lại bị chiến tranh tàn
phá nặng nề nên cũng kiếm đường ra đi... “Nhưng, dù nguyên nhân gì và những
người ra đi khỏi Việt Nam như thế nào, chúng tôi đều coi họ thuộc dân tộc Việt
Nam và luôn luôn sẵn sàng mở cửa để ai về thăm, ai về nước, ai liên lạc lại, cả
ba mức đó chúng tôi đều chấp nhận, mở cửa rộng rãi” - Đại sứ Nguyễn Khắc Huỳnh
giải thích.
Việc
nhiều người Việt Nam di cư sang Mỹ sau 30-4-1975 nằm trong bối cảnh lịch sử
chịu nhiều tác động chi phối lúc bấy giờ nên không thể lấy việc di cư như vậy
để phán xét, quy chụp qua lăng kính màu xám. Trong lịch sử của nhiều quốc gia
trên thế giới, việc một bộ phận người dân di tản sang nước khác sau khi kết
thúc chiến tranh cũng là chuyện bình thường, bởi bối cảnh hậu chiến đặt ra
những vấn đề có tính quy luật khiến sự di tản khó tránh khỏi.
Sau
gần nửa thế kỷ, sự di cư của người Việt sang Mỹ đã là một vấn đề lịch sử và
cũng không phải là lúc ngồi soát xét lại tại sao có chuyện như vậy để đổ lỗi
nguyên nhân, trách nhiệm của bên nào. Lịch sử không xoay vòng để những người di
cư tìm lại câu hỏi nên đi hay ở của bối cảnh quá khứ với hiện tại. Điều quan
trọng và mang tính thời sự hiện nay là làm thế nào để việc hòa hợp dân tộc được
thực hiện thiết thực để người Việt dù ở bất cứ đâu, bất cứ thành phần, địa vị
nào cũng đều hướng về Tổ quốc, đoàn kết vì tương lai đất nước.
Điểm
cốt yếu trong hòa hợp dân tộc chính là quan điểm của “người mẹ”. Con cái có thể
ruồng bỏ cha mẹ mà đi nhưng trong trái tim người mẹ đọng lại là sự bao dung, độ
lượng, sẵn sàng dung thứ khi người bỏ đi nhận ra lẽ phải. Tháng 6-2007, trong
chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã có cuộc gặp
gỡ kiều bào tại quận Cam - một địa chỉ hội tụ đông đảo người Việt di cư sau
30-4-1975.
“Chúng
ta nghĩ Tổ quốc là cái gì xa xôi nhưng “Quốc văn giáo khoa thư” nói rằng, đó là
những gì gần gũi nhất... Tôi mong bà con của mình, hãy vì quê hương đất nước,
gác bỏ những khác biệt của mình, hãy đoàn kết lại, cùng nhau xây dựng Mẹ hiền
Việt Nam, đất nước Việt Nam giàu mạnh, hùng cường... Nếu ai đó còn có ngần
ngại, còn có bất đồng, chúng ta hãy nói với các bạn ấy rằng Mẹ hiền Việt Nam
lúc nào cũng dang rộng cánh tay đón nhận tất cả những người con của mình về với
Tổ quốc. Không có lý do gì, sự bất đồng gì ngăn cản sự đoàn kết, thống nhất
quốc gia trong sự nghiệp phát triển, xây dựng đất nước của chúng ta. Tôi cũng
đề nghị với những người có những cử chỉ bất đồng, chúng ta hãy cho họ hiểu rằng
những thông tin đưa đến cho họ chưa đầy đủ. Họ chưa có điều kiện trực tiếp quay
về quê hương đất nước, trực tiếp chứng kiến những đổi thay nhanh chóng, những
tiến bộ đang diễn ra trên đất nước chúng ta” - Chủ tịch nước chia sẻ.
Chủ
tịch nước phân tích: “Trong một gia đình 5-7 người đôi khi còn có những bất
hòa. Trong một đất nước rộng lớn với hơn 80 triệu dân và 54 dân tộc khác nhau,
nếu có những khác biệt, tôi nghĩ cũng là điều dễ hiểu. Chúng ta phải làm sao để
thông cảm lẫn nhau, chia sẻ lẫn nhau và từng bước đạt được tiếng nói chung, vì
mục tiêu chung là xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh”. Khi đó, khoảng một
ngàn kiều bào đại diện cho cộng đồng người Việt tại quận Cam và nhiều tiểu bang
khác của Mỹ đã đồng loạt đứng lên vỗ tay xúc động khi nghe những lời chia sẻ từ
Chủ tịch nước Việt Nam.
Tổ
quốc dang rộng vòng tay với cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới không
chỉ là những cuộc gặp gỡ, tiếp xúc mà đã trở thành hành động chính trị của đất
nước. Một trong những chủ trương được Đảng ta khẳng định rõ là: “Xóa bỏ mặc
cảm, định kiến, phân biệt đối xử do quá khứ hay thành phần giai cấp; xây dựng
tinh thần cởi mở, tôn trọng, thông cảm, tin cậy lẫn nhau, cùng hướng tới tương
lai. Mọi người Việt Nam, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, nguồn gốc xuất
thân, địa vị xã hội, lý do ra nước ngoài, mong muốn góp phần thực hiện mục tiêu
trên đều được tập hợp trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc” (Nghị quyết số
36-NQ/TW ngày 26-3-2004 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở
nước ngoài).
Dù
đã có những chuyển biến trong nhận thức, hành động thì một sự thật là cho đến
nay, sau gần 5 thập kỷ chấm dứt chiến tranh, giải phóng miền Nam, thống nhất
đất nước, vấn đề hòa hợp dân tộc vẫn còn đó những điều chưa được khỏa lấp.
Trong cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ, vẫn còn đó những người chống đối sự nghiệp
xây dựng, phát triển của đất nước Việt Nam, thậm chí chống đối quyết liệt suốt
gần nửa thế kỷ qua. Không thay đổi nhận thức với chính mình, họ lại truyền bá
tư tưởng này cho con cái, định hình một cách nhìn lệch lạc, thù hận về nơi vốn
là gốc gác, tổ tiên của mình, dòng họ mình.
Hơn
lúc nào hết, những người con ở xa đất mẹ cần nhìn nhận rõ truyền thống và xu
hướng thời đại, vượt lên ranh giới để đoàn kết, hướng về nguồn cội. Tất cả cần
bằng sự chân thành, hòa hợp chứ không phải là đưa ra các điều kiện để đong đếm
“thương lượng”, hay sự mặc cả thương mại, hay ý đồ không trong sáng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét