Giải pháp phòng, chống suy thoái đạo đức, lối sống của đoàn viên, thanh niên trong xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện

Đoàn viên, thanh niên ở đơn vị cơ sở là bộ phận quan trọng của thanh niên Quân đội, là lực lượng xung kích trong thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Tuy nhiên, trước sự suy thoái về đạo đức, lối sống của một bộ phận đoàn viên, thanh niên ở các đơn vị cơ sở, cần có một số biện pháp thiết thực để khắc phục tình trạng này

Ở đơn vị cơ sở, đoàn viên, thanh niên chiếm trên 80% quân số; đây là lực lượng đông đảo, trẻ khỏe, năng động, ham hiểu biết, giàu sức sáng tạo, có chí tiến thủ, xung kích trong việc quán triệt và thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị quyết của các cấp ủy Đảng, kế hoạch, mệnh lệnh của người chỉ huy, là lực lượng xung kích, trực tiếp góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị trung tâm của đơn vị, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Đoàn viên, thanh niên luôn phấn đấu theo mục tiêu, lý tưởng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tinh thần: đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Tuy nhiên, hiện nay, một bộ phận đoàn viên, thanh niên ở đơn vị cơ sở có nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của Đảng; có biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, lười học tập và rèn luyện, giải quyết các mối quan hệ còn chưa hài hòa, có hiện tượng gây gổ, mất đoàn kết; phai nhạt lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc. Một số đoàn viên, thanh niên có biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, hẹp hòi, buông thả, không khép mình vào tổ chức; nghiêm trọng hơn, còn một số ít đoàn viên, thanh niên sa vào các tệ nạn xã hội, bị lôi kéo, kích động, truyền bá các sản phẩm văn hóa xấu độc… Những biểu hiện trên đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến bản chất, truyền thống tốt đẹp của quân đội, đến phẩm chất người quân nhân cách mạng, hình ảnh “Bộ đội cụ Hồ”.

Để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái đạo đức, lối sống đối với đoàn viên, thanh niên, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biễn hòa bình” của các thế lực thù địch là vấn đề cấp thiết. Đòi hỏi phải phát huy vai trò của mọi lực lượng với nhiều hình thức, biện pháp phong phú, đa dạng, sát, đúng, trúng với từng đơn vị mang tính thường xuyên, liên tục. Trong đó, cần tập trung thực hiện tốt một số biện pháp cơ bản sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy đơn vị đối với công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên, thanh niên.

Đây là giải pháp quan trọng có ý nghĩa quyết định đến kết quả giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên, thanh niên ở các đơn vị cơ sở trong quân đội, nhằm giúp cho các cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy đơn vị nhận thức đúng, đầy đủ tính cấp bách và tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên thanh niên.

Để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy đơn vị đối với công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên, thanh niên, cần thường xuyên quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ Quân đội, nhất là các chỉ thị, nghị quyết về thanh niên và công tác thanh niên trong thời kỳ mới, đặc biệt Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Quân đội lần thứ X và sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm về công tác thanh niên.

Thông qua các hình thức giáo dục như: học tập chính trị, diễn đàn thanh niên… để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể giáo dục đoàn viên thanh niên hoặc có thể thông qua các hình thức giao nhiệm vụ, giao ban và thông qua các hình thức sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt đoàn…; thông qua các nội dung, hình thức huấn luyện, xây dựng đơn vị để nâng cao nhận thức, phân công trách nhiệm giáo dục đoàn viên, thanh niên đối với từng chủ thể.

Hai là, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên, thanh niên.

Giải pháp này có vị trí, vai trò quan trọng, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác rèn luyện kỷ luật tạo nên sức mạnh chiến đấu của Quân đội nói chung và quá trình giáo dục, rèn luyện đạo dức, lối sống đoàn viên thanh niên ở đơn vị cơ sở nói riêng tạo sức đề kháng để ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái đạo đức, lối sống.

Nội dung giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên thanh niên cần tập trung giáo dục nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên; giáo dục nâng cao phẩm chất đạo đức, phấn đấu trở thành người quân nhân cách mạng “vừa hồng, vừa chuyên”; giáo dục kỹ năng sống, văn hóa ứng xử, thị hiếu thẩm mỹ; giữ vững và phát huy phẩm chất tốt đẹp, truyền thống vẻ vang của quân đội. Tăng cường giáo dục, quán triệt cho đoàn viên thanh niên về Chỉ thị 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Quán triệt và thực hiện có hiệu quảChỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với triển khai thực hiện nghiêm túc Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XIIIvề “Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, Nghị quyết 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về “Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới”; thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Qua đó, xây dựng hình ảnh đoàn viên, thanh niên “Khát vọng đẹp - Trách nhiệm cao; Học tập tốt - Hành động giỏi; Đoàn kết tốt - Kỷ luật nghiêm”, góp phần làm chuyển biến căn bản, ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực, lạc hậu, chống suy thoái đạo đức, lối sống trong đoàn viên, thanh niên.

Thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng; bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh, ý thức chấp hành Hiến pháp và pháp luật cho đoàn viên, thanh niên. Gắn giáo dục chính trị, tư tưởng với quản lý và rèn luyện kỷ luật, kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” làm cơ sở để “chống”; chú trọng giáo dục lịch sử, truyền thống văn hóa dân tộc cho đoàn viên, thanh niên; tuyên truyền nêu gương chiến đấu hy sinh quên mình của những anh hùng tuổi trẻ như Tô Vĩnh Diện, Lý Tự Trọng…; lấy nhân tố tích cực đẩy lùi tiêu cực; cung cấp cho đoàn viên, thanh niên những thông tin mới có tính định hướng; kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý những thông tin không chính thống, thiếu căn cứ; xây dựng, củng cố niềm tin cho thanh niên vào sự nghiệp lãnh đạo của Đảng trên con đường hội nhập quốc tế.

Ba là, phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức Đoàn Thanh niên trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho đoàn viên thanh niên

 Đoàn Thanh niên là tổ chứctrực tiếp tác động đến quá trình ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong đoàn viên, thanh niên; là nơi diễn ra các hoạt động sinh hoạt, học tập, rèn luyện của đoàn viên, thanh niên. Do đó, phải thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt, cải tiến phương thức hoạt động của Đoàn; đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng theo năm nội dung định hướng của Trung ương đoàn; đồng thời, đặt ra những yêu cầu, nội dung, biện pháp cụ thể về xây dựng phẩm chất đạo đức, lối sống và quá trình ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong đoàn viên, thanh niên.

Thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động bổ ích, phù hợp với tâm lý của đoàn viên thanh niên như: diễn đàn thanh niên; tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ; sinh hoạt giáo dục truyền thống, giao lưu kết nghĩa;… nhằm thu hút sự tham gia và hưởng ứng mạnh mẽ của đông đảo đoàn viên, thanh niên. Thông qua đó, xây dựng bảnlĩnh chính trị, củng cố niềm tin, nâng cao nhận thức, đạo đức, lối sống, phương pháp tác phong, ý thức tổ chức kỷ luật, lòng trung thành, tình yêu thương đồng chí đồng đội, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bồi dưỡng kỹ năng sống, văn hóa ứng xử, thị hiếu thẩm mỹ trong đoàn viên, thanh niên nhằm nâng cao sức “tự đề kháng” phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cho đoàn viên, thanh niên.

Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong tự giáo dục, tự rèn luyện của đoàn viên, thanh niên.

Đây là giải pháp có ý nghĩa quyết định trực tiếp đến việc phòng, chống suy thoái đạo đức, lối sống trong đoàn viên, thanh niên. Bởi vì, đoàn viên, thanh niên vừa là khách thể, vừa là chủ thể của quá trình đấu tranh phòng chống suy thoái đạo đức, lối sống. Do vậy, cần khơi dậy ý thức tự giáo dục, tự rèn luyện của đoàn viên, thanh niên. Mỗi đoàn viên, thanh niên phải luôn ý thức rõ nghĩa vụ trước Đảng, đơn vị và đồng đội về quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện của bản thân. Để quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện của đoàn viên, thanh niên đạt được kết quả cao, cần coi trọng xây dựng động cơ, mục đích, ý chí quyết tâm, tinh thần bền bỉ, tích cực, tự giác trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống tốt đẹp đối với hoạt động tự giáo dục, rèn luyện của đoàn viên. thanh niên; bồi dưỡng cho đoàn viên,thanh niên kỹ năng, phương pháp tự giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống. Đồng thời, thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra chặt chẽ việc tự giáo dục, rèn luyện của đoàn viên, thanh niên, tạo điều kiện thuận lợi để đoàn viên, thanh niên tự giáo dục, tự rèn luyện.

Năm là, xây dựng môi trường văn hóa quân sự tốt đẹp góp phần ngăn chặn, đầy lùi suy thoái đạo đức, lối sống trong đoàn viên, thanh niên.

Trước hết lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần tổ chức và thực hiện tốt các phong trào thi đua, hành động cách mạng, các cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, Quân đội phát động; đồng thời ra sức rèn luyện cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong thực tiễn. Đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”, “Thanh niên Quân đội học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; “Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới”,…; tạo môi trường văn hóa phong phú, lành mạnh cho đoàn viên, thanh niên tham gia; khơi dậy tính tích cực, sáng tạo, trau dồi đạo đức cách mạng, bồi dưỡng lòng yêu nước; không ngừng phát huy phẩm chất thanh niên Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Thường xuyên làm tốt công tác xây dựng và nhân rộng cá nhân điển hình tiên tiến, tạo sự lan tỏa, thấm sâu vào suy nghĩ, hành động của thanh niên, góp phần đẩy lùi các “luồng” thông tin xấu độc ra khỏi đơn vị, tích cực đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Tập trung nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục nâng cao trình độ nhận thức lý luận, lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc với việc bồi dưỡng các giá trị: Chân, Thiện, Mỹ làm cho mọi hoạt động của cán bộ, chiến sĩ luôn hướng tới cái đúng, cái đẹp, cái thiện, đẩy lùi cái sai, cái xấu và cái ác.

Chủ động phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả với các luận điệu thù địch, sai trái và những tác động tiêu cực từ các loại sản phẩm văn hóa độc hại xâm nhập vào đơn vị, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, giảm các vụ việc vi phạm kỷ luật xuống mức thấp nhất, góp phần ngăn chặn và đẩy lùi suy thoái đạo đức, lối sống trong đoàn viên, thanh niên.

Phòng, chống suy thoái đạo đức lối sống đối với đoàn viên, thanh niên ở đơn vị cơ sở luôn chịu sự tác động của nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Do đó, trong thực hiện đòi hỏi các cơ quan, đơn vị phải nghiên cứu cụ thể, sát với tình hình, đặc điểm nhiệm vụ; sát với từng đối tượng, vận dụng phải linh hoạt, sáng tạo, tránh dập khuôn, máy móc để đạt hiệu quả cao nhất. Đồng thời phê phán, lên án những biểu hiện sai trái trong nhận thức, cũng như hành vi đạo đức, lối sống không trong sáng, lành mạnh của đoàn viên, thanh niên, củng cố xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.