Tình hình mất cân bằng tỷ số giới tính khi sinh ở Việt Nam hiện nay

 

Tỷ số giới tính: Là số nam trên 100 nữ trong tập hợp dân số

Tỷ số giới tính khi sinh: Là một chỉ số thống kê được xác định bằng số trẻ em trai được sinh ra trên 100 trẻ em gái (Tỷ số này thông thường là từ 104-106 trẻ em trai/100 em gái và giá trị của chỉ số này thường là rất ổn định qua thời gian)

Tỷ số giới tính khi sinh là chỉ số cơ bản làm thước đo phản ánh cơ cấu dân số về giới tính và phản ánh mức độ cân bằng giới tính của số bé trai và bé gái khi được sinh ra. Tỷ số này ở mức cân bằng sinh học tự nhiên giao động từ 103-106 bé trai/1000 bé gái sinh ra sống tùy theo từng quốc gia/vùng lãnh thổ. Ở Việt Nam, tỷ số giới tính khi sinh ở mức cân bằng tự nhiên là 105. Nếu không có sự can thiệp một cách có chủ đích của con người thì tỷ số giới tính tự nhiên sẽ thường trong khoảng từ 103-106 bé trai/100be gái và khi bước vào độ tuổi hôn nhân tỷ số giới tính tự cân bằng

Hiện tượng mất cân bằng khi sinh sảy ra từ sau năm 2005, khi đó tỷ số giới tính khi sinh khoảng 106-107. Tỷ số giới tính tăng đến 110 năm 2009, và tiếp tục tăng những năm sau đó (năm 2018:114,8 bé trai/100 gái; năm 2019:111,5/100 gái

Xét theo chiều cạnh mức sống thì có sự khác biệt về mất cân bằng giới tính khi sinh về điều kiện kinh tế. Nhóm nghèo nhất (chiếm khoảng 20% dân số) thì chỉ số xác định phân bố mức sinh theo giới tính ở mức bình thường là 105,2, thì ở nhóm trung bình, nhóm giàu và nhóm giàu nhất tình trạng mất cân bằng mức sinh theo giới tính lại rất cao. Cụ thể mức sinh theo giới tính giàu là 111,7 và nhóm giàu nhất là 112,9. Mức sinh theo giới tính thấp nhất ở nhóm phụ nữ không biết chữ (107) và tăng dần theo trình độ học vấn, lên đến 114 ở nhóm các bà mẹ có trịnh độ cao dẳng trở lên

Nguyên nhân của mất cân bằng giới tính khi sinh, được xác định 3 nguyên nhân cơ bản:

- Văn hóa truyền thống về ưa thích con trai

- Mức sinh giảm thấp xuống mức sinh thay thế

- Phát triển công nghệ siêu âm xác định giới tính thai nhi

 Theo ước tính nhân khẩu học, nếu tỷ số giới tính vẫn mất cân bằng như những năm vừa qua, đến năm 2050, trong cơ cấu dân số Việt Nam sẽ thừa 12% nam giới ở độ tuổi dưới 50 (2.3 – 4,3 triệu nam giới). Tình trạng thiếu phụ nữ sẽ khiến hàng triệu nam giới khó tìm được bạn đời (người ngheog và học vấn thấp…) để lại một loạt hậu quả về mặt nhân khẩu học và mặt xã hội, bao gồm nạn ép buộc kết hôn, buôn bán, bạo hành phụ nữ, trẻ em gái và cả nguy cơ bất ổn xã hội do sự bất mãn về xã hội và tình dục của nam giới…vấn đề di cư trong nước và nước ngoài vì mục đích hôn nhân có thể tăng lên, làm cho xã hội càng mất ổn định hơn