Phương tiện tuyên truyền của Nga trong cuộc xung đột Ucraina

Trong cuộc chiến tuyên truyền về “chiến dịch quân sự đặc biệt” của mình, Nga không có đồng minh. Do vậy, các phương thức phối hợp sẽ bị hạn chế về quy mô. Các phương tiện tuyên truyền của Nga chủ yếu hoạt động qua các phương thức sau: Thứ nhất, phương thức phối hợp theo chiều dọc. Từ người đứng đầu Chính phủ Nga, các bộ trưởng, các lãnh đạo ngành liên quan cho tới người phát ngôn của Tổng thống Nga, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga đều có những thông điệp rõ ràng, nhất quán thể hiện sự thống nhất từ trên xuống dưới. Điều đó làm cho nội dung tư tưởng có chiều sâu và tác động mạnh đến công chúng, thúc đẩy hình thành niềm tin và sự ủng hộ. Theo một báo cáo ngày 27-2-2022, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tăng từ 64% lên 71%, ba ngày sau khi Nga tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine. Sự ủng hộ của người dân trong nước chính là một nền tảng quan trọng trong việc triển khai các hành động tiếp theo của Chính phủ Nga trong cuộc chiến Ukraine. Và điều quan trọng là những thông điệp đó được thực thi và triển khai trên chiến trường. Những bằng chứng về việc quân đội Nga không tấn công dân thường, không giết hại binh lính Ukraine khi họ đầu hàng… Tất cả đã tạo nên những tác động chính trị, tư tưởng phù hợp với mong muốn của Chính phủ Nga. Thứ hai, phương thức phối hợp theo chiều ngang. Ở Nga, đó là sự vào cuộc của các bộ, ngành cùng nhằm truyền đi những thông điệp mà Chính phủ Nga đã đưa ra. Trong đó, hoạt động của các cơ quan truyền thông, hãng thông tấn giữ vai trò chủ đạo. Mặc dù gặp phải sự ngăn chặn quyết liệt từ các quốc gia EU và NATO, các cơ quan truyền thông của Nga đã linh hoạt lựa chọn các nền tảng truyền thông xã hội phù hợp để hoạt động, như Telegram và TikTok. Bên cạnh đó, Nga cũng sở hữu mạng xã hội sử dụng tiếng Nga Vkontakte (VK) do chính người dân Nga phát triển. Theo số liệu thống kê của Hãng nghiên cứu thị trường Statista, tính đến tháng 1-2020, VK có khoảng 100 triệu người dân Nga sử dụng, chiếm khoảng 54% số lượng người sử dụng mạng xã hội thường xuyên tại quốc gia này. Tương tự như các hãng truyền thông phương Tây, các hãng truyền thông và thông tấn của Nga cũng có các kênh bằng ngôn ngữ tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha để phục vụ công chúng toàn cầu nhằm mở rộng phạm vi ảnh hưởng. Thứ ba, phương thức phối hợp phức hợp. Khi các phương tiện truyền thông bị hạn chế, các thiết chế văn hóa, như bóng đá, thế vận hội bị tấn công, Nga cũng sử dụng chuỗi phối hợp phức hợp. Các công cụ hành chính cũng được sử dụng. Nga hạn chế và cấm hoạt động đối với Youtube, Facebook và Twitter. Tổng thống Nga V. Putin đã ký ban hành Đạo luật chống tin giả đối với hoạt động của quân đội Nga. Các chính sách kinh tế cũng được đưa ra để đối phó với các lệnh cấm vận của phương Tây. Tất cả nhanh chóng được các hãng truyền thông và thông tấn đưa tin trên các nền tảng mạng xã hội. Như vậy có thể thấy, trong phương thức phối hợp phức hợp, năng lực ngăn chặn được thể hiện khá rõ ràng. Thứ tư, phương thức phối hợp bên trong với bên ngoài. Nga không chủ động sử dụng phương thức phối hợp này mà để phương thức này được hình thành một cách tự nhiên. Có thể kể tới sự phản ứng của Đại sứ quán Trung Quốc ở Nga đối với những nội dung mà phương tiện tuyên truyền của phương Tây đưa ra. Tiếp đó là những phát ngôn của Bộ trưởng và người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ trích Mỹ và NATO. Ngày 5-3-2022, QYI - đơn vị sở hữu bản quyền giải bóng đá Ngoại hạng Anh - tuyên bố ngừng phát sóng giải đấu này vào ngày 6 và 7-3-2022, vì đã có những động thái đưa chính trị vào thể thao.