Cử lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc - chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta trong bối cảnh mới

Kế thừa và phát huy truyền thống đoàn kết quốc tế trong sáng, quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng thời kỳ đẩy mạnh hội nhập quốc tế, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã chủ động, tích cực tham mưu với Đảng, Nhà nước thực hiện có hiệu quả vai trò, trách nhiệm của Việt Nam đối với các vấn đề quốc tế mà Việt Nam ký kết; trong đó có việc cử lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Bằng lộ trình, kế hoạch cụ thể, phù hợp thực tiễn phát triển của đất nước, tình hình khu vực và thế giới, việc cử lực lượng vũ trang tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc được Việt Nam tiến hành bài bản⁴, đạt được hiệu quả tích cực, được nhân dân trong nước đồng tình ủng hộ, cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Trên cơ sở tuân thủ nguyên tắc: “... Bảo đảm độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; phù hợp với lợi ích quốc gia, dân tộc, điều kiện và khả năng của Việt Nam; tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia; chỉ tham gia hoạt động hỗ trợ khắc phục hậu quả chiến tranh, duy trì hòa bình sau xung đột, vì mục đích nhân đạo trên cơ sở đề nghị của Liên hợp quốc; chỉ triển khai ở quốc gia, khu vực đã được Liên hợp quốc thành lập phái bộ và tại các cơ quan của Liên hợp quốc”⁵, từ năm 2014 đến tháng 5/2024, Việt Nam đã cử hơn 800 lượt cán bộ, nhân viên tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình tại các phái bộ của Liên hợp quốc, gồm: Nam Sudan (UNMISS), Cộng hòa Trung Phi (MINUSCA), khu vực Abyei (UNISFA), Phái bộ Huấn luyện của Liên minh châu Âu tại Cộng hòa Trung Phi. Đặc biệt, cùng với cử lực lượng tham gia hình thức cá nhân hoạt động độc lập, Quân đội nhân dân Việt Nam đã cử 02 đội hình đơn vị (gồm: 05 Bệnh viện dã chiến cấp 2 và Đội Công binh số 1, số 2) thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại các khu vực ở châu Phi - nơi còn nhiều khó khăn, bất ổn.

Mặc dù hoạt động ở môi trường đặc thù, đa phương cùng nhiều sĩ quan, nhân viên các quốc gia trên thế giới, song bằng tinh thần nhiệt huyết và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực công tác tốt, đội ngũ sĩ quan, nhân viên “mũ nồi xanh” của Quân đội nhân dân Việt Nam luôn khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, không những được Liên hợp quốc, chỉ huy Phái bộ ở các địa bàn ghi nhận “là hình mẫu” cho nhiều nước khác, mà còn được chính quyền, nhân dân nước sở tại đánh giá cao thông qua việc tích cực tham gia thực hiện nhiều chương trình y tế nhân đạo, cứu trợ thiên tai, cứu hộ, hỗ trợ người dân vùng nông thôn nghèo khó và các trẻ em mồ côi, tàn tật, các dự án phát triển cộng đồng cho người dân bản địa, giúp giảm bớt nghèo đói, cải thiện điều kiện sống. Theo đánh giá của Liên hợp quốc, tỷ lệ sĩ quan Việt Nam công tác tại các phái bộ Liên hợp quốc đạt xuất sắc và đặc biệt xuất sắc là trên 30% (trong khi đó tỷ lệ bình quân của Liên hợp quốc chỉ là 01% - 02%). Hàng trăm sĩ quan “mũ nồi xanh” của Quân đội nhân dân Việt Nam ở nhiều vị trí, được chỉ huy các phái bộ Liên hợp quốc khen thưởng. Các Bệnh viện dã chiến cấp 2 của Việt Nam với năng lực chuyên môn tốt, tinh thần trách nhiệm cao, luôn là chỗ dựa tin cậy về chăm sóc sức khỏe cho nhân viên Liên hợp quốc tại địa bàn và người dân địa phương. Đội công binh số 1, số 2 sau thời gian triển khai tại Phái bộ An ninh lâm thời của Liên hợp quốc ở khu vực Abyei (UNISFA), được Chỉ huy Phái bộ đánh giá đã góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo của Phái bộ⁶. Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết nhiệm kỳ công tác tại Phái bộ Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh: Với truyền thống hào hùng của dân tộc và của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, các cán bộ, chiến sĩ Đội Công binh số 1 và Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 4 đã góp phần tô thắm thêm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”, cùng với hình ảnh chiến sĩ “mũ nồi xanh” và lá cờ đỏ sao vàng, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam, Quân đội nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế và trong mắt bạn bè thế giới.

Cùng với đó là những minh chứng sống động thông qua sự ghi nhận, đánh giá của các quan chức Liên hợp quốc, chỉ huy các phái bộ Liên hợp quốc; của chính quyền, người dân địa phương và bạn bè quốc tế về hiệu quả hoạt động của lực lượng “mũ nồi xanh” của Quân đội đội nhân dân Việt Nam. Trong chuyến thăm Việt Nam, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã phát biểu “Việt Nam là một đối tác quan trọng của Liên hợp quốc, đã có nhiều đóng góp thực chất và hiệu quả trong tham gia lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và trên cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc”. Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc phụ trách các hoạt động hòa bình - Jean Pierre Lacroix đánh giá “Những hoạt động Việt Nam tiến hành gần đây nhằm củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động gìn giữ hòa bình rất đáng làm hình mẫu cho nhiều nước khác”; đồng thời, bày tỏ “Tôi đã tới thăm khu vực Abyei và Nam Sudan, nơi lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam đang thực hiện tại các Phái bộ và đã được chứng kiến, nghe kể về những gì Bệnh viện dã chiến cấp 2 và Đội Công binh của các bạn đã góp phần hỗ trợ cuộc sống của các cộng đồng dân cư nước sở tại”. Tại Phái bộ MINUSCA, khi trao tặng giấy khen cho Trung tá Nguyễn Thị Liên, Trung tướng Daniel Traore, Chỉ huy trưởng lực lượng quân sự Phái bộ phát biểu “Lòng nhân từ, bác ái và thiện chí của cô thể hiện những giá trị cốt lõi của Liên hợp quốc. Cô xứng đáng là Đại sứ tuyệt vời của Việt Nam”. Đại úy Danso Agyei Aduse Poku, Chỉ huy căn cứ tạm thời, tiểu đoàn bộ binh Ghana tại khu vực Rumamier ghi nhận “Cuộc sống của chúng tôi tốt lên từ khi có các bạn xuất hiện. Nhiều công trình mới được xây dựng. Chúng tôi được khám chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí. Mọi người rất thân thiện và hòa đồng”. Tại Bentiu (Cộng hòa Nam Sudan) phát biểu tại buổi chia tay Bệnh viện dã chiến cấp 2 của Việt Nam, Quyền trưởng văn phòng hỗ trợ thực địa phái bộ UNMISS - Bà Jana Kony, chia sẻ: “Người dân tại UNMISS nói rằng làm ơn đừng đi, nhưng nếu các bạn phải rời đi, hãy đảm bảo rằng các bạn sẽ quay trở lại,... khi các bạn rời đi hãy biết rằng các bạn được tôn trọng”, v.v.

Tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc - bước hiện thực hóa đường lối hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng của Đảng, Nhà nước và Quân đội ta. Những đóng góp và thành công trên chặng đường 10 năm qua của các chiến sĩ “mũ nồi xanh” Quân đội nhân dân Việt Nam là minh chứng rõ ràng cho thấy, việc triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước. Từ chủ trương đúng đắn đến những kết quả “biết nói” thông qua sự ghi nhận, đánh giá cao của Liên hợp quốc và hàng loạt các hoạt động thiết thực, hiệu quả mang nhiều ý nghĩa nhân văn, nhân ái sâu sắc đối với người dân trên các địa bàn, khu vực có sự hiện diện của lực lượng “mũ nồi xanh” Quân đội nhân dân Việt Nam đã bác bỏ hoàn toàn mọi luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch; góp phần bảo vệ vững chắc đường lối và mục tiêu đối ngoại của Đảng, Nhà nước; nâng cao vị thế, uy tín và vai trò của Việt Nam trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế, góp phần xây dựng môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác, cùng phát triển của mọi quốc gia trên thế giới.

Sưu tầm