CẢNH GIÁC VỚI QUẢNG CÁO CỦA NGƯỜI NỔI TIẾNG

 

Việc hàng loạt nghệ sĩ Việt mới đây đồng loạt đăng bài quảng cáo xem bói tử vi trên các trang mạng xã hội khiến nhiều người dân hết sức ngạc nhiên. Ðiều đáng nói khi tìm đến các trang được giới thiệu thì họ mới vỡ lẽ đây chỉ là một "chiêu trò truyền thông" với mục đích là bán đồ phong thủy. Thực tế cho thấy nếu như trước đây, người tiêu dùng thường tiếp nhận thông tin về các nhãn hàng, sản phẩm qua nội dung quảng cáo trên các phương tiện truyền thông chính thống như truyền hình, báo in, tạp chí, phát thanh,…, thì hiện nay họ thường bị cuốn vào các quảng cáo xuất hiện trên nền tảng mạng xã hội, nhất là khi các sản phẩm được người nổi tiếng giới thiệu, "cam kết về chất lượng".

Tuy nhiên hình thức quảng cáo này đang xuất hiện nhiều tiêu cực, bất ổn. Tiêu biểu như việc hàng loạt nghệ sĩ bị tố cáo khi tham gia quảng cáo các loại "thần dược" có thể chữa được bệnh nan y, tuy nhiên, thực tế những "thần dược" này chỉ là thực phẩm chức năng bình thường. Hay việc một số người nổi tiếng đăng tải thông tin quảng cáo về tiền ảo mà theo các chuyên gia đây là loại tiền vô danh, liên quan đến nhóm đầu tư coin (tiền điện tử) đa cấp từng bị cảnh báo là lừa đảo.

Cách đây một năm, dư luận cũng từng rất bàng hoàng và bất bình khi một Facebooker được mệnh danh là "hot boy ảnh thẻ" sở hữu hơn 2 triệu lượt theo dõi ngang nhiên quảng cáo cho một ứng dụng "đen" có nội dung vi phạm pháp luật như đánh bạc, khiêu dâm…. Cùng với đó xuất hiện hàng loạt các "chiến thần reviewer", TikToker "triệu view" nhưng thực chất là quảng cáo bừa bãi, sai sự thật về đủ loại hàng hóa, từ quán ăn, mỹ phẩm, quần áo, thuốc chữa bệnh đến khóa học bán hàng online giúp đổi đời khiến nhiều người tiêu dùng nhẹ dạ, cả tin để rồi chịu cảnh "tiền mất, tật mang".

Hình thức quảng cáo thông qua người nổi tiếng đã có từ lâu, song có thể thấy giai đoạn hiện nay xuất hiện nhiều biến tướng và nảy sinh không ít tiêu cực, gây bức xúc dư luận. Có thể lý giải hiện tượng này là bởi: nếu trước đây, hoạt động quảng cáo chủ yếu là trên các kênh truyền thông chính thống, và phải đáp ứng nhiều điều kiện, thủ tục nhằm bảo đảm nội dung quảng cáo đúng với sản phẩm thì hiện nay sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội đã kéo theo một sự chuyển dịch mạnh mẽ trong hoạt động quảng cáo.

Mỗi cá nhân đều có thể tự rao bán sản phẩm mà thiếu sự kiểm duyệt, nhờ vậy không ít người đã thu lợi lớn từ các hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội. Song điều này đã dẫn tới một thực tế: có những cá nhân, bao gồm cả người nổi tiếng đã vô tình hoặc cố tình "nhắm mắt làm ngơ" tiếp tay quảng cáo cho những sản phẩm kém chất lượng, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, sản phẩm bị cấm kinh doanh để trục lợi.

Nhiều người nổi tiếng dễ dàng bị thuyết phục bởi những hợp đồng hấp dẫn nên đồng ý tham gia quảng cáo sản phẩm, không cần biết sản phẩm đó như thế nào. Chưa kể có người còn cho rằng việc xuất hiện thường xuyên dù trên mạng xã hội cũng là một cách làm gia tăng thêm danh tiếng và biến họ thành một hình ảnh "được nhận diện dễ dàng hơn" nên sẵn sàng tận dụng sự nổi tiếng để kiếm tiền bằng mọi cách.

Nhiều người nổi tiếng dễ dàng bị thuyết phục bởi những hợp đồng hấp dẫn nên đồng ý tham gia quảng cáo sản phẩm, không cần biết sản phẩm đó như thế nào. Chưa kể có người còn cho rằng việc xuất hiện thường xuyên dù trên mạng xã hội cũng là một cách làm gia tăng thêm danh tiếng và biến họ thành một hình ảnh "được nhận diện dễ dàng hơn" nên sẵn sàng tận dụng sự nổi tiếng để kiếm tiền bằng mọi cách.

Người nổi tiếng có tầm ảnh hưởng xã hội nhất định vì vậy sự xuất hiện của họ gắn với mỗi sản phẩm được quảng cáo tác động không nhỏ tới suy nghĩ và quyết định của người tiêu dùng. Ðiều này đồng nghĩa với việc khi người nổi tiếng tham gia quảng cáo cho các sản phẩm, dịch vụ kém chất lượng, sẽ có một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng vì tin tưởng nên đã mua, sử dụng những sản phẩm ấy để rồi gánh chịu những hậu quả ngoài mong muốn, thậm chí tính mạng bị nguy hiểm. Ðặc biệt với những sản phẩm độc hại như cờ bạc trá hình, hay ứng dụng khiêu dâm… sẽ gây mối nguy hại rất lớn tới cộng đồng, nhất là giới trẻ. Còn đối với những người nổi tiếng, họ sẽ đánh mất niềm tin yêu của công chúng từ những việc làm như vậy.

Việc một số người nổi tiếng tham gia quảng cáo các sản phẩm độc hại, quảng cáo sai sự thật và lừa dối người tiêu dùng phần nào cho thấy sự thiếu ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng và xuống cấp nghiêm trọng về đạo đức nghề nghiệp. Ðể ngăn chặn tình trạng trên, cần phải có sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm: hành lang pháp lý chặt chẽ với chế tài rõ ràng, ý thức trách nhiệm của người nổi tiếng và nhận thức của người tiêu dùng.